تعامل فرهنگی یا تغافل فرهنگی در صنعت گیم

تولید بازی‌های رایانه‌ای را جدی بگیریم

بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، متولی اصلی در امر بازی‌‌های رایانه‌ای است و می‌تواند با حمایت مناسب از بازی‌سازان، آنها را در امر تولید بازی‌های ارزشی یاری دهد. همچنین این متولی امر گیم در بخش صدور مجوز بازی‌های خارجی می‌تواند دقت لازم را انجام دهد تا دیگر شاهد بازی‌های خارجی نامناسب همچون رزیدنت اویل 4، انگری بردز و کیک اس نباشیم. همچنین در بازی خروس جنگی که از تولیدات بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای است، شاهد هستیم که بار مشروب را در بخش‌هایی از این بازی ایرانی شاهد هستیم و همین بازی در جشنواره ملی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به عنوان بازی برگزیده انتخاب شد.

وزارت ارشاد نسبت به فرهنگ حساس‌تر باشد

میثم طهماسبی کارشناس بازی های رایانه ای که پیش از این مسئولیت دبیری انجمن بازی‌های رایانه‌ای وزارت ورزش و جوانان و همچنین مشاور مدیربنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای را عهده دار بوده است، در حال حاضر یک شرکت بازی سازی را تأسیس کرده و در بخش خصوصی مشغول به فعالیت است، در رابطه با موضوع نظارت بر محتوای بازی‌های رایانه‌ای گفت: پیش از هر چیز می‌باید به پیچیدگی زائدالوصف این موضوع اشاره کرد. امروزه تولید محتوای بازی‌های رایانه‌ای از ابعاد پیچیده‌ای برخوردار است که اگر برای فهم بهتر آن بخواهیم یکی از ابعاد آن را عنوان نماییم، بُعد کارگردانی این بازی‌هاست که در بحث کارگردانی در پروژه‌های بزرگ بازی‌های رایانه‌ای ما شاهد به کارگیری چندین تن از کارگردان‌های سینمای هالیوود تنها در یک پروژه بازی سازی هستیم و این مطلب به خوبی گواهی بر مدعای پیچیدگی‌های زائدالوصف مقوله بازی‌های رایانه‌ای در عصر حاضر است.

وی افزود: حال با توجه به فضای پیچیده این بازی‌ها جا دارد نگاهی به توان مالی، اعتباری و جایگاه حاکمیتی متولی این امر در کشور یعنی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیاندازیم و با عنایت به این مسئله به واکاوی نظارت بر فضای پیچیده محتوای بازی‌های رایانه‌ای در سطح کشور بپردازیم.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای که تنها یکی از رسالت‌هایش نظارت بر محتوای بازی‌های رایانه‌ای است در حالی به مأموریت‌های خود عمل می‌کند که بودجه سالانه‌اش در طول سال‌های گذشته کمتر از 10 ملیارد تومان بوده است و با رعایت جانب انصاف به می‌توان گفت؛ اگر تا به امروز نواقصی در نحوه نظارت بر محتوای بازی‌ها وجود نداشت، می‌باید به دیده تعجب به نحوه عملکردش می‌نگریستیم و البته که بیان این مسئله، گشاینده فضای توجیه عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای عدم توجه کافی به این مقوله حساس نیست منتهی می‌باید برای سنجش اصولی عملکرد یک نهاد به ظرفیت‌های موجودش به دقت توجه کرد و بر آن اساس به دنبال ارائه راهکار مؤثر برای بهسازی فعالیتش بود.

وی بیان کرد: بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در هیچ یک از جنبه‌های فعالیتش اهمیت کمتری نسبت به سازمان سینمایی نداشته و این در حالی است که سازمان سینمایی با بودجه چند ده برابری‌اش نسبت به بنیاد، هم از لحاظ تعداد و هم رده سنی مخاطب بواقع از اهمیت کمتری از بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برخوردار است.

طهماسبی اظهار کرد: صنعتی که بیش از 10 سال است در کشورهای توسعه یافته میزان درآمدش از صنعت سینما پیشی گرفته است و در کشور خودمان نیز با توجه به اصل کلیدی در تمامی صنایع یعنی مبحث هزینه فایده، بازی‌سازان ایرانی با سرمایه‌گذاری 50 میلیون تومانی به درآمدزایی‌های چندصد میلیون تومانی رسیده‌اند که وصف مسائل این مقوله نباید تا این حد مورد بی‌توجهی و به نوعی خوابزدگی از سوی مسئولین فرهنگی ما قرار بگیرد.

وی یادآور شد: راهکار مؤثری که در این مجال به صورت مختصر و مفید بتوان برای بهسازی عملکرد بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای عنوان کرد، در ابتدا تعیین تکلیف قطعی شخصیت این نهاد است؛ چرا که این نهاد از نظر نظام قانونی تکلیف روشنی ندارد و به تعبیری یک نهاد غیرانتفاعی است و از آن پاسخگویی‌های یک نهاد دولتی خواسته می‌شود و در عمل آزادی عملکرد نیز ندارد که بتواند با ایجاد یک ساز و کار به ظرفیت سازی‌های مالی بپردازد و از بهره کسب شده به ساماندهی کافی و وافی بازی‌های رایانه‌ای رسیدگی کند و به تعبیر دیگر یک نهاد دولتی متولی این امر است و می‌باید در چتر حمایتی و نظارتی دولت فعالیت کند که تا به امروز در جنبه‌های مختلف اینگونه نبوده است و حداقل می‌توان گفت حمایت‌های مالی لازم از آن تا به امروز هرگز صورت نگرفته است.

تولید یک اثر فرهنگی به تنهایی یک مسکن است

هادی اسکندری، مدیر بخش فرهنگی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، با اشاره به این موضوع که بنیاد فی نفسه یک نهاد فرهنگی و زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: نگاهی که کلا در حاکمیت نسبت به بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد، نگاه فرهنگی است و بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای هم باید عملکرد فرهنگی داشته باشد و ما همیشه این دغدغه را داشتیم تا بخشی از نگرانی‌هایی که در فرمایشات مقام معظم رهبری نسبت به حوزه فرهنگ وجود دارد، رفع کنیم.

وی بیان کرد: در دوره جدید و فعالیت‌های امسال تلاش کردیم تا در بخش فرهنگی، مقداری پایه‌ای‌تر فعالیت کنیم یعنی فعالیت‌های‌مان را فراتر از تولید یک اثر فرهنگی سوق دهیم؛ زیرا تجربه نشان داده است که ساخت تک اثر فرهنگی شاید حالت مسکن داشته باشد، اما هیچ وقت نمی‌تواند مشکلات را درمان کند و وضعیت فعلی را بهبود ببخشد.

اسکندری اظهار کرد: کاری که هم‌اکنون در مدیریت فرهنگی انجام می‌دهیم، این است که بتوانیم بسترسازی فرهنگی را داشته باشیم تا در فضای عمومی عرصه بازی، اثرگذار باشیم.

وی ادامه داد: البته فرهنگ، امری زمان‌بر و کند است و اتفاقی که در سال‌ها افتاده نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که به زودی این اتفاقات جبران شود. ما سالیان سال پیش از تأسیس بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، متولی امر بازی‌های رایانه‌ای نداشتیم و هم‌اکنون هفت سال از تأسیس بنیاد می‌گذرد که به بازی‌ها وجهه رسانه‌ای داده‌ایم و در ادامه باید به کارکرد فرهنگی بازی‌ها دست یابیم.

این مسئول فرهنگی صنعت بازی‌های رایانه‌ای تصریح کرد: زمانی که سال گذشته توانستیم 130 بازی را تولید کنیم، به این معنی است که توانستیم صنعت بازی‌سازی را ایجاد کنیم که البته این تعداد کافی نیست اما می‌توانیم بیش از این فعالیت کنیم و کارکرد فرهنگی بازی‌های رایانه‌ای را به صورت جدی مورد بررسی قرار دهیم.

وی با اشاره به مجوزهای ارائه شده بنیاد به بازی‌های خارجی که با فرهنگ کشور متناقض است، گفت: ما متولی تولید بازی‌ها هستیم و البته بازی‌های خارجی را هم رصد می‌کنیم و نظارت‌های لازم را بر آن داریم. هم‌اکنون در تلاش هستیم تا آئین‌نامه‌ای را اجرایی کنیم مبنی بر اینکه دخالت بیشتر مسائل فرهنگی را در بحث‌های ممیزی اسرا داشته باشیم. یعنی مصادیق محتوایی را مشخص کنیم و در رده‌‌بندی‌های سنی دخالت دهیم.

اسکندری اظهار کرد: در دومین اقدام تلاش داریم تا با همکاری معاونت و حمایت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، حمایت ویژه‌ای از بازی‌های با رویکرد فرهنگی داشته باشیم. یعنی در بحث تولید بازی‌های داخلی با رویکرد فرهنگی، تسهیلاتی از سوی معاونت و حمایت ریاست‌جمهوری دریافت کنیم و از این بازی‌ها حمایت کنیم.

وی با اشاره به ارائه مجوز به برخی از بازی‌های خارجی نامناسب گفت: زمانی که حجم کار وسیع باشد، گاهی ممکن است اشتباهاتی صورت بگیرد که البته نمی‌توان این چنین موضوعی را توجیه کرد اما باید واقع‌بین باشیم و حتی در بسته‌بندی‌های صنعتی که توسط دستگاه مکانیزه صورت می‌گیرد، گاهی شاهد خطاهایی هستیم.البته باید این اشتباهات و خطاها را به صفر برسانیم که تلاش‌مان در این زمینه مضاعف است.

دغدغه‌های یک بازی‌ساز در حوزه بازی‌های رایانه‌ای/ می‌توان امیدوار بود؟

شهاب میرزایی، بازی‌ساز با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون موضوع ولنگاری فرهنگی در صنعت بازی‌های رایانه‌ای گفت: لازمه تحقق این امر اول از همه به عملکرد مسئولان و متولیان این حوزه برمی‌گردد، زیرا تا زمانی که متولی این حوزه یعنی مؤسسه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای که هدف اصلی از تأسیس آن الگوسازی هویت ایرانی و ترویج فرهنگ و سبک زندگی ایرانی اسلامی در جهت مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم است، در این حوزه مهم که مخاطبان آن آینده‌سازان و سرمایه‌های کشور هستند، هدفش را فراموش می‌کند و از افرادی در بدنه تخصصی استفاده می‌کند که به جای مدیریت و یافتن راهکار از این فرصت تکرار نشدنی استفاده می‌کنند و به عنوان مسئول اجرایی، قوانین حوزه فرهنگی و حتی قوانین آن بنیاد را زیر پا می‌گذارند چطور امیدوار بود؟

وی افزود: تا زمانی که در جشنواره‌هایی که با شعار ترویج مبانی و فرهنگ و سبک زندگی ایرانی و اسلامی برگزار می‌شوند، به لطف رابطه‌ها و بی‌کفایتی و سهل‌انگاری آثاری برگزیده می‌شوند که بعضا بر ایده صهیونیستی بنا شده‌اند و خود مروج فرهنگ و سبک زندگی غربی هستند، آیا می‌توان امیدوار بود؟

این بازی‌ساز تصریح کرد: تا زمانی که افرادی به واسطه دوستی‌ها و رفاقت‌ها به عنوان مسئول در این نهاد غیر انتفاعی که نام ملّی را یدک می‌کشند، حضور دارند که با وجود آنکه از اهمیت این حوزه اطلاع دارند، مخاطبان این حوزه را تشویق به استفاده از محصولات ضدفرهنگی و مبتذل غربی می‌کنند و به تهاجم فرهنگی دامن می‌زنند، وقتی هم که به این عملکردشان انتقادی شود آن مؤسسه به جای آنکه بیاید و عملکردش را اصلاح نماید، به واسطه قدرت و اختیاراتش راه تهدید و رفتار خصمانه را پیش می‌گیرد. دیگر جای تحقق می‌ماند؟ تازمانی که خود متولی گیم ایران نخواهد هیچ کسی دیگر نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.

وضعیت صنعت گیم تأسف بار همراه با شعارهای دلپذیر و دوست‌داشتنی است

میرزایی با اشاره به وضعیت گیم کشور گفت: تا جایی که به تولیدکنندگان مستقل مربوط می‌شود که بعضا با هزینه شخصی کار تولید می‌کنند، آثار فاخری ساخته شده است، اما اگر به عملکرد متولی گیم ایران با توجه به بودجه‌های میلیاردی که از دولت دریافت کرده و منت آن را سر همه بازی‌سازان گذاشته نگاهی بیاندازیم در یک کلمه می‌توان گفت وضعیت تأسف‌باری داریم. متأسفانه مسئولان این حوزه فقط شعارهای دلپذیر و دوست‌داشتنی می‌دهند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا متولی امر صنعت گیم توانسته پاسخ روشنی به وضعیت تأسف‌بار این صنعت بدهد، گفت: متأسفانه متولی گیم ایران یعنی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، مسئولیت اجرایی را به افرادی سپرده است که بعضا به جای عمل کردن راه شعار دادن را پیش گرفته‌اند و با دروغ و انکارهمواره از خود سلب مسئولیت می‌کنند و جای سوال و بررسی است افرادی که به قوانین و مقررات ابتدایی حوزه فرهنگی کشور نیز واقف نیستند، چطور چنین مسئولیت‌های مهمی برای‌شان واگذار شده است.

میرزایی ادامه داد: این افراد از زیر نظر کدام نهاد نظارتی عبور کرده‌اند که با عملکرد متناقض و ارائه دروغ اینچنین به بدنه فرهنگی کشور و نام ملی ضربه می‌زنند و خدشه وارد می‌کنند و مردم را به حوزه فرهنگی کشور بدبین می‌کنند.

وی با اشاره به این موضوع که تا چه اندازه برای تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ تلاش کرده است، گفت: همواره سعی کرده‌ام به صورت مستقل و بدون دریافت ریالی حمایت و پول بیت‌المال آثارم را تولید کنم تا ضمن سرگرم‌کننده بودن محتوای آن آموزنده و در جهت ترویج فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی باشد. امیدوارم بر عملکرد بنیاد مل بازی‌های رایانه‌ای، نظارت جدی به عمل آید تا درچهارچوب قوانین حوزه فرهنگی کشور اداره شود.

گزیده‌ای از فرمایشات مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری در چهارم آذرماه سال 94 در جمع فرماندهان بسیج فرمود: از اصل واقعیت نفوذ غفلت نشود که دشمن دارد طراحی میکند برای نفوذ، آماج نفوذ هم عمدتا نخبگان، عمدتا افراد مؤثر، عمدتا تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان هستند که تلاش می‌شود نفوذ روی آنها انجام شود! اگر این نفوذ بر روی افرادی انجام بگیرد که در سرنوشت کشور، سیاست کشور و آینده کشور تأثیر دارند، آرمان‌ها تغییر پیدا خواهد کرد، ارزش‌ها تغییر پیدا خواهد کرد، خواست‌ها تغییر پیدا خواهد کرد، باورها تغییر پیدا خواهد کرد و یکی از چیزهایی که مکمل نفوذ است، تقطئه‌ی کسانیست که پای می‌فشارند بر اصالتها، بر نگاه درست و ارزشها... »

دنیای بازی‌ یا دنیای ضد فرهنگ

پایگاه اطلاع‌رسانی دنیای بازی یکی از سایت‌هایی است که در حوزه صنعت گیم فعالیت می‌کند و یکی عوامل گرداننده این سایت از کارکنان بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای است. متأسفانه در این پایگاه شاهد مطالب ضدفرهنگی و عکس‌های نامناسب و حتی تبلیغ بازی‌های خارجی غیراستاندارد هستیم. اگر بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای متولی این امر است، چرا باید شاهد چنین سایتی در حوزه صنعت گیم باشیم.

وزارت ارشاد باید در نقش نجات غریق‌ عمل کند

حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری، دادستان کل کشور با اشاره به سخنان اخير وزير کشور اظهار کرد: وزير کشور مطرح کردند متأسفانه در فضای مجازی ولنگاری افزايش يافته و اين نتيجه عملکرد مسئولان است که خود من نيز يکی از آن مسئولان هستم بايد همه با هم همت کنيم تا آسيب‌های اين فضا کنترل شده و به حداقل برسد. نده به عنوان دادستان می‌گويم وظيفه ما اين است که با فعاليت‌هاي شبکه‌هاي مجازي غيراخلاقي برخورد کنيم. متأسفانه برخي دستگاه‌ها و مسئولان کوتاهی مي‌کنند، به جهت کوتاهي برخي مسئولان است که جرايم رايانه‌اي و شبکه‌هاي ضداخلاقي در جامعه وجود دارد.
دادستان کل کشور ادامه داد: برخی بايد سياست‌بازي، گرايش‌هاي جناحي و حرف‌هاي عوام‌فريبانه «آزادي» را کنار بگذارند، اين چه آزادي و آزاديخواهي است که دشمن همه چيز ما را اعم از ناموس، مال، سيستم بانکي و ... را در اختيار بگيرد؟ اين تنها آزادی نيست بلکه کمال اسارت و بندگي است و همه ما در پيشگاه خداوند و وجدان خود مسئول هستيم، هر مسئولي در اين امر کوتاهي کند بايد پاسخگوي خداوند و مردم باشد. پليس فتا، وزارت ارشاد، وزارت ارتباطات و ... بايد در نقش غريق نجات عمل کنند و به فرياد جوان‌هايي برسند که در برخي از گردآب‌هاي فضاي مجازي گرفتار شده‌اند.

وجدان‌های خواب‌ رفته و ضرورت بیداری

مسئولان حوزه فرهنگ، وظیفه خطیری دارند و بازی‌های رایانه‌ای یکی از محصولات فرهنگی است که مسئولین این حوزه باید حواس‌شان را بیشتر از دیگر مسئولان جمع کنند و وجدان‌های خواب‌شان را بیدار کنند چراکه مخاطبان بازی‌های رایانه‌ای، کودکان و نوجوانان است. قشری از جامعه که دوران حساس زندگی‌شان را می‌گذارند. بنابراین ای کاش مسئولان فرهنگی به ویژه مسئولان صنعت گیم در رابطه با این بخش از فرمایشات مقام معظم رهبری که تأکید کردند «وظیفه‌ی ما تولید کالای فرهنگی مفید و جلوگیری از کالای فرهنگیِ مضر است. بنده در این زمینه احساس یک ولنگاری‌ای می‌کنم؛ باید این را شماها در نظر داشته باشید و اهمّیّت بدهید»، احساس مسئولیت داشته باشند و مانع از این ولنگاری فرهنگی باشند تا بخشی از مشکلات صنعت گیم رفع شود و در نهایت شاهد تولیدات فاخری در این عرصه باشیم.

گفتنی است، همه مطالب منتشره براساس مستند‌ها نوشته شده و مستندات در اختیار نگارنده و صاحبان ادعا وجود دارد.

گزارشی از زینب رازدشت