مؤسسه‌ای که به شیعیان ترکیه هویت داد/ از تأسیس دارالقرآن تا تمسک به ولایت فقیه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استانبول، مؤسسه فرهنگی کوثر استانبول نخستین مؤسسه فرهنگی شیعه در ترکیه است که سال 1992 میلادی توسط طلاب و روحانیون شیعه این کشور راه‌اندازی شد.
این مؤسسه تاکنون فعالیت‌های خود را در راستای تبلیغ تشیع و معارف اهل بیت(ع) دنبال کرده است؛ ایکنا برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌ها، اهداف و چشم‌اندازهای مؤسسه کوثر گفت‌و‌گویی با «چتین کاظمی»، مدیر این مؤسسه انجام داد.
چتین کاظمی، مدیر مؤسسه کوثر استانبول در ابتدا با بیان اینکه این مؤسسه توسط طلاب و روحانیون شیعه ترکیه که در حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل بوده و از انقلابی‌ها بوده‌اند، راه‌اندازی شده است، گفت: این مؤسسه نخستین مؤسسه فرهنگی شیعی در ترکیه است و قبل از راه‌اندازی آن، شیعیان ترکیه مؤسسه یا نهادی که مربوط به امور فرهنگی باشد، نداشتند.
وی افزود: هر فعالیتی که از سوی شیعیان در ترکیه انجام شده، به برکت انقلاب اسلامی ایران است؛ چرا که قبل از انقلاب، شیعیان در ترکیه نمود خاصی نداشتند تا جایی که حتی عموم مردم و اهل سنت ترکیه نمی‌دانستند در این کشور شیعه نیز وجود دارد؛ شیعیان در آن سال‌ها فقط در شهرهای اغدیر و قارص زندگی می‌کردند و زمانی که برای زندگی به شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا آمده و به مسجد می‌رفتند، نمی‌خواستند که کسی متوجه شیعه‌بودن آنها شود و به همین دلیل نیز دست بسته(مانند اهل تسنن) نماز می‌خواندند.
مطرح‌شدن شیعیان در ترکیه به برکت انقلاب اسلامی
کاظمی تصریح کرد: بعد از انقلاب و به برکت انقلاب اسلامی بود که شیعه در ترکیه دیده شد و در حال حاضر بیش از 30 مسجد برای شیعیان در استانبول وجود دارد در حالی که قبل از انقلاب فقط مسجد «والده‌خان» که برای ایرانیان مقیم استانبول است، وجود داشت اما هم‌اکنون شیعه در ترکیه مطرح است.
مدیر مؤسسه کوثر استانبول درباره اهداف راه‌اندازی نخستین مؤسسه فرهنگی شیعیان ترکیه اظهار کرد: نخستین هدف معارف اهل بیت(ع) بین شیعیان و در مراحل بعد بین علویان و اهل سنت ترکیه بوده است و هدف دیگر نیز دفاع از مکتب تشیع در مقابل حملات دشمنان اسلام است؛ زیرا در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به شیعیان ترکیه حمله می‌شود و این حملات باید به صورت علمی و به دور از تفرقه پاسخ داده شود.
وی عنوان کرد: ایجاد وحدت بین شیعیان ترکیه هدف دیگر مؤسسه کوثر است؛ چرا که قبل از تأسیس مؤسسه، بین شیعیان ترکیه اختلاف بود و یکی از این اختلافات در زمینه بحث تقلید از مراجع بود؛ اما با تلاش‌هایی که از سوی مؤسسه کوثر انجام شد این اختلافات از بین رفته و در حال حاضر هر یک از شیعیان ترکیه از هر کسی که بخواهند تقلید کرده و مرجع تقلید خود را آزادانه انتخاب می‌کنند.
جریانی برای نهادینه‌کردن اعتقاد به ولایت فقیه
کاظمی با بیان اینکه مؤسسه فرهنگی کوثر در حقیقت یک جریان در ترکیه است، می‌گوید: هدف اصلی ما این بود که شیعیان ترکیه معتقد به ولایت فقیه باشند و در راستای سیاست‌های ولایت فقیه حرکت کنند، در مرحله بعد نیز ایجاد وحدت بین شیعیان و اهل سنت بود که این اهداف تا حدودی محقق شده است؛ به عنوان مثال در حال حاضر تنش خاصی بین شیعیان و اهل سنت نیست؛ هرچند که در مسائل مربوط به سوریه و خاورمیانه و تنش‌های اخیر که به داخل ترکیه نیز کشیده شده است، اختلافات کمی ایجاد شده است و سیاسیون ترکیه زمانی که می‌خواهند درباره ایران صحبت کنند بحث شیعه را نیز به میان می‌کشند.
وی یادآور شد: با این حال هم‌اکنون اختلافی بین شیعیان و اهل سنت ترکیه وجود ندارد اگر هم حمله‌ای از سوی اهل سنت به شیعیان ترکیه شود کانال تلویزیونی 14 که برای شیعیان ترکیه است در قالب برنامه‌های تلویزیونی مختلف پاسخ این حملات و اتهامات را می‌دهد.
مدیر مؤسسه کوثر استانبول درباره فعالیت‌هایی که از سوی مؤسسه دنبال می‌شود، گفت: فعالیت‌های مسجدی ما با همکاری روحانیون در آنکارا، ازمیر، اغدیر و... دنبال می‌شود و روحانیون در شهرهای مختلف اقدام به ساخت مساجد شیعی می‌کنند و اگر در شهر یا منطقه‌ای، مسجد نباشد نیز ابتدا یک انجمن راه‌اندازی می‌کنند و از طریق این انجمن به مسجدسازی در آن شهرها و مناطق می‌پردازند.
اعزام روحانی به مناطق شیعه‌نشین/ کتابخانه؛ جزء لاینفک مساجد
وی افزود: اعزام روحانی به شهرهای مختلف شیعه‌نشین از دیگر برنامه‌هایی است که در مؤسسه فرهنگی کوثر دنبال می‌شود، همچنین در حوزه فعالیت‌های مسجدی خود تأکید داریم هر مسجدی که برای شیعیان ساخته می‌شود کتابخانه هم داشته باشد و تأکید داریم جوانان شیعه به کتاب‌خواندن تشویق شوند و از این طریق کتاب‌های شیعی را نیز مطالعه کنند.  
کاظمی با بیان اینکه برگزاری کنفرانس‌ و سمینار در مناسبت‌های مختلف از دیگر برنامه‌های مؤسسه فرهنگی کوثر استانبول است، ادامه داد: به عنوان مثال تاکنون کنفرانس بین‌المللی حقوق زنان، سمپوزیوم امام علی(ع) و نهج‌البلاغه و سمپوزیوم افراط‌گرایی و تفریط را برگزار کردیم و همچنین هرساله مراسم اربعین حسینی را نیز با همکاری مؤسسه «اهلادر» استانبول برگزار می‌کنیم. در گذشته کنفرانس وحدت را نیز در استانبول برگزار می‌کردیم که برگزاری این مراسم را به مؤسسه اهلادر واگذار کرده‌ایم.
مدیر نخستین مؤسسه فرهنگی شیعه استانبول درباره سایر فعالیت‌های این مؤسسه در ترکیه بیان کرد: اعزام مبلغ به مناطق مختلف ترکیه در مناسبت‌های مختلف از جمله ماه محرم و صفر و ماه رمضان از دیگر برنامه‌های مؤسسه است و این فعالیت‌ها را هر ساله دنبال می‌کنیم.
راه‌‌اندازی دارالقرآن علامه طباطبایی
وی افزود: راه‌‌اندازی دارالقرآن علامه طباطبایی برای شیعیان استانبول از دیگر دستاوردهای مؤسسه کوثر است و البته مشابه این دارالقرآن را در شهر اغدیر ترکیه نیز راه‌اندازی کرده‌ایم و در نظر داریم شعبات دیگر این دارالقرآن را در دیگر شهرها راه‌اندازی کنیم؛ چرا که دارالقرآن‌هایی برای شیعیان در شهرهای مختلف ترکیه وجود ندارد و امیدواریم بتوانیم شعبات دارالقرآن‌ را در شهرهای مختلف راه‌اندازی کنیم.
کمبود نیروی انسانی
کاظمی بیان کرد: نبود نیروی انسانی کافی از مشکلاتی است که پیش روی فعالیت‌های خود داریم اما با توجه به اینکه طلاب شیعه ترکیه در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل هستند امید داریم که با بازگشت آنان به ترکیه بتوانیم کمبود نیروی انسانی را رفع کرده و آینده خوبی را پیش روی شیعیان ترکیه شاهد باشیم.
تمسک به ولایت فقیه؛ عامل موفقیت مؤسسه
وی در پایان یادآور شد: ما شیعیان ترکیه خود را به انقلاب اسلامی ایران و ولایت فقیه وابسته می‌دانیم و معتقدیم تا جایی که اهداف ولی فقیه را دنبال کنیم به اهداف خود می‌رسیم. در حال حاضر هر کتابی را که مربوط به شیعه و اهل بیت(ع) است، در ترکیه توزیع می‌کنیم و در مؤسسه کوثر یک شبکه توزیع کتب شیعی داریم؛ همچنین از شهر اغدیر و از میان شیعیان استانبول در مجلس ترکیه نماینده داریم و آینده شیعیان را خوب می‌بینیم و معتقدیم تا جایی که با ولایت فقیه حرکت کنیم موفق خواهیم شد.
لیلا محمدی