کاریکاتور و کارتون؛ ابزار بیداری وجدان‌ها در قبال رنج و مرارت جامعه بشری
گروه هنر: با وجود آنکه کاریکاتور و کارتون به عنوان یک ابزار فرهنگی و هنری عامل روشنگری و بیداری وجدان‌ها در برابر رنج و مرارت‌های جامعه بشری است اما در عرصه عمل نسبت به ظرفیت‌های به وجود آمده در این هنر چندان توجهی نداریم.
مهدی عزیزی، رتبه سوم بخش کارتون چهارمین جشنواره جهانی «هنر مقاومت» در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: با یک اثر کارتون با موضوع داعش و جنایات این گروه تکفیری در منطقه خاورمیانه در این دوره از جشنواره شرکت داشتم که خوشبختانه با عنایت و حسن‌نظر هیئت داوران موفق به دریافت جایزه سوم این بخش شدم.
وی در پاسخ به این پرسش که چه تفاوتی میان کارتون و کاریکاتور وجود دارد، گفت: اغلب آن چیزی که به‌ویژه در مطبوعات و جراید ما و نوعاً با موضوعات سیاسی وجود دارد و به اشتباه به عنوان کاریکاتور موسوم است در واقع کارتون هستند؛ چراکه واکنش به یک اتفاق و رویداد بوده و موضوعی را با استفاده از زبان خاص خود به چالش می‌کشند در حالی که کاریکاتور صرفاً طراحی چهره و یا پرتره فردی به‌خصوص است که با توجه به خصوصیات فردی و ظاهری در آن کمی اغراق شده و چهره به شکلی دفرمه اجرا می‌شود.
عزیزی تصریح کرد: خوشبختانه با تکیه به ذوق و قریحه و استعداد ذاتی که در میان هنرمندان این رشته و به‌ویژه نسل جوان وجود دارد، پیشرفت‌های خوبی در این زمینه یعنی هم کاریکاتور و هم کارتون را در کشور شاهد هستیم؛ به شکلی که اکنون ایران به عنوان یکی از کشورهای مطرح جهان در عرصه هنر کاریکاتور و کارتون معرفی شده است و حتی گوی سبقت را در رقابت با کشورهایی همچون برزیل و چین در این رشته هنری ربوده است.
رتبه سوم بخش کارتون چهارمین جشنواره جهانی «هنر مقاومت» در ادامه گفت: متأسفانه علی‌رغم پیشرفت‌هایی که در این رشته هنری شاهد آن هستیم و روز به‌روز به تعداد کاریکاتوریست‌ها و کارتونیست‌های ایرانی و حرفه‌ای فعال در این عرصه افزوده می‌شود اما نسبت به ظرفیت‌های ایجاد شده در این عرصه غافل هستیم و نتیجه آنکه تنها عرصه جشنواره‌ای است که مجالی برای معرفی و کشف استعدادهای هنری در این رشته فراهم می‌نماید.
وی تأکید کرد: کاریکاتور و کارتون رشته‌ای هنری است که بیشتر در خدمت امور مطبوعاتی و رسانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و به نوعی با بزرگ‌نمایی و تأکید بر برخی مسائل، سعی دارد وجدان جامعه را در قبال رنج و مرارت‌های جامعه بشری بیدار کند؛ در واقع کاریکاتور و کارتون را به عنوان یک رسانه بصری باید چشم بینای جامعه در مواجهه با مسائل گوناگون بشری و اجتماعی به حساب آورد که توجه به آنها در حالت عادی چندان اتفاق نمی‌افتد، در چنین رویارویی و حساسیتی که ایجاد می‌کند امکان برای رفع معضل و مشکل پیش آمده با استفاده از تدابیر فردی و جمعی فراهم می‌شود.
عزیزی در پایان گفت: توقع جامعه هنری فعال در کاریکاتور و کارتون آن است که زمینه فعالیت در عرصه مطبوعات مساعد شود و فعالان این عرصه با آزادی بیان بیشتری به خلق اثر پرداخته و ذکر هر نکته‌ای که در حقیقت به منظور آگاهی جامعه در قالب کاریکاتور و کارتون مورد توجه قرار می‌گیرد را به مثابه توهین، اتهام و یا سیاه‌نمایی قلمداد نکرده و جلوی بروز خلاقیت در این زمینه را نگیرند.
امیرسجاد دبیریان
