جدی‌ترین موضوع امر به معروف و نهی از منکر در کشور فراموش شده است
گروه شبکه‌های اجتماعی: مدیرکل حوزه تحقیقات ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: در واقع امر به معروف و نهی از منکر در حوزه فردی بخشی از کار است اما در حوزه اجتماعی و سیاسی به مفهوم امر به معروف و نهی از منکر مردم به کارگزاران خود و صاحبان قدرت است و این بخش، جدی‌ترین موضوع امر به معروف و نهی از منکر بوده که متأسفانه در کشور فراموش شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، امر به معروف و نهی از منکر یک تکلیف شرعی بوده که بر دوش همه مسلمانان است و بی‌تفاوتی افراد جامعه نسبت به این موضوع یک آفت تلقی می‌شود. ستاد امر به معروف و نهی از منکر در بخش‌های مختلف تلاش دارد تا به این امر جامه عمل بپوشاند و به نوعی در این زمینه فرهنگسازی لازم را انجام دهد. محمدرضا ابن الدین حمیدی، مدیرکل حوزه تحقیقات
ستاد امر به معروف و نهی از منکر است که در رابطه با این موضوع به گفت‌وگو نشستیم. آنچه از نظر می‌گذرانید حاصل گفت‌وگوی ما با وی است:
گام‌های ستاد امر به معروف و نهی از منکر را تا چه میزان موثر می‌دانید؟
ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر به معنی
زنده کردن روحیه مسئولیت‌پذیری برای برخورد با تمامی ناهنجاری‌های اجتماعی که این
ناهنجاری‌ها اعم از ناهنجاری‌های دینی، اخلاقی، قانونی و عرفی است، یعنی اگر در برخورد
با هرگونه عدول از قواعد اجتماعی، بتوانیم در وجود آدم‌ها یک روحیه و انگیزه امر
به معروف و نهی از منکر احیا شود، توانسته‌ایم در جامعه فلسفه احیای امر به معروف
و نهی از منکر را زنده کنیم. ستاد در این زمینه اقدامات بسیاری را انجام داده است
اما فرهنگسازی واجب‌ترین امری است که باید در زمینه انجام امر به معروف و نهی از
منکر انجام دهیم.
چگونه می‌توان در زمینه امر به معروف و نهی از منکر فرهنگسازی کرد؟
امر به معروف و نهی از منکر تنها حجاب نیست و باید فرهنگسازی کرد تا این موضوع در میان مردم جا بیفتد. در واقع امر به معروف و نهی از منکر در حوزه فردی بخشی از کار است اما درحوزه اجتماعی و سیاسی به مفهوم امر به معروف و نهی از منکر مردم به کارگزاران خود و صاحبان قدرت است و این بخش، جدی‌ترین موضوع امر به معروف و نهی از منکر بوده که متأسفانه در کشور فراموش شده است. امام حسین(ع) به عنوان شهروند به صاحبان قدرت فلسفه قیام خود را امر به معروف و نهی از منکر اعلام کرد و تا اخر ایستاد چرا که این موضوع را تکلیف اساسی خود دانست. متأسفانه موضوع امر به معروف و نهی از منکر به اندازه‌ای در جامعه کوچک شده که تنها به مباحثی همچون حجاب، لباس و مد بسنده شده و بسیاری از ناهنجاری‌های اخلاقی، ناهنجاری‌های عرفی، رفتارهای مغایر با عرف نادیده گرفته و رها می‌شود، اما ستاد به دنبال احیای همه ابعاد واقعی حوزه امر به معروف در مردم و مسئولان هستند.
آیا طلایه‌داران می‌توانند این فرهنگسازی را انجام دهند؟
ما کسانی به نام طلایه‌داران تربیت می‌کنیم و آموزش‌های لازم ارائه می‌شود. شاید موضوع امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه عمومی بوده اما واقعیت این است که این کار بسیار تخصصی است؛ چراکه افراد باید قدرت تشخیص معروف و منکر را داشته باشند و مصادیق را بشناسند و در فضای عمومی اجرایی کنند. باید آمران به معروف و ناهیان از منکر، ویژگی‌های انگیزشی مخاطب را بشناسند و موقعیت‌ها را دریابند و فضای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را درک کند تا حرف مؤثری بیان کنند و تأثیری را شاهد باشند. اگر در حوزه امر به معروف و نهی از منکر، مخاطب احساس کند که آمر به معروف و ناهی از منکر فرد دلسوزی است و برای منافع فرد این کار را می‌کند، قطعا تأثیر خود را خواهد گذاشت اما اگر فرد بر این تصور باشد که موضوع در راستای معارضه، دعوای سیاسی و منافع اقتصادی است، بنابراین نه تنها فرد مقاومت می‌کند بلکه تأثیر عکس می‌گذارد. ما این فضا را ایجاد کنیم تا بتوانیم به طلایه‌داران به گونه‌ای آموزش دهیم که وقتی وارد این حوزه می‌شوند با هم‌تراز و بالاتر از خود چگونه برخورد کنند و در هر دو حالت باید دلسوز بودن خود را ثابت کنند و به زمان، مکان، ویژگی‌ها و قواعد کار آگاه باشند. در حوزه‌ها آموزش‌ها تلاش خود را می‌کنیم. همچنین در حوزه پژوهش‌ها به دنبال کشف روش‌های مؤثر و اثر بخش هستیم. به هرحال شاید امر به معروف و نهی از منکر به صورت عموم تکلیف را ساقط کند اما این روش‌های عموم و مردمی امروزه کارآمدی‌اش ضعیف شده است و ما باید روش های علمی را کشف کنیم و متناسب با شرایط روز آموزش دهیم تا کار اثربخش انجام دهیم و این واجب الهی روی زمین مانده را احیا کنیم.
وضعیت تعامل و عملکرد نیروی انتظامی با ستاد به چه شکل است؟
نیروی انتظامی و بسیج به عنوان عوامل اجرایی و ضابطین قضایی ما موظفند که این کار را انجام دهند اما عناصر اجرایی در این امر بدسلیقگی کرده است یعنی گاهی یا فضاسازی می‌کنند یا زمینه را برای خلق یک تصویر که دست‌آویزی برای سوژه‌های شبکه‌های بیگانه می‌شود، فراهم می‌کنند. متأسفانه همین بدسلیقگی‌ها سبب می‌شود تا جریان‌های سازمان یافته از این فرصت‌ها استفاده کنند و چهره منفی از موضوع امر به معروف و نهی از منکر را به نمایش بگذارند. آمارهای گزارش‌های امر به معروف و نهی از منکر در سطح بالایی قرار دارد، اما گاهی برخورد تندی صورت می‌گیرد، آنقدر این اخبار از زوایای مختلف تحلیل می‌شود که وجهه این کار پایین می‌آید. ما نباید بگذاریم تا این فرصت در دست بیگانگان بیفتد و در این زمینه ضعف داریم. ما امروزه در دنیایی زندگی می کنیم که خبرها به راحتی منتقل می‌شود و اخبار بد، تحت عنوان آزاداندیشی منتشر و پردازش می‌شود. در مورد امر به معروف و نهی از منکر باید تلاش و کوشش را در آموزش‌ها و روش‌ها داشته باشیم تا در این زمینه هیچ نقطه‌ضعفی نباشد. دشمن براساس تکالیفش، کوچکترین ضعف‌ها را بزرگنمایی می‌کند.
دربرخی از میادین همچون میدان انقلاب برخی از بانوان به صورت خودجوش و بدون آموزش‌های اولیه عمل امر به معروف و نهی از منکر را انجام می‌دهند. این امر تا چه اندازه می‌تواند به کار ستاد لطمه وارد کند؟
برای عمل خودجوش کار خاصی نمی‌تواند کرد اما
طلایه‌داران باید آموزش‌های لازم را داشته باشند که هم‌اکنون این آموزش‌ها در حال
انجام است. البته مردمی که به صورت خودجوش عمل امر به معروف و نهی از منکر را
انجام می‌دهند، براین تصور هستند که این عمل نباید دولتی باشد بلکه عملی مردمی است
و این عمل یک تکلیف است و باید تکلیف را انجام داد.
شاخص‌ترین اقدامات اساسی اداره کل حوزه تحقیقات سازمان امر به معروف و نهی از منکر را تشریح کنید؟
فرآیند امر به معروف یک تکلیف همگانی است، احیای احساس مسئولیت برای این کار وظیفه ماست و برای تحقق این امر تلاش می‌کنیم، منتها آمران به معروف و ناهیان از منکر واقف باشند تا بتوانند تأثیرگذاری خود را داشته باشند. ما در این حوزه خوب کار کرده‌ایم و حتی پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر در قم وابسته به ستاد امر به معروف و نهی از منکر، همه مصادیق را در این زمینه به صورت فقهی استخراج کرده است. در این مصادیق آمده که یک راننده، فروشنده، کارمند اداره باید چه مسائلی را در موضوع امر به معروف و نهی از منکر رعایت کند. تمام قواعد استخراج شده و ما می‌دانیم معروف‌ها و منکرها در هر شغلی چه مصادیقی بوده و مستندسازی به روش علمی انجام شده است. در بخش دوم تلاش می‌کنیم تا شرایط محیطی برای اجرای بهتر فراهم کنیم و این موضوع در سیاست‌های جاری ماست. ما با توجه به ویژگی‌های محیطی در حوزه روانشناختی، جامعه شناسی و سیاسی و حتی مدیریت باید بتوانیم تا پژوهش را به مرحله اجرا برسانیم. البته تا کنون هم اقداماتی انجام شده است اما در سال آینده این امر بیشتر تقویت خواهد شد و امیدواریم شاهد نتایج خوبی از این پژوهش‌ها باشیم.
گفت‌وگو از زینب رازدشت
اگر امر به معروف و نهی از منکر اجرایی شود بسیاری از مشکلات و معضلات حل خواهد شد 
