رضا سلامت‌پناه در گفت‌وگو با ایکنا؛
تصویب جذب دکتری علوم قرآنی متناسب با تعداد اساتید تمام‌وقت
گروه دانشگاه: رضا سلامت پناه با اعلام خبر مصوبه جدید کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور، گفت: بر اساس این مصوبه، جذب دانشجوی دکتری علوم قرآنی متناسب با تعداد اساتید تمام‌وقت صورت می‌گیرد.
رضا سلامت‌پناه، معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اعلام خبر پیرامون جلسه بازنگری گسترش مقاطع تحصیلات تکمیلی و
آسیب‌شناسی وضعیت موجود دوره دکتری در رشته‌های علوم قرآن و حدیث اظهار کرد: این جلسه در
شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. ماموریتی بر عهده کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور نهاده شده و آن؛ تامین نیروی انسانی متخصص نظام توسعه فرهنگ قرآنی کشور است، از طرفی تحقق آن نیز برعهده دبیرخانه و مرکزی است به نام مرکز توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآن کریم که در وزارت علوم استقرار پیدا کرده، و در این راستا مجموعه برنامه‌ها و اقداماتی طی ۴ سال اخیر پیرامون تحقق این ماموریت؛ یعنی تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز نظام توسعه فرهنگ قرآنی آغاز شده و در قالب تحول رشته‌های علوم قرآن و حدیث، همچنین بازنگری در گسترش رشته‌های قرآن و حدیث، شروع به کار کرد.
وی افزود: آنچه که در نظام آموزش عالی و پژوهش قرآنی کشور با آن روبه‌رو هستیم، بحث ارتقای این نظام و کارآمد شدن آن است. نزدیک‌ترین فضا در این خصوص هم محیط رشته‌های قرآن و حدیث است، این به آن معنا نیست که ما خود را معطوف به رشته‌های علوم قرآن و حدیث کرده‌ایم. فعالیت نسبتا گسترده‌ای آغاز شده، اما به این دلیل که رشته‌های قرآن و حدیث، نزدیک‌ترین فضا برای این تحول و پویایی‌ست، برخی فعالیت‌ها بر روی این مجموعه رشته‌ها متمرکز شد. بر این اساس، پس از اینکه برنامه تحول رشته‌های علوم قرآن و حدیث و تدوین برنامه درسی جامع و ملی و نیز کارشناسی این رشته‌ها به سرانجام رسید، اکنون تدوین، بازنگری و تحول برنامه ملی کارشناسی‌ارشد رشته‌های علوم قرآن و حدیث در دست اقدام است، کارهای مطالعاتی با کمک صاحب‌نظران امر صورت خواهد گرفت و سپس این مجموعه قابل چاپ و انتشار خواهد بود.
سلامت‌پناه گفت: گام دیگر در بازنگری، به سامان کردن حوزه گسترش تحصیلات تکمیلی رشته‌های قرآن و حدیث است، هم‌اکنون نسبت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های علوم قرآن و حدیث در ایران، ۳۳/۲ درصد است؛ یعنی از ۱۰۰ درصد دانشجویان رشته‌های قرآنی، این مقدار دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری تحصیل میکنند، این نرخ در سایر رشته‌ها ۱۶ است؛ یعنی نرخ متوسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی سایر رشته‌ها در کشور ۱۶ درصد، حال آنکه در این رشته‌ها ۳۳ درصد است.
وی تصریح کرد: این سیر گسترش بی‌رویه مقاطع تحصیلات تکمیلی، بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های دانشی و اجتماعی برای توسعه، باعث گردیده وضع به گونه‌ای شود که اگر این نرخ گسترش به همین منوال ادامه یابد، در سال ۹۹، این نسبت به ۵۰ درصد برسد، یعنی تعداد دانشجویات کاردانی و کارشناسی با تعداد دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در این رشته‌ها برابر شود، به تعبیر دیگر از سال ۹۹ هر دانشجویی وارد این رشته‌ها شود، می‌تواند در مقطع تحصیلات تکمیلی نیز ورود پیدا کند و در واقع کنکور تحصیلات تکمیلی عملا برداشته می‌شود.
رضا سلامت‌پناه افزود: بر این اساس، بحث بازنگری در نحوه اجرای دوره‌های تحصیلات تکمیلی این رشته‌ها در مقاطع تحصیلی ارشد و دکتری بررسی شد و یک طرح پژوهشی در مرکز توسعه مرکز پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور، طی ۲ سال انجام شد و عنوان آن هم؛ الگوی گسترش و آموزش عالی قرآنی است.
بر اساس نتایج این پژوهش و همچنین مصوبات وزارت علوم در راستای گسترش تحصیلات تکمیلی و طی جلساتی که در دوره اخیر با حضور اساتید دانشگاه‌های مختلف، کارشناسان مرکز و برخی صاحب‌نظران آموزش عالی برگزار شد، به یک الگو برای گسترش تحصیلات تکمیلی رسیدیم و بنا شد این الگو از سال بعد در سطح گروه‌ها و رشته‌های قرآنی دانشگاه‌ها اجرا شود و یک نظام علمی و منطقی برای گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی رشته‌های قرآنی شکل گیرد.
معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در رابطه با مصوبات جلسه بازنگری گسترش مقاطع تحصیلات تکمیلی، گفت: طبق مصوبات این جلسه، یک شاخص بنا بر تعداد اعضای هیات علمی تمام‌وقت گروه لحاظ می‌شود. اکنون، یکی از آسیب‌های جدی این است که بسیاری از رشته‌هایی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، به‌ویژه در دانشگاه‌های پیام‌نور و غیرانتفاعی، دانشجو می‌پذیرند، حدنصاب‌های لازم را از جهت تعداد اساتید و اعضای هیات علمی ندارند و از اساتید سایر دانشگاه‌ها به عنوان استاد مدعو استفاده میکنند. بر اساس آنچه که اکنون مصوب شده، به هیچ‌وجه به یک مرکز آموزش عالی، اجازه داده نخواهد شد در برگزاری دوره‌های تحصیلات تکمیلی از اساتید خارج از مجموعه خود استفاده کند و بر اساس معیار مشخصی از تعداد اساتید، اقدام به جذب دانشجو کند.
وی افزود: طی جلسات متعدد و به پشتوانه آن طرح پژوهشی که ذکر شد، همچنین با توجه به اقتضائات توسعه تحصیلات تکمیلی در نظام آموزش عالی کشور و با در نظر داشتن مواردی که در الگوهای توسعه تحصیلات تکمیلی و آن شاخصی که پیش‌تر توضیح داده‌ام، به یک مدلی دست یافته‌ایم و آن اینکه دانشگاه‌ها موظف خواهند بود؛ بر اساس تعداد اعضای هیات علمی تمام وقت گروه‌ها و معدلی که از آن به دست می‌آید، برای دوره دکتری دانشجو بپذیرند.
سلامت‌پناه گفت: اجرای این مصوبه موجب خواهد شد دوره‌های تحصیلات تکمیلی با یک اتقان و علمیت بیشتری برگزار شود، همچنین ورودی‌های خوبی انتخاب شوند و خروجی عالم و فاضلی داشته باشیم.
وی تاکید کرد: این امر مقدمه اجرای تحول در برنامه درسی مقاطع ارشد و دکتری است که طی ۲ سال آینده، پس از اتمام برنامه دوره کارشناسی، در مقاطع ارشد و دکتری نیز اجرا خواهد شد، تا هم از جهت برنامه و محتوای درسی و نیز قالب اجرای آن، این برنامه جامع با موفقیت اجرا شود.
وی افزود: آنچه که در نظام آموزش عالی و پژوهش قرآنی کشور با آن روبه‌رو هستیم، بحث ارتقای این نظام و کارآمد شدن آن است. نزدیک‌ترین فضا در این خصوص هم محیط رشته‌های قرآن و حدیث است، این به آن معنا نیست که ما خود را معطوف به رشته‌های علوم قرآن و حدیث کرده‌ایم. فعالیت نسبتا گسترده‌ای آغاز شده، اما به این دلیل که رشته‌های قرآن و حدیث، نزدیک‌ترین فضا برای این تحول و پویایی‌ست، برخی فعالیت‌ها بر روی این مجموعه رشته‌ها متمرکز شد. بر این اساس، پس از اینکه برنامه تحول رشته‌های علوم قرآن و حدیث و تدوین برنامه درسی جامع و ملی و نیز کارشناسی این رشته‌ها به سرانجام رسید، اکنون تدوین، بازنگری و تحول برنامه ملی کارشناسی‌ارشد رشته‌های علوم قرآن و حدیث در دست اقدام است، کارهای مطالعاتی با کمک صاحب‌نظران امر صورت خواهد گرفت و سپس این مجموعه قابل چاپ و انتشار خواهد بود.
سلامت‌پناه گفت: گام دیگر در بازنگری، به سامان کردن حوزه گسترش تحصیلات تکمیلی رشته‌های قرآن و حدیث است، هم‌اکنون نسبت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های علوم قرآن و حدیث در ایران، ۳۳/۲ درصد است؛ یعنی از ۱۰۰ درصد دانشجویان رشته‌های قرآنی، این مقدار دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری تحصیل میکنند، این نرخ در سایر رشته‌ها ۱۶ است؛ یعنی نرخ متوسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی سایر رشته‌ها در کشور ۱۶ درصد، حال آنکه در این رشته‌ها ۳۳ درصد است.
وی تصریح کرد: این سیر گسترش بی‌رویه مقاطع تحصیلات تکمیلی، بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های دانشی و اجتماعی برای توسعه، باعث گردیده وضع به گونه‌ای شود که اگر این نرخ گسترش به همین منوال ادامه یابد، در سال ۹۹، این نسبت به ۵۰ درصد برسد، یعنی تعداد دانشجویات کاردانی و کارشناسی با تعداد دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در این رشته‌ها برابر شود، به تعبیر دیگر از سال ۹۹ هر دانشجویی وارد این رشته‌ها شود، می‌تواند در مقطع تحصیلات تکمیلی نیز ورود پیدا کند و در واقع کنکور تحصیلات تکمیلی عملا برداشته می‌شود.
رضا سلامت‌پناه افزود: بر این اساس، بحث بازنگری در نحوه اجرای دوره‌های تحصیلات تکمیلی این رشته‌ها در مقاطع تحصیلی ارشد و دکتری بررسی شد و یک طرح پژوهشی در مرکز توسعه مرکز پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور، طی ۲ سال انجام شد و عنوان آن هم؛ الگوی گسترش و آموزش عالی قرآنی است.
بر اساس نتایج این پژوهش و همچنین مصوبات وزارت علوم در راستای گسترش تحصیلات تکمیلی و طی جلساتی که در دوره اخیر با حضور اساتید دانشگاه‌های مختلف، کارشناسان مرکز و برخی صاحب‌نظران آموزش عالی برگزار شد، به یک الگو برای گسترش تحصیلات تکمیلی رسیدیم و بنا شد این الگو از سال بعد در سطح گروه‌ها و رشته‌های قرآنی دانشگاه‌ها اجرا شود و یک نظام علمی و منطقی برای گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی رشته‌های قرآنی شکل گیرد.
معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در رابطه با مصوبات جلسه بازنگری گسترش مقاطع تحصیلات تکمیلی، گفت: طبق مصوبات این جلسه، یک شاخص بنا بر تعداد اعضای هیات علمی تمام‌وقت گروه لحاظ می‌شود. اکنون، یکی از آسیب‌های جدی این است که بسیاری از رشته‌هایی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، به‌ویژه در دانشگاه‌های پیام‌نور و غیرانتفاعی، دانشجو می‌پذیرند، حدنصاب‌های لازم را از جهت تعداد اساتید و اعضای هیات علمی ندارند و از اساتید سایر دانشگاه‌ها به عنوان استاد مدعو استفاده میکنند. بر اساس آنچه که اکنون مصوب شده، به هیچ‌وجه به یک مرکز آموزش عالی، اجازه داده نخواهد شد در برگزاری دوره‌های تحصیلات تکمیلی از اساتید خارج از مجموعه خود استفاده کند و بر اساس معیار مشخصی از تعداد اساتید، اقدام به جذب دانشجو کند.
وی افزود: طی جلسات متعدد و به پشتوانه آن طرح پژوهشی که ذکر شد، همچنین با توجه به اقتضائات توسعه تحصیلات تکمیلی در نظام آموزش عالی کشور و با در نظر داشتن مواردی که در الگوهای توسعه تحصیلات تکمیلی و آن شاخصی که پیش‌تر توضیح داده‌ام، به یک مدلی دست یافته‌ایم و آن اینکه دانشگاه‌ها موظف خواهند بود؛ بر اساس تعداد اعضای هیات علمی تمام وقت گروه‌ها و معدلی که از آن به دست می‌آید، برای دوره دکتری دانشجو بپذیرند.
سلامت‌پناه گفت: اجرای این مصوبه موجب خواهد شد دوره‌های تحصیلات تکمیلی با یک اتقان و علمیت بیشتری برگزار شود، همچنین ورودی‌های خوبی انتخاب شوند و خروجی عالم و فاضلی داشته باشیم.
وی تاکید کرد: این امر مقدمه اجرای تحول در برنامه درسی مقاطع ارشد و دکتری است که طی ۲ سال آینده، پس از اتمام برنامه دوره کارشناسی، در مقاطع ارشد و دکتری نیز اجرا خواهد شد، تا هم از جهت برنامه و محتوای درسی و نیز قالب اجرای آن، این برنامه جامع با موفقیت اجرا شود.
مطالب مرتبط
محمدعلی
| 
۱۳۹۵/۱۱/۲۰ - ۱۷:۲۶
پاسخ
باز هم خدا خیرشون بده که میخان جلوی ورود بی حساب و کتاب به مقطع دکتری رو بگیرند. در بسیاری از کشورها، حتی در مقطع کارشناسی هم بدون حساب و کتاب و بدون در نظر گرفتن نیازهای جامعه، دانشجو گرفته نمیشه. اما متأسفانه در کشور ما در مقطع دکتری هم بدون برنامه دانشجو جذب میکنند. دانشجوی دکتری یعنی "متخصص سطح عالی در یک رشته" اما وقتی بدون برنامه و نیازسنجی و بدون در نظر گرفتن ظرفیتهای واقعی جامعه، دانشجوی دکتری گرفته بشه، معضل دکترهای بیکار گریبانگیر کشور خواهد شد. حالا به قول این بنده خدا در این رشته، بیش از دو برابر سایر رشته ها وارد مقاطع تکمیلی میشن. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل. 
