حجتالاسلام والمسلمین نصیر عابدینی، روانشناس در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، به بایدها و نبایدهای رفتاری در فرآیند تربیت اسلامی کودکان اشاره و عنوان کرد: در بسیاری موارد در فرآیند تربیت فرزندانمان صرفا به موضوع تعالی آنان معطوف میشویم و موضوع تعادل را فراموش میکنیم، این در حالی است که ابتدا باید درصدد ایجاد یک سلامت نسبی در فرزندانمان باشیم تا بتوانیم در زمینه تعالی وی نیز گام برداریم.
وی ادامه داد: کودکی که از افسردگی رنج میبرد و یا دچار استرس و وسواس است نمیتواند آموزههای دینی که از سوی والدین به وی انتقال داده میشود را بپذیرد چرا که هنوز به تعادل برای پذیرش دست نیافته است.
حجتالاسلام عابدینی با بیان اینکه رقبای هوشمندی حضور دارند تا به خنثی سازی آنچه مدنظر اولیا و مربیان در فرآیند تربیت دینی است دست پیدا کنند، اظهار کرد: دشمن با در دست داشتن بهترین و پیشرفتهترین تکنولوژیهای روز مرکز لذت مغز فرزندان را تحت تأثیر قرار میدهند و به سادگی به مقابله با پیامهایی که در فرآیند تربیت دینی به کودکان انتقال داد میشوند میپردازند چرا که محتواهای ارائه شده از سوی این گروه از جذابیت بیشتری برخوردار است و مستقیما با مرکز لذت مغز و تمایلات نفسانی در ارتباط است، بنابراین نحوه ارائه پیامهای دینی در جریان تربیت باید از جذابیت بالایی برخوردار باشد تا بتواند تأثیرگذاری کافی داشته باشد.
این روانشناس از دیگر راهکارهای تأثیرگذاری در فرآیند تربیت دینی را ایجاد رابطه صمیمی میان والدین و فرزندان دانست و گفت: والدین باید در طول روز زمانی را به خلوت با فرزندان به منظور بیان حرفهای خنثی اختصاص دهند و از این سخنان هیچگونه سوءگیری و نیتی نداشته باشند بلکه صرفا به دنبال فضایی برای ایجاد ارتباط صمیمی باشند.
وی افزود: در چنین شرایطی رابطه بین پدر و مادر با فرزند تقویت میشود و والدین میتوانند با عامل بودن به آموزههای دینی به صورت غیرمستقیم فرزندان را نیز به پیروی از خود دعوت کنند چرا که فرزندان در محیطی صمیمی به والدین خود علاقهمند شدند و تلاش برای تقلید از آنان میکنند. فرزندان همواره گمان میکنند در پی ایجاد رابطه با پدر و مادر مورد نصیحت و موعظه قرار میگیرند در صورتی که اگر والدین به جای نصیحت از فضای ایجاد شده برای ایجاد صمیمت استفاده کنند میتوانند به صورت غیرمستقیم تأثیرگذاری مطلوبتری بر فرزندان خود داشته باشند.
حجتالاسلام عابدینی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه گاهی عملکرد مسئولان در نظام اسلامی بر باورهای نوجوانان و جوانان تأثیرگذار است گفت: گاهی عملکرد منفی این افراد سبب میشود نوجوان و جوان نسبت به باورهای دینی بیانگیزه شوند چرا که عملکرد مسئولان در نظام اسلامی را عین اسلام میدانند و علت تضاد به وجود آمده را سستی مبانی دینی تصور میکنند.
وی در بیان راهکار برای از بین بردن این باور غلط در نوجوانان و جوانان گفت: پدر و مادری که درصدد تربیت دینی فرزند خود هستند باید همواره پیش بینی کننده باشند تا در مقابله با یک بحران فرزند خود را به لحاظ فکری بیمه کنند. والدین پیش بینی کننده با استفاده از بیان قصههای مختلف باید درصدد باشند تا آموزشهای لازم را به فرزندان ارائه دهند.
این روانشناس افزود: مواردی که میتواند تربیت دینی را به خطر اندازد باید از سوی والدین احصا و شناسایی شده باشد و از پیش به فرزندان منتقل شود تا با مشاهده جزئیترین موارد نیز ذهن کودک و نوجوان توانایی تشخیص و تمیز دادن را داشته باشد.
حجتالاسلام عابدینی در پایان سخنان خود آموزش مهارتهای زندگی را از سهم به سزایی در تربیت دینی برخوردار دانست و گفت: آموزش مهارتهای جرئت مندی، همدلی، روابط بین فردی، تفکر نقاد و .. با وجود اینکه به صورت مستقیم از آیات و روایات اقتباس نشده است اما مفهوم کلی آنان همسو با آموزههای دینی است. به عنوان مثال با یادگیری تفکر نقاد کودک به اندیشیدن دعوت میشود تا در برابر هر سخن و ادعایی دچار وادادگی و بیاعتمادی به مبانی دینی نشود.