استارتاپ‌ها راهی برای تأثیرگذاری عمیق‌تر دینی ـ فرهنگی/ سلاح روز را نداریم
گروه جامعه: مدیر عامل شتاب‌دهنده فرهنگی قرآنی شفق با تأکید بر نقش استارتاپ‌های فرهنگی در تأثیرگذاری عمیق‌تر بر مخاطبان، گفت: اگر مجموعه‌هایی مانند حوزه علمیه قم، جامعةالمصطفی و ... که دغدغه کار مذهبی دارند به ابزارهای روز دنیا مسلح شوند، بازدهی آنها بالا می‌رود.
امین صمیمی، مدیر عامل شتاب‌دهنده فرهنگی قرآنی شفق در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در پاسخ به این سؤال که مطرح کردن مسائل مذهبی در قالب تکنولوژی‌های جدید و کارآفرینی چه قدر در جامعه ما شناخته شده است؟ گفت: ما در کشور یک بحث استفاده از فناوری‌های سخت داریم و یک بحث استفاده از فناوری‌های نرم. در خصوص استفاده از فناوری‌ها و تکنولوژی سخت کمتر تاکنون با مشکل مواجه شده‌ایم به عنوان مثال به راحتی ماشین آخرین مدل به کشور وارد می‌شود و یا وقتی یک اتوبوس با کیفیت وارد کشور می‌شود از آن برای زیارت و خط جمکران ـ قم استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: اما علاوه بر دانش و فناوری سخت، دانش‌ها و فناوری‌های نرمی هم وجود دارند که کمی با تأخر به آن دست پیدا کرده‌ایم؛ استفاده از دانش‌های مدیریتی و کسب و کاری نوین در مسائل مذهبی جزو فناوری‌های نرم هستند که در علوم اجتماعی و انسانی دنیا رشد زیادی داشته‌اند اما ما از آنها کم مطلع بوده و دچار عقب‌ماندگی در دریافت این علوم هستیم.
صمیمی تصریح کرد: اکنون هر چیپ و یا تکنولوژی را که بخواهیم، می‌توانیم تهیه کنیم ولی نمی‌توان یک مدل و فرهنگ کسب و کار اقتصادی را به کشور وارد و به راحتی اجرا کرد که بخشی از این مشکل به دلیل ناآشنایی جامعه با این دانش‌ها است؛ اینکه گفته می‌شود باید دانش کارآفرینی نوین مذهبی و دانش نوین کارآفرینی در امور مختلف به خصوص در امور فرهنگی مذهبی برای مجموعه‌های فرهنگی تبیین شود به دلیل همین ناآشنایی است.
وی با تأکید بر اینکه اگر مجموعه‌هایی مانند حوزه علمیه قم، جامعةالمصطفی، سازمان تبلیغات اسلامی و ... که دغدغه انجام کار فرهنگی مذهبی دارند به ابزارهای روز دنیا و دانش روز تبلیغ فرهنگی مسلح شوند، مسئله‌ای که در گذشته امام موسی صدر و شهید بهشتی خیلی به آن توجه کرده‌اند، بازده کار آنها به شدت بالا خواهد رفت.
مدیر عامل شتاب‌دهنده فرهنگی قرآنی شفق عنوان کرد: تمام دست‌آورد کارآفرینی نوین مذهبی این است که بتوانیم از دانش‌های نوین در امور فرهنگی استفاده کنیم. پس باید دانش‌های نرم و دانش‌های علوم اجتماعی و انسانی را بهتر بشناسیم.
وی مسئله دیگری که در این حوزه وجود دارد را عملیاتی نکردن اخلاق کار اسلامی در مجموعه‌های فرهنگی دانست و گفت: در کارآفرینی مذهبی ـ فرهنگی مطرح می‌کنیم که باید حوزه کسب و کار را مذهبی کنیم و به دنبال این می‌رویم که عقاید مذهبی هم در کسب و کار ما پیاده شود؛ مثل کسب و کار حلال، انصاف داشتن و ... که در اخلاق کار اقتصادی دینی مطرح است. این مسائل تاحدودی در کسب و کار پذیرفته شده اما هنوز نمی‌دانیم اگر بخواهیم انصاف اسلامی در اداره، کارخانه و محل کار در روابط همکاران زن و مرد، رئیس و مرئوس، کارفرما و پیمان‌کار و ... اجرا شود باید چه اقدامی انجام داد. ما هنوز این مسائل را به درستی تبیین و تمرین نکرده‌ایم.
مدیر عامل شتاب‌دهنده فرهنگی قرآنی شفق ادامه داد: در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت ما استفاده از دانش مدیریتی و کارآفرینی در امور فرهنگی مذهبی را بلد نیستیم، نحوه استفاده از اخلاق کار اسلامی و اسلامی کردن محیط کسب و کار را نیز نمی‌دانیم و بحث کسب و کار به عنوان دانش مدیریتی روز را نیز نمی‌دانیم و باید برای تحقق آن تمرین کنیم.
این مدرس کارآفرینی در پاسخ به این سؤال که مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌های دینی چه قدر در کشور شناخته شده هستند؟ گفت: تعداد این مراکز بسیار کم است و حتی در تهران هم در ابتدای کار فعالیت این نهادها هستیم و کم کم به سراغ سازمان‌های مرتبط و علاقه‌مند رفته و با مباحث کارآفرینی فرهنگی مذهبی آنها را آشنا می‌کنیم.
وی قدم اول در ترویج کارآفرینی فرهنگی ـ مذهبی و استارتاپ‌های دینی را به وجود آوردن احساس نیاز دانست و گفت: هنوز نتوانسته‌ایم به خوبی با حوزه علمیه و سازمان تبلیغات اسلامی خوب ارتباط برقرار کنیم چرا که هنوز در این مراکز شیوه‌های سنتی در حال اجرا است. نتیجه این کار هم این است که اثرگذاری فرهنگی به اندازه سرمایه‌گذاری فرهنگی صورت نمی‌گیرد. اگر ما بتوانیم در حوزه کارآفرینی فرهنگی مذهبی چند نمونه موفق در کشور داشته باشیم این مسئله تأثیر بسیاری در مسیر آینده این علم خواهد داشت.
صمیمی در پاسخ به این سؤال که چه قدر زمان برای جا افتادن استارتاپ‌های مذهبی لازم داریم؟ گفت: بازخوردها نشان می‌دهد که اشتیاق توجه به این مسئله پیدا شده است بخشی که اکنون کمبود داریم بخش سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه فرهنگی مذهبی است. اکنون مراکز دینی توانمندی از جهت مالی داریم اما آنها با مفهوم پول هوشمند آشنا نیستند و همین مسئله مشکلاتی ایجاد می‌کند اما به آینده امیدواریم.
