سهم کلام و آهنگ در موسیقی مرثیه به یک اندازه است
گروه هنر: ایران کشور شعر و موسیقی است و اینکه این اعتقاد وجود دارد که شعر در زمینه پرداختن به موسیقی مرثیه جایگاه رفیع‌تری نسبت به موسیقی دارد، اصلاً درست نیست و چه بسیار آثار موسیقی مذهبی که بدون کلام توانسته‌اند نظر مخاطب را به خود جلب کنند.
وی ادامه داد: در زمینه موسیقی مذهبی و مرثیه هم باید گفت که نقش کلام و موسیقی در این زمینه به یک میزان مؤثر است و چه بسیار آثار موسیقی مذهبی که بدون کلام توانسته‌اند نظر مخاطب را به خود جلب کنند که البته تنها منحصر به ایران و تفکر اسلامی و شیعی نیز نمی‌شود و در ادیانی همچون مسیحیت نیز شاهد فراگیری موسیقی بی‌کلام به‌ویژه در معابد و کلیساها هستیم.
مهدوی تصریح کرد: با این وجود مردم ایران در زمینه موسیقی مذهبی و مرثیه عادت کرده‌اند که این نوع موسیقی را برای درک بهتر مفاهیم با کلام و اشعاری که با آن همراه می‌شود شنوا باشند و اگر در مقاطعی نیز موسیقی بدون کلام در زمینه موضوعات مذهبی و مرثیه استفاده می‌شود این به جرئت و جسارت آهنگسازان و اینکه در تلاش برای خرق عادت در این زمینه هستند، مربوط می‌شود.
وی در مورد موسیقی مرثیه و ویژگی‌های آن گفت: این نوع موسیقی غالباً برگرفته از ایام محرم است و معمولاً با ریتم‌های سنگین، دربردارنده محتوایی است که به شرح وقایع، مقاتل، فضاهای مذهبی و گفتار معصوم(ع) می‌پردازد؛ با چنین منظری شاید کمتر بتوان از چنین فضای به وجود آمده در موسیقی مرثیه مرتبط با ایام فاطمیه و ویژه شهادت حضرت فاطمه(س) استفاده کرد چرا که معمولاً موضوعات مرتبط با شخصیت ایشان جنبه‌های عاطفی و احساسی بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد.
مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری در ادامه گفت: با این وجود این اعتقاد همچنان وجود دارد که می‌توان از قابلیت‌های این ژانر از موسیقی با تنوعی که در قالب‌های آن وجود دارد در زمینه‌های مختلف به‌ویژه مواردی که مرتبط با مصائب اهل بیت(ع) است، استفاده کرد؛ اما تاکنون در زمینه ایام فاطمیه این اتفاق نیفتاده است.
وی در پایان گفت: در بررسی دلایل این مسئله دو مورد را می‌توان به شکل بارز اشاره کرد و آن اینکه اولاً اشعاری سروده شده با موضوع شخصیت والای حضرت فاطمه زهرا(س) در عین فراوانی در قیاس با موارد دیگری همچون پرداختن به شخصیت حضرت علی(ع) و یا موضوعات مرتبط با عاشورا چندان عمق و بار معنایی که سبب ماندگاریشان بشود ندارد و در ثانی، پرداختی چنین مبسوط به ماجرای شهادت حضرت زهرا(س) اکنون چند سالی است که باب شده است و در قالب دهه‌هایی به آن پرداخته می‌شود. در صورتی که پیشتر این‌گونه نبوده و لذا زمان مناسبی در اختیار هنرمندان برای تولید آثار برای پر کردن خلأهای فرهنگی موجود باقی نمی‌گذارد. در شرایطی که مطمئن هستم در صورت فراهم آمدن بستر لازم، آهنگسازان برای ساخت آثاری درخور راغب باشند.
امیرسجاد دبیریان
