آیت‌الله علیدوست:
نیازمند کشف ظرفیت‌های حداکثری فقه هستیم
گروه معارف: عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر لزوم رعایت اصولی چون انضباط فقهی در پژوهشهای فقهی جدید تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از قم، آیت‌الله علیدوست پیش از ظهر امروز 4 اسفند در مراسم رونمایی از کتاب فقه هنر در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: فقه را دانش کشف شریعت میدانند؛ هنر نیز خلقی بدیع، متکامل و مطبوع است.
وی افزود: هنر قدسی است؛ البته هنرنما نیز وجود خارجی دارد؛ اگر هنر را این شکل معنی کردیم، کف هنر ،استحباب است که گاهی به مرز وجوب می رسد و گاهی انقلاب ماهیت پیدا کرده و حرام می‌شود.
وی گفت: پس فقه هنر دانشی است که به دنبال این پدیده میپردازد؛ هنر پدیدهای است که نقش آفرینی آن با گذشته قابل مقایسه نیست و فقه باید سوالات مرتبط به آن را پاسخ دهد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: کارشناسان بیان میکنند که امروزه با دو سونامی اطلاعات و ارتباطات مواجه هستیم؛ گفته می‌شود که اطلاعاتی که داخل اینترنت است اگر تمام شهر تهران به کتابخانه مبدل شود و در عدد 4500 ضرب شود، به حجم اطلاعات داخل اینترنت میرسیم.
استاد حوزه اظهارکرد: مراجعه به این اطلاعات در یوتیوب 490 میلیون نفر بازدید کننده انحصاری غیرتکراری در ماه است که در فیسبوک به 800 میلیون نفر میرسد؛ 480 میلیون صفحه مستهجن نیز در این فضا وجود دارد؛ این آمار نسبت به آنچه موجود در اینترت است یک بیست و پنج میلیونیوم است.
علیدوست تصریح کرد: فروش و اجاره ویدیوهای مستهجن 4و 2 دهم تریلیون دلار سود را نصیب این شرکتها کرده است؛ حال با این فضا مواجه هستیم و باید فکری برای آن کرد.
وی گفت: از دیگر سوی امکانات و زمینهها نیز یک فرصت استثنایی است در اختیار ما قرار گرفته است؛ البته دولت نیز از حوزه در این مسیر حمایت می‌کند که باید از این فضا به خوبی بهره ببریم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: هر کاری که صورت میگیرد باید در چارچوب انضباط فقهی باشد؛ حرکت ژورنالیسم بدون وزانت علمی ارزشی ندارد؛ باید به دنبال فقه جواهری باشیم.
استاد حوزه اظهارکرد: رهبر انقلاب نیز بر لزوم انضباط فکری تاکید کردند؛ در مرحله بعد باید کار اساسی در این زمینه صورت گیرد؛ یکی از مسئولان فرهنگی در سابق بیان کرد که عدهای از هنرمندان باید به حوزه بروند تا مجتهد شوند تا احکام را استخراج کنند که حرفی کاملا سست و بی اساس است.
علیدوست تصریح کرد: در ادامه باید از نگاههای صرفا سلبی دوری کنیم؛ نباید تصور کنیم که هرچه فرصتها را به آسیب تبدیل کنیم هنر کردهایم؛ اصل بعدی نیز آن است که باید به انگیزه کشف ظرفیت حداکثری فقه کار کنیم.
وی گفت: در این زمینه باید 6 کار مهم انجام شود؛ نخست باید ابهامها در ساحت فقهی برطرف شود زیرا هنوز بحث موسیقی و غنا در مکاسب، ابهامات را رفع نکرده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: در مرحله دوم مبانی فتاوا باید بررسی شود؛ فقهای بزرگ را ارج مینهیم ولی نباید در گذشته متوقف شویم و مبانی را بررسی کرده و به بهترین پاسخها برسیم.
استاد حوزه اظهارکرد: فعالیت سوم، بررسی حدود ورود فقها است زیرا بسیاری از ورودها ورود به حوزه غیر فقه است.
علیدوست تصریح کرد: فعالیت چهارم، باز کردن افقهای جدید است؛ بسیاری از روایات مرتبط به غنا ذیل آیات است؛ آیه بیان می کند که «و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه»؛ امام ذیل این آیات بیان می‌کند کاین لحو الحدیث به معنی غنا است.
وی گفت: بزرگان ما از جمله شیخ اعظم و... آیه را نگاه میکنند و روایت را مطرح می کنند و وارد لغت میشوند؛ مرحوم نراغی 11 نظر را ذکر میکنند و در نهایت قدر متقین می‌گیرند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: شیخ اعظم غنا را منحصر به صدا نمیداند و غرض و نتیجه را نیز مشخص نمیکند و به همین دلیل نه غرض تاثیر دارد و نه فایده آن موثر است و نه اینکه مفادی که در غنا بیان شده است مشخص نیست و قول نیز در آن مشخص نیست.
استاد حوزه اظهارکرد: سوال این است که مگر این روایت ذیل این آیه نیست؟ آیه از لحو الحدیث سخن میگوید پس صرف صدا منظور نیست بلکه منظور حدیث لهو است؛ در ادامه بیان می‌کند که شما را از راه خدا گمراه کند؛ پس از روایت ذیل این آیه است چه معنی دارد که خدا یک صدایی که در آن نه گفتار مهم است نه هدف و نه غرض با این آیه بیان کند.
علیدوست تصریح کرد: پس اگر دنبال صدای لهو حرام هستیم باید بگوییم که هر گفتار لهوی که به انگیزه گمراه کردن دیگران و تمسخر آیات الهی است حرام است؛ نتیجه آن است که بین آیات و روایات، رابطه دو سویه تفسیری باید حاکم باشد یعنی روایت آیه را تفسیر می‌کند و همان آیه که با این روایت تفسیر شده است باید روایت را تفسیر کند.
وی گفت: فعالیت پنجم آن است که مشکل اساسی امروز ما بحث فتوا و قانون است؛ اگر جامعه‌ای حکومت نداشته باشد فتوا جواب می دهد ولی وقتی بخواهند که برنامه ریزی شود باید همان فتاوا به قانون مبدل شود؛ تهران باید قانون برخواسته از فتاوا را تعیین کند و قم نیز این فتوا را بیان می کند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: در این فرایند تبدیل از فتوا به قانون کار باید از سوی قم حل شود؛ نقش فقه باید در کشور اسلامی ما پررنگ باشد؛ وقتی این فتاوا به قانون مبدل شد امورات در کشور تنظیم می‌شود.
استاد حوزه اظهارکرد: فعالیت ششم، استنباط برای نظام است؛ یکی از سوالات این است که آیا قواعد فقه نظام های فردی همان نظام هایی است که به دنبال برنامه ریزی است؟.
علیدوست تصریح کرد: مثلا بحث استحکام و ثبات خانواده در کدام کتاب فقهی بیان نشده است؛ البته این بحث نباید در این کتب جایی نیز داشته باشد؛ ولی در برنامه ریزی کلان کشور که به دنبال سیستم سازی است نمی توان از عنوان استحکام خانواده بگذرد.
وی گفت: در بحث های موضوع شناسی و رفت و آمدهای هنرمندان باید تعاملاتی باشد چون گاهی ممکن است نگاه فقیه به ادله تفاوت کند. کار مهم و بر زمین مانده در این بخش های موضوع شناسانه مصداق شناسانه باید انجام شود.
