اسلام منطقاً دین ضد فقر و حامی توسعه است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حسن سبحانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران ظهر امروز، هشتم اسفندماه در همایش «اقتصاد مقاومتی از نظریه تا عمل با رویکرد اقتصاد اسلامی» اظهار کرد: ما به عنوان کسانی که در دانشکده‌ها، تدریس و تحقیق می‌کنیم در خصوص مسائلی همانند اقتصاد اسلامی، علایقی داریم، اما دچار برخی ناسازگاری‌های ظاهری هم هستیم؛ یعنی از یک سو با واقعیت‌های متصلب در اقتصاد ایران مواجهه هستیم که شرایط موجود را رقم زده‌اند و از طرف دیگر به این دلیل که به مسائل اقتصادی دین فکر می‌کنیم، انتظار می‌رود برای این مسائل متصلب هم فکر کنیم و هم راه حل ارائه دهیم.

وی افزود: به این سختی‌ها، باید این نکته را اضافه کرد که افرادی در سطوح مختلف، مسائلی را به اقتصاد اسلامی نسبت می‌دهند در حالی که تحقیقاً هیچ ربطی به دین و اقتصاد دین ندارد و این امر، کار را برای محقق دشوار کرده است.

این نماینده اسبق مجلس یادآور شد: با توجه به این واقعیت‌ها، یکی از مهمترین مسائلی که در دانشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی پیش روی ماست، انتخاب نوع موضوعاتی است که هم با اقتصاد ایران بیگانه نباشد و هم با اقتصاد اسلامی سازگار باشد، اما اکنون در این مورد به صورت کارآمد عمل نکردیم.

سبحانی ادامه داد: بنده معتقدم که می‌توان در پرداختن به موضوعات اقتصادی به نوعی از همگرایی رسید؛ چرا که اسلام منطقا یک دین ضد فقر است. به نحوی فقر را عامل انجامیدن به کفر می‌داند و از طرفی دیگر در فعالیت‌های مربوط به توسعه‌یافتگی، رفع فقر را جستجو می‌کنیم. بنابر این با صراحت می‌توان گفت اسلام، دین توسعه است.

وی افزود: اگر در این پیمودن راه، به درستی از آموزه‌های دین استفاده کنیم، از آنجا که ابزارهای کار را به تدریج فراهم می‌کند، در تحقق عدالت هم موثر است. اما اقتصاددانی که دغدغه مسائل دینی دارد، شاید رسالت وی فراهم کردن زمینه‌های است که به عدالت می‌انجامد و آن هم هموار کردن راه توسعه‌یافتگی است که بعد از آن، عدالت می‌تواند محقق شود.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: انسان طراز اسلامی که از آرمان‌های ما است، مسئول جامعه عادلانه است، بنابر این اگر روی این قاعده تفاهم کنیم، عدالتی ایجاد خواهد شد که انسان طراز اسلامی در آن جامعه عادلانه به وجود خواهد آمد.

سبحانی افزود: اگر روی مقوله‌های که اشاره شد، تفاهمی باشند، یکی از مهمترین رسالت‌های پیش روی ما پرداختن بسیار زیاد به رشد و توسعه کشور است و اقتصاددانان می‌توانند در این مرحله به کشور و تفکر دینی کمک کنند.

این استاد اقتصاد دانشگاه تهران یاد آور شد: به نظر می‌رسد اگر در تحقیق و آموزش اقتصاد در دانشگاه‌ها به سمت مولفه‌های برویم که عناصر نظام اقتصادی را تشکیل می‌دهند که مصادیق آن هم در قانون اساسی کشور ما وجود دارد، این همگرایی می‌تواند در راستای قانون‌گذاری و سیاستگذاری باشد.

این نماینده اسبق مجلس عنوان کرد: ما نباید به این فکر کنیم که رفتار انسان مسلمان را تحت عنوان اسلام تحلیل کنیم تا متهم نشویم که از دانش اقتصاد متعارف عقب مانده‌ایم، رسالت دین هم این نیست اما اگر با تبیین نظام اقتصادی، محیط را برای کارکرد همگام با دین فراهم کنیم، این رفتارها ضمن اینکه توسعه را شکل می‌دهد که با عدالت عجین است در عین حال رفتارهای هم به وجود می‌آورد که قابل تحلیل علمی است.

سبحانی افزود: ان شاءالله بتوانیم یک همگرایی در عرصه اقتصاد اسلامی ایجاد کنیم و این مسئله، آرمانی نیست و ما را مدافع وضع موجود نمی‌کند، اما برای تغییر وضع موجود راهکار هم ارائه می‌دهد.

وی در پایان گفت: اکنون عناصر نظام اقتصادی دین مغفول مانده است، اما تمرکز بر نظام اقتصادی اسلام، مقوله‌ای است که ما دانشگاهیان باید ادبیات مربوط به آن را تغییر دهیم تا بتوانیم عدالت لازم را فراهم کنیم تا از دل آن عدالت، امکان اجرای دین هم فراهم شود.