در همایش «اقتصاد مقاومتی با رویکرد اقتصاد اسلامی» مطرح شد:
ناسازگاری تداول ثروت در دست اقلیت با اصول قرآنی/ مشکل نظام بانکی کشور ربا نیست
گروه اقتصاد: یکی از مسائلی که در همایش «اقتصاد مقاومتی با رویکرد اقتصاد اسلامی» مطرح شد این بود که مشکل نظام بانکی ما، ربا نیست، بلکه مشکل از خلق پول است و اگر این مشکل خلق پول را برطرف کنیم، مسئله‌ای همانند ربا هم برطرف می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، همایش «اقتصاد مقاومتی؛ از نظریه تا عمل با رویکرد اقتصاد اسلامی» عصر امروز یکشنبه 8 اسفند 95 در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
براساس این گزارش، عباس شاکری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در ابتدای این همایش، ضمن خیرمقدم به حاضران، اظهار کرد: باید مطابق ضرورت‌های جامعه، مسائلی همانند تولید و اشتغال را مد نظر قرار دهیم و مشکلات موجود در این زمینه را برطرف کنیم.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که در اقتصاد کشور با آن مواجه هستیم این است که رانت، حرف اول را می‌زند، در حالیکه اگر قرار باشد اقتصاد، مسیر درست خود را طی کند و شاهد تحقق اقتصاد مقاومتی باشیم باید با این پدیده برخورد کنیم.
شاکری اظهار کرد: امیدواریم با ارائه مقالات و نشست‌هایی که در این همایش برگزار می‌شود، از نظرات اندیشمندان و سخنرانان استفاده کنیم و نتایج این همایش، قدری به اندوخته‌های ما اضافه کند.
حسن سبحانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، سخنران بعدی این همایش بود که در سخنان خود اظهار کرد: ما به عنوان کسانی که در دانشکده‌ها، تدریس و تحقیق می‌کنیم در خصوص مسائلی همانند اقتصاد اسلامی، علایقی داریم، اما دچار برخی ناسازگاری‌های ظاهری هم هستیم؛ یعنی از یک سو با واقعیت‌های متصلب در اقتصاد ایران مواجهه هستیم که شرایط موجود را رقم زده‌اند و از طرف دیگر به این دلیل که به مسائل اقتصادی دین فکر می‌کنیم، انتظار می‌رود برای این مسائل متصلب هم فکر کنیم و هم راه حل ارائه دهیم.
وی افزود: به این سختی‌ها، باید این نکته را اضافه کرد که افرادی در سطوح مختلف، مسائلی را به اقتصاد اسلامی نسبت می‌دهند در حالی که تحقیقاً هیچ ربطی به دین و اقتصاد دین ندارد و این امر، کار را برای محقق دشوار کرده است.
این نماینده اسبق مجلس عنوان کرد: ما نباید به این فکر کنیم که رفتار انسان مسلمان را تحت عنوان اسلام تحلیل کنیم تا متهم نشویم که از دانش اقتصاد متعارف عقب مانده‌ایم، رسالت دین هم این نیست اما اگر با تبیین نظام اقتصادی، محیط را برای کارکرد همگام با دین فراهم کنیم، این رفتارها ضمن اینکه توسعه را شکل می‌دهد که با عدالت عجین است در عین حال رفتارهای هم به وجود می‌آورد که قابل تحلیل علمی است.
سبحانی افزود: ان شاءالله بتوانیم یک همگرایی در عرصه اقتصاد اسلامی ایجاد کنیم و این مسئله، آرمانی نیست و ما را مدافع وضع موجود نمی‌کند، اما برای تغییر وضع موجود راهکار هم ارائه می‌دهد.
وی در پایان گفت: اکنون عناصر نظام اقتصادی دین مغفول مانده است، اما تمرکز بر نظام اقتصادی اسلام، مقوله‌ای است که ما دانشگاهیان باید ادبیات مربوط به آن را تغییر دهیم تا بتوانیم عدالت لازم را فراهم کنیم تا از دل آن عدالت، امکان اجرای دین هم فراهم شود.
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه، در سخنرانی خود با عنوان نسبت ارزش‌های اسلامی با میزان موفقیت اهداف اقتصادی مقاومتی اظهار کرد: ما در مواجهه با جنبه اسلامی حیات جمعی در سطح نظر و عمل با یک وضعیت پارادوکسیکال مواجهه هستیم. یک وجه ماجرا این است که افرادی وجود دارد که با هر انگیزه و دلیلی، امکان‌پذیری رویکرد اسلامی در مسائل جمعی را محل سوال قرار می‌دهند.
وی ادامه داد: چنین افرادی واقعیات درباره حیات جمعی را انکار و تکذیب می‌کنند و برای آموزه‌های اسلامی در صورت‌بندی نظری مسائل به اندازه اندیشه‌های لیبرالی و مارکسیستی ارزش قائل نیستند.
مومنی به اهمیت مسائل فرهنگی در تحقق اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: نکته دیگر این است که اگر اصل این مسئله را پذیرفتیم که برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید یک مشارکت جمعی داشته باشیم، در این راستا تغییر فرهنگ و باورها اهمیت جدی دارد.
وی افزود: یکی از کم‌کاری‌ها در اقتصاد مقاومتی این است که به این مسائل توجه نشده است. اگر عنصر گوهری اقتصاد مقاومتی را قابلیت انعطاف در برابر تغییرات بدانیم، باید برخوردی فعال با رویکردهای متصلب به نام دین را در دستور کار قرار می‌دادیم که توسط بزرگان اندیشه دینی، با عنوان ضرورت فهم اقتضائات زمانه، صورت‌بندی مفهومی شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین امیر خادم علیزاده، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود با عنوان راهبردهای اقتصاد بخش عمومی سازگار با اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: ما نباید در اقتصاد مقاومتی، به کلی‌گویی بسنده کنیم بلکه باید برای حل مشکلات، به شکل کاربردی حرف بزنیم و به شکل کاربردی حرف زدن یعنی با رویکرد بخشی‌نگر، بررسی کنیم که اقتصاد بخش عمومی باید چه رویکردی اتخاذ کند تا در تصمیم گیری از آن استفاده شود.
وی ادامه داد: باید معلوم شود که آیا اقتصاد بخش عمومی در برخی زمینه‌ها با اقتصاد مقاومتی فاصله می‌گیرد یا نزدیک می‌شود و برای مثال اگر رشد اقتصاد زیرزمینی روز به روز بیشتر می‌شود نشان می‌دهد بخش عمومی در ایران در این شاخص با تحقق اقتصاد مقاومتی ناسازگار است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: بنده معتقدم اگر تداول ثروت در جامعه داشته باشیم با اقتصاد مقاومتی ناسازگار است؛ چراکه به فرموده قرآن نباید ثروت‌ها در دست اقلیتی دست به دست شود. الان برخی از مناسب دولتی یا بخش عمومی که همراه با سودآوری و رانت بالاست، خلاف نطریه قرآن است و بین افراد خاصی دست به دست می‌شود.
حسین صمصامی، استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی در سخنرانی خود با عنوان اقتصاد مقاومتی و اصلاح نظام بانکی از نظریه تا عمل اظهار کرد: یکی از ایرادات مهمی که در نظام بانکی کشور وجود دارد نرخ سود تضمین شده است که به مردم ارائه داده‌ایم که همان نرخ سود علی الحساب است و اینگونه مردم را توجیه کرده‌ایم که مشکل شرعی در این زمینه وجود ندارد. در پایان هر سال، بانک، سود فعالیت را محاسبه می‌کند و یک نرخ سود تضمین شده به مشتری ارائه می‌دهد و این امر، خطرناک است.
صمصامی اظهار کرد: در بخش تخصیص منابع هم به عقود مشارکتی و اقساطی رحم نکرده‌ایم و دلیل عمده این مشکلات این است که اساساً بانک برای مشارکت ساخته نشده است و در هیچ جای دنیا هم مشارکت نمی‌کند و ساختار بانکی آنها با وضعیت ما فرق می‌کند.
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی عنوان کرد: شگفت آور نیست که بانک، تسلیم اسلامی شدن نشده است چون تسلیم ربا است و امیدوارم این را درک کنیم که این بانک قابلیت اسلامی شدن را ندارد.
محمدمهدی مجاهدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، به نقد و بررسی دلالت‌ها و چالش‌های بانکداری متعارف در اقتصاد ایران پرداخت و اظهار کرد: سیستمی که پول مردم را بگیرد و چند برابر کرده و ماهیت پول را عوض کند، به همه بدهکار است.
وی ادامه داد: در بانکداری متعارف چالش‌هایی شکل می‌گیرد که به دلیل تورم و سفته‌بازی، بیش از آنکه پول عرضه شود، پول مورد تقاضا قرار می‌گیرد؛ بنابراین در چنین سیستمی، رکود پدید می‌آید، توزیع درآمدها به هم می‌خورد و بحران ایجاد می‌شود.
مجاهدی تأکید کرد: در چنین شرایطی بحران بانکی پدید می‌آید و ما آثار آن را امروزه در مؤسسات مالی و اعتباری مشاهده می‌کنیم. اسراف و تبذیر، سرخوردگی طبقات اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و تقلیل نیروی اجتماعی، همگی از آثار و پیامدهای چنین نظام بانکی است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: مشکل نظام بانکی ما، ربا نیست، بلکه مشکل از خلق پول است و اگر این مشکل خلق پول را برطرف کنیم، مسئله‌ای همانند ربا هم برطرف می‌شود.
مجاهدی یادآور شد: مبارزه با پدیده خلق پول می‌تواند در سپرده‌های قرض‌الحسنه شکل بگیرد؛ چراکه قدرت خرید آن منتقل می‌شود و پول در استخرهای مختلف جا به جا خواهد شد.
براساس این گزارش، محمدجواد توکلی، عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سخنرانی خود با عنوان نظریه اقتصاد مقاومتی با رویکرد اقتصاد اسلامی اظهار کرد: یکی از سؤالاتی که بنده مطرح کرده‌ام، این است که آیا می‌توانیم بگوئیم نظریه اقتصاد مقاومتی، حاوی اندیشه بدیع و اصیل است یا خیر؟
توکلی ادامه داد: برای پرداختن به این مسئله باید اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک پدیده و یک نظریه به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. گاهی به اقتصاد مقاومتی به عنوان یک اقتصاد غیرشکننده و گاهی به عنوان الگوی اقتصاد بومی برآمده از فرهنگ اسلامی و انقلاب توجه می‌شود.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی مستحکم است و در مقابل تکانه‌ها مقاومت نشان می‌دهد. اگر در نظام اقتصادی اسلام، سه هدف شامل رشد، عدالت و امنیت اقتصادی را پیگیری می‌کنیم، اقتصاد مقاومتی، مقوله امنیت اقتصادی را پیگیری می‌کند.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی ادامه داد: دیدگاه اقتصاد بازار آزاد، دیدگاه ملی‌گرایی اقتصادی و دیدگاه تاب‌آوری اقتصادی، دیدگاه‌های رقیب در زمینه اقتصاد مقاومتی هستند اما در زمینه اقتصاد مقاومتی باید مسائلی همانند عقلانیت تکامل یافته، نظام تسویه دوگانه در مقابل مکانیزم بازار و توجه به فرد در عرصه اجتماعی در مقابل اتمیسم را مورد توجه قرار دهیم.
توکلی تأکید کرد: در نظریه اقتصاد مقاومتی، آسیب‌پذیری اقتصاد، متأثر از مجموعه‌ای از آسیب‌های درونی و بیرونی و اقتصادی و فرا اقتصادی و گسترش فرهنگ حرص و طمع و دنیا طلبی، عمده‌ترین ریشه‌های آسیب‌پذیری اقتصادی هستند. همچنین باید دانست که مقاوم‌سازی اقتصاد بدون توجه به اصلاح نظام‌های فرهنگی امکان پذیر نیست.
علی امامی میبدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود درباره راهکارهای اقتصاد مقاومتی در رابطه با شاخص‌ها و معیارهای اندازه‌گیری توسعه و پیشرفت جامعه اسلامی عنوان کرد: الگوی اقتصادی ایران که اقتصاد مقاومتی نامیده شده، بر مبنای جهان بینی و اهداف انقلاب اسلامی و همسو با نظام اقتصادی، سیاسی فرهنگی اسلامی است.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری درباره اقتصاد مقاومتی فرموده اند که اقتصاد مقاومتی به معنای حصار کشیدن به دور کشور نیست بلکه این اقتصاد به کشور اجازه می‌دهد که حتی در دوران تحریم هم رشد داشته باشد. این الگو، الگوی مطلوب نظام اقتصادی ایران و تحقق جامعه پیشرفته و دستیابی به رفاه و پیشرفت ملی و مقابله با تهدیدها و فشارهای اقتصادی است
امامی اظهار کرد: براساس گزارش منتشر شده در سال 2013 مردم ایران در ردیف دومین کشور غمگین ذکر شده‌اند و انشاءالله که این امر در سال‌های آینده به شادی تبدیل شود اما باید توجه داشت که تحقق اقتصاد مقاومتی فقط به مسائل اقتصادی مربوط نیست و به عنوان مثال مسائلی همانند ریزگردها، بحران محیط زیست، باران اسیدی، تغییرات آب و هوایی و مسائلی از این قبیل هم باید مورد توجه قرار گرفته و از ابزارهای اقتصادی برای حل این مشکلات استفاده کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: لزوم تغییر در تلقی از پیشرفت و توسعه و محدود نبودن به مسائل اقتصادی، توجه به نیازمندی‌های کشور و توجه به حکمرانی خوب و انسان‌های شایسته، از دیگر مسائلی هستند که در زمینه اقتصاد مقاومتی باید مورد توجه قرار گیرند.
داوود دانش‌جعفری، وزیر اسبق اقتصاد، سخنران پایانی این همایش بود که درباره ماهیت اقتصاد مقاومتی و انطباق آن با اقتصاد ایران سخن گفت و اظهار کرد: بحث اقتصاد مقاومتی، موضوعی خاص ایران نیست و جنبه‌های مختلفی هم درباره آن ارائه شده است؛ بویژه سیستم بانکی مورد تأکید زیادی قرار گرفته است. مقاومت، اشاره به استعداد بازیابی و بازگشت به وضع اولیه است، در زمانی که سیستم با شوک مواجه می‌شود.
وی افزود: در اقتصاد مقاومتی، اگر یک سیستم اجزای مختلفی داشته باشد و یکی از اجزای سیستم از کار افتاد، بقیه اجزای سیستم نباید از بین برود. سال گذشته سازمان بهداشت جهانی، همایشی تحت عنوان مقاومت در سلامت برگزار کرد که مطالب مطرح شده در آن برای بنده عجیب بود و مثلا مطرح شد که آیا کشورها در مقابل شوک‌ها، مخصوصا بیماری‌های جدید همانند ابولا مقاوم هستند و میتوانند واکسن‌های لازم را به موقع فراهم کنند.
وزیر اسبق اقتصاد اظهار کرد: بنابراین اقتصاد مقاومتی، مسئله‌ای عام است و فقط در ایران مطرح نیست اما دو رویکرد دارد که اولی مدیریت ریسک است که سعی می‌شود ریسک از حد مجاز عبور نکند و در رویکرد دوم سعی می‌شود مقاومت بیشتر شود که اگر شوکی بر اقتصاد وارد شد، سیستم بتواند مقاومت کند و از هم نپاشد.
دانش‌جعفری ادامه داد: ضعیف بودن اقتصاد، با مقاوم نبودن، دو موضوع جداگانه هستند. ممکن است اقتصادی ضعیف باشد اما بتواند کارکرد خود را در هر شرایطی ادامه دهد و یک تلنگر نباید باعث از بین رفتن کارکرد آن شود.
وزیر اسبق اقتصاد با اشاره به مشکلات تحریم اقتصادی علیه ایران گفت: در زمان تحریم، حدود 70 درصد صنعت خودروسازی تعطیل شد و حتی مشاهده کردیم که تولید پراید هم با مشکل مواجه شد؛ چون زنجیره تولید آن را تکمیل نکرده بودیم.
دانش‌جعفری در پایان گفت: سیاست‌های پولی ما در برخی از ادوار گذشته، منشأ تزریق شوک به اقتصاد کشور بود و بعضا اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داد بنابراین پیدا کردن حوزه‌های خطرپذیر و خروج از خطرپذیری، مهم است و هرکسی با هر تفکری که دارد باید به دنبال پیدا کردن راهکارهای لازم برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.
براساس این گزارش، عباس شاکری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در ابتدای این همایش، ضمن خیرمقدم به حاضران، اظهار کرد: باید مطابق ضرورت‌های جامعه، مسائلی همانند تولید و اشتغال را مد نظر قرار دهیم و مشکلات موجود در این زمینه را برطرف کنیم.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که در اقتصاد کشور با آن مواجه هستیم این است که رانت، حرف اول را می‌زند، در حالیکه اگر قرار باشد اقتصاد، مسیر درست خود را طی کند و شاهد تحقق اقتصاد مقاومتی باشیم باید با این پدیده برخورد کنیم.
شاکری اظهار کرد: امیدواریم با ارائه مقالات و نشست‌هایی که در این همایش برگزار می‌شود، از نظرات اندیشمندان و سخنرانان استفاده کنیم و نتایج این همایش، قدری به اندوخته‌های ما اضافه کند.
حسن سبحانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، سخنران بعدی این همایش بود که در سخنان خود اظهار کرد: ما به عنوان کسانی که در دانشکده‌ها، تدریس و تحقیق می‌کنیم در خصوص مسائلی همانند اقتصاد اسلامی، علایقی داریم، اما دچار برخی ناسازگاری‌های ظاهری هم هستیم؛ یعنی از یک سو با واقعیت‌های متصلب در اقتصاد ایران مواجهه هستیم که شرایط موجود را رقم زده‌اند و از طرف دیگر به این دلیل که به مسائل اقتصادی دین فکر می‌کنیم، انتظار می‌رود برای این مسائل متصلب هم فکر کنیم و هم راه حل ارائه دهیم.
این نماینده اسبق مجلس عنوان کرد: ما نباید به این فکر کنیم که رفتار انسان مسلمان را تحت عنوان اسلام تحلیل کنیم تا متهم نشویم که از دانش اقتصاد متعارف عقب مانده‌ایم، رسالت دین هم این نیست اما اگر با تبیین نظام اقتصادی، محیط را برای کارکرد همگام با دین فراهم کنیم، این رفتارها ضمن اینکه توسعه را شکل می‌دهد که با عدالت عجین است در عین حال رفتارهای هم به وجود می‌آورد که قابل تحلیل علمی است.
سبحانی افزود: ان شاءالله بتوانیم یک همگرایی در عرصه اقتصاد اسلامی ایجاد کنیم و این مسئله، آرمانی نیست و ما را مدافع وضع موجود نمی‌کند، اما برای تغییر وضع موجود راهکار هم ارائه می‌دهد.
وی در پایان گفت: اکنون عناصر نظام اقتصادی دین مغفول مانده است، اما تمرکز بر نظام اقتصادی اسلام، مقوله‌ای است که ما دانشگاهیان باید ادبیات مربوط به آن را تغییر دهیم تا بتوانیم عدالت لازم را فراهم کنیم تا از دل آن عدالت، امکان اجرای دین هم فراهم شود.
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه، در سخنرانی خود با عنوان نسبت ارزش‌های اسلامی با میزان موفقیت اهداف اقتصادی مقاومتی اظهار کرد: ما در مواجهه با جنبه اسلامی حیات جمعی در سطح نظر و عمل با یک وضعیت پارادوکسیکال مواجهه هستیم. یک وجه ماجرا این است که افرادی وجود دارد که با هر انگیزه و دلیلی، امکان‌پذیری رویکرد اسلامی در مسائل جمعی را محل سوال قرار می‌دهند.
وی ادامه داد: چنین افرادی واقعیات درباره حیات جمعی را انکار و تکذیب می‌کنند و برای آموزه‌های اسلامی در صورت‌بندی نظری مسائل به اندازه اندیشه‌های لیبرالی و مارکسیستی ارزش قائل نیستند.
وی افزود: یکی از کم‌کاری‌ها در اقتصاد مقاومتی این است که به این مسائل توجه نشده است. اگر عنصر گوهری اقتصاد مقاومتی را قابلیت انعطاف در برابر تغییرات بدانیم، باید برخوردی فعال با رویکردهای متصلب به نام دین را در دستور کار قرار می‌دادیم که توسط بزرگان اندیشه دینی، با عنوان ضرورت فهم اقتضائات زمانه، صورت‌بندی مفهومی شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین امیر خادم علیزاده، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود با عنوان راهبردهای اقتصاد بخش عمومی سازگار با اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: ما نباید در اقتصاد مقاومتی، به کلی‌گویی بسنده کنیم بلکه باید برای حل مشکلات، به شکل کاربردی حرف بزنیم و به شکل کاربردی حرف زدن یعنی با رویکرد بخشی‌نگر، بررسی کنیم که اقتصاد بخش عمومی باید چه رویکردی اتخاذ کند تا در تصمیم گیری از آن استفاده شود.
وی ادامه داد: باید معلوم شود که آیا اقتصاد بخش عمومی در برخی زمینه‌ها با اقتصاد مقاومتی فاصله می‌گیرد یا نزدیک می‌شود و برای مثال اگر رشد اقتصاد زیرزمینی روز به روز بیشتر می‌شود نشان می‌دهد بخش عمومی در ایران در این شاخص با تحقق اقتصاد مقاومتی ناسازگار است.
حسین صمصامی، استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی در سخنرانی خود با عنوان اقتصاد مقاومتی و اصلاح نظام بانکی از نظریه تا عمل اظهار کرد: یکی از ایرادات مهمی که در نظام بانکی کشور وجود دارد نرخ سود تضمین شده است که به مردم ارائه داده‌ایم که همان نرخ سود علی الحساب است و اینگونه مردم را توجیه کرده‌ایم که مشکل شرعی در این زمینه وجود ندارد. در پایان هر سال، بانک، سود فعالیت را محاسبه می‌کند و یک نرخ سود تضمین شده به مشتری ارائه می‌دهد و این امر، خطرناک است.
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی عنوان کرد: شگفت آور نیست که بانک، تسلیم اسلامی شدن نشده است چون تسلیم ربا است و امیدوارم این را درک کنیم که این بانک قابلیت اسلامی شدن را ندارد.
محمدمهدی مجاهدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، به نقد و بررسی دلالت‌ها و چالش‌های بانکداری متعارف در اقتصاد ایران پرداخت و اظهار کرد: سیستمی که پول مردم را بگیرد و چند برابر کرده و ماهیت پول را عوض کند، به همه بدهکار است.
وی ادامه داد: در بانکداری متعارف چالش‌هایی شکل می‌گیرد که به دلیل تورم و سفته‌بازی، بیش از آنکه پول عرضه شود، پول مورد تقاضا قرار می‌گیرد؛ بنابراین در چنین سیستمی، رکود پدید می‌آید، توزیع درآمدها به هم می‌خورد و بحران ایجاد می‌شود.
مجاهدی تأکید کرد: در چنین شرایطی بحران بانکی پدید می‌آید و ما آثار آن را امروزه در مؤسسات مالی و اعتباری مشاهده می‌کنیم. اسراف و تبذیر، سرخوردگی طبقات اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و تقلیل نیروی اجتماعی، همگی از آثار و پیامدهای چنین نظام بانکی است.
مجاهدی یادآور شد: مبارزه با پدیده خلق پول می‌تواند در سپرده‌های قرض‌الحسنه شکل بگیرد؛ چراکه قدرت خرید آن منتقل می‌شود و پول در استخرهای مختلف جا به جا خواهد شد.
براساس این گزارش، محمدجواد توکلی، عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سخنرانی خود با عنوان نظریه اقتصاد مقاومتی با رویکرد اقتصاد اسلامی اظهار کرد: یکی از سؤالاتی که بنده مطرح کرده‌ام، این است که آیا می‌توانیم بگوئیم نظریه اقتصاد مقاومتی، حاوی اندیشه بدیع و اصیل است یا خیر؟
توکلی ادامه داد: برای پرداختن به این مسئله باید اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک پدیده و یک نظریه به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. گاهی به اقتصاد مقاومتی به عنوان یک اقتصاد غیرشکننده و گاهی به عنوان الگوی اقتصاد بومی برآمده از فرهنگ اسلامی و انقلاب توجه می‌شود.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی مستحکم است و در مقابل تکانه‌ها مقاومت نشان می‌دهد. اگر در نظام اقتصادی اسلام، سه هدف شامل رشد، عدالت و امنیت اقتصادی را پیگیری می‌کنیم، اقتصاد مقاومتی، مقوله امنیت اقتصادی را پیگیری می‌کند.
توکلی تأکید کرد: در نظریه اقتصاد مقاومتی، آسیب‌پذیری اقتصاد، متأثر از مجموعه‌ای از آسیب‌های درونی و بیرونی و اقتصادی و فرا اقتصادی و گسترش فرهنگ حرص و طمع و دنیا طلبی، عمده‌ترین ریشه‌های آسیب‌پذیری اقتصادی هستند. همچنین باید دانست که مقاوم‌سازی اقتصاد بدون توجه به اصلاح نظام‌های فرهنگی امکان پذیر نیست.
علی امامی میبدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود درباره راهکارهای اقتصاد مقاومتی در رابطه با شاخص‌ها و معیارهای اندازه‌گیری توسعه و پیشرفت جامعه اسلامی عنوان کرد: الگوی اقتصادی ایران که اقتصاد مقاومتی نامیده شده، بر مبنای جهان بینی و اهداف انقلاب اسلامی و همسو با نظام اقتصادی، سیاسی فرهنگی اسلامی است.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری درباره اقتصاد مقاومتی فرموده اند که اقتصاد مقاومتی به معنای حصار کشیدن به دور کشور نیست بلکه این اقتصاد به کشور اجازه می‌دهد که حتی در دوران تحریم هم رشد داشته باشد. این الگو، الگوی مطلوب نظام اقتصادی ایران و تحقق جامعه پیشرفته و دستیابی به رفاه و پیشرفت ملی و مقابله با تهدیدها و فشارهای اقتصادی است
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: لزوم تغییر در تلقی از پیشرفت و توسعه و محدود نبودن به مسائل اقتصادی، توجه به نیازمندی‌های کشور و توجه به حکمرانی خوب و انسان‌های شایسته، از دیگر مسائلی هستند که در زمینه اقتصاد مقاومتی باید مورد توجه قرار گیرند.
داوود دانش‌جعفری، وزیر اسبق اقتصاد، سخنران پایانی این همایش بود که درباره ماهیت اقتصاد مقاومتی و انطباق آن با اقتصاد ایران سخن گفت و اظهار کرد: بحث اقتصاد مقاومتی، موضوعی خاص ایران نیست و جنبه‌های مختلفی هم درباره آن ارائه شده است؛ بویژه سیستم بانکی مورد تأکید زیادی قرار گرفته است. مقاومت، اشاره به استعداد بازیابی و بازگشت به وضع اولیه است، در زمانی که سیستم با شوک مواجه می‌شود.
وی افزود: در اقتصاد مقاومتی، اگر یک سیستم اجزای مختلفی داشته باشد و یکی از اجزای سیستم از کار افتاد، بقیه اجزای سیستم نباید از بین برود. سال گذشته سازمان بهداشت جهانی، همایشی تحت عنوان مقاومت در سلامت برگزار کرد که مطالب مطرح شده در آن برای بنده عجیب بود و مثلا مطرح شد که آیا کشورها در مقابل شوک‌ها، مخصوصا بیماری‌های جدید همانند ابولا مقاوم هستند و میتوانند واکسن‌های لازم را به موقع فراهم کنند.
وزیر اسبق اقتصاد اظهار کرد: بنابراین اقتصاد مقاومتی، مسئله‌ای عام است و فقط در ایران مطرح نیست اما دو رویکرد دارد که اولی مدیریت ریسک است که سعی می‌شود ریسک از حد مجاز عبور نکند و در رویکرد دوم سعی می‌شود مقاومت بیشتر شود که اگر شوکی بر اقتصاد وارد شد، سیستم بتواند مقاومت کند و از هم نپاشد.
وزیر اسبق اقتصاد با اشاره به مشکلات تحریم اقتصادی علیه ایران گفت: در زمان تحریم، حدود 70 درصد صنعت خودروسازی تعطیل شد و حتی مشاهده کردیم که تولید پراید هم با مشکل مواجه شد؛ چون زنجیره تولید آن را تکمیل نکرده بودیم.
دانش‌جعفری در پایان گفت: سیاست‌های پولی ما در برخی از ادوار گذشته، منشأ تزریق شوک به اقتصاد کشور بود و بعضا اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داد بنابراین پیدا کردن حوزه‌های خطرپذیر و خروج از خطرپذیری، مهم است و هرکسی با هر تفکری که دارد باید به دنبال پیدا کردن راهکارهای لازم برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.
مطالب مرتبط
