مبارزه با خودباختگی فرهنگی در عین تعامل با فرهنگ نوین در دوسالانه مجسمه‌سازی
گروه هنر: جامعه ایران طی یکصد سال گذشته با وجود پیشینه تمدنی غنی اما تحت تأثیر فرهنگ نامأنوس غربی دچار بحرانی شده است و این دوسالانه در تلاش است تا به مقابله با این هجمه همه‌جانبه غربی در قالب طراحی و تولید آثار حجمی بپردازد.
در ابتدای این نشست، ملانوروزی به ایراد سخن پرداخت و گفت: یکی از اهداف دولت یازدهم در عرصه فرهنگی و هنری کاهش تصدی‌گری دولت بود و لذا تلاش شد تا در حوزه اجرایی کمتر ورود پیدا کنیم و لذا ما هم در حوزه هنرهای تجسمی تنها نقش سیاست‌گذاری و نظارت را دنبال کردیم و انجام امور مربوط به رویدادها، جشنواره‌ها و بی‌ینال‌ها را در این حوزه به انجمن‌های تخصصی آن سپردیم.
مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد ادامه داد: در آستانه برگزاری هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران هستیم و با شناختی که نسبت به توان کارشناسی اعضای انجمن مجسمه‌سازی ایران دارم مطمئن هستم که یکی از بهترین دوره‌های بی‌ینال مجسمه‌سازی را شاهد خواهیم بود؛ چراکه قادر است نگرشی علمی و پژوهشی نیز در این دوره از دوسالانه صورت گرفته تا با تعمق در روند جاری این حوزه، در هر دوره از دوسالانه‌های آتی شاهد اتفاقات خوبی و نوینی در آن باشیم.
وی با اشاره به اینکه هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران را انجمن مجسمه‌سازان ایران با همکاری دفتر هنرهای تجسمی ارشاد و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر برگزار خواهد کرد گفت: مدتی است که شاهد برگزاری اتفاقات و رویدادهای تکراری در حوزه برگزاری بی‌ینال‌ها هستیم اما با آنچه که پیشتر اشاره شد یعنی تأکید بر اندیشه‌محوری و انجام کار پژوهشی امید داریم که هر دوره دوسالانه‌ها با رویکرد و دستاوردی نوین همراه شوند.
ملانوروزی در ادامه گفت: براساس آنچه در شورای سیاست‌گذاری انجمن مجسمه‌سازان ایران در مورد برگزاری این دوره از دوسالانه به آن تأکید شده است، تمی برای ارائه آثار از سوی جامعه هنری مجسمه‌ساز برای این دوره از دوسالانه در نظر گرفته شده است که در قالب واژگانی تحت عنوان «وضعیت» برای این دوره از دوسالانه تعریف شده است.
وی افزود: جامعه ایران حداقل طی یکصد سال گذشته با وجود دارا بودن پیشینه تمدنی بسیار غنی اما تحت تأثیر فرهنگ نامأنوس غربی و هجمه فرهنگی وارده از سوی آن دچار بحرانی در زمینه وضعیت از نقطه نظر مکانی و زمانی قرار دارد و این دوسالانه در تلاش است تا به مقابله با این هجمه همه‌جانبه غربی بپردازد که شرح کامل روند برگزاری آن را می‌توانید در ارائه توضیحات اعضای ستاد برگزاری و انجمن مجسمه‌سازان ایران جویا شوید.
این گزارش حاکی است، در ادامه این نشست کوروش گلناری، دبیر دوسالانه به ایراد سخن پرداخت و گفت: ابتدا باید از دفتر هنرهای تجسمی ارشاد قدردان باشم که مکان موزه هنرهای معاصر تهران را برای برگزاری این دوسالانه در اختیار دبیرخانه قرار داد چراکه تاکنون برای انجام فعالیت‌هایی همچون دوسالانه مجسمه‌سازی مکان مناسبی نه ایجاد شده و نه در نظر گرفته شده است.
دبیر هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران گفت: همین‌جا از همه هنرمندان مجسمه‌ساز برای ارائه ناب‌ترین ایده‌هایشان در زمینه ساخت و ارائه آثار مجسمه و حجم دعوت به عمل می‌آورم تا با توجه به ویژگی‌های دوسالانه و موقعیت زمانی برگزاری آن یعنی در شهریور و مهرماه سال آینده و همچنین موقعیت مکانی آن یعنی فضای درونی و بیرونی موزه هنرهای معاصر تهران آنها را به دبیرخانه ارسال کنند.
وی نسبت به خلق و ارائه طرح و ایده‌های نوین در این دوره از دوسالانه ابزار امیدواری کرد و گفت: اینکه باید با استفاده از روشهای نوین و بروز کردن هنجارهای هنری آثاری متفاوت از قبل در این دوسالانه آفریده و در معرض دید علاقه‌مندان قرار دهیم یک الزام است و تأکید دبیرخانه دوسالانه نیز براین اصل است.
گلناری در ادامه تأکید کرد: ما باید مجسمه را به عنوان یک رسانه هنری ویژه در نظر بگیریم تا با توجه به تمی که برای آن در این دوسالانه در نظر گرفته شده است بتوانیم با ایده‌پردازی خلاقانه به آثار حجمی و هنری دست پیدا کنیم که بتوان گواه و گویای موضوع و تم مورد نظر باشد.
وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایکنا که با توجه به تم در نظر گرفته شده آیا دوسالانه قائل به تولید و ارائه آثاری است که به شکل واقع‌گرا به این مقوله بپردازد و یا تأکید آن بر خلق آثار انتزاعی و کانسپت است که نیاز به خوانش و تفسیر داشته باشد گفت: پاسخ به این پرسش نیز در دل اشاره قبلی من نهفته بود به این معنی که ما به مجسمه و آثار حجمی نیز باید به دنبال بازتعریف آنها به عنوان یک رسانه مؤثر در انتقال پیام باشیم؛ قطعاً دوسالانه تفسیر خود را از ارائه آثار و ایده‌های این رویداد هنری از سوی هنرمندان دارد و هنرمندان نیز با تفسیر و جهان‌بینی خود به سمت تداعی کردن آن خواهند رفت و از سوی دیگر این برداشت و تفسیر مخاطب در مواجهه با اثر هنری است که از محصول ارائه شده چه تعبیر و تفسیری را داشته باشد که آیا نزدیک به خواست و هدف دوسالانه است و یا از آن دور است و یا برای تقریب ذهن نیاز به خوانش و تفسیر است.
در ادامه این نشست بهداد لاهوتی؛ دبیر اجرایی دوسالانه در مورد نحوه شرکت در این دوره از دوسالانه به پاره‌ای توضیحات پرداخت و گفت: از امروز که فراخوان هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی منتشر می‌شود، هنرمندان تا 3 ماه فرصت دارند تا به یک ارزیابی کلی در مورد طرح‌ها و ایده‌های پرداخته و از 5 تا 25 خرداد نسبت به ثبت‌نام در این دوسالانه اقدام کنند.
وی ادامه داد: برای شرکت در این دوسالانه ما شرط‌هایی هم گذاشته‌ایم که مثلاً هنرمند شرکت کننده باید حداقل یک نمایشگاه انفرادی پیشتر برگزار کرده باشد یا در دو بی‌ینال پیش از آن شرکت کرده بود یا از یکی از رویدادهای هنری حائز رتبه و جایزه شده باشد و یا عضویت در انجمن مجسمه‌سازان داشته باشد و می‌توانند حداکثر 5 اثر خود را که آن را در 5 سال گذشته خلق کرده‌اند جهت ثبت‌نام به دبیرخانه دوسالانه ارائه دهند که البته اعلام نتایج آثار ثبت‌نام شده 5 تیرماه سال 96 خواهد بود و آثار برگزیده باید ظرف سه روز 4، 5 و 6 شهریور به دبیرخانه تحویل داده شوند تا نسبت به چینش به موقع آنها اقدام شود.
لاهوتی در پایان تصریح کرد: زمان آغاز به کار این دوسالانه 14 شهریور سال آینده است و اختتامیه آن نیز 20 مهر برگزار خواهد شد اما نمایشگاه تا 30 مهر در موزه هنرهای معاصر تهران برای بازدید عموم برپاست.
هلیا دارابی؛ دبیر همایش هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران نیز در ادامه این نشست به توضیح پیرامون اهداف برگزاری این همایش علمی در طول رند برگزاری دوسالانه پرداخت و گفت: ما بر آن هستیم که به تولید متن و اندیشه در کنار کار هنری بپردازیم و به این واسطه به مسئله پژوهش هنر نیز توجه نشان دهیم و اساساً این همایش با هدف گسترش افق‌های اندیشه‌ای دوسالانه و کمک به طرح و ایده‌پردازی در مورد تم‌های آن برگزار خواهد شد.
وی در ادامه گفت: این همایش در قالب‌های آموزشی شامل 5 درس‌گفتار، پژوهشی که به نگارش و انتشارات مقالات علمی منجر خواهد شد و تعامل و تبادل نظر در قالب برگزاری نشست‌های ماهانه با حضور صاحبنظران و علاقه‌مندان خواهد بود، برگزار خواهد شد.
دارابی تصریح کرد: باید به این نکته اشاره کنم که اساساً تمی که برای این دوره از دوسالانه در نظر گرفته شده است و به آن نیز اشاره شد یعنی تبیین مفهوم «وضعیت» آن هم برای تعامل و یا تقابل با فرهنگ نامأنوس غربی از همین جلسات مشورتی بخش همایش دوسالانه نتیجه شده است.
وی افزود: ما در موقعیت خطیری از نظر جغرافیایی و زمانی قرار داریم و به نوعی باورهای اعتقادی و ملی ما دستخوش بسیاری از هجمه‌های فرهنگی است که به سمت ما در حال هجوم هستند؛ براین اساس و براساس اندیشه‌های متفکرین مستشرق معاصر همچون داریوش شایگان در پی آن هستیم که با استفاده از خلق آثار هنری در قالب آثار حجمی به وضعیت فرهنگی چندپاره و موزاییک‌وار خود که در آن یک‌دستگی کمتر مشهود است نقد وارد کرده و علاوه بر تبیین وضعیت موجود برای سیر تا رسیدن به شرایط مطلوب کوشا باشیم.
دبیر همایش هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران درادامه تأکید کرد: این امر به آن معنی نیست که ما رجعت به گذشته و سنت خود داشته باشیم بسیاری از مظاهر فرهنگی سنتی ما نیز قابلیت نقد و اعتراض را دارند و نمی‌توان با به اصطلاح مسلح شدن به آنها در تقابل با فرهنگ و باور غریب غرب ایستادگی کرد؛ ما به دنبال به چالش کشیدن سنت نیز هستیم و اینکه چرا برخی از مظاهر آن نتوانسته تاب تحمل و ایستادگی در برابر غرب‌زدگی را داشته باشد و پاسخ مناسبی به نیازها و مطالبات انسان معاصر بدهد.
وی در پایان سخنان خود، مکان‌ویژگی را از جمله خصوصیات این دوره از دوسالانه توصیف کرد و گفت: آثار این دوره از دوسالانه بیشتر از آنکه به آثار ماندگار و یا فانی در حوزه مجسمه‌سازی متمرکز شوند بیشتر به تأثیر آن و لحظه‌ای خلق یک اثر هنری متأثر از فضا و همچنین تأثیر که اثر هنری می‌تواند بر فضای اطراف خود داشته باشد، معطوف خواهند بود.
در ادامه این نشست نگار نادری‌پور، رئیس هیئت مدیره انجمن مجسمه‌سازان ایران در سخنان کوتاهی ضمن امیدواری نسبت به برگزاری متفاوت این دوره از دوسالانه با پشتوانه پژوهشی گفت: برگزاری هدفمند دوسالانه‌های ملی مجسمه‌سازی منوط به تشکیل یک دبیرخانه دائمی در انجمن است که اتفاقاً در نظر داریم این دبیرخانه را دائمی کنیم و تصور می‌کنم با تشکیل این دبیرخانه دائمی و تبیین سیاست‌های واحد، قادر خواهیم بود حتی در صورت تغییر ساختار هیئت مدیره و شورای سیاست‌گذاری نوعی وحدت رویه را در برگزاری ادوار آتی آن شاهد باشیم.
امیر سجاد دبیریان
