نشست فعالان قرآنی آلمان در برلین

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در چارچوب تنظیم برنامه جلسات قرآنی در رایزنی فرهنگی ایران در آلمان با هدف ترویج قرآن و معرفی آن نزد مخاطبان آلمانی و همچنین برگزاری مسابقات تخصصی و افزایش سطح شناخت جوانان از ویژگی‌ها و مفاهیم مندرج در این کتاب آسمانی، رایزن فرهنگی كشورمان در جمع برخی از برنامه‌ریزان حوزه مطالعات قرآنی برلین شرکت كرد و با آنان به گفت‌وگو پرداخت.
این نشست به درخواست سید‌علی موجانی، رایزن فرهنگی ایران در آلمان، برای کسب نظر مشورتی منتخبانی از جامعه مسلمانان مقیم و دارای تجارب افزون‌تر و به میزبانی محمد عامر از مرکز التراث و با مشارکت مریم العمار، میشائیل برستریش، حجت‌الاسلام طباطبایی، حجت‌الاسلام بصراوی و شیخ فرج، از قراء مصری مقیم آلمان برگزار شد. در این نشست مقرر شد تا این کمیته زمینه‌های اجرایی و عملیاتی انجام برنامه را با حمایت رایزنی فرهنگی ایران دنبال كند.
برخی از مطالب و سخنانی كه در این جلسه از سوی برنامه‌ریزان فعالیت‌های قرآنی مطرح شد، به این شرح است:
- امروز یکی از ضرورت‌های جدی برای معرفی قرآن به جوامع مسلمان و غیرمسلمان در اروپا آن است که بتوانیم تأثیر اجتماعی قرآن در حیات فردی و خانوادگی مسلمانان را در معرض نمایش بگذاریم. متأسفانه برخی از مسلمانان (وهابی) صرفاً با چاپ و ترجمه یک عنوان قرآن و توزیع آن در خیابان‌ها یا در مراسم و مراکز احساس آن را دارند که قرآن را به مخاطب خود معرفی و امکان مطالعه مخاطبان آلمانی‌زبان از قرآن ترجمه شده‌ای را بدینگونه فراهم کرده‌اند؛ در حالیکه اصولاً باید توجه داشت همان برداشت و تلقی‌ای که ما از سایر کتب آسمانی پس از مطالعه اولیه و بدون شناخت خواهیم داشت می‌تواند در تصور مخاطبان و خوانندگان ما در آلمان بروز كند. بدین معنا که مخاطبان به دلیل عدم آگاهی از هویت فرهنگی مسلمانان و تاریخ اسلام با خواندن عبارت‌ها و کلماتی که در ترجمه نیز بعضاً نارسا و یا غیردقیق است با ابهامات تازه‌ای روبرو شوند. اینجا هدف‌گذاری برای اجرای یک برنامه پیرامون قرآن بسیار مهم است و از این جهت پیشنهاد جمع می‌تواند آن باشد که به جای افزایش سطح برگزاری صرف مسابقات برای فرزندان مسلمان خود که اکنون با مرکزیت مراکز اسلامی اجرا می‌شود، بکوشیم دامنه وسیع‌تر و تأثیرگذارتری را هدف قرار دهیم.
- اصولاً فکر استفاده از امکان معرفی قرآن در شکل کارگاه عملی و آموزشی توأم با برنامه مسابقه برای افزایش سطح فراگیری و دقت مخاطبانی که در این کارگاه حضور پیدا خواهد کرد، می‌تواند یک الگوی مناسب و بدیع باشد. بنابراین در این چارچوب پیشنهاد آن است با مخاطب قرار دادن دانشجویان مراکز مطالعات اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی در مرحله اول و سپس جوانان مسلمان مقیم آلمان که به زبان عربی آگاهی نداشته و صرفاً آلمانی را می‌دانند و همچنین برخی از مخاطبان خاص دیگر از جمع دانشگاهیان و اهالی فرهنگ، امکان برگزاری نشستی یک روزه با موضوع قرآن و مسابقات و مفاهیم مندرج در آن را فراهم ساخت.
- در این برنامه می‌توان به ترتیب چند موضوع را مورد توجه قرار داد در درجه اول تأثیر آوایی قرائت قرآن و تلاوت قرآن به عنوان لحنی برای تسکین مخاطبانی که اساساً با قرآن آشنایی ندارند و یا تمایز میان علم قرائت قائل نیستند. خوشبختانه در این خصوص ما امکان ارائه قرائت‌های مختلف در دنیای اسلام و معرفی آنها را داریم و این خود می‌تواند هم در وجه علمی موضوع حایز توجه باشد و هم زمینه‌ای را فراهم آورد تا مخاطبان جوان ما با مطالعه و آشنایی با این قرائت‌ها بتوانند در آزمون یا رقابتی که برای گزینش بهترین افراد به جهت فراگیری مفاهیم این کارگاه برگزار می‌شود، مشارکت كنند.
- یکی از موضوعات مهم و قابل ملاحظه دیگر مسأله تجوید یا گرامر قرآن است. معرفی ویژگی‌ای منحصر به فردی از قرآن که برای مخاطب آلمانی و خاصّه دانشجویان رشته‌های مطالعات اسلامی و عرب‌شناسی می‌تواند مؤثر باشد. بدین معنا که اصولاً آنها با زبان عربی و ادبیات آن آگاهی دارند؛ ولی از تأثیر قرآن بر تکامل زبان عربی و بر تحول آن کمتر دانشی را در مراکز علمی و آموزشی دریافت می‌دارند. بنابراین از این جهت ارائه یک بخش از این کارگاه به بحث تجوید در قرآن می‌تواند مؤثر و مهم بوده و برای این مخاطبان پنجره تازه‌ای را باز كند.
- بخش دیگری از کارگاه یک روزه بایستی به تأثیر هنری یا وجه «جمالیات» قرآن مرتبط شود. در این بخش مسئله هنر خوشنویسی، تجلید، تذهیب و هنرهای مرتبط برای معرفی و ارائه قرآن‌های نفیس را می‌توان عرضه كرد. از این جهت به نظر می‌رسد که ما می‌توانیم با ارائه تأثیر هنری و فرهنگی قرآن در شئون اجتماعی زندگی مسلمانان هم به جهت یک حرفه و شغل و هم به جهت ارائه فاخرترین نمونه از معجزه اسلام برای جوامع برنامه کارگاه خود را متنوع و با جذابیت بیشتری نزد مخاطبان به پیش ببریم.
- یکی از مقولات دیگر در حاشیه این برنامه می‌تواند استفاده از تواشیح قرآنی باشد که در این خصوص نیز گروه‌هایی را می‌توانیم در اختیار داشته باشیم که در فضای این کارگاه و در فواصل برنامه بتوانند اجراهای خاصی را ارائه كنند و با موسیقای قرآن که در قالب تواشیح و یا سرود (نشیط) انجام می‌شود، آشنایی پیدا كنند.
- برای برگزاری یک چنین برنامه‌ای اصولاً بایستی از فضا و ظرفیت تازه‌ای استفاده کنیم و شاید یکی از بهترین فضاها برای تأثیرگذاری که هم بتواند در وجه کارگاهی مؤثر باشد و هم در وجه ارایه تواشیح و قرائت‌های مختلف، استفاده از فضای یک کلیسا به دلیل ویژگی‌های صوتی‌ای است که در ساخت اینگونه از بناهای مذهبی به کار برده می‌شود و از سوی دیگر برگزاری چنین موضوعی در یک کلیسا خود در نگرش مخاطبان آلمانی به منزله ایجاد یک پل بین ادیانی و فرهنگی با جامعه مسیحیان مقیم آلمان می‌تواند به شمار آید. البته اینکه بتوانیم یکی از مقامات کلیسایی را برای برگزاری یک برنامه کاملاً دینی و البته آموزشی در رابطه با اسلام و قرآن همراه كنیم، خود نیاز به صرف انرژی قابل ملاحظه‌ای خواهد بود.
- به جهت زمانبندی اجرایی این برنامه طبیعتاً بهترین زمان ممکن ماه رمضان می‌تواند باشد اما یقیناً امکان پذیرایی از مدعوینی را که از شهرهای مختلف به برلین برای شرکت در این کارگاه و مسابقات وابسته به آن خواهند آمد، از دست خواهیم داد. بر این اساس پیشنهاد می‌شود که این برنامه را برای ایام نزدیک به عید قربان که هم اخبار و فضای رسانه‌ای در حوزه مسائل دنیای اسلام دارای تأثیرگذاری عمومی مناسبی است برگزار كنیم و این را هم بدانیم که با ساخت کلیپ‌ها و امکانات لازم زمینه معرفی بیشتر به مخاطبان آلمانی در شرایطی که با اخبار حج و اعیاد مسلمانان روبرو می‌شوند، فراهم شود.