به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به نقل از پایگاه اطلاعرسانی الیوم السابع، ماه مارس سال 1964 بود که پخش رسمی رادیو قرآن کریم مصر با هدف مقابله با افکار افراطگراهای نوظهور و جلوگیری از پیدایش نسخ تحریفشده قرآن کریم آغاز شد.
عبدالقادر حاتم، وزیر ارشاد وقت مصر و ناظر وزارت اطلاعرسانی این کشور به «جمال عبدالناصر»، رئیسجمهور وقت پیشنهاد کرد که رادیو قرآن کریم بهمنظور پخش تلاوتهای ضبطشده قرآنی راهاندازی شود، عبدالناصر با این طرح موافقت کرد و با صدور فرمان تأسیس یک شبکه رادیویی مختص قرآن کریم، پخش رادیو قرآن مصر در 29 مارس 1964 آغاز شد.
با گذشت 53 سال از عمر این شبکه رادیویی، مصریها به صوتهایی دل بستهاند که در حقیقت بیشتر شبیه نداهای ملکوتی و آسمانی است. در این گزارش به برجستهترین قاریانی اشاره میشود که نام آنها با رادیو قرآن مصر پیوند خورده است، در طول سابقه فعالیت این شبکه رادیویی، کمیتههای زیادی متشکل از اساتید قرائت با هدف شناسایی استعدادهای درخشان در قرائت، ترتیل، تواشیح و ابتهال شکل گرفت تا صوتهای ناب و اصیل را معرفی کنند.
1) استاد محمد رفعت
شیخ محمد رفعت در ماه می سال 1882 میلادی در منطقه «مغربلین» قاهره به دنیا آمد، در 2 سالگی در اثر بیماری بیناییاش را از دست داد. او قرآن را در 5 سالگی حفظ کرد و علم قرائات دهگانه، تفسیر و سپس علم مقامات موسیقایی را نزد اساتید وقت فرا گرفت.
محمد 9 ساله بود که پدرش را از دست داد و مسئولیت خانواده را عهدهدار شد، او در تمام سختیهای زندگی به قرآن پناه برد بیآنکه بخواهد از هنر خود در قرائت قرآن کسب روزی کند؛ در سال 1918 در سن 15 سالگی قاری قرآن مسجد فاضل باشا واقع در محله سیده زینب شد. در آن زمان بود که شهرت و آوازهاش فراگیر شد و با فتوای محمد الاحمدی الظواهری، شیخ وقت الازهر، رادیو قرآن مصر را در سال 1934 بهصورت غیر رسمی افتتاح کرد و نخستین تلاوت خود را با ذکر آیه نخست سوره مبارکه فتح «إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا: ما تو را پيروزى بخشيديم [چه] پيروزى درخشانى» به گوش جامعه مصر رساند.
2) استاد عبدالباسط عبدالصمد عبدالباسط در سال 1927 در روستای مراعزه از توابع شهر ارمنت واقع در استان قنا، به دنیا آمد و در خانوادهای مقید به حفظ و تلاوت قرآن کریم بزرگ شد، پدربزرگش عبدالصمد از حافظان قدر قرآن و اساتید برجسته تجوید بود، پدرش محمد عبدالصمد نیز یکی از اساتید معروف در حفظ و تجوید قرآن بهشمار میرفت.
اواخر سال 1951 بود که شیخ ضباع، یکی از اساتید قرآن مصر آن زمان، از عبدالباسط درخواست کرد که به عنوان قاری رادیو با رادیو مصر همکاری کند، ولی استاد عبدالباسط از این امر امتناع کرد تا اینکه در نهایت درخواست او را پذیرفت. شیخ ضباع با دریافت نسخه ضبط شدهای از تلاوت استاد عبدالباسط در شب میلاد حضرت زینب(س) آن را به کمیته ارزیابی رادیو قرآن داد که اتفاقا همگی از تلاوت قوی، سطح بالا و محکم و حرفه ای عبدالباسط شگفتزده شدند. اینگونه بود که استاد عبدالباسط همان سال وارد رادیو قرآن مصر شد و درحالی که 50 سالگی عمر خود را پشت سر میگذاشت، موفق به دریافت نشان مخصوص رادیو قرآن مصر شد.
3) استاد محمود خلیل الحصریالحصری کار حرفه ای خود را با رادیو از طریق ارائه درخواستی به این شبکه رادیویی در سال 1944 آغاز کرد و با شرکت در آزمون ورودی این شبکه موفق شد تا همه رقبای خود را پشت سر بگذارد و به عنوان قاری برجسته رادیو قرآن مصر شناخته شود، نخستین قرائت او در 16 نوامبر 1944 به صورت زنده از این شبکه پخش شد.
وی با صوت ممتازش معروف شد؛ چراکه حلاوت خاصی داشت و دلنشین بود. استاد الحصری به عنوان یکی از مشهورترین قاریان قرآن در مصر و جهان اسلام به شمار میآید، او نخستین کسی است که قرآن را با ترتیل به قرائتهای دهگانه ضبط کرد. الحصری به کشورهای اسلامی و غربی زیادی سفر و در محافل قرآنی آنها تلاوت کرد، به لطف صوت نیکو و تلاوتهای جذابی که داشت تعداد زیادی از غیرمسلمانان به دین مبین اسلام گرویدند؛ همچنین او نخستین کسی است که قرآن کریم را در کنگره آمریکا تلاوت کرد و در مقر سازمان ملل متحد اذان نماز ظهر را سر داد، وی به کشورهای خارجی چون اندونزی، فیلیپین، هند، چین و انگلیس نیز سفر کرده است.
4) استاد محمود علی البنامحمود علی البنا، سال 1948 در سن 20 سالگی به عنوان قاری در رادیو قرآن مصر استخدام شد، وی به عنوان کوچکترین قاری در این شبکه رادیویی به شمار میآمد. او به عنوان قاری مسجد ملک، مسجد الرفاعی و سپس در سال 1959 قاری مسجد امام حسین(ع) شد؛ در همان سال نیز حکم قاری شدن برای مسجد احمدی شهر طنطا را دریافت کرد و بیش از 21 سال آنجا تلاوت کرد. سال 1980 بود که مجددا به مسجد امام حسین(ع) منتقل شد و مسیر قرآنی خود را در آن ادامه داد.
5) استاد احمد نعینعاحمد احمد نعینع یکی از مشهورترین قاریان رادیو قرآن مصر است که در سال 1954 در شهر مطوبس در استان کفر الشیخ به دنیا آمد و مرحله ابتدایی و راهنمایی را در همان شهر تحصیل کرد و دوره دبیرستان را در شهر «رشید» واقع در استان «جیزه» به پایان رساند و پس از آن به دانشکده پزشکی دانشگاه اسکندریه ملحق شد و پس از فارغ التحصیلی در بیمارستان همان دانشگاه مشغول به کار شد.
وی قرآن کریم را در 8 سالگی حفظ کرد و تجوید را توسط احمد الشوا یاد گرفت، استاد نعینع، تلاوت قرآن را با عبارت «صدَقَ آلله العليٌ آلعظيْم» پایان میداد که همین حسن ختامی که بین دیگر قاریان رایج نبود، باعث جلب توجه شنوندگان میشد.
6) استاد محمد صدیق المنشاوی المنشاوی، یکی از پیشگامان قرائت است که تلاوتش با روشی ممتاز و حزنآلود نسبت به سایرین متمایز شد، وی در روستای البواریک شهر منشاة از توابع استان سوهاج به دنیا آمد، حفظ قرآن را در 8 سالگی به اتمام رساند و در یک خانواده قرآنی اصیل بزرگ شد، پدرش صدیق المنشاوی بود که فن قرائت قرآن را به او یاد داد. پدر این مکتب اصیل، زیبا و منحصر به فرد را در فرزندش به ودیعه گذاشت، این سبک قرائت قرآن در منشاوی را میتوانیم «مکتب منشاوی» نامگذاری کنیم؛ استاد منشاوی سبک موروثی را گسترش داد و یکی از خادمان سرشناس قرآنی شد؛ وی همچنین به دلیل تلاوت ممتاز و حزین خود به «صوت الباکی»(نوای گریان) ملقب شد.
8) استاد سیدمحمد نقشبندیسیدمحمد نقشبندی استاد مداحان و صاحب مکتبی ویژه در ابتهالخوانی و یکی از مشهورترین مبتهلان و تواشیحخوانان در تاریخ انشادات دینی مصر است؛ او از صوتی ممتاز برخوردار است و به عقیده موسیقیدانان، یکی از قویترین و وسیعترین صوتها را در طول تاریخ تلاوتهای ضبطشده دارد.