لزوم پژوهش‌های میدانی و علمی برای آگاهی از نیازهای زائران
گروه جامعه: تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در دومین اجلاس آستان‌های مقدس جهان اسلام ضمن تشریح حقوق زائران، بر لزوم انجام پژوهش‌های میدانی و علمی برای آگاهی از نیازهای زائران تأکید کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آیت‌الله محمدی ری شهری، در دومین اجلاس آستان‌های مقدس جهان اسلام که به میزبانی آستان مقدس امام حسین(ع) برگزار شد، طی سخنانی به تشریح حقوق معنوی زائر و وظایف تولیت‌های آستان‌های مقدس در این خصوص پرداخت.
آیت‌الله ری شهری در تشریح حقوق زائر به سه نکته اشاره و بیان کرد: واژه حقوق که در منشور به کار رفته بار معنایی جدی و ویژه‌ای دارد و ناظر به کاربرد آن در دنیای جدید و علومی چون فقه و حقوق است.
رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث بیان کرد: در مطالعه مسئله حق و حقوق انسان، اگر برای کسی حقی ثابت شد، در آن صورت، طرف مقابل، مکلف به شمار می‌رود و ذی حق می‌تواند از آنان مطالبه کند، پس وقتی سخن از حقوق زائر مطرح می‌شود، کسانی همچون کارگزاران اماکن مقدسه و آستان‌های مقدس می‌بایست برای ادای آن قیام کنند و وظایفی را بر عهده گیرند.
آیت‌الله محمدی ری شهری با طرح این پرسش که منشأ این حق برای زائر چیست که می‌بایست گروهی برای تحقق آن قیام کنند و برای انجام آن بپا خیزند؟ ادامه داد: به نظر می‌رسد می‌توان منشأ این حق را دو امر دانست، یکی آنچه از اولیای الهی در باب احترام و تکریم زائر به ما رسیده و با تعبیرهای گوناگون در احادیث و روایت بدان اشاره شده است و دیگر منشأ این حق خود زائرانند که با نذورات، موقوفات و مخارج صرف شده، این اماکن و آستان‌های مقدس را برپا داشته و از آن نگهداری و حمایت می‌کنند.
آیت‌الله ری شهری در بیان دومین منشأ حق زائر تشریح کرد: از آن رو که زیارت، جزئی از مجموعه معارف قرآن و سنت است، می‌بایست در چهارچوب اهداف کلان این معارف تحلیل شود و حقوق زائر نیز در همان جهت معنا شود، به نظر می‌رسد مهم‌ترین حق زائر آن است که کارگزاران اماکن مقدسه و آستان‌های مقدس، اسباب تحقق اهداف کلان و عالیه دینداری را در امر زیارت برای زائر فراهم سازند بدین معنا که مجموعه شرایط فرهنگی، اجتماعی، عمرانی، فیزیکی و رفاهی به گونه‌ای طراحی شود که زیارت در مسیر تحقق اهداف اصلی دین و دینداری قرار گیرد و با انجام زیارت بر اتصاف و آراستگی زائر بدان اهداف افزوده شود.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت: آنچه از مجموعه آیات و روایات بر می‌آید این است که فلسفه تکامل مادی و معنوی و سعادت دنیوی انسان چهار رکن اساسی دارد که عبارت است از معرفت و عقلانیت، اخلاق فاضله، عدالت و عبودیت و باید مراقبت نمود که به هیچ رو زیارت و زائران دستمایه اغراض دنیایی شوند.
آیت‌الله محمدی ری شهری گفت: بر این پایه باید متولیان امر زیارت بستری را فراهم کنند که زائران با انجام زیارت از این چهار رکن اصلی بهره برند و بر عبودیت و معنویت آنها افزوده شود و نیز میزان پایبندی آنان به قسط و عدل افزون شود.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) اظهار کرد: باید برنامه ریزی برای زائران در مسیری باشد که اتصاف به خلق و خوی حسن و پسندیده در آنها بیشتر شود و بر عقلانیت و خردورزی آنان اضافه شود، زیرا اگر خروجی و محصول زیارت اینها نباشد و بلکه خدای ناکرده خلاف اینها در زائران پس از زیارت مشهود شود، این نشان از آن دارد که ساز و کار امر زیارت در جای خود قرار نگرفته و نقصی در طراحی و اجرای وظایف نهفته است. بر این اساس به هیچ رو شایسته نیست که زیارت و زائران دستمایه اغراض دنیایی شوند.
آیت‌الله محمدی ری شهری با استناد روایتی از امام باقر(ع)گفت: توجه به منویات اهل بیت(ع) در خصوص فلسفه حج، توقع و خواسته های امامان معصوم را از عمق و گستره زیارت به خوبی نشان می‌دهد و بالتبع دایره حقوق زائر و نیز تکالیف و وظایف کارگزاران را به زیبایی ترسیم می کند.
رئیس موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث اظهار کرد: مسئله سوم این است که برای تحقق حقوق معنوی زائران و سایر حقوقی که در منشور حقوق زائر پیش بینی شده، انجام پار‌ه‌ای پژوهش‌ها و تحقیقات و نیز توجه به برخی نکات ضروری است و لازم است پژوهش‌های میدانی و آکادمیک جهت آگاهی از نیازهای زائران صورت پذیرد.
آیت‌الله محمدی ری شهری گفت: لازم است با تحقیقات کارشناسان و متخصصان امور فرهنگی، ظرفیت‌های فرهنگی اماکن زیارتی و مقدس با دقت شناسایی شود، همچنین در برنامه‌ریزی برای تحقق حقوق زائران، توجه به مقتضیات زمان و نیز طیف‌های گوناگون زائران از جهت سنی، جنسی، نژادی و جنبه های دیگر لازم و ضروری است.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) همچنین بر هماهنگی نظام یافته میان آستان‌های مقدس و کارگزاران این اماکن متبرکه برای بهره گیری از ظرفیت‌های عتبات و تحقق حقوق زائر و اهداف زیارت تأکید کرد.
آیت‌الله محمدی ری شهری در پایان با ذكر روایتی از أمام مجتبی(ع) در رابطه با آثار و بركات وحدت كلمه در پیشبرد امور، بر تقویت هرچه بیشتر همكاری و هم افزایی آستان‌های مقدس اهل بیت(ع) تأكید كرد.
