نشست تحلیلی بررسی سی‌وچهارمین مسابقات بین‌المللی قرآن/3
مجمع‌های کوچک قرآنی زیرمجموعه مسابقات شود/ رقابت‌های قرآنی تبدیل به عمل غیر صالح شده است
گروه مسابقات: در سومین بخش از نشست نقد مسابقات بین‌المللی قرآن، یکی از فعالان قرآنی حاضر در جلسه، گفت: جلسه اساتید و همین مجمع‌های کوچک قرآنی، زیرمجموعه مسابقات شود. مجموعه‌های کوچکی که اگر کمی مورد حمایت قرار گیرند، زمانی به حدی بزرگ شود که دیگر تا چند سال دیگر کسی در مسابقات کشوری شرکت نکند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، تاکنون دو بخش از نشست نقد مسابقات بین‌المللی قرآن با حضور مسئولان مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و جمعی از منتقدان این رقابت ها بر روی خروجی ایکنا قرار گرفت و بخش سوم و آخرین بخش آن نیز در ادامه می‌آید.
در بخش دیگری از این نشست «محمدرضا برقعی»، یکی دیگر از فعالان قرآنی به بیان نظرات خود پرداخت و گفت: باید برای آموزش و اشتغال قرآنیها بیشتر کار کنیم، من مراجعات بسیار زیادی در مورد مشکلات مادی داشته‌ام، جا دارد به این مورد نگاه جدی صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه سال‌ها قبل کودکی را می شناخته که صدای بسیار زیبای داشته و بسیار بااستعداد بود، گفت: اگر از این کودک حمایت می‌شد شاید ما با یک قاری در رده عبدالباسط مواجه می‌شدیم. به همین راحتی یک استعداد بسیار ارزشمند از بین رفت. از این دست استعدادها در کشور بسیار فراوان است اما توجه مسئولان را می‌‌طلبد.
برقعی یکی دیگر از مشکلات قاریان و فعالان قرآنی را بحث یادگیری زبان عنوان و خاطرنشان کرد: در این مورد نیز شاهد مشکلات زیادی هستیم، اگر مشکل زبان وجود نداشت شاید بسیاری از اعزام‌ها با دستاوردهای بسیار بیشتری مواجه می‌شد. در اینجا این سوال پیش می‌آید که افرادی که اعزام می‌شوند، آیا تمام شرایط را دارند؟ زمانی که یک قاری مصری به کشوری اعزام می‌شود، پاسخ تمام سوالات دینی را می‌داند، اما آیا قاریان ما نیز اینگونه‌اند؟ 12 سال قبل پیشنهاد دادم که زبان عربی به قاریان و فعالان قرآنی آموزش داده شود، اگر قاری، زبان عربی بداند همین باعث می‌شود تا با عمق بیشتری قرآن را مطالعه کند.
این فعال قرآنی کشورمان در پایان اذعان کرد: سوالی که وجود دارد این است که آیا همه قاریان قدرت انتقال آموخته‌های خود را دارند یا خیر؟ به اعتقاد من پاسخ این سوال خیر است، چون با فنون تدریس آشنا هستم مشاهده کرده‌ام که بسیاری از ما با فنون تدریس بیگانه هستیم. جا دارد در این زمینه نیز فعالیت‌هایی انجام دهیم. هزینه‌هایی که به این صورت برای مسابقات مصرف می‌شود، می‌شد به اَشکال بهتری مورد استفاده قرار گیرد.
در بخش دیگری از این نشست پنج ساعته هم «سیدحسین شریفیان»، یکی دیگر از فعالان قرآنی کشورمان به بیان نظرات و انتقادات خود در مورد مسابقات بین‌المللی قرآن پرداخت.
شریفیان با اشاره به اینکه باید مشخص شود که جایگاه یک فعال قرآنی معمولی با یک مدیر قرآنی در بحث فعالیت‌های قرآنی چگونه است؟ گفت: مشکل مسابقات سازمان اوقاف، تنها مشکل مدیریتی است و ما نمی‌‌توانیم از استعدادها استفاده کنیم. مدیریت ما باید قرآنی باشد، باید آرایی را بپذیریم که منجر به سعادت شود. در دایره تفکر وقتی انسان، مطلبی را باور قلبی دارد آن مطلب منجر به احسن عمل و عمل صالح می شود.
وی افزود: پایه‌گذاری مسابقات یک نیت خیرخواهانه بوده است، یعنی «احسن» بوده اما «احسن عملا» نبوده است. بنابر این عمل صالح آن است که ما را به سعادتمندی برساند، مسابقات قرآن در کشور ما تبدیل به عمل غیر صالح شده است. به این خاطر که مدیریتی که باید ایجاد می‌شد نشده است. ما قصد تخریب نداریم، ما میخواهیم بگوییم وضع فعلی ما این است و باید در آینده این باشیم. الان یکی از مشکلاتی که برای مسابقات قرآن داریم، عدم ثبات مدیریتی در اوقاف و بخش مسابقات است. مدیریت ما یک مدیریت کاریزما نیست.
شریفیان با تأکید بر اینکه مشکل سازمان اوقاف مشکل مدیریتی است که در عرض دو سال شاهد تغییرات در بخش‌های مختلف بوده و هستیم، خاطرنشان کرد: این حیف است و باعث عاقبت به خیری نمی‌شود. از آقای حسینی انتظار شق‌القمر نداریم، اما میخواهیم پرچمداری کند و شنونده خوبی باشد. افرادی که در جامعه قرآنی هستند و کمترین مصاحبت با آنها نمی‌شود، شاید افراد مدیری نباشند، اما می‌توانستند مشاوران خوبی باشند؛ چرا که سال‌هاست در عرصه فعالیت‌های قرآنی حضور داشته و دارند. آقای حسینی به عنوان یک فرد قرآنی باید در جلسات قرآن حضور داشته باشند حداقل هر ماه به یک جلسه قرآن از بزرگترین تا کم‌سن‌ترین اساتید سر بزنند.
بی‌توجهی به مسابقات همخوانی
این فعال قرآنی کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه مدیریت قرآنی کشور نباید فاصله بین جامعه قرآنی و مسابقات ایجاد کند، اذعان کرد: در بحث اداره امور قرآنی کشور باید به چند نکته توجه کنیم، به عنوان نمونه، مسابقات تواشیح و همخوانی که می‌تواند بالاترین برد را برای جوانان داشته باشد، پائین‌ترین برد را داشته و دارد و شاهد بودیم که پخش رسانه‌ای نیز نشد. چرا باید مسابقاتی که می‌تواند به بزرگترین شکل برگزار شود با نازل‌ترین شکل برگزار شد. اگر مسابقات دعاخوانی در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) برگزار می‌شد، بسیار اثرگذارتر و لذت بخش‌تر بود. مرکز امور قرآنی در یکی از پرجاذبه‌ترین مسابقات قرآنی به هیچ وجه خوب عمل نکرد. ما نباید اجازه دهیم که گروه‌های تواشیح که می‌توانند در هر بخشی تأثیرگذار شوند از دایره دفع شوند.
شریفیان با اشاره به اینکه ایکنا، امسال بسیار قوی در بحث نقد مسابقات وارد شد که سال‌های قبل کمتر اینگونه بود، بیان کرد: در مرکز امور قرآنی کارهایی که صورت می‌گیرد با نیت خیرخواهانه و برای رسیدن به قله است، اما عجولانه است. برخی موارد واقعاً نیاز به هزینه ندارد. ما باید اضافی‌های مسابقات را کم کنیم و به کیفیت مسابقات اضافه کنیم.
وی گفت: جامعه قرآنی در بحث نقد و انتقال تجارب یک جامعه بی‌نشاط، سرخورده، وازده، بی‌رمق و ... است و علت آن هم مدیریت است. باید این را بپذیریم که افراد بسیار قوی‌‌ای در سازمان اوقاف حضور دارند که سرمایه اوقاف هستند، اما از آنها استفاده نمی‌شود. یکی از بخش‌های ضعیف مرکز امور قرآنی عدم بیان برنامه‌ها و حضور نیافتن در جوامع قرآنی است. نباید گفته شود طی این دو سال، اندازه 20 سال در ستاد عالی مسابقات کار شده است، اگر کاری صورت گرفته است، گفته شود که چه کارهایی بوده است؟ ضمن اینکه کاری که گفته می‌شود باید نتیجه داشته باشد. اینکه گفته می‌شود برای حافظان اتاق فکر داریم، گفته شود این اتاق فکر کجاست و چه عقبه‌ای دارد؟
چرا هزینه مسابقات اعلام نمی‌شود؟
این فعال قرآنی کشورمان افزود: چرا بودجه قرآنی به جامعه قرآنی اعلام نمی‌شود، چرا هزینه مسابقات اعلام نمی‌شود و چرا باید جوایز کشوری در حد پائینی باشد و در سطح بین‌المللی بانوان، طلبه‌ها و دانش‌آموزان و ... با بزرگسالان بسیار اختلاف داشته باشد. اگر ما مسابقات بین‌المللی را به صورت تیمی برگزار کنیم و برخی تشریفات را از بین ببریم، آن وقت می‌توانیم بگوییم مسابقات بین‌المللی است، در غیر این صورت بین‌المحلی هم نیست. باید از این حالتی که به وجود آمده است دوری کنیم و اگر کاری جواب نمی‌دهد، اصراری بر تکرار آن نداشته باشیم. مسئول قرآنی نباید کاری را که بر آن تصدی‌گری ندارد قبول کند. نباید رئیس سازمان اوقاف دخالتی بر کیفیت مسابقات داشته باشد؛ چرا که مسابقات را باید قرآنیها برگزار کنند و قرآنیها هدایت کنند. هیچ کس نباید از بالا اجازه تحکم بر نحوه برگزاری مسابقات را داشته باشد.
شریفیان همچنین با تأکید بر اینکه باید بدعت‌ها را از بین ببریم، تصریح کرد: نباید عمل کننده به بدعت‌ها باشیم، بلکه باید آنها را قلع و قمع کنیم. نباید اجازه دهیم برخی افکار بر ما مستولی شود تا حجم مسابقات افزوده شده و کیفیت آن کم شود. من امسال از مسابقات بین‌المللی قرآن 65 ایراد فنی احصاء کردم. چرا عقبه مسابقات باید دور شدن دو قاری جوان از هم باشد؟ چرا ریش سفیدان قرآنی که در مواقع لازم ریش‌سفیدی کنند، نداریم؟ من درخواست دارم که در برنامه‌ای این دلخوری‌ها و کدورت‌ها از بین برود. الان قاریان جوان، فرزندان قرآنی کشور هستند و باید بیشتر تحویل گرفته شوند.
وی خاطرنشان کرد: برای برگزاری مسابقاتی تأثیرگذار، مداوم و نورانی به حلقه‌هایی نیاز داریم که البته در کنار ما هستند و باید تجربیات آنها انتقال یابد، برخی خاص‌نگری‌ها باعث شده تا عقب بمانیم، به نقدها بها نداده‌ایم و همان ابتدای کار آنها را سرکوب کرده‌ایم. همه افرادی که اینجا هستند، آماده‌اند، کمک کنند تا مسابقات به بهترین شکل ممکن برگزار شود، همه اینها نماینده جامعه قرآنی که خود عقبه دیگری دارند، هستند.
در ادامه نیز نوبت به «حمید شیخ‌زاده»، از قاریان ممتاز و جوان کشورمان رسید، وی در صحبت‌های خود با اشاره به اینکه آسیب بسیار زیادی از مسابقات دیده است، گفت: این آسیب به حدی بود که چیزی نمانده بود تا مسیر فعالیت های قرآنی را برای همیشه ترک کنم، در واقع ترک نیز کرده بودم که بازگشت من به واسطه «جشنواره تلاوت‌های مجلسی» بود.
شیخ‌زاده در ادامه با طرح این سوال که آیا مسابقات قرآن ایران توانسته است جذب داشته باشد؟ گفت: بعد از سال‌ها فعالیت قرآنی و حضور در جلسات مختلف، هنوز هم مدیران قرآنی شهری که در آن زندگی می‌کنم هیچ شناختی از من ندارند و با وجود سال‌ها فعالیت و تلاوت هنوز برای اجرای یک تلاوت در شهری که در آن زندگی می‌کنم، از من دعوت نشده است، برخوردها با اهالی جامعه قرآنی اینگونه است بعد انتظار جذب داریم!
وی تصریح کرد: ما همیشه از حمایت از جوان‌ها حرف می‌زنیم، اما هیچ حمایت عملی دیده نمی‌شود، تنها جایی که حمایت از جوانان دیده می‌شود، جشنواره تلاوت‌های مجلسی است. آن وقت استقبال از جشنواره تلاوت‌های مجلسی را با مسابقات بین‌المللی مقایسه کنید. در صورتی که همه فعالیت‌ها در این جشنواره دلی بوده و همه با هزینه خودشان کارها را پیش می‌برند. چگونه می‌شود جشنواره تلاوت‌های مجلسی هفت ماهه 1400 نفر را جذب مراسم اختتامیه می‌کند و طی این هفت‌ماه هم چند قاری را به جامعه معرفی می‌کند.
شیخ‌زاده با اشاره به اینکه برای تلاوت ترتیل تأییدیه دارد، اذعان کرد: زمانی که تماس گرفتم که چرا اجازه تلاوت نمی‌دهید، در جواب می‌گویند: دوست داریم شما نخوانید، از من برای کلاس‌های ترتیل و صرف و نحو دعوت کرده است و اذعان کرده‌اند بین افرادی که دعوت شده‌اند من رتبه سوم آورده‌ام، اما اجازه تلاوت نمی‌دهند!
این قاری جوان گفت: گفته شد که چند صد بیلبورد برای مسابقات در تهران نصب شد، باید بگویم مسابقات به حدی خسته‌کننده است که خود قرآنیها نیز برای دیدن رقابت‌ها به سالن مسابقات نمی‌آیند. چون نمی‌توانم چیزی از مسابقات دریافت کنم. اما برای تلاوت های مجلسی از خانواده و همه چیز گذشته‌ام تا در این جشنواره حضور یابم.
جعفری: مجمع‌های کوچک قرآنی زیرمجموعه مسابقات شود
گزارش ایکنا حاکی است، در ادامه مجدد داوود جعفری، از فعالان قرآنی کشور به بیان برخی مطالب پرداخت. وی گفت: آیا می‌شود ماحصل و خروجی آنچه مسابقه وجود دارد زیرمجموعه داستان رسمی خود کنید؟ مثلا جلسه اساتید و همین مجمع‌های کوچک قرآنی را زیرمجموعه مسابقات کنید. مجموعه‌های کوچکی که اگر کمی مورد حمایت قرار گیرند، زمانی به حدی بزرگ خواهد شد که دیگر تا چند سال دیگر کسی در مسابقات کشوری شرکت نکند.
جعفری افزود: اگر آستانه صبر استماع قرآنی برای مردم در یک محفل شبی با قرآن حداکثر یک ساعت و نیم در نظر بگیریم، در جشنواره تلاوت‌های مجلسی مردم هفت ساعت در محفل قرآنی حضور یافتند. در این شرایط هم شاهد استقبال بسیار زیاد مردم بوده‌ایم.
این فعال قرآنی در ادامه به انتقاد از اینکه مسابقات بین‌المللی قرآن ایران را بزرگترین رویداد قرآنی نامیده‌اند، گفت: این رویداد بزرگ باید به گونه‌ای باشد که جا برای نشستن و حضور مردم وجود نداشته باشد. خودمان را قاضی کنیم که با این حساب آیا واقعاً این مسابقات بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام است؟ بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام باید اینگونه باشد؟!
در بخش دیگری از این نشست نیز محمدحسین محمدزاده، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما با بیان اینکه احساس نیاز می‌شد تا چنین نشستی برگزار شود، گفت: ایرادی که به برخی از منتقدین وارد است این است که شما نیز با رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و مهارت‌های قرآنی ایشان آشنا نیستید.
محمدزاده: جامعه قرآنی به تصمیم‌سازی مطرح باشند
وی افزود: یکی از مواردی که برای خودم وظیفه می‌دانم، این است که معتقدم جامعه قرآنی به تصمیم‌سازی مطرح باشند و این فرایند را ما به عنوان رسانه باید فراهم کنیم. یکی از شأن نزول های این جلسه نیز همین موضوع است. بنابر این باید شناخت دو طرف از هم بیشتر شود. اینکه گفته می‌شود، برخی مدیران فردا می‌روند و میزها می‌ماند، در مورد رئیس مرکز امور قرآنی چندان صحیح نیست؛ چرا که اگر ایشان از مرکز امور قرآنی هم بروند، به واسطه حافظ کل قرآن بودن جزء جامعه قرآنی بوده و هستند. ممکن است مقداری بدسلیقگی در طول دوران بوده و افرادی غیر قرآنی عهده‌دار مسائل قرآنی شده‌اند، اما خوشبختانه الان اینگونه نیست.
پایان‌بخش این نشست پنج ساعته صحبت‌های تکمیلی حجت الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بود.
وی در صحبت‌های خود با اشاره به اینکه این جلسه بیشترین عایدی را برای من داشته است، به بیان پاره‌ای از فعالیت های خود از ابتدای ورود به عرصه فعالیت های قرآنی پرداخت و گفت: از سال 71 که هنوز تعداد حافظان قرآن انگشت شمار بود کار حفظ قرآن را شروع کردم. از سال 75 برای تحصیل علوم دینی به قم آمدم. با سن کمی که داشتم از سال 77 که اولین شعبه جامعةالقرآن زده شد، اولین مدیر جامعةالقرآن در شهر زنجان بودم. سال 80 مدیر دارالقرآن مدرسه معصومیه که بزرگترین مدرسه علمیه در شهر قم هست برعهده گرفتم. از سال 82 قائم‌مقام حجت الاسلام طباطبایی در جامعةالقرآن که 300 شعبه داشت، شدم. بهترین سال‌های عمرم در این سال‌ها بود. سال 88 مرکز قرآنی حوزه های علمیه را تأسیس کردم، تا قبل از آن حوزه واحد قرآنی داشت. با توجه به این فعالیت‌های قرآنی که شده بود، سال 89 آستان حضرت معصومه(س) از من دعوت کردند و موفق شدم مرکز قرآنی حرم را دایر کنم. اینها هر کدام برای خود ماجراییست و فعالیت‌هایی داشت. بعدها معاون فرهنگی آستان حضرت معصومه(س) و بعدتر مدیرکل اخلاق حوزه شدم. در کنار اینها موسسه نورالثقلین دایر شد و برای خود شرح مبسوطی دارد.
حسینی: نماینده زنجان در رشته قرائت مرحله کشوری بودم
وی با اشاره به اینکه پیش از اینکه حافظ قرآن شود، قاری قرآن بوده است، افزود: نماینده زنجان در مسابقات کشوری بودم و ضمن اینکه در مسابقات کشوری نیز رتبه کسب کرده‌ام. از سال 73 نیز تدریس را شروع کردم. در حوزه حفظ قرآن، تقریباً آنچه در کشور انجام می‌شود، روشی است که با حجت‌الاسلام طباطبایی شروع کردیم. قبل از اینکه وارد اوقاف شوم، کتاب‌هایی که در اوقاف و در طرح ملی حفظ تدریس می‌شد، تألیفاتی از من و آقایان پرهیزکار و حاج ابوالقاسم بوده است.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با تأکید بر اینکه هیچ ادعایی ندارد و در همه این سال‌ها یک شاگرد کوچک قرآن بوده است، بیان کرد: من جزء هیچ حزب و گروه قرآنی نبوده و نیستم، یعنی نه انتصاب به شورای عالی قرآن، نه انتصاب به سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ارشاد و نه هیچ جای دیگر ارتباط ندارم و با همه این نهادها ارتباطاتی دوستانه برقرار کرده‌ام، در بین خادمان قرآنی در بین مسئولان شاید در هیچ برهه‌ای از تاریخ کسی نبوده که اینقدر ارتباطات خوب و صمیمی‌ای با همه داشته باشد.
حسینی در ادامه صحبت های خود به بیان برخی توضیحاتی در مورد برخی افرادی که به همراه وی وارد مرکز امور قرآنی شده‌اند، گفت: حجت الاسلام مقنی از حافظان کل قرآن هستند که به درخواست من از قم به تهران آمدند؛ چرا که بعد از بنده مدیر مرکز قرآن و عترت حوزه های علمیه ایشان بودند. برای ایشان بسیار دشوار بود، اما من چون در برخی موضوعات فردی مانند ایشان را نیافتم، ایشان را همراه خود آوردم.
تألیفاتی دارم/ هیچ‌کسی نتوانست به بنده اجبار کند که در داوری، فلان شخص باشد
وی با اشاره به اینکه تا قبل از اینکه در مرکز حضور یابم، تألیفاتی داشتم اما از زمانی که وارد مرکز شده‌ام، حتی زمان برای نوشتن یک صفحه پیدا نکرده‌ام، اذعان کرد: قسم می خورم که هیچ توصیه‌ای را در مورد داوری نپذیرفته‌ام، یعنی در طول این مدت هیچ کسی نتوانست به بنده اجبار کند که در داوری، فلان شخص باشد یا فلان شخص نباشد، هیچ وقت به گونه‌ای عمل نکرده‌ام که شخصی تماس بگیرد و سفارشی داشته باشد. در این مدت زمان، حدود 9 مسابقه برگزار شده است. در این مدت هیچ وقت نشد، بی‌ضابطه کسی را برای تلاوت دعوت کنم. البته حتماً در سیستم ما اشکال هست و هنوز چون همه چیز هوشمند نشده ممکن است اشتباهاتی شده باشد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بیان کرد: بنده هیچ‌گاه متقاعد نشده‌ام برای دنیای دیگران آخرت خود را خراب کنم، اما با این وجود یقیناً بسیاری از مواردی که مورد نظر شما هست، نتوانسته‌ام جامه عمل بپوشانم. هیچ کدام به خاطر این نبوده است که توصیه شخصی بوده باشد.
حسینی با اشاره به اینکه ما در سازمان اوقاف مانند شما در جشنواره تلاوت های مجلسی کار می کنیم، گفت: یعنی اینکه بنده و همکارانم برای انجام شدن کارها مجبور به قرض گرفتن می‌شویم، بسیاری چون اوقاف را یک سازمان ثروتمند می‌شناسند، پذیرش این حرف‌ها دشوار است. اگر باعث شد تا خدمت در این عرصه را بپذیرم به این خاطر بود که فکر می‌کردم مقداری بسیجی‌تر و جهادی‌تر عمل خواهم کرد.
ساختار غلط مدیریت قرآنی کشور
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه آنچه که باعث می‌شود، کارهای ما به نتیجه نرسد، دلایل مختلف دارد که در اینجا یکی از این دلایل را بیان می‌کنم، گفت: همانگونه که گفته شد مباحث مدیریتی ساختار فعالیت های قرآنی در کشور ساختار غلطی است و من هیچ کجای عالم را سراغ ندارم که اینگونه کار کنند. کما اینکه در حوزه صنعت و اقتصاد و فرهنگ نیز اینگونه کار نمی‌کنند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف به سفری که سال قبل به همراه رئیس سازمان اوقاف به ترکیه داشته است اشاره کرد و گفت: در آنجا رئیس سازمان دیانت ترکیه از رئیس سازمان اوقاف در مورد تعداد حافظان کل قرآن در ایران سوال کرد، ما نیز طبق آمار رسمی گفتیم قریب از 10 هزار نفر هستند. ایشان گفتند که در ترکیه بیش از 200 هزار حافظ کل قرآن حضور دارد که 120 هزار نفر از آنها مدرک گرفته‌اند. این را در یک کشور که سابقه لائیک دارد با نظام اسلامی خودمان که مقایسه می‌کنیم و مطالبه رهبر معظم انقلاب در زمینه 10 میلیون حافظ قرآن داریم، متوجه عمق داستان می‌شویم.
وی با اشاره به اینکه این موضوع بارها بیان شده است، افزود: الان شاهد موازی‌کاری‌های بسیار زیادی در دستگاه‌های قرآنی هستیم. اگرچه آموزش و پرورش و آموزش عالی باید بخش قرآنی خود را حفظ کنند، اما آنها که برای مخاطب عام کار می‌کنند، مادامی که اینها کارهای موازی انجام دهند، معلوم است که تربیت این کودک تربیت درستی نخواهد بود، این در حالی است که ما در طلایی‌ترین دوران خودمان هستیم. اگرچه یک دهم آن اتفاقی که باید بیفتد نیفتاده است که به خاطر ملاحظات و تعارفات بوده است. من این تعارفات را در حوزه خود ندارم و اگر تعارفی باشد این عزم را دارم که اصلاح کنم.
حسینی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه برخی پیشنهادات که ارائه شده است باید مورد تأمل قرار گیرد، اظهار کرد: بسیار راحت است که الان بگویم مسابقات تعطیل شود. وقتی ما نشستیم و مطالعه کردیم و دیدیم که کاری که ما انجام می‌دهیم، دقیقاً وزارت آموزش و پرورش نیز انجام می‌دهد، تصمیم گرفتیم تا مسابقات ما و آموزش و پرورش ادغام شود، چقدر حاشیه‌سازی و جنجال شد؟ در مسابقات قرآن و تواشیح، گروه تواشیح یا خود قاری حاضر است غیر از 10 دقیقه اجرای خود در سالن حضور یابد و تلاوت یا اجرای گروه های دیگر را ملاحظه کند؟ اینگونه نیست! چرا که ساختار غلط است. اما یک چیزهایی داشتند به مسابقات تواشیح و شکوفه‌ها می بستند که اگر در صحنه می‌نشستید، متوجه می‌شدید که آن چیزی که در موردش بحث و جنجال می‌شود، وجود ندارد. بعد با این وجود پیشنهاد می‌دهید مسابقات چند سال تعطیل شود. اگر اینگونه شود من اولین کسی خواهم بود که لبیک خواهم گفت.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بیان کرد: با همین انگیزه بود که اعلام کردیم مسابقات دانش‌آموزان جدا شود و مسابقات تسنیم، آن گونه شود و بخش تلاوت‌محور ما شود. با همین انگیزه بود که گفتیم الان که سازمان بهزیستی، مجوز مسابقات بین المللی گرفته است در کنار هم برگزار کنیم تا یک هزینه دکور و داوری و تبلیغات داده شود و مسابقات طمطراق بیشتری داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه من نیز قبول دارم بزرگترین رویداد قرآنی جهان، مسابقات قرآن نیست، گفت: به خاطر کم بضاعتی جهان اسلام است، اگر این مسابقات را در کنار مسابقات مالزی، مصر و ... قرار دهیم که همه آن را دیده‌ایم در حد مسابقات محلی ایران برگزار می‌کنند، من تا سال قبل جرئت نداشتم بگویم بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام، اما با دیدن آن مسابقات متوجه شدیم که واقعا بزرگترین مسابقاتی که برگزار می‌شود، همین مسابقات باشد.
ذائقه امروزی با ذائقه مردمی که به حسینیه ارشاد می‌آمدند، فرق کرده است
دبیر ستاد عالی مسابقات گفت: ذائقه مردم امروز با ذائقه مردمی که به حسینیه ارشاد می‌آمدند، فرق کرده است. جواد فروغی و محمدحسین طباطبایی که به جلسه‌ای برای قرآن خواندن می‌آمدند، مردم سر و دست می‌شکستند. امروز کمتر دیده می‌شود. ذائقه‌ها تغییر کرده و ما به موازات این تغییر ذائقه فعالیت نکرده‌ایم. به قول شما در دهه 60 ماندیم و مشغول دعوای خودمان شدیم و نیامدیم کار را ارتقاء دهیم، امکان اینکه این کار ارتقاء یابد وجود داشت. ما در این مسئله در حال مشق کردن هستیم.
حسینی با اشاره به یکی از انتقادات که متوجه آوردن افرادی از بیرون بوده است، گفت: اگر افرادی از بیرون آمده‌اند، برای این بوده که نمونه آن را در سازمان اوقاف نداشته‌ایم. در سازمان اوقاف که در آن مشغول هستم، بسیار تلاش کردم تا متقاعد شوند تا در مسابقات بین‌المللی هزینه کارگردانی بدهند. الان نیز ادعا دارم که هنوز تا این مسابقات رسانه‌ای و جذاب و دیدنی شود، بسیار فاصله است.
وی افزود: اینکه امسال ما از آقای حامد ولیزاده برای تلاوت افتتاحیه دعوت نمی‌کنیم، برای این است که تلاوت مجلسی‌تری در این افتتاحیه شاهد باشیم. وقتی ادعا می‌شود ساختارها را بشکنیم، چه آئین‌نامه‌ای بوده است که حتما باید نفر اول در افتتاحیه و در محضر مقام معظم رهبری و ... تلاوت داشته باشد؟ در سال‌هایی که غیر ایرانی‌ها اول شده‌اند، این کار را کرده‌اند؟ جامعه قرآنی تحمل یک اتفاق کوچک را ندارد. ما قصد داشتیم مسابقات را به همین سمتی که شما می‌گویید ببریم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: ما نسبت به افرادی که در مسند هستند، ناامید هستیم و احساس می کنیم اگر این حرف‌ها گفته شود صددرصد موضع‌گیری می‌کنند و گوش نخواهند داد، حق خواهیم داشت بنشینیم در فضای مجازی آن حرف‌ها را بزنیم، اما اگر احتمال می‌دهیم باید دور هم جمع شویم و بحث کنیم. بیش از یکسال است که تصمیم گرفته‌ام در جلسات قرآن به صورت دو هفته یک بار حضور داشته باشم، اما به دلایل مختلفی که هست این توفیق از دست رفته است، اما تصمیم قطعی دارم این کار را انجام دهم.
حسینی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه کوتاهی کرده است که همه فعالان قرآنی را نمی‌شناسد، گفت: اما دوستان نیز به حدی از ما ناامید بوده‌اند که هیچ مراجعه‌ای نداشته‌اند. من با معمول اساتید قرآنی ارتباط دارم. اولین کاری که خواستم انجام دهم این بود که از استاد سلیمی درخواست کردم به عرصه مسابقات بازگردند که قبول نکردند. بسیاری باور ندارند که من با هیچ گروه و حزبی نبوده و نیستم و سفارش شده کسی هم نیستم. من پدری داشته و دارم که به شغل خودشان مشغول بودند تا مدتی پیش و الان خانه‌نشین و در هیچ نهادی آشنا یا فامیلی ندارم. برای بسیاری تعجب برانگیز است که با این سن و سال یک روز معاون فرهنگی آستان هستم و روزی دیگر رئیس مرکز امور قرآنی و ... من به هیچ جایی وصل نبوده و نیستم و از هیچ جا هم نمی ترسم.
وی خاطرنشان کرد: من شرعاً بر خودم واجب می‌دانم تا کارهایی انجام دهم، نه اینکه در اینجا به من خوش بگذرد، به هیچ وجه اینگونه نیست. تنها چیزی که بنده را متقاعد کرده است تا در این مجموعه بمانم این است که هرکس دیگری با هر میزان از هوشمندی با این مرکز بیاید یک سال طول خواهد کشید که با امور و روال کار آشنا شود. من نیز می‌دانم در پائین‌ترین سطح این کار را انجام می‌دهم، اما اگر روزی شخصی با صلاحیتی بالاتر از من بیاید شرعاً خودم را مجاب به کناره‌گیری می‌کنم. افرادی هم که کنار گذاشته شدند یک شبه کنار گذاشته نشدند، بلکه با برخی از آنها یک سال و با برخی دو سال کار کردم.
حسینی در پایان این نشست 5 ساعته با تأکید بر اینکه قصد دفاع و پاسخ دادن به نکات را ندارد، عنوان کرد: در بخش اول نیز که صحبت کردم جوابیه و دفاعیه نبود، بلکه تأییدیه بود. امیدوارم این ارتباطی که برقرار شد ادامه داشته باشد تا بتوانیم بیشتر استفاده کنیم. اینگونه نیست که هر حرفی گفته شود صددرصد قبول کنم، بلکه زمانی کاری را قبول می کنم که حجت شرعی داشته باشد، حجت شرعی نیز زمانی صورت می‌گیرد که با کارشناسان مختلف در مورد یک موضوع مشورت کنم، ضوابط و شرایط و امکانات را بسنجم بعد کاری را قبول کنم. هیچ کدام از مسئولان قرآنی به اندازه من مشاور ندارند. ضمن اینکه هیچ کدام از اعضای ستاد عالی مسابقات را من انتخاب یا توصیه نکرده‌ام.
یادآوری می‌شود، این نشست به همت برنامه رصد شبکه قرآن و معارف سیما به نشانی تهران، بلوار كشاورز، خيابان نادري، سالن نشست‌هاي شبكه قرآن و معارف سيما واقع در ساختمان مركز مطالعات استراتژيك خاورميانه برگزار شد.
در بخش دیگری از این نشست «محمدرضا برقعی»، یکی دیگر از فعالان قرآنی به بیان نظرات خود پرداخت و گفت: باید برای آموزش و اشتغال قرآنیها بیشتر کار کنیم، من مراجعات بسیار زیادی در مورد مشکلات مادی داشته‌ام، جا دارد به این مورد نگاه جدی صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه سال‌ها قبل کودکی را می شناخته که صدای بسیار زیبای داشته و بسیار بااستعداد بود، گفت: اگر از این کودک حمایت می‌شد شاید ما با یک قاری در رده عبدالباسط مواجه می‌شدیم. به همین راحتی یک استعداد بسیار ارزشمند از بین رفت. از این دست استعدادها در کشور بسیار فراوان است اما توجه مسئولان را می‌‌طلبد.
برقعی یکی دیگر از مشکلات قاریان و فعالان قرآنی را بحث یادگیری زبان عنوان و خاطرنشان کرد: در این مورد نیز شاهد مشکلات زیادی هستیم، اگر مشکل زبان وجود نداشت شاید بسیاری از اعزام‌ها با دستاوردهای بسیار بیشتری مواجه می‌شد. در اینجا این سوال پیش می‌آید که افرادی که اعزام می‌شوند، آیا تمام شرایط را دارند؟ زمانی که یک قاری مصری به کشوری اعزام می‌شود، پاسخ تمام سوالات دینی را می‌داند، اما آیا قاریان ما نیز اینگونه‌اند؟ 12 سال قبل پیشنهاد دادم که زبان عربی به قاریان و فعالان قرآنی آموزش داده شود، اگر قاری، زبان عربی بداند همین باعث می‌شود تا با عمق بیشتری قرآن را مطالعه کند.
این فعال قرآنی کشورمان در پایان اذعان کرد: سوالی که وجود دارد این است که آیا همه قاریان قدرت انتقال آموخته‌های خود را دارند یا خیر؟ به اعتقاد من پاسخ این سوال خیر است، چون با فنون تدریس آشنا هستم مشاهده کرده‌ام که بسیاری از ما با فنون تدریس بیگانه هستیم. جا دارد در این زمینه نیز فعالیت‌هایی انجام دهیم. هزینه‌هایی که به این صورت برای مسابقات مصرف می‌شود، می‌شد به اَشکال بهتری مورد استفاده قرار گیرد.
در بخش دیگری از این نشست پنج ساعته هم «سیدحسین شریفیان»، یکی دیگر از فعالان قرآنی کشورمان به بیان نظرات و انتقادات خود در مورد مسابقات بین‌المللی قرآن پرداخت.
شریفیان با اشاره به اینکه باید مشخص شود که جایگاه یک فعال قرآنی معمولی با یک مدیر قرآنی در بحث فعالیت‌های قرآنی چگونه است؟ گفت: مشکل مسابقات سازمان اوقاف، تنها مشکل مدیریتی است و ما نمی‌‌توانیم از استعدادها استفاده کنیم. مدیریت ما باید قرآنی باشد، باید آرایی را بپذیریم که منجر به سعادت شود. در دایره تفکر وقتی انسان، مطلبی را باور قلبی دارد آن مطلب منجر به احسن عمل و عمل صالح می شود.
وی افزود: پایه‌گذاری مسابقات یک نیت خیرخواهانه بوده است، یعنی «احسن» بوده اما «احسن عملا» نبوده است. بنابر این عمل صالح آن است که ما را به سعادتمندی برساند، مسابقات قرآن در کشور ما تبدیل به عمل غیر صالح شده است. به این خاطر که مدیریتی که باید ایجاد می‌شد نشده است. ما قصد تخریب نداریم، ما میخواهیم بگوییم وضع فعلی ما این است و باید در آینده این باشیم. الان یکی از مشکلاتی که برای مسابقات قرآن داریم، عدم ثبات مدیریتی در اوقاف و بخش مسابقات است. مدیریت ما یک مدیریت کاریزما نیست.
شریفیان با تأکید بر اینکه مشکل سازمان اوقاف مشکل مدیریتی است که در عرض دو سال شاهد تغییرات در بخش‌های مختلف بوده و هستیم، خاطرنشان کرد: این حیف است و باعث عاقبت به خیری نمی‌شود. از آقای حسینی انتظار شق‌القمر نداریم، اما میخواهیم پرچمداری کند و شنونده خوبی باشد. افرادی که در جامعه قرآنی هستند و کمترین مصاحبت با آنها نمی‌شود، شاید افراد مدیری نباشند، اما می‌توانستند مشاوران خوبی باشند؛ چرا که سال‌هاست در عرصه فعالیت‌های قرآنی حضور داشته و دارند. آقای حسینی به عنوان یک فرد قرآنی باید در جلسات قرآن حضور داشته باشند حداقل هر ماه به یک جلسه قرآن از بزرگترین تا کم‌سن‌ترین اساتید سر بزنند.
بی‌توجهی به مسابقات همخوانی
این فعال قرآنی کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه مدیریت قرآنی کشور نباید فاصله بین جامعه قرآنی و مسابقات ایجاد کند، اذعان کرد: در بحث اداره امور قرآنی کشور باید به چند نکته توجه کنیم، به عنوان نمونه، مسابقات تواشیح و همخوانی که می‌تواند بالاترین برد را برای جوانان داشته باشد، پائین‌ترین برد را داشته و دارد و شاهد بودیم که پخش رسانه‌ای نیز نشد. چرا باید مسابقاتی که می‌تواند به بزرگترین شکل برگزار شود با نازل‌ترین شکل برگزار شد. اگر مسابقات دعاخوانی در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) برگزار می‌شد، بسیار اثرگذارتر و لذت بخش‌تر بود. مرکز امور قرآنی در یکی از پرجاذبه‌ترین مسابقات قرآنی به هیچ وجه خوب عمل نکرد. ما نباید اجازه دهیم که گروه‌های تواشیح که می‌توانند در هر بخشی تأثیرگذار شوند از دایره دفع شوند.
شریفیان با اشاره به اینکه ایکنا، امسال بسیار قوی در بحث نقد مسابقات وارد شد که سال‌های قبل کمتر اینگونه بود، بیان کرد: در مرکز امور قرآنی کارهایی که صورت می‌گیرد با نیت خیرخواهانه و برای رسیدن به قله است، اما عجولانه است. برخی موارد واقعاً نیاز به هزینه ندارد. ما باید اضافی‌های مسابقات را کم کنیم و به کیفیت مسابقات اضافه کنیم.
وی گفت: جامعه قرآنی در بحث نقد و انتقال تجارب یک جامعه بی‌نشاط، سرخورده، وازده، بی‌رمق و ... است و علت آن هم مدیریت است. باید این را بپذیریم که افراد بسیار قوی‌‌ای در سازمان اوقاف حضور دارند که سرمایه اوقاف هستند، اما از آنها استفاده نمی‌شود. یکی از بخش‌های ضعیف مرکز امور قرآنی عدم بیان برنامه‌ها و حضور نیافتن در جوامع قرآنی است. نباید گفته شود طی این دو سال، اندازه 20 سال در ستاد عالی مسابقات کار شده است، اگر کاری صورت گرفته است، گفته شود که چه کارهایی بوده است؟ ضمن اینکه کاری که گفته می‌شود باید نتیجه داشته باشد. اینکه گفته می‌شود برای حافظان اتاق فکر داریم، گفته شود این اتاق فکر کجاست و چه عقبه‌ای دارد؟
چرا هزینه مسابقات اعلام نمی‌شود؟
این فعال قرآنی کشورمان افزود: چرا بودجه قرآنی به جامعه قرآنی اعلام نمی‌شود، چرا هزینه مسابقات اعلام نمی‌شود و چرا باید جوایز کشوری در حد پائینی باشد و در سطح بین‌المللی بانوان، طلبه‌ها و دانش‌آموزان و ... با بزرگسالان بسیار اختلاف داشته باشد. اگر ما مسابقات بین‌المللی را به صورت تیمی برگزار کنیم و برخی تشریفات را از بین ببریم، آن وقت می‌توانیم بگوییم مسابقات بین‌المللی است، در غیر این صورت بین‌المحلی هم نیست. باید از این حالتی که به وجود آمده است دوری کنیم و اگر کاری جواب نمی‌دهد، اصراری بر تکرار آن نداشته باشیم. مسئول قرآنی نباید کاری را که بر آن تصدی‌گری ندارد قبول کند. نباید رئیس سازمان اوقاف دخالتی بر کیفیت مسابقات داشته باشد؛ چرا که مسابقات را باید قرآنیها برگزار کنند و قرآنیها هدایت کنند. هیچ کس نباید از بالا اجازه تحکم بر نحوه برگزاری مسابقات را داشته باشد.
شریفیان همچنین با تأکید بر اینکه باید بدعت‌ها را از بین ببریم، تصریح کرد: نباید عمل کننده به بدعت‌ها باشیم، بلکه باید آنها را قلع و قمع کنیم. نباید اجازه دهیم برخی افکار بر ما مستولی شود تا حجم مسابقات افزوده شده و کیفیت آن کم شود. من امسال از مسابقات بین‌المللی قرآن 65 ایراد فنی احصاء کردم. چرا عقبه مسابقات باید دور شدن دو قاری جوان از هم باشد؟ چرا ریش سفیدان قرآنی که در مواقع لازم ریش‌سفیدی کنند، نداریم؟ من درخواست دارم که در برنامه‌ای این دلخوری‌ها و کدورت‌ها از بین برود. الان قاریان جوان، فرزندان قرآنی کشور هستند و باید بیشتر تحویل گرفته شوند.
وی خاطرنشان کرد: برای برگزاری مسابقاتی تأثیرگذار، مداوم و نورانی به حلقه‌هایی نیاز داریم که البته در کنار ما هستند و باید تجربیات آنها انتقال یابد، برخی خاص‌نگری‌ها باعث شده تا عقب بمانیم، به نقدها بها نداده‌ایم و همان ابتدای کار آنها را سرکوب کرده‌ایم. همه افرادی که اینجا هستند، آماده‌اند، کمک کنند تا مسابقات به بهترین شکل ممکن برگزار شود، همه اینها نماینده جامعه قرآنی که خود عقبه دیگری دارند، هستند.
در ادامه نیز نوبت به «حمید شیخ‌زاده»، از قاریان ممتاز و جوان کشورمان رسید، وی در صحبت‌های خود با اشاره به اینکه آسیب بسیار زیادی از مسابقات دیده است، گفت: این آسیب به حدی بود که چیزی نمانده بود تا مسیر فعالیت های قرآنی را برای همیشه ترک کنم، در واقع ترک نیز کرده بودم که بازگشت من به واسطه «جشنواره تلاوت‌های مجلسی» بود.
شیخ‌زاده در ادامه با طرح این سوال که آیا مسابقات قرآن ایران توانسته است جذب داشته باشد؟ گفت: بعد از سال‌ها فعالیت قرآنی و حضور در جلسات مختلف، هنوز هم مدیران قرآنی شهری که در آن زندگی می‌کنم هیچ شناختی از من ندارند و با وجود سال‌ها فعالیت و تلاوت هنوز برای اجرای یک تلاوت در شهری که در آن زندگی می‌کنم، از من دعوت نشده است، برخوردها با اهالی جامعه قرآنی اینگونه است بعد انتظار جذب داریم!
وی تصریح کرد: ما همیشه از حمایت از جوان‌ها حرف می‌زنیم، اما هیچ حمایت عملی دیده نمی‌شود، تنها جایی که حمایت از جوانان دیده می‌شود، جشنواره تلاوت‌های مجلسی است. آن وقت استقبال از جشنواره تلاوت‌های مجلسی را با مسابقات بین‌المللی مقایسه کنید. در صورتی که همه فعالیت‌ها در این جشنواره دلی بوده و همه با هزینه خودشان کارها را پیش می‌برند. چگونه می‌شود جشنواره تلاوت‌های مجلسی هفت ماهه 1400 نفر را جذب مراسم اختتامیه می‌کند و طی این هفت‌ماه هم چند قاری را به جامعه معرفی می‌کند.
شیخ‌زاده با اشاره به اینکه برای تلاوت ترتیل تأییدیه دارد، اذعان کرد: زمانی که تماس گرفتم که چرا اجازه تلاوت نمی‌دهید، در جواب می‌گویند: دوست داریم شما نخوانید، از من برای کلاس‌های ترتیل و صرف و نحو دعوت کرده است و اذعان کرده‌اند بین افرادی که دعوت شده‌اند من رتبه سوم آورده‌ام، اما اجازه تلاوت نمی‌دهند!
این قاری جوان گفت: گفته شد که چند صد بیلبورد برای مسابقات در تهران نصب شد، باید بگویم مسابقات به حدی خسته‌کننده است که خود قرآنیها نیز برای دیدن رقابت‌ها به سالن مسابقات نمی‌آیند. چون نمی‌توانم چیزی از مسابقات دریافت کنم. اما برای تلاوت های مجلسی از خانواده و همه چیز گذشته‌ام تا در این جشنواره حضور یابم.
جعفری: مجمع‌های کوچک قرآنی زیرمجموعه مسابقات شود
گزارش ایکنا حاکی است، در ادامه مجدد داوود جعفری، از فعالان قرآنی کشور به بیان برخی مطالب پرداخت. وی گفت: آیا می‌شود ماحصل و خروجی آنچه مسابقه وجود دارد زیرمجموعه داستان رسمی خود کنید؟ مثلا جلسه اساتید و همین مجمع‌های کوچک قرآنی را زیرمجموعه مسابقات کنید. مجموعه‌های کوچکی که اگر کمی مورد حمایت قرار گیرند، زمانی به حدی بزرگ خواهد شد که دیگر تا چند سال دیگر کسی در مسابقات کشوری شرکت نکند.
جعفری افزود: اگر آستانه صبر استماع قرآنی برای مردم در یک محفل شبی با قرآن حداکثر یک ساعت و نیم در نظر بگیریم، در جشنواره تلاوت‌های مجلسی مردم هفت ساعت در محفل قرآنی حضور یافتند. در این شرایط هم شاهد استقبال بسیار زیاد مردم بوده‌ایم.
این فعال قرآنی در ادامه به انتقاد از اینکه مسابقات بین‌المللی قرآن ایران را بزرگترین رویداد قرآنی نامیده‌اند، گفت: این رویداد بزرگ باید به گونه‌ای باشد که جا برای نشستن و حضور مردم وجود نداشته باشد. خودمان را قاضی کنیم که با این حساب آیا واقعاً این مسابقات بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام است؟ بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام باید اینگونه باشد؟!
در بخش دیگری از این نشست نیز محمدحسین محمدزاده، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما با بیان اینکه احساس نیاز می‌شد تا چنین نشستی برگزار شود، گفت: ایرادی که به برخی از منتقدین وارد است این است که شما نیز با رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و مهارت‌های قرآنی ایشان آشنا نیستید.
محمدزاده: جامعه قرآنی به تصمیم‌سازی مطرح باشند
وی افزود: یکی از مواردی که برای خودم وظیفه می‌دانم، این است که معتقدم جامعه قرآنی به تصمیم‌سازی مطرح باشند و این فرایند را ما به عنوان رسانه باید فراهم کنیم. یکی از شأن نزول های این جلسه نیز همین موضوع است. بنابر این باید شناخت دو طرف از هم بیشتر شود. اینکه گفته می‌شود، برخی مدیران فردا می‌روند و میزها می‌ماند، در مورد رئیس مرکز امور قرآنی چندان صحیح نیست؛ چرا که اگر ایشان از مرکز امور قرآنی هم بروند، به واسطه حافظ کل قرآن بودن جزء جامعه قرآنی بوده و هستند. ممکن است مقداری بدسلیقگی در طول دوران بوده و افرادی غیر قرآنی عهده‌دار مسائل قرآنی شده‌اند، اما خوشبختانه الان اینگونه نیست.
پایان‌بخش این نشست پنج ساعته صحبت‌های تکمیلی حجت الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بود.
وی در صحبت‌های خود با اشاره به اینکه این جلسه بیشترین عایدی را برای من داشته است، به بیان پاره‌ای از فعالیت های خود از ابتدای ورود به عرصه فعالیت های قرآنی پرداخت و گفت: از سال 71 که هنوز تعداد حافظان قرآن انگشت شمار بود کار حفظ قرآن را شروع کردم. از سال 75 برای تحصیل علوم دینی به قم آمدم. با سن کمی که داشتم از سال 77 که اولین شعبه جامعةالقرآن زده شد، اولین مدیر جامعةالقرآن در شهر زنجان بودم. سال 80 مدیر دارالقرآن مدرسه معصومیه که بزرگترین مدرسه علمیه در شهر قم هست برعهده گرفتم. از سال 82 قائم‌مقام حجت الاسلام طباطبایی در جامعةالقرآن که 300 شعبه داشت، شدم. بهترین سال‌های عمرم در این سال‌ها بود. سال 88 مرکز قرآنی حوزه های علمیه را تأسیس کردم، تا قبل از آن حوزه واحد قرآنی داشت. با توجه به این فعالیت‌های قرآنی که شده بود، سال 89 آستان حضرت معصومه(س) از من دعوت کردند و موفق شدم مرکز قرآنی حرم را دایر کنم. اینها هر کدام برای خود ماجراییست و فعالیت‌هایی داشت. بعدها معاون فرهنگی آستان حضرت معصومه(س) و بعدتر مدیرکل اخلاق حوزه شدم. در کنار اینها موسسه نورالثقلین دایر شد و برای خود شرح مبسوطی دارد.
حسینی: نماینده زنجان در رشته قرائت مرحله کشوری بودم
وی با اشاره به اینکه پیش از اینکه حافظ قرآن شود، قاری قرآن بوده است، افزود: نماینده زنجان در مسابقات کشوری بودم و ضمن اینکه در مسابقات کشوری نیز رتبه کسب کرده‌ام. از سال 73 نیز تدریس را شروع کردم. در حوزه حفظ قرآن، تقریباً آنچه در کشور انجام می‌شود، روشی است که با حجت‌الاسلام طباطبایی شروع کردیم. قبل از اینکه وارد اوقاف شوم، کتاب‌هایی که در اوقاف و در طرح ملی حفظ تدریس می‌شد، تألیفاتی از من و آقایان پرهیزکار و حاج ابوالقاسم بوده است.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با تأکید بر اینکه هیچ ادعایی ندارد و در همه این سال‌ها یک شاگرد کوچک قرآن بوده است، بیان کرد: من جزء هیچ حزب و گروه قرآنی نبوده و نیستم، یعنی نه انتصاب به شورای عالی قرآن، نه انتصاب به سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ارشاد و نه هیچ جای دیگر ارتباط ندارم و با همه این نهادها ارتباطاتی دوستانه برقرار کرده‌ام، در بین خادمان قرآنی در بین مسئولان شاید در هیچ برهه‌ای از تاریخ کسی نبوده که اینقدر ارتباطات خوب و صمیمی‌ای با همه داشته باشد.
حسینی در ادامه صحبت های خود به بیان برخی توضیحاتی در مورد برخی افرادی که به همراه وی وارد مرکز امور قرآنی شده‌اند، گفت: حجت الاسلام مقنی از حافظان کل قرآن هستند که به درخواست من از قم به تهران آمدند؛ چرا که بعد از بنده مدیر مرکز قرآن و عترت حوزه های علمیه ایشان بودند. برای ایشان بسیار دشوار بود، اما من چون در برخی موضوعات فردی مانند ایشان را نیافتم، ایشان را همراه خود آوردم.
تألیفاتی دارم/ هیچ‌کسی نتوانست به بنده اجبار کند که در داوری، فلان شخص باشد
وی با اشاره به اینکه تا قبل از اینکه در مرکز حضور یابم، تألیفاتی داشتم اما از زمانی که وارد مرکز شده‌ام، حتی زمان برای نوشتن یک صفحه پیدا نکرده‌ام، اذعان کرد: قسم می خورم که هیچ توصیه‌ای را در مورد داوری نپذیرفته‌ام، یعنی در طول این مدت هیچ کسی نتوانست به بنده اجبار کند که در داوری، فلان شخص باشد یا فلان شخص نباشد، هیچ وقت به گونه‌ای عمل نکرده‌ام که شخصی تماس بگیرد و سفارشی داشته باشد. در این مدت زمان، حدود 9 مسابقه برگزار شده است. در این مدت هیچ وقت نشد، بی‌ضابطه کسی را برای تلاوت دعوت کنم. البته حتماً در سیستم ما اشکال هست و هنوز چون همه چیز هوشمند نشده ممکن است اشتباهاتی شده باشد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بیان کرد: بنده هیچ‌گاه متقاعد نشده‌ام برای دنیای دیگران آخرت خود را خراب کنم، اما با این وجود یقیناً بسیاری از مواردی که مورد نظر شما هست، نتوانسته‌ام جامه عمل بپوشانم. هیچ کدام به خاطر این نبوده است که توصیه شخصی بوده باشد.
حسینی با اشاره به اینکه ما در سازمان اوقاف مانند شما در جشنواره تلاوت های مجلسی کار می کنیم، گفت: یعنی اینکه بنده و همکارانم برای انجام شدن کارها مجبور به قرض گرفتن می‌شویم، بسیاری چون اوقاف را یک سازمان ثروتمند می‌شناسند، پذیرش این حرف‌ها دشوار است. اگر باعث شد تا خدمت در این عرصه را بپذیرم به این خاطر بود که فکر می‌کردم مقداری بسیجی‌تر و جهادی‌تر عمل خواهم کرد.
ساختار غلط مدیریت قرآنی کشور
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه آنچه که باعث می‌شود، کارهای ما به نتیجه نرسد، دلایل مختلف دارد که در اینجا یکی از این دلایل را بیان می‌کنم، گفت: همانگونه که گفته شد مباحث مدیریتی ساختار فعالیت های قرآنی در کشور ساختار غلطی است و من هیچ کجای عالم را سراغ ندارم که اینگونه کار کنند. کما اینکه در حوزه صنعت و اقتصاد و فرهنگ نیز اینگونه کار نمی‌کنند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف به سفری که سال قبل به همراه رئیس سازمان اوقاف به ترکیه داشته است اشاره کرد و گفت: در آنجا رئیس سازمان دیانت ترکیه از رئیس سازمان اوقاف در مورد تعداد حافظان کل قرآن در ایران سوال کرد، ما نیز طبق آمار رسمی گفتیم قریب از 10 هزار نفر هستند. ایشان گفتند که در ترکیه بیش از 200 هزار حافظ کل قرآن حضور دارد که 120 هزار نفر از آنها مدرک گرفته‌اند. این را در یک کشور که سابقه لائیک دارد با نظام اسلامی خودمان که مقایسه می‌کنیم و مطالبه رهبر معظم انقلاب در زمینه 10 میلیون حافظ قرآن داریم، متوجه عمق داستان می‌شویم.
وی با اشاره به اینکه این موضوع بارها بیان شده است، افزود: الان شاهد موازی‌کاری‌های بسیار زیادی در دستگاه‌های قرآنی هستیم. اگرچه آموزش و پرورش و آموزش عالی باید بخش قرآنی خود را حفظ کنند، اما آنها که برای مخاطب عام کار می‌کنند، مادامی که اینها کارهای موازی انجام دهند، معلوم است که تربیت این کودک تربیت درستی نخواهد بود، این در حالی است که ما در طلایی‌ترین دوران خودمان هستیم. اگرچه یک دهم آن اتفاقی که باید بیفتد نیفتاده است که به خاطر ملاحظات و تعارفات بوده است. من این تعارفات را در حوزه خود ندارم و اگر تعارفی باشد این عزم را دارم که اصلاح کنم.
حسینی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه برخی پیشنهادات که ارائه شده است باید مورد تأمل قرار گیرد، اظهار کرد: بسیار راحت است که الان بگویم مسابقات تعطیل شود. وقتی ما نشستیم و مطالعه کردیم و دیدیم که کاری که ما انجام می‌دهیم، دقیقاً وزارت آموزش و پرورش نیز انجام می‌دهد، تصمیم گرفتیم تا مسابقات ما و آموزش و پرورش ادغام شود، چقدر حاشیه‌سازی و جنجال شد؟ در مسابقات قرآن و تواشیح، گروه تواشیح یا خود قاری حاضر است غیر از 10 دقیقه اجرای خود در سالن حضور یابد و تلاوت یا اجرای گروه های دیگر را ملاحظه کند؟ اینگونه نیست! چرا که ساختار غلط است. اما یک چیزهایی داشتند به مسابقات تواشیح و شکوفه‌ها می بستند که اگر در صحنه می‌نشستید، متوجه می‌شدید که آن چیزی که در موردش بحث و جنجال می‌شود، وجود ندارد. بعد با این وجود پیشنهاد می‌دهید مسابقات چند سال تعطیل شود. اگر اینگونه شود من اولین کسی خواهم بود که لبیک خواهم گفت.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بیان کرد: با همین انگیزه بود که اعلام کردیم مسابقات دانش‌آموزان جدا شود و مسابقات تسنیم، آن گونه شود و بخش تلاوت‌محور ما شود. با همین انگیزه بود که گفتیم الان که سازمان بهزیستی، مجوز مسابقات بین المللی گرفته است در کنار هم برگزار کنیم تا یک هزینه دکور و داوری و تبلیغات داده شود و مسابقات طمطراق بیشتری داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه من نیز قبول دارم بزرگترین رویداد قرآنی جهان، مسابقات قرآن نیست، گفت: به خاطر کم بضاعتی جهان اسلام است، اگر این مسابقات را در کنار مسابقات مالزی، مصر و ... قرار دهیم که همه آن را دیده‌ایم در حد مسابقات محلی ایران برگزار می‌کنند، من تا سال قبل جرئت نداشتم بگویم بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام، اما با دیدن آن مسابقات متوجه شدیم که واقعا بزرگترین مسابقاتی که برگزار می‌شود، همین مسابقات باشد.
ذائقه امروزی با ذائقه مردمی که به حسینیه ارشاد می‌آمدند، فرق کرده است
دبیر ستاد عالی مسابقات گفت: ذائقه مردم امروز با ذائقه مردمی که به حسینیه ارشاد می‌آمدند، فرق کرده است. جواد فروغی و محمدحسین طباطبایی که به جلسه‌ای برای قرآن خواندن می‌آمدند، مردم سر و دست می‌شکستند. امروز کمتر دیده می‌شود. ذائقه‌ها تغییر کرده و ما به موازات این تغییر ذائقه فعالیت نکرده‌ایم. به قول شما در دهه 60 ماندیم و مشغول دعوای خودمان شدیم و نیامدیم کار را ارتقاء دهیم، امکان اینکه این کار ارتقاء یابد وجود داشت. ما در این مسئله در حال مشق کردن هستیم.
حسینی با اشاره به یکی از انتقادات که متوجه آوردن افرادی از بیرون بوده است، گفت: اگر افرادی از بیرون آمده‌اند، برای این بوده که نمونه آن را در سازمان اوقاف نداشته‌ایم. در سازمان اوقاف که در آن مشغول هستم، بسیار تلاش کردم تا متقاعد شوند تا در مسابقات بین‌المللی هزینه کارگردانی بدهند. الان نیز ادعا دارم که هنوز تا این مسابقات رسانه‌ای و جذاب و دیدنی شود، بسیار فاصله است.
وی افزود: اینکه امسال ما از آقای حامد ولیزاده برای تلاوت افتتاحیه دعوت نمی‌کنیم، برای این است که تلاوت مجلسی‌تری در این افتتاحیه شاهد باشیم. وقتی ادعا می‌شود ساختارها را بشکنیم، چه آئین‌نامه‌ای بوده است که حتما باید نفر اول در افتتاحیه و در محضر مقام معظم رهبری و ... تلاوت داشته باشد؟ در سال‌هایی که غیر ایرانی‌ها اول شده‌اند، این کار را کرده‌اند؟ جامعه قرآنی تحمل یک اتفاق کوچک را ندارد. ما قصد داشتیم مسابقات را به همین سمتی که شما می‌گویید ببریم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: ما نسبت به افرادی که در مسند هستند، ناامید هستیم و احساس می کنیم اگر این حرف‌ها گفته شود صددرصد موضع‌گیری می‌کنند و گوش نخواهند داد، حق خواهیم داشت بنشینیم در فضای مجازی آن حرف‌ها را بزنیم، اما اگر احتمال می‌دهیم باید دور هم جمع شویم و بحث کنیم. بیش از یکسال است که تصمیم گرفته‌ام در جلسات قرآن به صورت دو هفته یک بار حضور داشته باشم، اما به دلایل مختلفی که هست این توفیق از دست رفته است، اما تصمیم قطعی دارم این کار را انجام دهم.
حسینی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه کوتاهی کرده است که همه فعالان قرآنی را نمی‌شناسد، گفت: اما دوستان نیز به حدی از ما ناامید بوده‌اند که هیچ مراجعه‌ای نداشته‌اند. من با معمول اساتید قرآنی ارتباط دارم. اولین کاری که خواستم انجام دهم این بود که از استاد سلیمی درخواست کردم به عرصه مسابقات بازگردند که قبول نکردند. بسیاری باور ندارند که من با هیچ گروه و حزبی نبوده و نیستم و سفارش شده کسی هم نیستم. من پدری داشته و دارم که به شغل خودشان مشغول بودند تا مدتی پیش و الان خانه‌نشین و در هیچ نهادی آشنا یا فامیلی ندارم. برای بسیاری تعجب برانگیز است که با این سن و سال یک روز معاون فرهنگی آستان هستم و روزی دیگر رئیس مرکز امور قرآنی و ... من به هیچ جایی وصل نبوده و نیستم و از هیچ جا هم نمی ترسم.
وی خاطرنشان کرد: من شرعاً بر خودم واجب می‌دانم تا کارهایی انجام دهم، نه اینکه در اینجا به من خوش بگذرد، به هیچ وجه اینگونه نیست. تنها چیزی که بنده را متقاعد کرده است تا در این مجموعه بمانم این است که هرکس دیگری با هر میزان از هوشمندی با این مرکز بیاید یک سال طول خواهد کشید که با امور و روال کار آشنا شود. من نیز می‌دانم در پائین‌ترین سطح این کار را انجام می‌دهم، اما اگر روزی شخصی با صلاحیتی بالاتر از من بیاید شرعاً خودم را مجاب به کناره‌گیری می‌کنم. افرادی هم که کنار گذاشته شدند یک شبه کنار گذاشته نشدند، بلکه با برخی از آنها یک سال و با برخی دو سال کار کردم.
حسینی در پایان این نشست 5 ساعته با تأکید بر اینکه قصد دفاع و پاسخ دادن به نکات را ندارد، عنوان کرد: در بخش اول نیز که صحبت کردم جوابیه و دفاعیه نبود، بلکه تأییدیه بود. امیدوارم این ارتباطی که برقرار شد ادامه داشته باشد تا بتوانیم بیشتر استفاده کنیم. اینگونه نیست که هر حرفی گفته شود صددرصد قبول کنم، بلکه زمانی کاری را قبول می کنم که حجت شرعی داشته باشد، حجت شرعی نیز زمانی صورت می‌گیرد که با کارشناسان مختلف در مورد یک موضوع مشورت کنم، ضوابط و شرایط و امکانات را بسنجم بعد کاری را قبول کنم. هیچ کدام از مسئولان قرآنی به اندازه من مشاور ندارند. ضمن اینکه هیچ کدام از اعضای ستاد عالی مسابقات را من انتخاب یا توصیه نکرده‌ام.
یادآوری می‌شود، این نشست به همت برنامه رصد شبکه قرآن و معارف سیما به نشانی تهران، بلوار كشاورز، خيابان نادري، سالن نشست‌هاي شبكه قرآن و معارف سيما واقع در ساختمان مركز مطالعات استراتژيك خاورميانه برگزار شد.
مطالب مرتبط
جدا مدیریت ایشان مشکل داره و اصلا نمیشه از واژه مدیریت استفاده کرد. یکی از بدترین کارهای ایشان واگذاری بخش شکوفه ها به آموزش و پرورش بود. از نزدیک شاهد بدقولی های ایشان بودیم. آقای یاراحمدی با همه قصوری که داشتند به مراتب از ایشان و امثال ایشان قویتر و کاربلدتر بودند. ایشان بخش قرآنی رو داره نابود میکنه.