سلاح آمریکایی، شمشیر سعودی و معامله‌ای از جنس ایران‌‌هراسی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که در نخستین سفر خارجی خود به عربستان سعودی سفر کرد، دیروز طی دو نشست جداگانه با سران کشور‌های عربی و برخی کشورهای اسلامی به سخنرانی پرداخت و مواضع ضد ایرانی خود را تکرار کرد.
اولین نشستی که در ریاض برگزار شد، نشست سران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و آمریکا بود که ریاست آن را «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری این‌ کشور و «سلمان بن‌عبدالعزیز» پادشاه عربستان بر عهده داشتند.
این نشست همچنین با حضور برخی سران و مقامات عرب از جمله «تمیم بن‌حمد آل‌ ثانی» امیر قطر، «صباح الاحمد الجابر الصباح»، امیر کویت، «حمد بن‌عیسی آل خلیفه»، پادشاه بحرین، «محمد بن‌زاید آل نهیان»، ولیعهد ابوظبی و «فهد بن‌محمود آل سعید»، معاون نخست وزیر عمان برگزار شد.
در جریان این نشست توافق‌نامه تأسیس مرکز مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی با حضور ترامپ و ملک سلمان توسط «محمد بن‌نایف»، ولیعهد عربستان و «رکس تیلرسون»، وزیرخارجه آمریکا امضا شد که در جای خود مستلزم واکاوی و بررسی‌های بیشتری است.


از زمان روی کار آمدن ترامپ در ۲۰ ژانویه گذشته، این اولین نشست سران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با ایالت متحده آمریکا بود.
توافق‌نامه مبارزه با تروریسم در خاستگاه ترور
امضای توافق‌نامه تأسیس مرکز مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی در خاک عربستان سعودی را می‌‌توان اهانت بزرگی به جامعه بشری دانست. این توافق‌نامه از قماش همان ائتلاف‌های دروغینی است که با شعار مبارزه علیه تروریسم شکل‌ می‌گیرد.
آمریکا و عربستان سعودی هر دو تا کنون حامی بسیاری از گرو‌ه‌های تروریستی در منطقه بوده و کماکان این سیاست را دنبال می‌کنند. تراژدی تلخ این است که در یک سوی این توافق‌نامه عربستان سعودی قرار دارد که خاستگاه یکی از افراطی‌ترین و خطرناک‌ترین عقاید و تغذیه‌کننده فکری بسیاری از گروه‌ها و فعالیت‌های تروریستی به شمار می‌آید و در طرفی دیگر نیز ایالات‌ متحده آمریکا جای گرفته است که برای فروش سلاح و کسب درآمد‌های هنگفت به ایجاد بحران در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان دامن می‌زند.

پول‌محوری ترامپ و تغییر مواضع در سیاست خارجی
اما نکته دیگری را که نباید از یاد برد، رویکرد تاجر‌مئابانه ریاست‌جمهوری آمریکا است که در سیاست خارجی این کشور نیز تأثیر خود را نشان می‌دهد. این رویکردی را که ترامپ اتخاذ کرده با شعارهایش در کمپین‌های انتخاباتی مغایرت دارد.
برای مثال وی پیش از دوران ریاست‌جمهوری در گفت‌و‌گو با یک شبکه تلویزیونی به صورت غیر مستقیم عربستان سعودی را به حمایت از تروریسم متهم کرده بود؛ همچنین وی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» به تشریح سیاست‌های دولت اوباما در قبال سوریه پرداخته و آن را مورد انتقاد قرار داده بود. ترامپ با مطرح کردن این موضوع که رئیس‌جمهور سوریه بهتر از آن‌هایی است که واشنگتن از آن‌ها حمایت می‌کند، کناره‌گیری بشار اسد از قدرت را موجب سقوط سوریه دانسته بود.
این موضوع در حالی است که سیاست‌ کنونی دونالد ترامپ با شعار‌های وی پیش از انتخاب به عنوان ریاست‌‌جمهوری آمریکا منافات دارد، چرا که وی در اولین اقدام نظامی خود پایگاه هوایی «العشیرات» سوریه را مورد هدف قرار داد و همچنین در روزهای اخیر نیز در نخستین سفر خارجی خود به عربستان سعودی چند قرارداد تجاری و تسلیحاتی هنگفت و همچنین توافق‌نامه تأسیس مرکز مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی را با این کشور امضا کرد.
این مسائل بیانگر آن است که سیاست ترامپ نیز با رؤسای جمهوری پیشین آمریکا تفاوت چندانی ندارد و وی در پاره‌ای از موارد حتی بدتر از آن‌ها هست. با بررسی‌های انجام شده می‌توان گفت که «پول‌محوری» در سیاست خارجی دونالد ترامپ می‌تواند به انکار و تغییر موضع ناگهانی وی نیز منتهی شود.
از همان ابتدا قرار نداشتن نام عربستان سعودی در لیست کشورهای اسلامی که ورود شهروندان آنان به خاک آمریکا ممنوع شده است، نشان می‌داد که ایالات متحده آمریکا منافع ملی و اقتصادی کشور را در نگارش این لیست در نظر گرفته است؛ زیرا عربستان یک منبع مالی غیر قابل انکار برای دولت آمریکا است.
اما نشست دیگری که دیروز در ریاض برگزار شد، نشست سران عربی، اسلامی و آمریکایی بود که دونالد ترامپ و سلمان بن عبدالعزیز طی آن مواضع ضد ایرانی خود را بار دیگر تکرار کردند.


ترامپ طی سخنانی در این نشست با اشاره به توافق‌های تاریخی با عربستان سعودی به ارزش حدود 400 میلیارد دلار گفت: شراکت ما با کشورهای منطقه علیه تروریسم، راهبردی است. جنگ علیه تروریسم دینی نیست، بلکه علیه جنایت است.
وی مدعی شد: حزب الله و حماس هم‌ردیف با داعش و القاعده نمودهای مختلفی از تروریسم هستند و ایران مسئول فجایع در منطقه و مسئول تروریسم در سوریه، عراق و یمن است.
ترامپ با طرح این ادعا که ایران باید بین انزوا و ورود به نظام بین‌المللی یک گزینه را انتخاب کند، گفت: شکل‌گیری مرکز مبارزه با تروریسم به صورت شفاف بیانگر این است که کشورهای اسلامی باید نقش رهبری را در مبارزه با تروریسم ایفا کنند. مرکز جهانی مبارزه با افراط‌گرایی و حمایت مالی از آن، گام بزرگی برای مبارزه با تروریسم است.


پادشاه عربستان سعودی نیز در این نشست با انکار جنایات جنگی این کشور در منطقه و به ویژه در یمن، مدعی شد که ایران نوک پیکان تروریسم جهانی است.
اهداف ترامپ از اتخاذ مواضع ضد ایرانی
رویکرد ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران، ابعاد و اهداف گوناگونی دارد که به چند مورد از آن اشاره می‌شود:
 تبدیل کشور‌های عربی به بازار فروش سلاح با سیاست ایران‌هراسی
همانطور که در سفر دونالد ترامپ به عربستان سعودی نیز مشاهده شد، وی با مطرح کردن ادعایی نظیر خطر احتمالی ایران برای منطقه، عربستان را به امضای یکی از بزرگترین قراردادهای تسلیحاتی تاریخ سوق داد. این در حالی است که وی بهتر از هرکسی می‌داند که ایران نه تنها حامی تروریسم در منطقه نیست، بلکه اگر این کشور نبود تا کنون گروه‌های تروریستی حتی خود عربستان سعودی را نیز تصرف کرده بودند. اما به هر حال ترامپ یک تاجر است و این مسئله ایجاب می‌کند که وی با هدف فروش سلاح و دستیابی به دلار‌های نفتی عربستان و دیگر کشورهای عربی برای آنان دشمن‌تراشی کند.
 تشکیل یک ناتوی عربی علیه ایران و تشدید بحران‌های منطقه
دونالد ترامپ با اتخاذ مواضع ضد ایرانی قصد دارد که کشورهای عربی را در یک جبهه علیه ایران قرار دهد، این موضوع تبعات زیادی را برای منطقه به دنبال دارد که یک بعد آن مشروعیت بخشیدن به حضور نظامیان آمریکایی در منطقه است. از طرفی دیگر تشکیل چنین جبهه‌ای وقوع و تداوم جنگ‌های منطقه‌ای به نیابت از آمریکا در منطقه را در پی خواهد داشت.
 تلاش برای خدشه‌دار کردن چهره بین‌المللی ایران و انزوای این کشور
در حالی که جمهوری اسلامی ایران همواره راه‌کاری سیاسی را در بحران‌های منطقه ترجیح داده است، ادعا‌های ترامپ مبنی بر دخالت ایران در امور سوریه، عراق و یمن و برآشفته کردن اوضاع این کشور‌ها سندیت ندارد. زیرا ایران بیش از هر کشور دیگری برای رویکرد‌های سیاسی تأکید کرده و به دنبال حل بحران‌ها از راه‌های مسالمت‌آمیز بوده است. با این اوصاف، تحولات اخیر بیانگر آن است که رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین بر سیاست مخدوش کردن چهره بین‌المللی ایران در فضای پسابرجام و انزوای این کشور تلاش می‌کند.
نکته مسلمی را که در پایان می‌توان گفت، این است که ایالات متحده آمریکا هیچگاه در طول تاریخ به دنبال برقراری صلح در جهان نبوده و همواره جامعه جهانی را با چالش‌های فراوانی رو به رو کرده است. این کشور علی‌رغم این که همواره مدعی احترام به حقوق انسان‌ها بوده اما هیچگاه به این ادعا عینیت نبخشیده است.

مرتضی کریمی