عطا سلمانیان:
«بلمی به سوی ساحل» گوشه‌ای از عظمت آزادسازی خرمشهر بود
گروه هنر: یک بازیگر سینمای دفاع مقدس گفت: در فیلم سینمایی «بلمی به سوی ساحل» ساخته رسول ملاقلی‌پور توانسته‌ایم تنها گوشه‌ای از عظمت و بزرگی حماسه آزادسازی خرمشهر را تصویر کنیم.
عطا سلمانیان، بازیگر فیلم سینمایی «بلمی به سوی ساحل» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) درباره چگونگی ساخت این فیلم دفاع مقدسی اظهار کرد: یادم است در اوائل دهه 60 روزی مشغول تمرین تئاتر در حوزه هنری بودیم که رسول ملاقلی‌پور به همراه تاج‌بخش فنائیان، سعید کشن‌فلاح به حوزه آمدند و گفتند می‌خواهند فیلمی با محوریت آزادسازی خرمشهر جلوی دوربین برند. این فیلم جز اولین تولیدات حوزه هنری در سینما بود که با یک نگاه عاشقانه ساخته شد، البته وقتی از واژه عاشقانه سخن می‌گویم منظورم دادن شعار نیست، بلکه عین واقعیت است.
وی افزود: در آن زمان ما به عنوان بازیگر فیلم، هیچ‌گونه قراردادی برای حضور در فیلم نمی‌بستیم، تنها احساس وظیفه‌ای که در این رابطه می‌کردیم دلیل حضورمان در فیلم بود. در حقیقت این باور بین بچه‌ها وجود داشت که حضور در چنین فیلم‌هایی در حقیقت حضور در جبهه است، چون قرار است از ایثار و رشادت کسانی سخن گفته شود که فدا کردن جانشان برایمان امنیت و آسایش به ارمغان آوردند. این فیلم بر اساس خاطرات ناصر حاجی‌شاه ساخته شد. فیلمنامه این کار را هم ملاقلی‌پور به همراه بهزاد بهزادپور به رشته تحریر در آورد.
این بازیگر فیلم‌های دفاع مقدسی اضافه کرد: تا آنجا که به یاد دارم نزدیک به هشت شهر برای فیلمبرداری این کار انتخاب شد. جالب است بدانید که بخشی از فیلم که در سوسنگرد گرفته شده بود، نزدیک به یک ماه از آزادسازی آن می‌گذشت، همچنین خط مقدم با محل فیلمبرداری یک کیلومتر فاصله داشت و ما دقیقاً خود را در بطن جنگ می‌دیدیم. دلیل این اتفاق نیز این بود که در آن دوران امکاناتی که هم‌اکنون وجود دارد، مهیا نبود و ما مجبور بودیم برای ساخت فیلم‌های جنگی به نزدیکی جبهه‌ها برویم.
سلمانیان تاکید کرد: در آن زمان فیلم‌هایی که ساخته می‌شدند معمولاً یک ویژگی بسیار بارز داشت، آن‌هم این‌که همه عوامل جلو و پشت دوربین هر آنچه در توان داشتند برای ساخت فیلم انجام می‌دادند، چون نمی‌شد رشادت رزمندگان و شهادت رزمندگان را از نزدیک دید و نسبت به آن بی‌تفاوت بود. در همین رابطه خاطره‌ای را تعریف می‌کنم. ما در بخشی از فیلم برای گرفتن بخشی از فیلم به جای هنرور از رزمندگان استفاده کردیم، اما زمانی که بعد از چند روز دوباره به لوکیشن قبلی آمدیم دیدیم که بسیاری از آنها به شهادت رسیده بودند.
وی اضافه کرد: تمام این زحمات، سبب شده که بعد از گذشته 4 دهه، هنوز دیدن این فیلم‌ها خالی از لطف نباشد، هرچند ممکن است، الان که فیلم را می‌بینیم، حس کنیم که اغراق در کار وجود دارد، ولی این ویژگی چون کاملاً شکلی دلی داشت لاجرم بر دل هم می‌نشست. برای این کار زحمات بسیاری کشیده شد، اما نمی‌توان از کاری که ملاقلی‌پور و محسن علی اکبری (تهیه‌کننده) برای فیلم انجام دادند حرفی نزد.
این فیلمساز در پاسخ به این سوال که جنس کارگردانی ملاقلی‌پور در آن زمان به چه شکل بود؟ گفت: رسول ملاقلی‌پور ذاتاً یک فیلمساز حسی است. برای همین تکنیک‌هایی که در کارش وجود داشت کاملاً منطبق بر حسش بود، هرچند باید اعلام کنم که به لحاظ تکنیکی بهزادپور نیز در کنار کار حضور داشت و به ساخته شدن فیلم کمک کرد. با این توصیفات فیلم توانست در زمان خودش بسیار موفق باشد، چون همان‌گونه که گفتم احساسات تماشاگران را مد نظر قرار داده بود.
سلمانیان در پاسخ به این سوال که آیا این فیلم در جبهه‌ها برای رزمندگان هم به نمایش در آمد؟ گفت: بارها این فیلم در جبهه‌ها پخش شد. برای مثال در سفری که ما به همراه قیصر امین‌پور و سیدحسن حسینی به اهواز داشتیم این فیلم برای بچه‌های لشکر ثارالله که زیر نظر سردار سلیمانی بودند به نمایش درآمد و با استقبال آنها هم مواجه شد. در همین رابطه باید بگویم که در نمایش‌هایی که برای این فیلم در جبهه‌ها در نظر گرفته می‌شد ما حتی رویمان نمی‌شد در جلسات که درباره فیلم با حضور رزمندگان برگزار می‌شد، روی صحنه رویم، چون باور داشتیم قادر نیستیم با بازی خود، تصویرگر خوب و کاملی برای رشادت رزمندگان باشیم.
بازیگر فیلم «گذرگاه» در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: کارهایی نظیر «دوئل» یا «روز سوم» که سال‌ها بعد درباره خرمشهر ساخته شد به لحاظ تکنیکی رشد بسیار مطلوبی داشتند، اما حس درونی من این است که در کارهای امروز، ویژگی احساسی فیلم نسبت به فیلم‌هایی چون «بلمی به سوی ساحل» کمتر بود. درباره تاثیرگذاری فیلم‌هایی نظیر «بلمی به سوی ساحل» همین اندازه بس که بسیاری از عواملی این فیلم بعد از ساخت، خواهان اعزام به جبهه بودند.
سلمانیان در پاسخ به این سوال که سینمای ما قادر است تصویرگر عملیات بیت‌المقدس باشد؟ تصریح کرد: من به شخصه چنین پیشنهاد با این محوریت به مسئولان سینمایی دادم تا به واسطه آن بتوانی عملیات‌های مهم را در سینما ثبت کنیم، اما با استقبال مواجه نشد، البته این برخورد تنها با من نبود، بلکه دغدغه‌مندان دیگری نیز وجود داشتند که با آنها برخورد خوبی به عمل نیامد، ولی با این وجود هنوز هم دیر نشده و می‌توان با یک سیاست‌گذاری خوب در این رابطه قدم‌های خوبی برداشت.
وی در پایان تاکید کرد: مهم‌ترین قدم برای خلق آثار خوب در حوزه سینمای جنگ، فیلمنامه است. رسیدن به این خواسته نیز به هیچ‌وجه مشکل نیست، به‌ویژه که ما در این حوزه کتاب‌های بسیار داریم که می‌توان الهام بخش فیلم‌های بسیاری خوب در این زمینه باشد.
وی افزود: در آن زمان ما به عنوان بازیگر فیلم، هیچ‌گونه قراردادی برای حضور در فیلم نمی‌بستیم، تنها احساس وظیفه‌ای که در این رابطه می‌کردیم دلیل حضورمان در فیلم بود. در حقیقت این باور بین بچه‌ها وجود داشت که حضور در چنین فیلم‌هایی در حقیقت حضور در جبهه است، چون قرار است از ایثار و رشادت کسانی سخن گفته شود که فدا کردن جانشان برایمان امنیت و آسایش به ارمغان آوردند. این فیلم بر اساس خاطرات ناصر حاجی‌شاه ساخته شد. فیلمنامه این کار را هم ملاقلی‌پور به همراه بهزاد بهزادپور به رشته تحریر در آورد.
این بازیگر فیلم‌های دفاع مقدسی اضافه کرد: تا آنجا که به یاد دارم نزدیک به هشت شهر برای فیلمبرداری این کار انتخاب شد. جالب است بدانید که بخشی از فیلم که در سوسنگرد گرفته شده بود، نزدیک به یک ماه از آزادسازی آن می‌گذشت، همچنین خط مقدم با محل فیلمبرداری یک کیلومتر فاصله داشت و ما دقیقاً خود را در بطن جنگ می‌دیدیم. دلیل این اتفاق نیز این بود که در آن دوران امکاناتی که هم‌اکنون وجود دارد، مهیا نبود و ما مجبور بودیم برای ساخت فیلم‌های جنگی به نزدیکی جبهه‌ها برویم.
سلمانیان تاکید کرد: در آن زمان فیلم‌هایی که ساخته می‌شدند معمولاً یک ویژگی بسیار بارز داشت، آن‌هم این‌که همه عوامل جلو و پشت دوربین هر آنچه در توان داشتند برای ساخت فیلم انجام می‌دادند، چون نمی‌شد رشادت رزمندگان و شهادت رزمندگان را از نزدیک دید و نسبت به آن بی‌تفاوت بود. در همین رابطه خاطره‌ای را تعریف می‌کنم. ما در بخشی از فیلم برای گرفتن بخشی از فیلم به جای هنرور از رزمندگان استفاده کردیم، اما زمانی که بعد از چند روز دوباره به لوکیشن قبلی آمدیم دیدیم که بسیاری از آنها به شهادت رسیده بودند.
وی اضافه کرد: تمام این زحمات، سبب شده که بعد از گذشته 4 دهه، هنوز دیدن این فیلم‌ها خالی از لطف نباشد، هرچند ممکن است، الان که فیلم را می‌بینیم، حس کنیم که اغراق در کار وجود دارد، ولی این ویژگی چون کاملاً شکلی دلی داشت لاجرم بر دل هم می‌نشست. برای این کار زحمات بسیاری کشیده شد، اما نمی‌توان از کاری که ملاقلی‌پور و محسن علی اکبری (تهیه‌کننده) برای فیلم انجام دادند حرفی نزد.
این فیلمساز در پاسخ به این سوال که جنس کارگردانی ملاقلی‌پور در آن زمان به چه شکل بود؟ گفت: رسول ملاقلی‌پور ذاتاً یک فیلمساز حسی است. برای همین تکنیک‌هایی که در کارش وجود داشت کاملاً منطبق بر حسش بود، هرچند باید اعلام کنم که به لحاظ تکنیکی بهزادپور نیز در کنار کار حضور داشت و به ساخته شدن فیلم کمک کرد. با این توصیفات فیلم توانست در زمان خودش بسیار موفق باشد، چون همان‌گونه که گفتم احساسات تماشاگران را مد نظر قرار داده بود.
سلمانیان در پاسخ به این سوال که آیا این فیلم در جبهه‌ها برای رزمندگان هم به نمایش در آمد؟ گفت: بارها این فیلم در جبهه‌ها پخش شد. برای مثال در سفری که ما به همراه قیصر امین‌پور و سیدحسن حسینی به اهواز داشتیم این فیلم برای بچه‌های لشکر ثارالله که زیر نظر سردار سلیمانی بودند به نمایش درآمد و با استقبال آنها هم مواجه شد. در همین رابطه باید بگویم که در نمایش‌هایی که برای این فیلم در جبهه‌ها در نظر گرفته می‌شد ما حتی رویمان نمی‌شد در جلسات که درباره فیلم با حضور رزمندگان برگزار می‌شد، روی صحنه رویم، چون باور داشتیم قادر نیستیم با بازی خود، تصویرگر خوب و کاملی برای رشادت رزمندگان باشیم.
بازیگر فیلم «گذرگاه» در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: کارهایی نظیر «دوئل» یا «روز سوم» که سال‌ها بعد درباره خرمشهر ساخته شد به لحاظ تکنیکی رشد بسیار مطلوبی داشتند، اما حس درونی من این است که در کارهای امروز، ویژگی احساسی فیلم نسبت به فیلم‌هایی چون «بلمی به سوی ساحل» کمتر بود. درباره تاثیرگذاری فیلم‌هایی نظیر «بلمی به سوی ساحل» همین اندازه بس که بسیاری از عواملی این فیلم بعد از ساخت، خواهان اعزام به جبهه بودند.
سلمانیان در پاسخ به این سوال که سینمای ما قادر است تصویرگر عملیات بیت‌المقدس باشد؟ تصریح کرد: من به شخصه چنین پیشنهاد با این محوریت به مسئولان سینمایی دادم تا به واسطه آن بتوانی عملیات‌های مهم را در سینما ثبت کنیم، اما با استقبال مواجه نشد، البته این برخورد تنها با من نبود، بلکه دغدغه‌مندان دیگری نیز وجود داشتند که با آنها برخورد خوبی به عمل نیامد، ولی با این وجود هنوز هم دیر نشده و می‌توان با یک سیاست‌گذاری خوب در این رابطه قدم‌های خوبی برداشت.
وی در پایان تاکید کرد: مهم‌ترین قدم برای خلق آثار خوب در حوزه سینمای جنگ، فیلمنامه است. رسیدن به این خواسته نیز به هیچ‌وجه مشکل نیست، به‌ویژه که ما در این حوزه کتاب‌های بسیار داریم که می‌توان الهام بخش فیلم‌های بسیاری خوب در این زمینه باشد.
