رشد کیفی و کمی آثار علوم قرآنی

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد بهشتی،‌ کارشناس حوزه مفاهیم و علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره کیفیت آثاری که در حوزه قرآن کریم به رشته تحریر درآمده‌ است و در بازار نشر عرضه شده‌اند عنوان کرد: بازار نشر از نظر تولید و عرضه کتاب‌های این حوزه از نظر کمیت با رشد چند برابری روبرو بوده و این موضوع به آن معنی است که ناشران استقبال بیشتری از چاپ و عرضه این گونه آثار از خود نشان داده‌اند.

وی با بیان این مطلب افزود: اگر بخواهیم از نظر کیفیت به بررسی کتاب‌هایی که در بازار و در حوزه مفاهیم و علوم قرآنی به چاپ رسیده و منتشر شده‌اند بپردازیم،‌ باید گفت که از نظر ادبیات و محتوا، ساختار و پردازش، وضعیت کتاب‌هایی که در بازار وجود دارند بهتر شده است و آثار از کیفیت خوبی بهره برده‌اند.

حجت‌الاسلام بهشتی که سرگروه داوران حوزه مفاهیم،‌ موضوعات و علوم قرآنی جشنواره کتب آموزشی و تربیتی ویژه کتاب‌های قرآن کریم نیز بوده است،‌ به 140 اثری که در این جشنواره مورد ارزیابی قرار داده بود اشاره کرد و یادآور شد: از میان آثاری که به این جشنواره ارسال شده بود 30 اثر متناسب با موضوع و حوزه مورد نظر بودند.

وی درباره کاستی‌ها و خلأهایی که در این زمینه و به منظور عرضه آثار مرتبط با علوم قرآنی به گروه سنی کودک و نوجوان به چشم می‌خورد، عنوان کرد: برای ارائه اثر به این گروه سنی نیازمند محصولات متنوعی هستیم و باید توجه داشت که کتاب‌های مناسب این قشر از مخاطبان باید از حالت عمومی بودن یا فنی بودن صرف خارج شود؛ علت بیان این موضوع هم آن است که برخی از کتاب‌ها خیلی فنی هستند و برای گروه خاصی مناسب نیستند.

به گفته این کارشناس قرآنی، باید به این نکته هم اشاره کرد که برخی از آثار کاملاً فنی هستند و برای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا به کار می‌آیند. همچنین برخی دیگر از آثار سطحی و خیلی عادی هستند و برای این گروه قابلیت استفاده ندارند.

حجت‌الاسلام بهشتی همچنین در این باره که ویژگی آثار مناسب در این حوزه برای استفاده مناسب‌تر مخاطبان چیست عنوان کرد: از آنجا که بسیاری از آثار این حوزه مورد استفاده فرهنگیان قرار می‌گیرد، باید به این حوزه تاکید کرد که معلمان باید نسبت به دین و قرآن، دانش و بینش عمیق داشته باشند، به طوری که وقتی یک محتوا در اختیار آنها قرار می‌گیرد،‌ باید توانایی ارائه و انتقال مفاهیم آن به دانش‌آموزان را داشته باشند.

وی با اشاره به تجربیاتی که در این حوزه کسب کرده است، ادامه داد: باید گفت که محتوای اثر باید از استحکام لازم برخوردار باشد و علاوه بر این،‌ کتاب با موضوع قرآن و مفاهیم قرآنی باید به گونه‌ای تدوین شود که قابلیت انتقال و عرضه آن به قشر کودک و نوجوان وجود داشته باشد.

این عضو شورای سیاست‌گذاری آموزش قرآن همچنین به دو ویژگی مهم آثار قرآنی در این حوزه اشاره و عنوان کرد: کتاب باید به گونه‌ای باشد که هم بتواند بر مخاطب تاثیر بگذارد و هم اینکه مخاطب بتواند آن را به دانش‌آموزان منتقل کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا آثار موجود در بازار نشر، نیاز مخاطبان را برطرف می‌کند یا خیر، عنوان کرد: در حدود 50 تا 60 درصد این امکان وجود دارد که آثار بتواند در رفع نیازهای مخاطبان این حوزه از فرهنگیان گرفته تا دانش‌آموزان موثر واقع شود. در این راستا و به منظور بهبود وضعیت بهتر است از همه کسانی که به نگارش اثر در حوزه قرآن کریم پرداخته‌اند قدردانی شود. در همین راستا باید نقاط قوت هر اثر مشخص و بیان شود تا دیگر نویسندگان با تاسی به نگارندگان دیگر بتوانند در این حوزه ورود کنند.

حجت‌الاسلام بهشتی با بیان اینکه چنین رویکردی سبب بهبود حوزه نشر قرآنی می‌شود، تاکید کرد: ناشران اگر متوجه این نکته شوند که حتی در حد معرفی آثار توسط رسانه‌ها و سازمان‌ها به آنها کمک می‌شود، انگیزه مضاعفی پیدا می‌کنند تا در این حوزه فعالیت بیشتری انجام دهند. رشد کمی و کیفی آثار در این حوزه کاملاً مشهود است و این موضوع نشان از اقبال ناشران به این حوزه دارد.

وی بر لزوم ورود صدا و سیما به این حوزه نیز اشاره کرد و گفت: چنانچه آثار قرآنی توسط رسانه ملی به جامعه معرفی شود، کمیت و کیفیت گرایش به خلق این آثار نیز توسعه پیدا می‌کند. گروه مفاهیم، موضوعات و علوم قرآنی از جمله گروه‌هایی به شمار می‌رود که آثار بسیاری در این حوزه تولید شده است و همچنان جای کار در این زمینه وجود دارد.