قضیه فلسطین یکی از دغدغههای جهان اسلام است. تمایز فلسطین با دیگر مسائل و مصائب در نوعی صفبندی مسلمانان و ضدمسلمانان است. فلسطین یکی از پاشنه آشیلهای پهلوی دوم بود. روابط دوستانه محمدرضاشاه با اسرائیل باعث شد تا زودتر تاریخ را ترک کند. فلسطین امروز نمادی از مظلومیت انسان نیز هست. آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به ابتکار امام خمینی(ره) نمادی از وحدت جهان اسلام شد. انتخاب یک جمعه از سوی دیگر پیوندی میان انتظار، طاعت و عبادت واقعی خداوند و ماه رمضان است.
تاریخچه و فلسفه روز جهانی قدسامام خمینی(ره) در 16 مرداد 1358 آخرین جمعه ماه رمضان را روز قدس خواند. امام در این زمینه میفرماید: «روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی است. روزی است که باید جمهوری اسلامی در سراسر کشورها بیرق آن برافراشته شود. روزی است که باید به ابرقدرتها فهماند که دیگر آنها نمیتوانند در ممالک اسلامی پیشروی کنند. من روز قدس را روز اسلام و روز رسول اکرم میدانم، و روزی است که باید ما تمام قوای خودمان را مجهز کنیم.» قراردادن روز قدس به عنوان روزی برای مقابله با ابرقدرتها نشان میدهد که این روز بسیار فراتر از یک مسئله خاص به نام فلسین است و همچنین ارزیابی این روز به عنوان روز اسلام و رسول اکرم، خبر از هم راستا بودن مبارزه با ظلم جهانی و اسلام میدهد.
امام خمینی همچنین در خصوص این روز گفته است: «روز قدس، جهانی است، و روزی نیست که فقط اختصاص به قدس داشته باشد. روز مقابله مستضعفین با مستکبرین است، روز مقابله ملتهایی است که در زیر فشار ظلم آمریکا و غیرآمریکا بودند، روزی است که باید مستضعفین مجهز بشوند، در مقابل مستکبرین، و دماغ مستکبرین را به خاک بمالند... روز قدس، روزی است که باید سرنوشت ملتهای مستضعف معلوم شود باید ملتهای مستضعف در مقابل مستکبرین اعلان وجود بکنند، باید همانطور که ایران قیام کرد، و دماغ مستکبرین را به خاک مالید، و خواهد مالید، تمام ملتها قیام کنند، و این جرثومههای فساد را به زبالهدانها بریزند.» این فراز از سخنان امام خمینی(ره) درونمایه روز قدس را بیشتر مینمایاند. روز قدس در نظر بنیانگذار جمهوری اسلامی نوعی اعلام جنگ به مستکبرین جهان و برداشتن بیرق مقاوت توسط مستضعفین جهان است.
ماه مبارک رمضانمومنان در ماه مبارک رمضان به طاعت خداوند میپردازند. بسیار گفته شده است که این ماه تنها مختص نخوردن و نیاشامیدن نیست و باید به عبادت و کارهای نیک نیز پرداخت. از سویی دیگر در فلسفه این ماه بیان شده است که این ماه فرصتی است برای آشنایی با درد مستمندان. روح اجتماعی و سیاسی نهفته در ماه رمضان همراهی با مستضعفان است. مستضعفان که محصول مناسبات نادرست اقتصادی در داخل جامعه و یا سیاستهای بینالمللی در خصوصملل دیگر میتواند باشند، بخشی از جامعه هستند که خداوند در قرآن به ایشان نظر مثبت و یاریگرانهای داشته است.
خداوند مستضعفان را یاری داده است (انفال،29)، بخشی از زمین بابرکت را به ایشان اعطا کرده و وارث زمین (قصص، 5) خوانده است. یافتن حال محرومان اقتصادی تنها به فقیران محدود نمیشود. یافتن حال مظلومان و مستضعفین نیز بخشی از رسالت سیاسی و اجتماعی ایمانی است که در ماه مبارک رمضان باید مورد توجه قرار گیرد.
پیوند روز قدس و انتظار فرجاگر انتظار واقعی را انتظاری فعالانه بدانیم که منتظر باید به صورت فعال به دین عمل کند، روز جمعه به عنوان روزی که ظهور در آن رخ خواهد داد همزمان روزی است برای اعتراض به فعالیت استکبار جهانی در فلسطین. همان طور که امام خمینی(ره) فرمودهاند روز قدس روزی است برای مستضعفین و روز ظهور امام زمان(عج)را نیز چنین روزی خواندهاند.
روز قدس در پیوند با انتظار واقعی است و این دو را قرار گرفتن این روز در جمعه نشان میدهد. روز جمعه یک روز معمولی نیست، نام یکی از سورههای قرآن و روز نماز جمعه نیز هست. ایامی که همه آنها تلاش دارند تا اتحاد مسلمانان را بیشتر کنند و آنها را با دعوت به عبادت الهی و آخرت به روح دین فراخوانند.
همزمانی روز قدس و انتظار واقعی با واقع شدن در ماه مبارک رمضان بیشتر تصریح میشود. این ماه را ماه عبادت و بندگی خداوند میدانیم و حرکت در راستای انتظار واقعی و شنیدن مستضعفین روی زمین که ملت فلسطین نماد آن است میتواند بهترین و ضروریترین عملی باشد که یک مسلمان میتواند انجام دهد.
میثم قهوهچیان