مقابله شیطان با ندای آسمانی جبرئیل در ماه رمضان/ تأثیر روزه‌داری بر ایمان به غیب
گروه اندیشه: حجت‌الاسلام محمود اباذری با ذکر نقاط پیوند ماه مبارک رمضان و مباحث مهدویت به تشریح فلسفه ندای آسمانی جبرئیل در ماه مبارک رمضان نسبت به دعوت مردم به پیروی از امام زمان(عج) پرداخت و این ماه را زمینه‌ساز افزایش باور به آن حضرت قلمداد کرد.
حجت‌الاسلام محمود اباذری کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در
گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به بررسی نقاط پیوند گفتمان مهدویت و
ماه مبارک رمضان پرداخت. وی گفت: یک محور در ارتباط با پیوند مباحث مهدویت و ماه
مبارک رمضان بحث نشانه‌های ظهور است. یکی از بحث‌های مهمی که در موضوع مهدویت با
آن مواجهیم بحث نشانه‌های ظهور است. تقسیمات متعددی برای این نشانه‌ها بیان شده
است، از جمله تقسیم به نشانه‌های حتمی و نشانه‌های غیر حتمی. در بخش نشانه‌های
حتمی حدود 5 نشانه را داریم. بعد از موضوع
سفیانی، مهم ترین نشانه‌ای که بین این 5 نشانه فراوانی و کثرت روایات را دارد،
موضوع ندای آسمانی است.
وی افزود: بحث ندای آسمانی روایات بسیار زیادی را به
خود اختصاص داده است. موضوع از این قرار است که در شب 23 ماه رمضان، بشریت صدا و
ندایی را دریافت می‌کند که مردم را به دعوت عمومی حضرت مهدی(عج) و یاری ایشان فرا
می‌خواند. روایاتی که در این زمینه است بیانگر این موضوع است که این ندا از سوی
جبرئیل است. این ندا یکی از معجزات قبل از ظهور محسوب می‌شود. فلسفه تحقق آن این
است که تاکنون بیش از هزار سال است که از غیبت حضرت مهدی(عج) می‌گذرد و ما ایشان
را ندیده‌ایم تا اگر ایشان آمدند بتوانیم حضرت را بشناسیم.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر درطول ایام غیبت افراد
متعددی ادعای مهدویت داشته‌اند، لذا لطف خدای حکیم اقتضا می‌کند که با مردم اتمام
حجت کند و اموری را ترتیب دهد تا مردم پی ببرند که این موعود، موعود راستین است.
یکی از اموراتی که برای اتمام حجت مردم است و راهی برای تشخیص موعود راستین از
مدعیان دروغین به شمار می‌آید همین ندای آسمانی است. در رابطه با جزئیات آن خیلی
آگاهی نداریم اما از روایاتی که در این رابطه وجود دارد به دست می‌آید که همه
انسان‌ها این صدا را می‌شنوند و می‌فهمند. در روایت آمده است که حتی دخترانی که در
خانه هستند، حتی افرادی که خواب هستند بیدار می‌شوند و متوجه می‌شوند و پیام ندا
را دریافت می‌کنند.
حربه شیطان برای مقابله با ندای آسمانی جبرئیل(ع)
کارشناس مهدویت با ذکر روایتی از کتاب «الغیبه» به
نقش شیطان در گمراه ساختن مردم نسبت به ندای آسمانی اشاره کرد و گفت: نکته مهم این
است که این یک طرف قضیه است. در طرف دیگر قضیه ما جبهه استکبار و دشمنان مهدویت را
داریم. شخصیتی داریم بسیار عظیم القدر به نام زراره بن اعین که بر گردن همه ما حق
دارد. ایشان بیش از نیم قرن از عمر خودش را محضر امام باقر(ع) و امام صادق(ص)
گذرانده است. زراره وقتی حوادث مربوط به ظهور حضرت مهدی(عج) را از امام می‌شنود به
وحشت می‌افتد. طبق روایتی که مرحوم نعمانی در «الغیبه» ذکر می‌کند، زراره یک روز
به امام صادق(ع) عرض می‌کند: من شگفتم از قضیه حضرت مهدی(عج)، چرا که با وجود آن
معجزاتی که شکل می‌گیرد مثل ندای آسمانی که یک واقعه بزرگی است ، مثل خسف بیداء که
سفیانی در منطقه بیداء از بین خواهد رفت، چطور ممکن است که عده‌ای به جنگ حضرت
مهدی(عج) بروند؟
اباذری ادامه داد: این حدیث نشان می‌دهد که منظور از
این بعضی همان منتظران حضرت است. با وجود این نشانه‌هایی که شکل می‌گیرد چطور ممکن
است وقتی حضرت ظهور می‌کند عده‌ای نه تنها ایشان را نپذیرند که به جنگ حضرت بروند.
امام صادق(ص) فرمودند: «ان الشیطان لا یدعهم حتی ینادی». شیطان و شیطان صفتان
بیکار ننشسته‌اند. دائما مشغول طراحی‌اند برای ضربه زدن به حق. شیطان هم بیکار نمی‌نشیند
تا که ندایی بدهد. یعنی شیطان با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد ندایی را پس
از ندای جبرئیل شبیه‌سازی می‌کند و به عالمیان ارائه می‌دهد و در ندای اول شک و
تردید ایجاد می‌کند و مردم را با حربه ترساندن از آن ندا، از رفتن به آن سمت باز
می‌دارد.
وی در مقام نتیجه‌گیری از این روایت اظهار داشت: مهمترین
پیام این بخش این است که انتظار به معنای آن نیست که ما بنشینیم و بگوییم کی حضرت
می‌آید؟ این جمعه می‌آید یا آن جمعه. بلکه مهمترین کار در دوران غیبت که بر عهده
منتظران است این است که آگاهی و شناخت خود را در رابطه با ظهور و امام زمان(عج)
تقویت کنند و عمق ببخشند. در اثر ضعف این معرفت است که مدعیان مهدویت و مدعیان بنوّت که ادعا
دارند ما فرزند امام زمان(عج) هستیم و مأموریم به بیعت گرفتن، توانسته‌اند عاشقان
امام زمان(عج) را به دام افکنند. لذا عاشقانی که عشقشان به امام عصر(عج) برخواسته
از معرفت و آگاهی نیست طعمه خوبی می‌شوند برای مدعیان.
روزه‌داری و افزایش ایمان به امام عصر(عج)
وی با اشاره به اهمیت ماه مبارک رمضان در زمینه‌سازی
برای ارتباط بیشتر با امام عصر(عج) خاطر نشان کرد: هرچه ما از توجه به جسم و
خواسته‌های جسمی خود فاصله بگیریم، توجهمان به حجت غائب بیشتر خواهد شد. در ابتدای
سوره بقره این آیه را تلاوت کرده‌اید که در ویژگی متقین می‌فرمایند: الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ
بِالْغَيْبِ. مهمترین شاخصه دینداران ایمان و باور به غیب است. در تشریح این موضوع
شعری از امام راحل می‌خوانم: گفتم از خود برهم تا رخ ماه تو ببینم/ چکنم من که از
این قید منیّت نرهیدم. چرا امام زمانمان را نمی‌بینیم؟ چرا نام و یاد امام زمان از
لذت بخش ترین اوقات ما نیست. این توجه به نفس بین ما و امام زمان(عج) فاصله
انداخته است.
وی افزود: ما دو راه داریم یکی این که عبدالنفس باشیم،
یکی این که عبدالله باشیم. عبدالله شدن نیاز به باور غیب دارد که من حواسم باشد که
اصل حقیقت وجود چیزی است که با این حواس 5 گانه درک نمی‌شود. چگونه می‌شود که باور
غیب در وجود ما تقویت شود؟ راهش مدیریت نفس است. اگر نفس خود را مدیریت کنیم و
مدام از خواسته‌های او پیروی نکنیم چشم غیب ما باز می‌شود و ایمان به غیب پیدا می‌کنیم.
امام صادق(ع) فرموده‌اند: یکی از مصادیق ایمان به غیب، ایمان به امام عصر(عج) است.
از آیه «الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ» (آیه3 سوره بقره) از حضرت سوال شد،
حضرت فرمودند یومنون بالحجه الغائب. چه کسی می‌توان به مرحله درک حضور برسد و امام
غائب را حس کند.
اباذری ادامه داد: طبق نقلی که شیخ صدوق در کتاب
اکمال‌الدین از امام سجاد(ع) ذکر می‌کند فرمود افرادی هستند در دوران غیبت حضرت
مهدی(عج) که اینها برترین هر زمانی هستند. چرا؟ حضرت می‌فرمایند: «أعطاهم من العقول
و الأفهام و المعرفة ما صارت به الغيبة عندهم بمنزلة المشاهدة». یعنی خدا درک و
فهمی به اینها داده که غیبت امام برایشان به منزله شهود است. یعنی با این که امام
زمان را نمی‌بینند اما امام را پیوسته شاهد و حاضر خود می‌بینند. چطور می‌شود به
چنین درک و فهمی رسید؟ راهش این است که از عبدالنفس بودن فاصله بگیریم.
وی در پایان با تأکید بر این که اصل فلسفه روزه گرفتن
مقابله با عبودیت نفس است گفت: در ماه رمضان بناست که شما اوج بگیری و به کمال
برسی و چشمه‌های غیب به روی شما باز شود. یکی از آثار مخالفت با نفس در ماه رمضان
این است که ایمانمان به امام زمان(عج) بیشتر می‌شود و می‌توانیم تا جایی برسیم که
امام غائب برایمان به منزله امام حاضر بشود و امام را شاهد و ناظر بر خودمان ببینیم.
