حجتالاسلام یعقوب جعفری، مؤلف «تفسیر کوثر» در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره نقد علمی ترجمههای قرآن گفت: ترجمه قرآن مقوله مهمی است و اینکه آیات قرآن را میتوان ترجمه کرد یا نه، بحثهایی در این زمینه شده است، به هر حال ترجمههای زیادی به زبانهای مختلف منتشر شده است که در بررسی ترجمههای قرآن به زبان فارسی اشکالاتی را شاهد هستیم.
وی افزود: اغلب اشکالات این است که مفهوم آیه مبهم است و درست ترجمه نشده و ظرافتهایی که در آیات وجود دارد، منعکس نشده است. اما اخیراً ترجمههایی که منتشر شده، بهتر شده است و به نظر میرسد این در سایه نقدهایی است که در حوزه ترجمههای قرآن وجود دارد و سالهاست این نقدها رونق پیدا کرده و صاحبنظران نقدهایی را بر ترجمهها مینویسند به ویژه در مجله تخصصی ترجمان وحی که ویژه ترجمه قرآن بوده و نقدهای علمی در آن به چاپ میرسد که از نقد شهید مطهری به ترجمه ابوالقاسم پاینده تا زمان حاضر را دربرمیگیرد.
حجتالاسلام جعفری با بیان اینکه هنوز هم جا دارد نقدهای علمی نسبت به ترجمههای قرآن منتشر شود، ادامه داد: قرآن کلام آسمانی خداست و ترجمهها کلام بشر. از این رو ترجمههای قرآن هر چه بخواهند ترجمه بهتری ارائه دهند، باز هم به سطح کلام الهی نخواهند رسید، اما با نقد و چکشکاری میتوان در این حوزه پیشرفت کرد.
این قرآنپژوه در ادامه عنوان کرد: کسی که میخواهد نقد کند باید به این مقالات مراجعه و آنها را مطالعه کند. همچنین ناقدان زوایای گوناگونی از ترجمهها را مورد توجه قرار میدهند، گاهی نثر مبنا یا شیوه ترجمه را مورد توجه قرار داده، گاهی ممکن است نقد مربوط به مفردات جمله یعنی واژههای قرآن باشد و یا ممکن است مفهوم جمله به جمله باشد، اما کسی که نقد میکند در هر موضوعی باید مهارت و آگاهیهای لازم را داشته باشد و پشتوانه قوی از علم تفسیر را دارا باشد.
مؤلف «تفسیر کوثر» در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه ترجمههای قرآن چه اندازه در انس با قرآن اثرگذار هستند، بیان کرد: ترجمه باعث انس با قرآن نمیشود، اما اگر شفاف و درست نباشد و اشکالاتی داشته باشد، میتواند شخص را از قرآن هم دور کند. در قرون وسطی کشیشان مسیحی در اروپا قرآن را به زبانهای خود ترجمه میکردند تا مسیحیان آن را بخوانند و به عقیده خود، بدانند که چندان اهمیتی ندارد؛ از این رو اگر ترجمه با این هدف به درستی ترجمه نشده باشد، میتواند تأثیر منفی داشته باشد.