اوقات فراغت مورد نظر اسلام جهت خودشکوفایی است
گروه اجتماعی: مدیر هنری سازمان فرهنگی ـ تفریحی شهرداری اصفهان گفت: یکی از مهمترین بخش‌های اوقات فراغت که مورد تأیید اسلام نیز است، زمانی است که افراد اوقات خود را به خودشکوفایی اختصاص می‌دهند.
محمد عیدی، جامعه‌شناس و مدیر هنری سازمان فرهنگی ـ تفریحی شهرداری اصفهان در گفتوگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، در رابطه با دیدگاه اسلام درباره اوقات فراغت، با بیان اینکه چهار نوع اوقات فراغت می‌تواند وجود داشته باشد، اظهار کرد: نوع اول اوقات فراغتی است که غیر هدفمند باشد که قطعاً اسلام با این نوع از فراغت سازگاری ندارد.
وی افزود: نوع دوم آن، انجام کارهایی مانند تماشای تلویزیون، بازی با موبایل و بریده شدن از جمع است که فرد را بیشتر به انزوا می‌کشاند و این نوع از فراغت نیز با روحیه جمع گرایانه‌ای که در اسلام وجود دارد و همیشه افراد را به حضور در اجتماع فرا می‌خواند، چندان سازگار نیست.
عیدی ادامه داد: نوع دیگر، نیمه فراغت بوده که کار توأم با لذت محسوب می‌شود و نوع چهارم، فراغت فعال است که با مبانی و اندیشه‌های دینی همخوانی بیشتری دارد، به دلیل آنکه در فراغت فعال، زمانی که فرد از مشغله‌های روزمره جدا می‌شود، بیشتر به خود شکوفایی می‌رسد و در رابطه با پرورش استعدادهای خود، ارتباط با دیگران و کنش متقابل با افراد جامعه تأمل می‌کند، بنابراین نوع چهارم بیشتر با مبانی اسلام سازگاری دارد.
وی تصریح کرد: احادیث فراوانی از ائمه معصومین(ع) نقل شده، مبنی بر اینکه اوقات شبانه روز خود را به سه و بعضا به چهار بخش تقسیم کنید که یکی از مهمترین آنها وقتی است که انسان باید برای خود شکوفایی در نظر بگیرد و آن غیر از کار، عبادت و استراحت می‌باشد و در واقع فرد باید بیشتر به خودش بپردازد.
وی ادامه داد: دین اسلام به عنوان دینی جامع‌‌نگر که می‌کوشد پاسخگوی همه نیازهای انسانی باشد، نمی‌تواند فراغت و تفریح انسان را نادیده بگیرد و کاملاً بر آن انگشت تأکید گذاشته است و برهمین اساس حضرت رسول اکرم(ص) در حدیثی می‌فرمایند: تفریح و بازی کنید، چرا که دوست ندارم در دین شما خشونت وجود داشته باشد.
وی با اشاره به اوقات فراغت تابستان و مسئولیت دستگاه‌های مربوطه در رابطه با گذران بهتر اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، اظهار کرد: اگر جامعه را یک منظومه ساختمند در نظر بگیرید، نهادهایی چون اقتصاد، سیاست، دین، آموزش و پرورش و خانواده، نهادهای اصلی متولی اوقات فراغت محسوب می‌شوند.
عیدی ادامه داد: اگر این گفته را بپذیریم که فرهنگ و تمدن یک جامعه را می‌توان از نحوه گذران اوقات فراغتشان درک کرد، قائدتاً هر پنج نهاد اصلی باید به صورت ساختمند بر روی مفهوم و نحوه گذران اوقات فراغت کار کنند.
مدیر هنری سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان تصریح کرد: یکی از مسائلی که امروز ما را دچار مشکل ساخته، کلاس‌های آموزش تکلیف‌مداری در مدارس است که در واقع جزء اوقات فراغت افراد محسوب می‌شوند و نشان می‌دهد که دستگاه‌های مسئول و حتی خانواده‌ها هنوز مفهوم اوقات فراغت را که خودشکوفایی فرد است، به خوبی درک نکرده‌اند؛ بنابراین معتقدم که دستگاه‌ها و نهادهای دینی، آموزش و پرورش و از همه مهمتر خانواده باید یک تحول مفهومی از اوقات فراغت را مد نظر قرار داده و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند.
وی افزود: در سطح شهر همواره از اوقات فراغت نوجوانان، جوانان و زنان صحبت می‌شود، ولی کمتر می‌بینیم که بستری فراهم شود تا خانواده نیز جزء اساسی‌ترین برنامه‌های گذران اوقات فراغت در نظر گرفته شود، به گونه‌ای که پدر و مادر و فرزندان بتوانند در کنش متقابل با یکدیگر قرار گیرند.
عیدی با اشاره به گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی که می‌تواند اوقات فراغت مفید نوجوانان و جوانان را در معرض تهدید قرار دهد، گفت: با توجه به تقسیم‌بندی اوقات فراغت که در ابتدای گفتوگو مطرح شد، استفاده از شبکه‌های اجتماعی جزئی از اوقات فراغت فرد است که نه تنها موجب خود شکوفایی او نمی‌شود، بلکه فرد را بیشتر به انزوا کشانده و مهارت‌های ارتباطی او را کاهش می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: ما باید در حوزه‌های شهری، دینی، خانوادگی و مردمی یک برنامه‌ریزی انجام داده و فرد را در گذران اوقات فراغتش در تعامل بیشتر با افراد جامعه قرار دهیم که هم موجبات لذت و تفریح او را فراهم کند و هم باعث تخلیه هیجان و افرایش مهارت‌های ارتباطی او شود.
