داستان، هنر اختصاصی اسلام است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در این جلسه که به کارشناسی محمدصادق دهنادی، منتقد و کارشناس رسانه و با حضور نویسنده اثر برگزار شد، رمان اجتماعی «سه راه سرگردون» در حضور خوانندگان به محک نقد درآمد.

در ابتدای جلسه دهنادی اظهار کرد: داستان، هنر اختصاصی قرآن کریم است. مقارن با ظهور اسلام معماری و نقاشی در اختیار طاغوت، شعر در اختیار گمراهان و موسیقی اسباب خوشگذرانی بود، اما زبان قرآن تا حد زیادی از داستان بهره گرفت و بسیاری از معارف به وسیله داستان منتقل شد. امروز هم علم تبلیغات تاکید می‌کند که برای آن که بتوانیم مفهومی را منتقل کنیم باید برای آن قصه تعریف کنیم و این تنها راهی است که برای جاودانه کردن تفکرات عمیق و آرمان‌های هر جامعه‌ای وجود دارد.

وی با بیان این مطلب افزود: در سال‌هایی که از انقلاب گذشته، آن جایی که داستان هدف‌های خود را گفتیم، موفق به گفتمان‌سازی بودیم، ولی جاهایی که به جای استفاده از جلوه‌های هنر بیانیه خوانده‌ایم و به جای قصه‌گویی مسائل را از دریچه نگاه خود ارائه کردیم، در آوردن مسئله‌ها به وسط اجتماع ناموفق بودیم.

این نویسنده در ادامه سخنانش اظهار کرد: رمان سه راه سرگردون از این حیث قصه روزگار ما درباره مسائلی است که کمتر کسی جسارت نزدیک شدن به آن را دارد و بدون آن که قهرمان‌های شبه معصوم غیر قابل باوری خلق کند، آدمی مانند همه انسان‌های عصر ارتباطات خلق کرده که با همه ضعف‌ها و اشتباهات هدف‌های مهمی را می‌توانند دنبال کنند.

وی ورود رسولی به مسئله عدالت را مهم و ارزنده ارزیابی کرد و افزود: رهبر معظم انقلاب این دهه رو به پایان را دهه پیشرفت و عدالت نام‌گذاری کردند و در این خصوص هم سخنان و شعارهای زیادی از سوی مسئولان مطرح شد، اما این که ما نمی‌توانیم مسئله را هنوز به عنوان دغدغه و چالش عموم مردم و مسئولان ببینیم، یکی از دلایلش کم‌کاری ادبیات است. به نظرم رمان مورد بحث ما از معدود آثاری است که به مسئله وارد شده و درباره مقاومت اقتصادی، مسئله تحریم و کاسبان آن، ارتباط فساد اجتماعی، اعتقادی و مالی مطالبی مطرح کرده که بسیاری از افراد مایل به اشاعه آن نیستند.

وی با نقل قولی از پرفسور حسین باهر و رضا امیرخانی درباره ارتباط بین مسائل مربوط به عفاف اجتماع با اصلاح اقتصاد از دیدگاه قرآن و حدیث، تاکید کرد: وقتی اتفاق مهمی در جامعه می‌افتد، به ما در بخش فرهنگی می‌گویند، شما فرهنگ‌سازی نکردید، اما واقعیت آن است که بسیاری از معضلات ما در بخش فرهنگ هم به دلیل مشکلات عظیم ما در حوزه‌های بنیادی اقتصاد است. باید به رسولی تبریک گفت که توانسته به خوبی وارد ساحت خانواده و اخلاق و رابطه آن با سازمان اقتصادی جامعه شود و در مقابل افرادی که درباره معضلات فرافکنی می‌کنند، نشانی‌های درست مسایل را مطرح کند.

در ادامه جلسه رضا رسولی نیز در بیانات کوتاهی به ایده اثر و هدف خود از نوشتن رمان پرداخت و گفت: متاسفانه حال و هوای بسیاری از آثار ما در حوزه ادبیات داستانی منبعث از واقعیت‌های اجتماعی نیست و به همین خاطر جامعه وقتی با یک رمان که هیچ تناسبی با دغدغه‌هایش ندارد روبرو می‌شود، خروجی مناسبی جز وقت‌گذرانی نخواهد داشت.

رسولی با بیان این که سه راه سرگردون مستظهر به ۲۰ سال تجربه او در نظام اداری است، افزود: یک نویسنده باید بتواند از تجارب خود برای واقعی‌تر کردن آن چه روایت کرده بهره ببرد و من هم سعی کردم آن چه در تجارب خود یا دوستان و مطالعاتم درباره مسائل روز کشور بوده را با بیان داستانی در رمان منعکس کنم.

نویسنده نمایشنامه فانوس، در ادامه با اشاره به این که تصور ما از ادبیات متعهد به انقلاب برای برخی فقط در نوشتن در موضوع دفاع مقدس کلیشه شده است، اظهار کرد: صحبت کردن درباره عدالت بدون آن که به چاله چپ‌گرایی و ثروتمندستیزی بیفتی و بخواهی به عنوان عدالت‌خواهی به سمت شوروی سابق و کره شمالی گونه بودن تمایل پیدا کنی، چیزی بود که باید درباره آن رمان نوشته می‌شد.

وی افزود: از نظر من عدالت یعنی این که مردم خوب زندگی کنند. در این زمینه ادبیات باید به مردم بگوید که چه نوع افرادی جلوی زندگی خوب آنها را گرفتند. من نشان دادم که تحریم با جامعه ما چه کرده؟ درباره خرابکاری صنعتی و اقتصادی دشمنان خارجی و ایادی داخلی آنها حرف زدم و سعی کردم چرخه آسیب‌های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی را نشان بدهم.

رسولی در ادامه در پاسخ به انتقاد یکی از خوانندگان در مورد سیمای زن در رمان سه راه سرگردون گفت: قبول دارم اکثر زنانی که در این داستان حضور دارند،‌ خوب عمل نمی کنند و این همه نشان‌دهنده‌ اهمیتی است که شخصاً برای زن در آرامش و امنیت و پویایی اجتماع قائل هستم. به نظر من زن ستون اصلی سلامت اجتماعی است و اگر این گونه نباشد، شرایط مشابه سه راه سرگردون پیش می‌آید.

عضو هیئت مدیره انجمن قلم در پایان با اشاره به نگارش جلد دوم و سوم این رمان با عنوان «خروج» و «زندگی یعنی مبارزه» برای ادامه روایت قصه تاکید کرد: باید درباره دردهای مردم و مسائل پیش روی کشور با دید هنرمندانه نوشت و از حمایت نشدن و سنگ‌اندازی‌ها نترسید.