حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی داعینژاد، رئیس مرکز تخصصی شیعهشناسی حوزه علمیه قم در گفت و گو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ضمن تسلیت ایام شهادت امام ششم شیعیان، امام جعفر صادق(ع) گفت: ما همه ائمه را هادی و نور می دانیم زیرا دارای مقام عصمت و متکی به علم لدنی الهی هستند.
وی افزود: هر کدام از این بزرگواران متناسب با موقعیت خودشان و شرایطی که در آن زندگی می کردند اقدامات و کارهایی را انجام دادند؛ یکی متناسب با شرایط صدر اسلام، خانه نشین شد و حفظ اسلام را بر مقابله با غاصبان ردای خلافت برگزید و امام حسن(ع)، مجبور به پذیرش صلح شدند.
وی تاکید کرد: امام حسین(ع) ناگزیر به ورود به عرصه عاشورا برای حفظ اسلام شد و هر کدام از ائمه(ع) در شرایطی که به سر میبردند اقداماتی داشتند که همه آنها هم درست بوده است از این رو معتقدم کاری که امام صادق(ع) در دوره خویش انجام دادند کمتر از عاشورا نبود.
داعی نژاد ادامه داد: گاهی تعبیر میشود که امام صادق(ع) بنیانگذار مکتب تشیع بودند که تعبیر قابل تسامح است اگرچه تعبیر کاملی نیست زیرا تاریخ حقیقی شیعه، به صدر اسلام و دوره خود پیامبر(ص) و امام علی(ع) باز میگردد زیرا سخن شیعه چیزی غیر از تداوم رسالت پیامبر در قامت امامت نیست.
رئیس مرکز تخصصی شیعهشناسی تصریح کرد: آنچه سبب شده تا این تعبیر مسامحهانگیز به امام صادق(ع) نسبت داده شود نقش بزرگی است که ایشان در استقرار و قوام شیعه داشتند و اگر نبود اقدامات صادقین(ع) مکتب تشیع در حد کنونی نمیتوانست گسترش لازم را داشته باشد بنابراین نقشی که قیام امام حسین(ع) در گسترش تشیع داشته است این نقش در ابعاد دیگر از جمله بعد علمی در مکتب و سیره امام صادق(ع) و امام باقر(ع) دنبال شده است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به ابعاد مختلف تاثیرگذاری امام صادق(ع) بر گسترش و توسعه شیعه بیان کرد: این تاثیرگذاری در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و علمی و ... قابل بحث است زیرا امام از یکطرف با موضعگیریهای سیاسی دقیق باعث حفظ جایگاه شیعه در میان مذاهب و فرق اسلامی شد و از تعرض حکومتهای فاسق جلوگیری کرد و از طرف دیگر در بعد علمی، رسالت اصلی تشیع را بقاء و استمرار بخشید.
داعینژاد اظهار کرد: یکی از مهمترین ابعاد فعالیتهای آن امام همام شاگردپروری بود؛ کاری که حوزه علمیه نیز باید در این سو گام بردارد و دچار خلل نشود زیرا گاهی شنیده میشود که جمعیت زیادی از طلاب وجود دارند و ضرورتی برای توسعه آن نیست.
رئیس مرکز تخصصی شیعهشناسی تصریح کرد: امروز هم نباید تصور شود که جمعیتی از طلاب وجود دارند و کافی است زیرا معارف شیعه به قدری عمیق و گسترده است و جای تحقیق دارد که ظرفیت کنونی طلاب برای برآورده کردن نیازها به خصوص نیازهای جدید کافی نیست.
داعینژاد با بیان اینکه شاگردپروری به خصوص در سطوح بالای حوزه علمیه لازم است عنوان کرد: یکی از سیاستهای جدید در حوزه علمیه، افزایش گرایشات در رشتههای تخصصی است تا افراد متخصص در تمامی رشتههای علوم دینی به اندازه کافی وجود داشته باشد لذا شاگردپروری و مهمتر از جذب، طلبه، تربیت طلاب نخبه کاری است که حوزه امروز باید از سیره امام صادق(ع) آن را بیاموزد.
رئیس مرکز تخصصی شیعهشناسی به دیگر ویژگی بارز در سیره و منش رفتاری امام صادق(ع) اشاره و عنوان کرد: شیعه در طول تاریخ، روشی تقریبی را برای برخورد با مذاهب دیگر داشته است؛ امام صادق(ع) الگو برای همه شیعیان در این زمینه است.
وی ادامه داد: امام صادق(ع) و پیروان راستین تشیع در طول تاریخ ضمن پایبندی و تعهد عمیق به مبانی شیعه و دفاع واقعی و حقیقی از آن در تعامل با پیروان مذاهب دیگر روشی تقریبی را پی گرفتهاند؛ امام صادق(ع) می فرمودند که در نمازهای جماعت اهل سنت شرکت کنید و به تشییع مردگان آنان بروید و دستور قرآن هم جدال احسن در مواجهه با افرادی است که افکار متفاوتی نسبت به ما دارند و دنبال تحمیل عقیده خود نیستند.
وی تاکید کرد: تمامی ائمه(ع) از هر نوع اقدامی که زمینه تقریب را فراهم کرده است کوتاهی نکردهاند و در مناظرات و مباحثات خود با مخالفان مسلمان و غیرمسلمان آنچنان از روشی منطقی و برهانی و استدلالی در کنار اخلاق بهره بردهاند که این نحوه تعامل به خصوص در مناظرات امام صادق(ع) زبانزد عام و خاص بوده است.
داعینژاد عنوان کرد: گاهی در گفتوگوها و بحثهایی که برخی از شاگردان امام صادق(ع) با مخالفان فکری داشتند اگر از مسیر اخلاق خارج میشدند خود مخالفان به آنان گوشزد میکردند که مگر شما پیرو جعفر بن محمد(ع) نیستید که روش او در مناظره، اخلاقمدارانه بود.
رئیس مرکز تخصصی شیعهشناسی بیان کرد: مکتب شیعه چون حق است قطعا نیازی به استفاده از خشونت و افراط ندارد و رویکردی منطقی، برهانی و تقریبی دارد.