رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه در پاسخ ایکنا:
متن حوزه توجه جدی و رسمی به علوم انسانی ندارد/ برپایی سومین دوره گفتمان علوم انسانی
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به برگزاری سومین دوره گفتمان ملی نخبگان علوم انسانی در پاسخ ایکنا گفت: متن حوزه توجه جدی و رسمی به علوم انسانی ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم امروز، 9 مردادماه در نشستی خبری با عنوان سومین دوره طرح ملی گفتمان علوم انسانی ضمن تبریک ایام دهه کرامت گفت: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در چند سال اخیر طرحی تحولی را رقم زده است.
وی افزود: هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی تصمیم گرفت تا فعالیت‌های این دفتر به سمت کمک به حل مسایل خاصی پیش برود به این منظور با یک کار مطالعاتی حدود 12 مسئله از مسایل فرهنگی و اجتماعی کشور به عنوان اولویت‌ها مشخص شد که از جمله می‌توان به مسئله تحکیم نظام خانواده، فرق انحرافی، ضعف اخلاق فردی و اجتماعی، علوم انسانی اسلامی و ... اشاره کرد.
واعظی تصریح کرد: برای هرکدام از مسایل خاص، یک میز تخصصی ایجاد شد و برخی مدیران و صاحبنظران دفتر تبلیغات و صاحبنظران حوزه و دانشگاه گرد هم آمدند و در مورد هر کدام از این مسایل چندین ماه بحث و بررسی صورت گرفت و راه حل جامع اقدام شکل گرفت؛ مثلا در میز خانواده، طلاق به خصوص در سال‌های اول زندگی مورد بحث دقیق قرار گرفت تا برنامه 5 سال آینده دفتر مورد بحث قرار گیرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: یکی از مسایل دوازده‌گانه، علوم انسانی اسلامی بود که مقام معظم رهبری تأکید زیادی بر آن داشتند و انقلاب فرهنگی نیز با همین هدف صورت گرفت؛ سال هاست که راجع به این مسئله بحث می‌شود البته این موضوع جریانی در سطح جهان اسلام در دهه‌های اخیر مطرح شده است و تنها مختص کشور ما هم نیست و در کانادا، مالزی، اندونزی و آمریکا بخشی از مجامع علمی اسلامی به آن توجه کرده است.
وی با اشاره به اهمیت علوم اسلامی انسانی و نقش آن در تمدن سازی اظهار کرد: اگر ما امروز با تمدن معاصر غربی روبرو هستیم یک ستون این تمدن، رشد علوم طبیعی و تکنولوژی برآمده از این علوم و رشد علوم انسانی و ستون دیگر آن، نهادسازی های برآمده از علوم انسانی است.
واعظی عنوان کرد: جهان غرب متناسب با پرسش‌هایی که با آن مواجه بود و متناسب با مبانی ارزشی و بافت فرهنگی جامعه خود تلاش کرده تا این پرسش‌ها را در قالب نظریات متنوع علوم انسانی پاسخ دهد مثلا در عرصه سیاسی و اقتصادی و مناسبات مدنی سعی کرده تا پاسخ‌های علمی به مسایل بدهد.
وی افزود: آنچه امروز در اقتصاد، فرهنگ، سیاست و نظام تربیتی و سایر ابعاد جامعه عربی، محصول تولید علوم انسانی است و ما هم به عنوان جامعه اسلامی اگر بخواهیم رشد کنیم و مدنیت مناسب با ارزش‌ها و بافت فرهنگی خودمان به وجود آوریم باید مسایل خودمان را خودمان حل کنیم زیرا نمی‌توان نسخه‌های دیگران را برای بافت فرهنگی و اقتصادی و ... متفاوت به صورت تقلیدوار به کار ببریم و اگر چنین کنیم هرگز مولد فرهنگ و تمدن و مدنیت نخواهیم بود البته این به معنای آن نیست که علوم انسانی غربی آورده مثبتی برای ما ندارد بلکه بحث ما بر سر کلیت است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: عالمان ما باید برای مسایل بومی ما راه حل‌های بومی خودمان را بیابند و پیشرفت جامعه در گرو یافتن پاسخ‌های مناسب علمی برای پرسش‌های واقعی است از این رو نیازمند علوم انسانی هستیم.
وی افزود: در بسته جامع اقداماتی که برای رشد و شکوفایی علوم انسانی طراحی شد یکی از اقدامات، طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی است که مخاطب آن دانشجویان نخبه علوم انسانی است زیرا تا چرخ دنده‌های تولید علم به حرکت در نیاید شکوفایی علوم انسانی اسلامی اتفاق نخواهد افتاد یعنی ابتدا باید تولید دانش بشود تا این واقع رخ دهد.
واعظی با اشاره به حرکت سه قشر استاد، دانشجو و حوزه علمیه برای ایجاد این حرکت و با بیان اینکه ممکن است نظیر این طرح که مخاطب آن دانشجویان هستند برای استادان و فضلای حوزه نیز برگزار شود، تصریح کرد: برای اجرایی شدن این طرح، نفرات اول تا سه هزار علوم انسانی در کنکور را فراخوان و تعدادی از آن‌ها دعوت شدند همچنین افراد دارای رتبه اول تا سوم برترین دانشگاه‌های علوم انسانی نیز دعوت شده اند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه بیان کرد: امسال این طرح از 13 تا 27 مردادماه به مدت 14 روز در مؤسسه فرهنگی وسف برگزار خواهد شد و تقریبا حدود 390 نفر نیز در این طرح حضور دارند.
وی افزود: طول دوره دو هفته است و در نوبت صبح و عصر برنامه های فشرده ای برای آنان اجرا خواهد شد که این دوره مقدماتی است و بعد از آن، در طی سال تحصیلی در تهران، یک هفته در میان کلاس های حضوری دارند و دانشجویانی که در تهران نیستند از طریق فضای مجازی مخاطب آموزش ما هستند و در طول سال با آنان تعامل داریم تا دوره تکمیلی را هم بگذرانند.
واعظی با بیان اینکه از 370 نفر، 200 نفر ورودی جدید هستند به اهداف دوره اشاره و اظهار کرد: گفتمان سازی اهمیت و ضرورت پرداختن به علوم انسانی و اسلامی در سطح دانشگاه‌ها، از مهمترین اهداف این دوره و طرح است تا دانشجویان بدانند نقاط قوت و ضعف علوم انسانی و راه های حصول به آن چیست.عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: از استادانی با افکار مختلف و مشارب فکری متفاوت دعوت می شود که برخی از آنان اساسا علوم انسانی اسلامی را قبول ندارند زیرا هدف ما آشنایی دانشجو محققانه با علوم انسانی اسلامی است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: هدف دیگر ما تربیت نیروی متخصص برای تولید محتواهای علمی و نظریه پردازی در زمینه علوم انسانی اسلامی است و این آمادگی در طول دوره 5 ساله برای دانشجو ایجاد می شود و دانشجو آمادگی لازم برای پاسخ به پرسش های علوم انسانی را خواهد یافت.
واعظی با بیان اینکه ناخودآگاه برخی استادان دانشگاه ها آب به آسیاب علوم انسانی غربی می ریزند اظهار کرد: سومین هدف ما تربیت هیئت علمی برای آینده کشور است؛ هیئت علمی ای که معتقد و متعهد به علوم انسانی اسلامی است تا بتواند چرخه علوم انسانی را به حرکت در آورد و برای ایجاد این حرکت، طراحی علمی 5 ساله در شورای علمی تشکیل شده از شخصیت های دانشگاهی و حوزوی انجام داده ایم.
وی ابراز امیدواری کرد که گام بعدی برای فضلا و طلاب برداشته شود تا چرخ علوم انسانی در کشور به حرکت در بیاید.
واعظی اظهار کرد: برای هر کدام از اعضای جذب شده پرونده علمی تشکیل می‌شود و به همین دلیل افراد وارد شده به این دوره ها، اگر نتوانند استانداردهای علمی را حفظ کنند از دوره حذف و غربال خواهند شد و هدف ما این است که تا مرز تحصیلات تکمیلی این ارتباط حذف شود.
وی با اشاره به محورهای این طرح آموزشی افزود: ماهیت علوم انسانی مدرن برای شناساندن آن به مخاطبان، دین شناسی، علوم انسانی اسلامی و ... که مجموعا 60 واحد را تشکیل می دهند محتوای آموزشی ارایه شده در این دوره است.
واعظی همچنین با اشاره به عضویت شخصیت‌های حوزوی در شواری عالی انقلاب فرهنگی و تاثیر آن بر مصوبات این شورا بیان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی نهاد سیاستگذار حوزه علم و فرهنگ و نهاد قانونگذار است ولی واقعیت این است که ضمانت اجرایی این قوانین مانند مجلس نیست، و این طور نیست که در واقعیت آن سیاست‌ها و قوانینی که در حوزه فرهنگ تدوین می‌شود توسط دستگاه های اجرایی پیاده شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: سند جامع علمی کشور نمونه نسبتا موفقی از قوانینی است که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است؛ سند آن ایجاد و ستادی برای اجرای آن تشکیل و اقداماتی نیز در سطوح اجرایی کشور انجام شده است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به یابسته‌های اسلامی‌سازی علوم انسانی در حوزه ادامه داد: در باب تولید کتاب و دانش و توجه به کتاب و ... قوانین فرمایشی و الزام آور و قانونی جواب نمی‌دهد بلکه علم باید به شکل طبیعی جای خود را باز کند.
واعظی با بیان اینکه حوزه وقتی می‌تواند در علوم انسانی اسلامی موثر باشد که کار درخوری تولید کند تصریح کرد: ما نقص در توزیع و اطلاع رسانی آورده‌های دانشی خودمان داریم و منکر این نقص نیستیم.
وی با اشاره به نسبت حوزه و علوم انسانی در پاسخ به ایکنا در مورد اینکه چه نمره‌ای به حوزه در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی می دهید گفت: بطن و متن حوزه این مسئله را مورد توجه جدی و رسمی قرار نداده است زیرا شغل شاغل حوزه، پرداختن به علوم اسلامی است که برخی به اشتباه آن را مترادف با علوم انسانی می‌دانند.
واعظی با بیان اینکه بخش‌هایی از علوم انسانی در علوم اسلامی مورد بحث است اظهار کرد: حوزه در بطن علوم اسلامی به علوم انسانی به خصوص علومی مانند جامعه‌شناسی و سیاست و ... که جامعه‌ساز هم هستند کمتر پرداخته است در حالی که این بخش جزء پرثمرترین بخش علوم انسانی مورد نیاز است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه عنوان کرد: تک‌ستاره و برخی نهادها در این زمینه کارهای خوبی کرده‌اند ولی متن حوزه توجه جدی به این مسئله نداشته است لذا نمره خیلی بالایی نمی‌توان به حوزه داد البته نباید نوپابودن این جریان در دنیای اسلام را نیز منکر شد که باعث زمان‌بر شدن این فرایند شده است.
