مهم‌ترین اولویت‌های قرآنی دولت دوازدهم تشریح شد
گروه فعالیت‌های قرآنی: در برنامه افق که امروز به صورت زنده از رادیو قرآن روی آنتن رفت، اولویت‌های برنامه‌های قرآنی دولت دوازدهم تبیین شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) برنامه رادیویی افق امروز 21 مردادماه به بررسی اولویت‌های برنامه‌های قرآنی دولت دوازدهم پرداخت، در ابتدای این برنامه جان‌محمد دهقان‌دار، معاون سابق مرکز برنامه‌ریزی و آموزش منابع انسانی در وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: مهم‌ترین اولویتی که باید در دستور کار دولت قرار گیرد توجه به راه‌کارهایی است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مطرح شده است.
وی در ادامه با اشاره به بخشی از این سند افزود: راهکار 3/1 در این سند به این شرح است که توسعه فرهنگ اقامه نماز و اهتمام به برپایی نماز جماعت در مدرسه و تقویت انس با قرآن در دانش‌آموزان و توسعه فرهنگ و سواد قرآنی با اصلاح برنامه‌ها و توانمندسازی معلمان در راستای تقویت مهارت روخوانی و روانخوانی در دوره ابتدایی، آشنایی با مفاهیم کلیدی قرآن در دوره متوسطه اول و آموزش معارف قرآنی در متوسطه دوم براساس منشور توسعه فرهنگ قرآنی است.
دهقان‌دار بیان کرد: با توجه به بند مذکور کاملا انتظارات از دولت روشن است، همچنین بند شش ماده یک منشور توسعه فرهنگ قرآنی عبارت است از: توسعه مهارت‌های روانخوانی، صحیح‌خوانی و درک معنای آیات قرآن کریم در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان است که البته در این راستا شورای توسعه فرهنگ قرآنی که یکی از کمیسیون‌های آن در آموزش و پرورش است تلاش‌هایی داشته‌اند، اما اینکه آیا به این هدف رسیده‌اند یا خیر جای بررسی دارد.
وی تصریح کرد: در حوزه تعلیم و تربیت به صورت عام چهار فاکتور وجود دارد، تعلیم‌دهنده، فراگیر، محتوای فی ما بین معلم و فراگیر و ما باقی عوامل که می‌توان به تجهیزات اشاره کرد، در آموزش قرآن باید دید بعد از تعیین اهداف و مصوبات به کدام یک از این موارد توجه شده و کدام موارد مورد غفلت واقع شده است.
دهقان‌دار بیان کرد: از زمانی که تأکیدات مقام معظم رهبری روی این موضوع شروع شده و منشور نیز تدوین شده است یک دهه می‌گذرد و برای نمونه طرح ملی حافظان قرآن با هدف تربیت 10 میلیون حافظ، ایجاد 10 هزار مدرسه قرآنی، طرح نورباران و بازنگری در تدوین کتب درسی انجام شده است.
وی در ادامه افزود: یک دانش‌آموز ابتدایی در طول شش سال بالغ بر 750 صفحه مطلب در مورد قرآن می‌خواند که در مقاطع متوسطه اول و دوم هم همینطور است و در واقع آن چیزی که مورد غفلت قرار گرفته آموزش خود معلمان است، باید دید چه مقدار معلمان را توانمند کرده‌ایم که بتواند این مأموریت را انجام دهد، به جهت محتوا و امکانات رشد خوبی داشته‌ایم اما در زمینه آموزش معلمان کار خوبی صورت نگرفته است.
در ادامه این برنامه حجت الاسلام و المسلمین سالک، عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی روی خط ارتباطی برنامه آمد و بیان کرد: بعد از آنکه دولت وزرای پیشنهادی را معرفی کرد مجلس در یک هفته به بررسی سوابق 17 وزیر می‌پردازد و کمیسیون‌های تخصصی پیرامون آن وزارت‌خانه فعال هستند، امروز هم از ساعت 9 صبح در خدمت وزیر پیشنهادی وزرات‌خانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش بوده‌ایم.
وی در مورد برنامه‌های قرآنی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: در بند هفتم برنامه‌های ایشان توسعه و تعمیق فعالیت‌های قرآن و عترت و نماز آمده است که یکی از برنامه‌های 46 گانه ایشان را تشکیل می‌دهد، البته بند 40 برنامه‌های ایشان نیز توجه به حوزه‌های علمیه و بهره‌گیری از آنها برای تربیت دانش‌آموزان است.
حجت الاسلام سالک گفت: توقعاتی که بنده از این وزارت‌خانه دارم این است که به سند تحول آموزش و پرورش در مقابل سند 2030 پرداخته شود و این که آموزش و پرورش بر اساس ارزش‌های دینی پیش رود؛ چرا که اگر این اتفاق بیفتد جامعه اصلاح خواهد شد که این موارد از ایشان خواسته شد.
وی در مورد وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ایشان هم فرهنگی هستند و هم سابقه حوزوی دارند و در برنامه‌های خودشان اسلام، اخلاق و ولایت را جزء اصول خودشان در سازمان‌دهی برنامه‌ها مطرح کرده‌اند و بحث دیگری که از اصول خودشان دانسته‌اند بحث قانون‌مندی است، ایشان 43 تهدید در زمینه فرهنگی را مطرح کردند و 4 برنامه ارائه داده‌اند و یکی از مسائل اصلی که روی آن تکیه دارند نیز مسائل دینی و قرآنی است.
در ادامه مجددا دهقان‌دار به ادامه سخنانش پرداخت و گفت: این که در برنامه‌های وزیر توسعه و تعمیق قرآن و عترت و نماز آمده این یک عنوان کلی است، اما این که چه فعالیت‌ها و اقداماتی قرار است که صورت گیرد و هر یک از آنها چه مقدار نیازمند اعتبار هستند جای بحث و بررسی دارد.
وی در ادامه افزود: مطابق برنامه‌ای که سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور برای کارمندان دولت در بحث آموزش منابع انسانی در نظر گرفته دستورالعمل‌هایی وجود دارد که طبق آن یک کارمند دولت 40 ساعت و مدیران 60 ساعت باید آموزش بینند البته این حداقل ساعت آموزشی برای همه دستگاه‌ها است نه برای آموزش و پرورش که کارش تعلیم و تربیت است و در عصر علم و فناوری که تحولات بسیار سریع رخ می‌دهد و معلمان باید همپای دانش‌آموزان پیش روند و به شبهات آنها پاسخ دهند لذا نیاز بیشتری به آموزش وجود دارد.
در ادامه برنامه رضا سلامت‌پناه معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی روی خط برنامه آمد و بیان کرد: آنچه که به عنوان برنامه قرآنی از وزرا توقع داشتیم بیش از این بود و با توجه به ساختارهایی که در حوزه قرآن وجود دارد انتظار داشتیم برنامه‌های جدی‌تری ارائه شود.
وی در ادامه افزود: در امر قرآنی تنها یک اولویت داریم و در مقطعی از آن هستیم که بعد از گذر 4 دهه، برنامه‌های قرآنی دارای یک سند مهم راهبردی قرآن است که بنا است همه اولویت‌ها در آن سند بیاید که آمده است، سند تبلیغ و ترویج تصویب شده است و در وزارت ارشاد وضعیت خوبی دارد این است که تنها اولویت ما که جامع همه نیازها است اجرا سازی اسناد راهبردی توسعه قرآنی است که در برنامه‌های وزرا هم منعکس نشده است.
در ادامه مجددا نوبت به دهقان‌دار رسید تا به ارائه نظراتش بپردازد، وی بیان کرد: در ارتباط با آموزش منابع انسانی، حدود 380 هزار نیروی انسانی در آموزش ابتدایی برای تدریس مشغول هستند و دوره شکل‌گیری آموزش قرآن نیز در قمست اساسی آن همین مقطع ابتدایی است که در این مقطع در حال حاضر 16 هزار آموزگار با مدرک دیپلم داریم و 67 هزار آموزگار با مدرک فوق دیپلم داریم که از قدیم بوده‌اند.
دهقان‌دار گفت: با توجه به رسالت دانشگاه فرهنگیان پیشنهاد این است که این دانشگاه تدبیری بیندیشد که این افراد دارای مدرک دیپلم تا مرحله کارشناسی آموزش ببینند و مقطع آنها را بالا ببرد و طبیعتا این‌ها در عملکرد تدریسشان نتیجه خودش را خواهد داشت. همچنین یکی دیگر از مشکلات نیز مربوط به حوزه اعتبارات است که موجب شده مدیران مقاطع متوسطه و ابتدایی 6 ساعت نیز تدریس داشته باشند که این مسأله برای مدیران ابتدایی صحیح نیست.
وی در ادامه با اشاره به بخشی از این سند افزود: راهکار 3/1 در این سند به این شرح است که توسعه فرهنگ اقامه نماز و اهتمام به برپایی نماز جماعت در مدرسه و تقویت انس با قرآن در دانش‌آموزان و توسعه فرهنگ و سواد قرآنی با اصلاح برنامه‌ها و توانمندسازی معلمان در راستای تقویت مهارت روخوانی و روانخوانی در دوره ابتدایی، آشنایی با مفاهیم کلیدی قرآن در دوره متوسطه اول و آموزش معارف قرآنی در متوسطه دوم براساس منشور توسعه فرهنگ قرآنی است.
دهقان‌دار بیان کرد: با توجه به بند مذکور کاملا انتظارات از دولت روشن است، همچنین بند شش ماده یک منشور توسعه فرهنگ قرآنی عبارت است از: توسعه مهارت‌های روانخوانی، صحیح‌خوانی و درک معنای آیات قرآن کریم در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان است که البته در این راستا شورای توسعه فرهنگ قرآنی که یکی از کمیسیون‌های آن در آموزش و پرورش است تلاش‌هایی داشته‌اند، اما اینکه آیا به این هدف رسیده‌اند یا خیر جای بررسی دارد.
وی تصریح کرد: در حوزه تعلیم و تربیت به صورت عام چهار فاکتور وجود دارد، تعلیم‌دهنده، فراگیر، محتوای فی ما بین معلم و فراگیر و ما باقی عوامل که می‌توان به تجهیزات اشاره کرد، در آموزش قرآن باید دید بعد از تعیین اهداف و مصوبات به کدام یک از این موارد توجه شده و کدام موارد مورد غفلت واقع شده است.
دهقان‌دار بیان کرد: از زمانی که تأکیدات مقام معظم رهبری روی این موضوع شروع شده و منشور نیز تدوین شده است یک دهه می‌گذرد و برای نمونه طرح ملی حافظان قرآن با هدف تربیت 10 میلیون حافظ، ایجاد 10 هزار مدرسه قرآنی، طرح نورباران و بازنگری در تدوین کتب درسی انجام شده است.
وی در ادامه افزود: یک دانش‌آموز ابتدایی در طول شش سال بالغ بر 750 صفحه مطلب در مورد قرآن می‌خواند که در مقاطع متوسطه اول و دوم هم همینطور است و در واقع آن چیزی که مورد غفلت قرار گرفته آموزش خود معلمان است، باید دید چه مقدار معلمان را توانمند کرده‌ایم که بتواند این مأموریت را انجام دهد، به جهت محتوا و امکانات رشد خوبی داشته‌ایم اما در زمینه آموزش معلمان کار خوبی صورت نگرفته است.
در ادامه این برنامه حجت الاسلام و المسلمین سالک، عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی روی خط ارتباطی برنامه آمد و بیان کرد: بعد از آنکه دولت وزرای پیشنهادی را معرفی کرد مجلس در یک هفته به بررسی سوابق 17 وزیر می‌پردازد و کمیسیون‌های تخصصی پیرامون آن وزارت‌خانه فعال هستند، امروز هم از ساعت 9 صبح در خدمت وزیر پیشنهادی وزرات‌خانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش بوده‌ایم.
وی در مورد برنامه‌های قرآنی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: در بند هفتم برنامه‌های ایشان توسعه و تعمیق فعالیت‌های قرآن و عترت و نماز آمده است که یکی از برنامه‌های 46 گانه ایشان را تشکیل می‌دهد، البته بند 40 برنامه‌های ایشان نیز توجه به حوزه‌های علمیه و بهره‌گیری از آنها برای تربیت دانش‌آموزان است.
حجت الاسلام سالک گفت: توقعاتی که بنده از این وزارت‌خانه دارم این است که به سند تحول آموزش و پرورش در مقابل سند 2030 پرداخته شود و این که آموزش و پرورش بر اساس ارزش‌های دینی پیش رود؛ چرا که اگر این اتفاق بیفتد جامعه اصلاح خواهد شد که این موارد از ایشان خواسته شد.
وی در مورد وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ایشان هم فرهنگی هستند و هم سابقه حوزوی دارند و در برنامه‌های خودشان اسلام، اخلاق و ولایت را جزء اصول خودشان در سازمان‌دهی برنامه‌ها مطرح کرده‌اند و بحث دیگری که از اصول خودشان دانسته‌اند بحث قانون‌مندی است، ایشان 43 تهدید در زمینه فرهنگی را مطرح کردند و 4 برنامه ارائه داده‌اند و یکی از مسائل اصلی که روی آن تکیه دارند نیز مسائل دینی و قرآنی است.
در ادامه مجددا دهقان‌دار به ادامه سخنانش پرداخت و گفت: این که در برنامه‌های وزیر توسعه و تعمیق قرآن و عترت و نماز آمده این یک عنوان کلی است، اما این که چه فعالیت‌ها و اقداماتی قرار است که صورت گیرد و هر یک از آنها چه مقدار نیازمند اعتبار هستند جای بحث و بررسی دارد.
وی در ادامه افزود: مطابق برنامه‌ای که سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور برای کارمندان دولت در بحث آموزش منابع انسانی در نظر گرفته دستورالعمل‌هایی وجود دارد که طبق آن یک کارمند دولت 40 ساعت و مدیران 60 ساعت باید آموزش بینند البته این حداقل ساعت آموزشی برای همه دستگاه‌ها است نه برای آموزش و پرورش که کارش تعلیم و تربیت است و در عصر علم و فناوری که تحولات بسیار سریع رخ می‌دهد و معلمان باید همپای دانش‌آموزان پیش روند و به شبهات آنها پاسخ دهند لذا نیاز بیشتری به آموزش وجود دارد.
در ادامه برنامه رضا سلامت‌پناه معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی روی خط برنامه آمد و بیان کرد: آنچه که به عنوان برنامه قرآنی از وزرا توقع داشتیم بیش از این بود و با توجه به ساختارهایی که در حوزه قرآن وجود دارد انتظار داشتیم برنامه‌های جدی‌تری ارائه شود.
وی در ادامه افزود: در امر قرآنی تنها یک اولویت داریم و در مقطعی از آن هستیم که بعد از گذر 4 دهه، برنامه‌های قرآنی دارای یک سند مهم راهبردی قرآن است که بنا است همه اولویت‌ها در آن سند بیاید که آمده است، سند تبلیغ و ترویج تصویب شده است و در وزارت ارشاد وضعیت خوبی دارد این است که تنها اولویت ما که جامع همه نیازها است اجرا سازی اسناد راهبردی توسعه قرآنی است که در برنامه‌های وزرا هم منعکس نشده است.
در ادامه مجددا نوبت به دهقان‌دار رسید تا به ارائه نظراتش بپردازد، وی بیان کرد: در ارتباط با آموزش منابع انسانی، حدود 380 هزار نیروی انسانی در آموزش ابتدایی برای تدریس مشغول هستند و دوره شکل‌گیری آموزش قرآن نیز در قمست اساسی آن همین مقطع ابتدایی است که در این مقطع در حال حاضر 16 هزار آموزگار با مدرک دیپلم داریم و 67 هزار آموزگار با مدرک فوق دیپلم داریم که از قدیم بوده‌اند.
دهقان‌دار گفت: با توجه به رسالت دانشگاه فرهنگیان پیشنهاد این است که این دانشگاه تدبیری بیندیشد که این افراد دارای مدرک دیپلم تا مرحله کارشناسی آموزش ببینند و مقطع آنها را بالا ببرد و طبیعتا این‌ها در عملکرد تدریسشان نتیجه خودش را خواهد داشت. همچنین یکی دیگر از مشکلات نیز مربوط به حوزه اعتبارات است که موجب شده مدیران مقاطع متوسطه و ابتدایی 6 ساعت نیز تدریس داشته باشند که این مسأله برای مدیران ابتدایی صحیح نیست.
