محمدجواد ظریف:
خودباوری و نهراسیدن از قدرت‌ها رمز اقتدار ماست/ اصل برتری غرب در نظام بین‌المللی به سر آمده
گروه سیاسی: وزیر پیشنهادی امور خارجه با تشریح اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی در 4 دهه گذشته از جمله استقلال‌طلبی، خودباوری و نهراسیدن از قدرت‌های بزرگ، آنها را رمز قدرت کشور دانست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در ادامه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهای در جلسه علنی امروز، چهارشنبه 25 مردادماه، مجلس شورای اسلامی محمد جواد ظریف، وزیر پیشنهادی امور خارجه پس از صحبت‌های موافقان و مخالفت به ارائه نظرات و تشریح برنامه‌های خود پرداخت.
وی ابتدا با اشاره به حضور میلیونی مردم در انتخابات 29 اردیبهشت، گفت: خواهران و برادران عزیز! استقلال، خودباوری، نهراسیدن از قدرت‌های بزرگ و جانبداری از مظلومین در مقابل مستکبران و ظالمان، سیاست خارجی ایران در 4 دهه گذشته را شکل داده و این اصول، رمز قدرت کشور ماست.
وی ابتدا با اشاره به حضور میلیونی مردم در انتخابات 29 اردیبهشت، گفت: خواهران و برادران عزیز! استقلال، خودباوری، نهراسیدن از قدرت‌های بزرگ و جانبداری از مظلومین در مقابل مستکبران و ظالمان، سیاست خارجی ایران در 4 دهه گذشته را شکل داده و این اصول، رمز قدرت کشور ماست.
ظریف افزود: امام بزرگوار ما این باور عمیق را در مردم ایران نهادینه ساخت که قدرقدرتی در جهان جز خداوند وجود ندارد و تمامی قدرت های جهان ناگزیرند در برابر اراده ملت ها سر تعظیم و تسلیم فرود آورند. چارچوب های مصرح در قانون اساسی وظایف و تکالیف وزارت امور خارجه در پاسداری از استقلال و حاکمیت و تمامیت ارضی کشور را به تصویر کشیده است.
ظریف اظهار کرد: مجموعه ای از اسناد کلیدی نظیر سند چشم‌انداز، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه برنامه‌های کشور را در حوزه سیاست خارجی مشخص می‌کند، از طرف دیگر فراز راهبردی مقام معظم رهبری درباره رعایت عزت، حکمت و مصلحت، بر دوگانه اندیشه و ایجاد فاصله بین انقلابی بودن و عقلانی بودن خط بطلان می‌کشد.
وزیر پیشنهای امور خارجه با بیان اینکه بین ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی و سیاست و رفتار عقلانی رابطه‌ای منطقی و ماهوی وجود دارد، تأکید کرد: بی‌تردید اصل برتری غرب در نظام بین المللی به سر آمده و جهان وارد عصر پساغربی شده است. در دوران پساغربی سیاست جهانی در چند دولت بزرگ خلاصه نمی‌شود و کنشگران متعدد و متکثر شده و انحصار بازی از دست قدرت‌های غربی خارج شده است.
وی ادامه داد: قدرت و ثروت در جهان در حال جابه‌جایی است، هرچند که عناصر سخت قدرت کماکان مؤثرند، اما عناصر معنایی قدرت که جمهوری اسلامی ایران در این حوزه ید طولایی دارد، قدرت و ارزش راهبردی یافته است.
ظریف اضافه کرد: منطقه ما یکی از سخت‌ترین دوران تاریخی را پشت سر می‌گذراند. برخی از کنشگران منطقه‌ای هنوز با پیگیری بازی با حاصل جمع صفر برای خود و دیگران هزینه می‌تراشند و با اتکا فزاینده به قدرت‌های منطقه ای خشونت و افراط بر اعتدال و تعامل پیشه گرفته است، اما ایران به لطف الهی و بر اثر چهار دهه مقاومت مردم از ثبات، استحکام و اقتدار کم‌نظیری برخوردار است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران مظهر مردم‌سالاری دینی است و این از بزرگ ترین ذخایر انقلاب اسلامی است. آنچه به کشور ما قدرت بخشیده علاوه بر توان نظامی، صنعتی و علمی، سامانه معنایی و گفتمانی انقلاب اسلامی است که مردم و مسئولان کشور را به خودباوری رسانده است.
ظریف اظهار کرد: مجموعه ای از اسناد کلیدی نظیر سند چشم‌انداز، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه برنامه‌های کشور را در حوزه سیاست خارجی مشخص می‌کند، از طرف دیگر فراز راهبردی مقام معظم رهبری درباره رعایت عزت، حکمت و مصلحت، بر دوگانه اندیشه و ایجاد فاصله بین انقلابی بودن و عقلانی بودن خط بطلان می‌کشد.
وزیر پیشنهای امور خارجه با بیان اینکه بین ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی و سیاست و رفتار عقلانی رابطه‌ای منطقی و ماهوی وجود دارد، تأکید کرد: بی‌تردید اصل برتری غرب در نظام بین المللی به سر آمده و جهان وارد عصر پساغربی شده است. در دوران پساغربی سیاست جهانی در چند دولت بزرگ خلاصه نمی‌شود و کنشگران متعدد و متکثر شده و انحصار بازی از دست قدرت‌های غربی خارج شده است.
وی ادامه داد: قدرت و ثروت در جهان در حال جابه‌جایی است، هرچند که عناصر سخت قدرت کماکان مؤثرند، اما عناصر معنایی قدرت که جمهوری اسلامی ایران در این حوزه ید طولایی دارد، قدرت و ارزش راهبردی یافته است.
ظریف اضافه کرد: منطقه ما یکی از سخت‌ترین دوران تاریخی را پشت سر می‌گذراند. برخی از کنشگران منطقه‌ای هنوز با پیگیری بازی با حاصل جمع صفر برای خود و دیگران هزینه می‌تراشند و با اتکا فزاینده به قدرت‌های منطقه ای خشونت و افراط بر اعتدال و تعامل پیشه گرفته است، اما ایران به لطف الهی و بر اثر چهار دهه مقاومت مردم از ثبات، استحکام و اقتدار کم‌نظیری برخوردار است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران مظهر مردم‌سالاری دینی است و این از بزرگ ترین ذخایر انقلاب اسلامی است. آنچه به کشور ما قدرت بخشیده علاوه بر توان نظامی، صنعتی و علمی، سامانه معنایی و گفتمانی انقلاب اسلامی است که مردم و مسئولان کشور را به خودباوری رسانده است.
ظریف افزود: ایران امنیتش را از درون کشور خود و مردم می گیرد و به هیچ کشور خارجی متکی نیست و با اخم هیچ کشوری خوشحال و مضطرب نمی‌شود. جمهوری اسلامی قدرت اقتصادی خود را نیز از درون می‌گیرد، ایران به مسئولیت منطقه‌ای خود آگاه بوده و به دنبال منطقه‌ای قدرتمند پیشرفته و با ثبات است. خوشبختانه در دولت یازدهم قدم‌های خوبی برداشته شده که مهم ترین آن گذر از پرونده هستهای و تحمیل پذیرش حق مردم ایران در بهره‌برداری از فناوری صلح‌آمیز هستهای است.
وی با بیان اینکه موانع بهبود معیشت مردم به عنوان هدف اصلی وزارت امور خارجه برداشته شد، گفت: بپذیریم که مردم بزرگ ایران تنها نمونه خروج از منشور ملل متحد در تاریخ هفتاد ساله این سازمان را با افتخار به نام خود ثبت کردند، لذا لازم می‌دانم از نقش برجسته مجلس شورای اسلامی و به ویژه ریاست مجلس شورای اسلامی در روند مذاکرات، تصویب برجام و نظارت بر اجرای برجام که حق مجلس و بزرگترین حمایت از دستگاه دیپلماسی است، تشکر کنم.
ظریف در ادامه به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا اشاره کرد و گفت: این مصوبه تصویر مقتدرانه‌ای از همدلی و هم‌افزایی قوای سه گانه و تلاش مشترک همه برای دفاع از منفع و مقابله با بدعهدی‌ها ایجاد کرد.
وزیر پیشنهای امور خارجه با تأکید بر اینکه دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه دیپلماسی منحصر به مذاکرات هستهای نیست، گفت: قفل مناسبات خارجی به صورت متوازن، هدفمند و هوشمندانه گشوده شد که حضور نمایندگان عالی 105 کشور و سازمان بین‌المللی در مراسم تحلیف نمادی از این اقبال جهانی است.
ظریف عنوان کرد: حضور 30 هیئت از اروپا، شامل 10 هیئت به ریاست مقامات رده اول و 20 وزیر و نماینده ویژه، 27 هیئت از آسیا با 16 مقام رده اول و 11 وزیر و نماینده ویژه، 26 هیئت از آفریقا با 14 مقام رده اول و 12 وزیر و نماینده ویژه، 9 هیئت از قاره امریکا با 3 مقام رده اول و 6 وزیر و نماینده ویژه که در هیچ مراسمی از آغاز پیروی انقلاب با شکوه اسلامی تا امروز سابقه نداشته است و مجلس را این افتخار را به نام خود ثبت کرده است.
ظریف در ادامه با بیان اینکه در حوزه دیپلماسی اقتصادی راهبرد ملی ما تامین پایدار منافع ملی در محیط ناپایدار منطقه و جهان است، اظهار کرد: تحقق این امر مهم در وزارت امور خارجه با محور قرار دادن اقتصاد در متن دیپلماسی متبلور می‌شود. دیپلماسی اقتصاد محور نیازمند هماهنگی قانونی و فرهنگی روابط اقتصادی خارجی در وزارت خارجه و جهت دادن منافع فعالان اقتصادی؛ بنگاه‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی اقتصادی در مسیر تامین منافع ملی است.
وی عنوان کرد: وزارت امور خارجه با تقویت جهت‌گیری راهبرد اقتصادی در ساختار مرکز و سفارتخانهها و با ایجاد انگیزه و آموزش‌های لازم برای مدیران، سفرا و کارشناسان، معاونت جدید اقتصادی و سفارتخانهها را در جهت تقویت اقتصاد مقاومتی به کار خواهد گرفت و در این مسیر حمایت از ورود به بازارهای جهانی و منطقه‌ای برای صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی، تسهیل تامین منابع مالی و جذب سرمایه، فن‌آوری و گردشگری، ارتقای جایگاه جهانی کشور در اقتصاد دانش‌بنیان در اولویت کاری ما قرار خواهد داشت.
ظریف ادامه داد: ایجاد زمینه های لازم برای حضور مؤثر اقتصاد کشور، به ویژه بخش خصوصی در زنجیره ارزش جهانی، توسعه روابط اقتصادی با همسایگان، قدرت‌های نوظهور و تسهیل توافق با کشورهای اروپایی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ اقتصادی و توجه به ظرفیت های بازارهای جهانی جدید برای اطمینان و دست‌یابی به اهداف بسیار مهم است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه اظهار کرد: اجتناب از تصمیمات و حرکات شتاب‌زده، خودباوری، اتکا به خرد جمعی، استقبال از نقد سازنده، همفکری نهادینه با نخبگان دانشگاهی و نمایندگان مجلس، راستگویی در ارتباط با مسئولان و مردم و تنظیم مطالبات عمومی بر مبنای واقعیات، راهنمای جهت‌گیری اجرایی وزارت امور خارجه در 4 سال آینده خواهد بود،
ظریف اظهار کرد: پایه‌های اقتدار دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بر انسجام داخلی، مشارکت همگانی سیاسی و مدنی، توان علمی و فناوری، رشد و پیشرفت اقتصادی و قدرت بازدارندگی کشور استوار است. برای حضور فعال در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی باید توانمندی‌ها و مزیت های نسبی کشور شناسایی و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد و فرصت‌های موجود و ظرفیت‌های مورد نیاز بازتولید شوند.
ظریف در پایان عنوان کرد: در صورتی که مجددا از رای ارزشمند نمایندگان مجلس شورای اسلامی برخوردار شوم، با توکل به خداوند قادر و متعال، توسل به معصومین (ع)، تمسک به عنایات ولی عصر (عج) و پیروی از رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و با اعتماد به مردم هوشیار و دلاور ایران از هیچ کوششی فروگذار نخواهم کرد.
یادآور می‌شود، پیش از سخنان وزیر پیشنهادی اطلاعات، موافقان و مخالفان در جلسه صبح امروز به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود درباره برنامه‌های محمدجواد ظریف پرداختند.
محمدعلی پورمختار، محمدرضا پورابراهیمی و محمدجواد ابطحی به عنوان مخالف وزیر صحبت کردند که محورهای اصلی سخنان آنان، کارکرد ضعیف سفارتخانهها و عدم نظارت وزارت امور خارجه بر نحوه عملکرد سفارتخانهها، حمایت ضعیف از اتباع ایرانی، کاهش سطح روابط با کشورهای امریکای لاتین، ضعف وزارت خارجه در ایجاد اجماع علیه آمریکا بابت اقدامات ضد حقوق بشری، انتقاد از ساختار فعلی وزارت امور خارجه در جهت دیپلماسی اقتصادی، ایجاد موانع حقوقی و قانونی برای اظهارنظر در حوزه سیاست خارجی، کوتاه آمدن در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا و لزوم توجه به دستورالعمل‌های قرآن در حوزه سیاست خارجی از جمله نحوه مذاکره و توافق با دشمنان و نحوه مقابله با نقض عهد آنها بود.
همچنین حسین رضازاده، بهرام پارسایی، زهرا ساعی و طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی هم به عنوان موافق وزیر صحبت کردند که محورهای اصلی صحبت موافقان، دیپلماسی منطقی و اخلاق‌مدار وزیر، استفاده همیشگی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در سیاست خارجی، خارج ساختن ایران از انزوای تحمیلی، ارائه ابتکارات نو، توجه به جایگاه زنان و قومیت‌ها در سمت‌های وزارت خارجه، بازگرداندن عزت ملی، کارامدی سفرای اعزامی به کشورهای مهم اروپایی، توجه ویزه به دیپلمالسی اقتصادی، اتخاذ راهبرد مناسب در مقابله با ایران‌هراسی، نقش مؤثر تبلیغی شخص وزیر درباره ایران و ضرورت تسری این ویژگی به بدنه وزارتخانه، مدیریت روابط بحرانی با عربستان، گسترش همکاری‌های سازنده با همسایگان از جمله ترکیه، ایجاد تحرک در روابط با کشورهای اروپایی، حفظ ابتکار عمل در مقابل اقدامات خصمانه دولت جدید امریکا و رویکرد تحسین‌آمیز در توجه به مشکلات زیست‌محیطی بود.
وی با بیان اینکه موانع بهبود معیشت مردم به عنوان هدف اصلی وزارت امور خارجه برداشته شد، گفت: بپذیریم که مردم بزرگ ایران تنها نمونه خروج از منشور ملل متحد در تاریخ هفتاد ساله این سازمان را با افتخار به نام خود ثبت کردند، لذا لازم می‌دانم از نقش برجسته مجلس شورای اسلامی و به ویژه ریاست مجلس شورای اسلامی در روند مذاکرات، تصویب برجام و نظارت بر اجرای برجام که حق مجلس و بزرگترین حمایت از دستگاه دیپلماسی است، تشکر کنم.
ظریف در ادامه به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا اشاره کرد و گفت: این مصوبه تصویر مقتدرانه‌ای از همدلی و هم‌افزایی قوای سه گانه و تلاش مشترک همه برای دفاع از منفع و مقابله با بدعهدی‌ها ایجاد کرد.
وزیر پیشنهای امور خارجه با تأکید بر اینکه دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه دیپلماسی منحصر به مذاکرات هستهای نیست، گفت: قفل مناسبات خارجی به صورت متوازن، هدفمند و هوشمندانه گشوده شد که حضور نمایندگان عالی 105 کشور و سازمان بین‌المللی در مراسم تحلیف نمادی از این اقبال جهانی است.
ظریف عنوان کرد: حضور 30 هیئت از اروپا، شامل 10 هیئت به ریاست مقامات رده اول و 20 وزیر و نماینده ویژه، 27 هیئت از آسیا با 16 مقام رده اول و 11 وزیر و نماینده ویژه، 26 هیئت از آفریقا با 14 مقام رده اول و 12 وزیر و نماینده ویژه، 9 هیئت از قاره امریکا با 3 مقام رده اول و 6 وزیر و نماینده ویژه که در هیچ مراسمی از آغاز پیروی انقلاب با شکوه اسلامی تا امروز سابقه نداشته است و مجلس را این افتخار را به نام خود ثبت کرده است.
ظریف در ادامه با بیان اینکه در حوزه دیپلماسی اقتصادی راهبرد ملی ما تامین پایدار منافع ملی در محیط ناپایدار منطقه و جهان است، اظهار کرد: تحقق این امر مهم در وزارت امور خارجه با محور قرار دادن اقتصاد در متن دیپلماسی متبلور می‌شود. دیپلماسی اقتصاد محور نیازمند هماهنگی قانونی و فرهنگی روابط اقتصادی خارجی در وزارت خارجه و جهت دادن منافع فعالان اقتصادی؛ بنگاه‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی اقتصادی در مسیر تامین منافع ملی است.
وی عنوان کرد: وزارت امور خارجه با تقویت جهت‌گیری راهبرد اقتصادی در ساختار مرکز و سفارتخانهها و با ایجاد انگیزه و آموزش‌های لازم برای مدیران، سفرا و کارشناسان، معاونت جدید اقتصادی و سفارتخانهها را در جهت تقویت اقتصاد مقاومتی به کار خواهد گرفت و در این مسیر حمایت از ورود به بازارهای جهانی و منطقه‌ای برای صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی، تسهیل تامین منابع مالی و جذب سرمایه، فن‌آوری و گردشگری، ارتقای جایگاه جهانی کشور در اقتصاد دانش‌بنیان در اولویت کاری ما قرار خواهد داشت.
ظریف ادامه داد: ایجاد زمینه های لازم برای حضور مؤثر اقتصاد کشور، به ویژه بخش خصوصی در زنجیره ارزش جهانی، توسعه روابط اقتصادی با همسایگان، قدرت‌های نوظهور و تسهیل توافق با کشورهای اروپایی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ اقتصادی و توجه به ظرفیت های بازارهای جهانی جدید برای اطمینان و دست‌یابی به اهداف بسیار مهم است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه اظهار کرد: اجتناب از تصمیمات و حرکات شتاب‌زده، خودباوری، اتکا به خرد جمعی، استقبال از نقد سازنده، همفکری نهادینه با نخبگان دانشگاهی و نمایندگان مجلس، راستگویی در ارتباط با مسئولان و مردم و تنظیم مطالبات عمومی بر مبنای واقعیات، راهنمای جهت‌گیری اجرایی وزارت امور خارجه در 4 سال آینده خواهد بود،
ظریف اظهار کرد: پایه‌های اقتدار دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بر انسجام داخلی، مشارکت همگانی سیاسی و مدنی، توان علمی و فناوری، رشد و پیشرفت اقتصادی و قدرت بازدارندگی کشور استوار است. برای حضور فعال در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی باید توانمندی‌ها و مزیت های نسبی کشور شناسایی و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد و فرصت‌های موجود و ظرفیت‌های مورد نیاز بازتولید شوند.
ظریف در پایان عنوان کرد: در صورتی که مجددا از رای ارزشمند نمایندگان مجلس شورای اسلامی برخوردار شوم، با توکل به خداوند قادر و متعال، توسل به معصومین (ع)، تمسک به عنایات ولی عصر (عج) و پیروی از رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و با اعتماد به مردم هوشیار و دلاور ایران از هیچ کوششی فروگذار نخواهم کرد.
یادآور می‌شود، پیش از سخنان وزیر پیشنهادی اطلاعات، موافقان و مخالفان در جلسه صبح امروز به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود درباره برنامه‌های محمدجواد ظریف پرداختند.
محمدعلی پورمختار، محمدرضا پورابراهیمی و محمدجواد ابطحی به عنوان مخالف وزیر صحبت کردند که محورهای اصلی سخنان آنان، کارکرد ضعیف سفارتخانهها و عدم نظارت وزارت امور خارجه بر نحوه عملکرد سفارتخانهها، حمایت ضعیف از اتباع ایرانی، کاهش سطح روابط با کشورهای امریکای لاتین، ضعف وزارت خارجه در ایجاد اجماع علیه آمریکا بابت اقدامات ضد حقوق بشری، انتقاد از ساختار فعلی وزارت امور خارجه در جهت دیپلماسی اقتصادی، ایجاد موانع حقوقی و قانونی برای اظهارنظر در حوزه سیاست خارجی، کوتاه آمدن در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا و لزوم توجه به دستورالعمل‌های قرآن در حوزه سیاست خارجی از جمله نحوه مذاکره و توافق با دشمنان و نحوه مقابله با نقض عهد آنها بود.
همچنین حسین رضازاده، بهرام پارسایی، زهرا ساعی و طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی هم به عنوان موافق وزیر صحبت کردند که محورهای اصلی صحبت موافقان، دیپلماسی منطقی و اخلاق‌مدار وزیر، استفاده همیشگی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در سیاست خارجی، خارج ساختن ایران از انزوای تحمیلی، ارائه ابتکارات نو، توجه به جایگاه زنان و قومیت‌ها در سمت‌های وزارت خارجه، بازگرداندن عزت ملی، کارامدی سفرای اعزامی به کشورهای مهم اروپایی، توجه ویزه به دیپلمالسی اقتصادی، اتخاذ راهبرد مناسب در مقابله با ایران‌هراسی، نقش مؤثر تبلیغی شخص وزیر درباره ایران و ضرورت تسری این ویژگی به بدنه وزارتخانه، مدیریت روابط بحرانی با عربستان، گسترش همکاری‌های سازنده با همسایگان از جمله ترکیه، ایجاد تحرک در روابط با کشورهای اروپایی، حفظ ابتکار عمل در مقابل اقدامات خصمانه دولت جدید امریکا و رویکرد تحسین‌آمیز در توجه به مشکلات زیست‌محیطی بود.
