وی با اشاره به اینکه در هنگام بعثت رسول
الله(ص) سوءاستفاده از شعر و شاعری زیاد بود گفت: در عرب جاهلی شعر بهشدت مورد
سوءاستفاده در جهت مقاصد نادرست بود به همین جهت در آن تاریخ آیات 224 تا 227 نازل شدند: «وَالشُّعَرَاءُ يَتَّبِعُهُمُ
الْغَاوُونَ (224) أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ (225)
وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ (226) إِلَّا الَّذِينَ
آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا
وَانْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا
أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ(227) ؛ و شاعران (یاوه سرای کفار مانند عالمان بیعمل و مدعیان باطل) را مردم جاهل گمراه پیروی کنند. آیا ننگری که آنها خود به هر وادی حیرت سرگشتهاند؟و آنها بسیار سخنان میگویند که یکی را عمل نمیکنند، مگر آن شاعران که اهل ایمان و نیکوکار بوده و یاد خدا بسیار کردند و برای
انتقام از (هجو و) ستمی که در حق آنها (و سایر مؤمنان) شده (به نظم سخن و
طبع شعر) به انتقام و دفاع برخاستند (و به شمشیر زبان با دشمنان دین جهاد
کردند، آنان را مؤمنان پیروی خواهند کرد) و آنان که ظلم و ستم کردند به
زودی خواهند دانست که به چه کیفر گاهی و دوزخ انتقامی بازگشت میکنند.
وی افزود: در این آیات دو گروه شاعر از هم جدا شدهاند؛ شعر و شاعری که در جهت منفی هدف گذاری شده است و شعر و شاعری که در جهت مثبت عمل میکند. خداوند در قرآن از آنجایی که در زمان جاهلیت سوء استفاده از شعر زیاد بود در این آیه ابتدا افرادی که از شعر سوءاستفاده میکنند را خطاب قرار داده و فرموده است، تنها گمراهان به دنبال این چنین شعرهای میروند، اولین ویژگی شاعران این شعرها این است که خیالبافی میکنند و برپایه خیالات و هیجانات روحی شعر میسازند.
تولیت آستان حضرت عبدالعظیم(ع) با تاکید بر اینکه ذاکران و مداحان باید ویژگیهای شاعران و شعرهای مناسب را بدانند گفت: شاعران اهل بیت(ع) باید مراقب باشند برای اهل بیت(ع) خیالبافی نکرده و براساس خیال شعر نگویند. شعرهایی که از چشم، ابرو و ... میگویند اهانت به اهل بیت(ع) است. مداحان باید شعرهایی از کمالات مستند اهل بیت(ع) و فضائل اخلاقی آنها بخوانند.
آیتالله ریشهری ویژگی دوم مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) که در این نیز به آن اشاره شده است را عمل کردن به آنچه میگویند عنوان کرد و گفت: اگر چیزی میخوانید که دیگران گریه میکنند باید خود نیز گریه کنید. گاهی مداحان اشعاری را میخوانند که باعث میشود مردم به شدت گریه کنند و به اصطلاح مجلس بگیرد اما در این زمان خود خوشحال میشوند که مجلس گرفتهاند، در حالی که شعری که میخوانند اول باید در خودشان تاثیر کند.
وی ایمان و باور داشتن به حقانیت این مسیر و بسیاری ذکر الهی را از ویژگیهای شاعران و مداحان خوب یاد کرد و گفت: این گروه هستند که شعرهای میسازند که دشمن شکن است. شعر فقط برای گریه کردن نیست بلکه برای مقابله با دشمنان اسلام و بشریت است. مجالس ابا عبدالله(ع) باید ظلمستیز باشد.
آیتالله ری شهری با تاکید عنوان کرد: تلاش کنیم در قالبی ذکر مصیبت شود که امام حسین(ع) دوست دارد؛ هم در آهنگ و هم در محتوا و مضمون شعر اولین نکته در مداحی اخلاص است، یعنی برای خدا بخوانید. کسی میتواند ذاکر باشد که مخلص باشد و برایش مهم نباشد که آیا پول میدهند یا نمیدهند، کم میدهند یا زیاد میدهند، اگر انسان هدفش در زندگی پول باشد در مقابل هدف امام حسین(ع) قرار گرفته است.
این مفسر قرآن کشورمان عنوان کرد: اینکه مداحی طی کند یا اگر کم پول دادند دعوا کند و یا پیغام و پسغام بفرستد خطرناک است و با اخلاص و ذاکری اهل بیت(ع) منافات دارد.
وی شرط اول اخلاص و مهمترین شرط مداحی را مستند حرف زدن و صداقت ذکر کرد و گفت: شهادتنامه امام حسین(ع) مستندترین مطالب را در خود دارد که مداحان میتوانند از آن استفاده کنند. اگر این دو شرط صداقت و مستند حرف زدن را انجام دهید امام حسین(ع) ما را میپذیرد و اسممان را در دفتر ذاکران خود جای میدهد.