راه‌اندازی کمیته یاوران وقف با هدف بهره‌مندی از وقف جمعی

زینت زمانیان، کارشناس امور مشارکت‌های نهاد کتابخانه عمومی استان خراسان رضوی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، در پاسخ به این سوال که از چه سالی کتابخانه وقفی در نهاد کتابخانه عمومی استان خراسان رضوی آغاز به کار کرد، گفت: از ابتدای تأسیس کتابخانه‌های عمومی در کشور و در سال‌های بسیار کهن، وقف در حوزه ساخت کتابخانه‌های عمومی و تأمین کتاب آن توسط خیران و واقفان در فرهنگ مردم کشور ما رواج داشته است. 

وی ادامه داد: در بین کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی، کتابخانه عمومی حاج عبداللهی شهرستان گناباد در زمین مربوط به موقوفه مرحوم حاج عبداللهی و از محل کمک‌های جمعی مردم گناباد در سال‌های 91 و 92 احداث شده است.

زمانیان تصریح کرد: زمین تعدادی از کتابخانه‌های عمومی استان نیز به صورت وقفی است. از جمله کتابخانه عمومی امام خمینی(ره) در شهر طرقبه، کتابخانه عمومی شهید مدرس در شهر کاشمر و ... .

کارشناس امور مشارکت‌های نهاد کتابخانه عمومی استان خراسان رضوی هدف از جذب خیران در حوزه ترویج کتابخوانی و ساخت کتابخانه‌های عمومی را تأمین زیرساخت‌های لازم جهت ارتقای فرهنگ عموم مردم جامعه و پیشگیری از بسیاری از معضلات و مشکلات اجتماعی جامعه دانست و افزود: خدا را شاکریم که به واسطه داشتن فرهنگ و تمدن غنی، ساخت و اهدای کتابخانه‌های عمومی جزء تفکر رایج مردم این مرز و بوم است.

وی در پاسخ به این سوال آیا به غیر از وقف کتابخانه وقف دیگری هم انجام می‌شود، تصریح کرد: وقف در حوزه تأمین کتاب کتابخانه‌های عمومی نیز در بین خیران بسیار رایج است. خصوصاً در زمینه وقف کتب خطی و چاپ سنگی که تعداد زیادی از آنها را در شهرستان تربت حیدریه شاهد هستیم.

زمانیان عنوان کرد: همچنین خیران به اهدای کتاب به کتابخانه‌های عمومی نیز بسیار اهتمام داشته و نمونه‌های زیادی از این نوع در استان موجود است.

کارشناس امور مشارکت‌های نهاد کتابخانه عمومی استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه به منظور بهره‌مندی بیشتر از کمک‌های خیران و واقفان استان، اداره کل کتابخانه‌های عمومی با مساعدت اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی نسبت به راه‌اندازی کمیته یاوران وقف اقدام نموده است، اظهار کرد: که از جمله مزایای این کمیته بهره‌مندی از وقف‌های جمعی است. گستره فعالیت کمیته یاوران وقف در سطح استان است و کلیه واقفان و خیران استان کوچکترین کمک‌های خود در زمینه ساخت کتابخانه‌های عمومی و تأمین کتاب و تجهیز آن را می‌توانند در قالب وقف انجام دهند.  

وی ادامه داد: از جمله فعالیت‌های اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی راه‌اندازی کتابخانه‌های عمومی سیار جهت خدمات‌رسانی به روستاهای استان است و طی سال‌های 94 تا 96 دو دستگاه کتابخانه سیار در شهرستان‌های مشهد و تایباد راه‌اندازی شده است. لذا از واقفان و خیران استان دعوت می‌شود در این حوزه نیز اداره کتابخانه‌های عمومی را یاری کنند.

زمانیان در پاسخ به این سوال که تا کنون چند وقف در زمینه‌های مختلف صورت گرفته است، بیان کرد: آنچه که تاکنون در حوزه ایجاد کتابخانه‌های عمومی توسط خیران انجام شده است در زمینه اهداء و در قالب قراردادهای مختلف متناسب با شرایط مورد قبول هرکدام از خیرین است. از مجموع 114 باب کتابخانه عمومی نهادی فعال در سطح استان تعداد 30 باب کتابخانه عمومی با کمک‌های خیران و سایر دستگاه‌های اجرایی به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور واگذار و اهداء گشت که این تعداد 26% از کل کتابخانه‌های استان را شامل می‌شود. 

کارشناس امور مشارکت‌های نهاد کتابخانه عمومی استان خراسان رضوی تصریح کرد: همچنین تعداد 98 باب کتابخانه عمومی مشارکتی و مستقل در استان خراسان رضوی فعال است که این کتابخانه‌ها با همت مردمی و با مشارکت خیران ایجاد و اداره می‌شود و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تنها در خصوص صدور مجوز فعالیت آنها اقدام می‌نماید و در زمان فعالیت نیز از برخی حمایت‌های نهاد کتابخانه‌ها بهره‌مند است. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا در ازای وقف مبلغی هم دریافت می‌شود یا افراد متقاضی دریافت مبلغی هستند، عنوان کرد: در خصوص کتابخانه‌های وقفی و یا زمین‌های وقفی کتابخانه‌های عمومی، اداره کتابخانه‌ها مطابق با وقف‌نامه و تحت نظارت اداره کل اوقاف عمل می‌کند. 

این مسئول در خصوص بیشترین وقف‌های انجام شده در شهرستان‌ها، ادامه داد: در موضوع کتابخانه‌های وقفی در شهرستان‌های گناباد و کاشمر تعداد کتابخانه بیشتری موجود است.

زمانیان بیان کرد: اما در موضوع اهدای کتابخانه‌های عمومی و ایجاد کتابخانه عمومی مشارکتی و یا مستقل در شهرستان مشهد شاهد تعداد بیشتری کتابخانه عمومی هستیم. از جمله کتابخانه‌های خیرساز شهرستان مشهد کتابخانه عمومی فرزانه جامع واقع در شهرک طرق و کتابخانه عمومی شهید ابوطالب اطهر در روستای زاک است.