سیدجلال ساداتیان:
سران اقلیم با تصرف کرکوک ناچار به کوتاه آمدن هستند/ نتایج سیاست «چماق و هویج»
گروه سیاسی: کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به غافلگیر شدن سران اقلیم کردستان در موضوع تصرف کرکوک توسط دولت مرکزی عراق گفت: این غافلگیری مانع از این خواهد شد که اقلیم دست به یک حرکت تند بزند. زیرا عمده مناقشات میان دو طرف بر سر نفت کرکوک بود و در این وضعیت، سران اقلیم مجبور به کوتاه آمدن خواهند شد و شرایط به سمت متعادل شدن پیش خواهد رفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) تحولات اقلیم کردستان عراق پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال، شکل پیچیده‌ای پیدا کرد و با وجود تأکید دولت مرکزی عراق، ایران و ترکیه بر ضرورت حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی عراق و ورود آیت‌الله سیستانی به این مسئله، سران اقلیم کردستان بر ضرورت اجرایی شدن نتایج همه‌پرسی و جدایی اقلیم کردستان از عراق اصرار ورزیدند و کار به جایی رسید که در روزهای گذشته مسئله کرکوک به نقطه کانونی در درگیری‌های دولت مرکزی و اقلیم تبدیل شد و دولت مرکزی توانست با همراهی ارتش و حشدالشعبی کرکوک را از پیشمرگه‌های کرد بازپس گرفته و این شهر مهم نفتی را تحت کنترل خود درآورد.
حال باید منتظر ماند و دید آینده تحولات کردستان عراق به کدام سمت و سو خواهد رفت و آیا سران اقلیم از خواسته‌های خود دست خواهند کشید یا خیر.
سید جلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین‌المللی و کاردار اسبق جمهوری اسلامی ایران در لندن، در گفت‌وگو با ایکنا به تحلیل روند تحولات آینده کردستان عراق به ویژه پس از تصرف کرکوک توسط دولت مرکزی می‌پردازد.
ایکنا: مسعود بارزانی با چه پشتوانه‌ای سناریوی استقلال اقلیم کردستان عراق را کلید زد و اکنون روند تحولات آینده اقلیم کردستان با توجه به تحت کنترل درآمدن کرکوک توسط نیروهای دولتی عراق به کدام سمت و سو خواهد رفت؟
ـ به عقیده من آقای بارزانی تصور نمی‌کرد ایران، ترکیه و دولت مرکزی عراق با این میزان جدیت در مقابل او صف‌‌آرایی کنند. همچنین او تصور می‌کرد با حمایت اولیه اسرائیل از همه‌پرسی، آمریکا هم پشت سر اقلیم کردستان خواهد ایستاد و با حمایت آنها، او می‌تواند سناریوی خود را به پیش ببرد.
اما با سکوت آمریکا و اعلام بی‌طرفی واشنگتن در این ماجرا به دلیل روابط خوب آمریکا هم با دولت مرکزی عراق و هم با اقلیم قضایا به شکل دیگری پیش رفت. با این اوصاف من گمان می‌کنم بارزانی مجبور به عقب‌نشینی خواهد شد. البته در این چند روز تلاش‌های زیادی برای میانجی‌گری میانت اقلیم و دولت مرکزی صورت گرفت که نتیجه نداد.
در موضوع کرکوک نیز سران اقلیم، به طور جدی غافلگیر شدند و این غافلگیری مانع از این خواهد شد که اقلیم دست به یک حرکت تند بزند. زیرا عمده مناقشات میان دو طرف بر سر نفت کرکوک بود و در این وضعیت، سران اقلیم مجبور به کوتاه آمدن خواهند شد و شرایط به سمت متعادل شدن پیش خواهد رفت.
ایکنا: عدم حمایت امریکا و اسرائیل از اقدامات اقلیم کردستان به ویژه پس از برگزاری همه‌پرسی چه دلایلی داشت؟
ـ سران اقلیم حقیقتا تصور می‌کردند آمریکا به طور جدی وارد این صحنه خواهد شد زیرا اسرائیل با وجود ادعاهای قلدرمابانه فراوان، مرد این میدان نبود تا بخواهد به تنهایی خودش وارد یک جنگ جدی در این منطقه شود.
اسرائیل به خوبی می‌داند جو منطقه‌ای و بلکه بین‌المللی علیه اوست و از طرفی نه بنیه مالی این کار را دارد و نه استفاده از قوی‌ترین سلاح سخت‌افزاری، سلاح هسته‌ای، کارساز می‌شود زیرا استفاده از سلاح هسته‌ای برای اسرائیل امنیت‌آور نخواهد بود و با کوچکترین استفاده از این سلاح، در واقع به مرگ خودش دامن زده است. در نتیجه سران اقلیم که تصور می‌کردند از این حمایت‌ها برخوردار خواهند شد به ناچار کوتاه آمدند و شاید با اطلاع از این وضعیت هم بود که دولت مرکزی مناطق اشغالی مانند کرکوک را به تصرف خود درآورد و نیروهایش را در آن مناطق مستقر کرد.
البته بعید است که در حومه کرکوک و بقیه مناطق، درگیری‌ای خاصی به وجود بیاید و اظهارنظرهای حامیان طرفداران اقلیم از جمله دبیر کل کومله، به نوعی خواندن آیه یأس بود و نشان می‌داد امیدی به تحقق شرایط خود ندارند.
ایکنا: سیاست جمهوری اسلامی ایران را از ابتدای آغاز بحران اقلیم تا به امروز چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ سیاستی که با همکاری ایران و ترکیه در حمایت از دولت مرکزی عراق در پیش گرفته شد چماقی بود که در قالب سیاست «چماق و هویج» بلندشد. اما در واقع سیاست ایران بیشتر متمرکز بر میانجی‌گری بود و در این راستا سردار سلیمانی با طرفین ماجرا، سران اقلیم و دولت مرکزی، دیدار و گفت‌وگو کرد و «هویج» را هم باید در اینجا لمس کرد. ولی نهایتا وقتی نیروهای ارتش عراق کرکوک را بازپس گرفتند طبیعی است که اقلیم چندان از این ماجرا شادمان نخواهد بود.
سران اقلیم اصرار دارند که نتایج مربوط به این همه‌پرسی را اجرایی کنند و دولت مرکزی هم تأکید کرده تا مادامی که سران اقلیم اعلام عقب‌نشینی از نتایج همه‌پرسی نکنند مذاکره‌‌ای صورت نخواهد گرفت فلذا به نظر می‌آید کمی تنش در این بخش ادامه می‌یابد. اما تا اینجای ماجرا باید گفت سیاست «چماق و هویج» به خوبی نقش خود را ایفا کرده است.
حال باید منتظر ماند و دید آینده تحولات کردستان عراق به کدام سمت و سو خواهد رفت و آیا سران اقلیم از خواسته‌های خود دست خواهند کشید یا خیر.
سید جلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین‌المللی و کاردار اسبق جمهوری اسلامی ایران در لندن، در گفت‌وگو با ایکنا به تحلیل روند تحولات آینده کردستان عراق به ویژه پس از تصرف کرکوک توسط دولت مرکزی می‌پردازد.
ایکنا: مسعود بارزانی با چه پشتوانه‌ای سناریوی استقلال اقلیم کردستان عراق را کلید زد و اکنون روند تحولات آینده اقلیم کردستان با توجه به تحت کنترل درآمدن کرکوک توسط نیروهای دولتی عراق به کدام سمت و سو خواهد رفت؟
ـ به عقیده من آقای بارزانی تصور نمی‌کرد ایران، ترکیه و دولت مرکزی عراق با این میزان جدیت در مقابل او صف‌‌آرایی کنند. همچنین او تصور می‌کرد با حمایت اولیه اسرائیل از همه‌پرسی، آمریکا هم پشت سر اقلیم کردستان خواهد ایستاد و با حمایت آنها، او می‌تواند سناریوی خود را به پیش ببرد.
اما با سکوت آمریکا و اعلام بی‌طرفی واشنگتن در این ماجرا به دلیل روابط خوب آمریکا هم با دولت مرکزی عراق و هم با اقلیم قضایا به شکل دیگری پیش رفت. با این اوصاف من گمان می‌کنم بارزانی مجبور به عقب‌نشینی خواهد شد. البته در این چند روز تلاش‌های زیادی برای میانجی‌گری میانت اقلیم و دولت مرکزی صورت گرفت که نتیجه نداد.
در موضوع کرکوک نیز سران اقلیم، به طور جدی غافلگیر شدند و این غافلگیری مانع از این خواهد شد که اقلیم دست به یک حرکت تند بزند. زیرا عمده مناقشات میان دو طرف بر سر نفت کرکوک بود و در این وضعیت، سران اقلیم مجبور به کوتاه آمدن خواهند شد و شرایط به سمت متعادل شدن پیش خواهد رفت.
ایکنا: عدم حمایت امریکا و اسرائیل از اقدامات اقلیم کردستان به ویژه پس از برگزاری همه‌پرسی چه دلایلی داشت؟
ـ سران اقلیم حقیقتا تصور می‌کردند آمریکا به طور جدی وارد این صحنه خواهد شد زیرا اسرائیل با وجود ادعاهای قلدرمابانه فراوان، مرد این میدان نبود تا بخواهد به تنهایی خودش وارد یک جنگ جدی در این منطقه شود.
اسرائیل به خوبی می‌داند جو منطقه‌ای و بلکه بین‌المللی علیه اوست و از طرفی نه بنیه مالی این کار را دارد و نه استفاده از قوی‌ترین سلاح سخت‌افزاری، سلاح هسته‌ای، کارساز می‌شود زیرا استفاده از سلاح هسته‌ای برای اسرائیل امنیت‌آور نخواهد بود و با کوچکترین استفاده از این سلاح، در واقع به مرگ خودش دامن زده است. در نتیجه سران اقلیم که تصور می‌کردند از این حمایت‌ها برخوردار خواهند شد به ناچار کوتاه آمدند و شاید با اطلاع از این وضعیت هم بود که دولت مرکزی مناطق اشغالی مانند کرکوک را به تصرف خود درآورد و نیروهایش را در آن مناطق مستقر کرد.
البته بعید است که در حومه کرکوک و بقیه مناطق، درگیری‌ای خاصی به وجود بیاید و اظهارنظرهای حامیان طرفداران اقلیم از جمله دبیر کل کومله، به نوعی خواندن آیه یأس بود و نشان می‌داد امیدی به تحقق شرایط خود ندارند.
ایکنا: سیاست جمهوری اسلامی ایران را از ابتدای آغاز بحران اقلیم تا به امروز چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ سیاستی که با همکاری ایران و ترکیه در حمایت از دولت مرکزی عراق در پیش گرفته شد چماقی بود که در قالب سیاست «چماق و هویج» بلندشد. اما در واقع سیاست ایران بیشتر متمرکز بر میانجی‌گری بود و در این راستا سردار سلیمانی با طرفین ماجرا، سران اقلیم و دولت مرکزی، دیدار و گفت‌وگو کرد و «هویج» را هم باید در اینجا لمس کرد. ولی نهایتا وقتی نیروهای ارتش عراق کرکوک را بازپس گرفتند طبیعی است که اقلیم چندان از این ماجرا شادمان نخواهد بود.
سران اقلیم اصرار دارند که نتایج مربوط به این همه‌پرسی را اجرایی کنند و دولت مرکزی هم تأکید کرده تا مادامی که سران اقلیم اعلام عقب‌نشینی از نتایج همه‌پرسی نکنند مذاکره‌‌ای صورت نخواهد گرفت فلذا به نظر می‌آید کمی تنش در این بخش ادامه می‌یابد. اما تا اینجای ماجرا باید گفت سیاست «چماق و هویج» به خوبی نقش خود را ایفا کرده است.
