ارتقای سلامت اجتماعی؛ در پایبندی به شاخص اسلامی

طهماسبی درباره روش کار کتاب خود، اظهار کرد: این کتاب بر اساس این روش نگارش شده که در یک موضوعی ابتدا آیات قرآن را آورده و سپس احادیث معصومین(ع)، در هم‌سویی آیات و موضوع مورد نظر آورده شده و در ادامه تحلیل این مباحث و در نهایت با یک نگاه راهبردی، نکات کاربردی بحث را بیان کردیم، اینکه این آیات و روایات چه کاربردی در زندگی ما دارد، در زندگی دینی، دنیوی و اخروی و در نهایت با یک حدیث مرتبط با موضوع، بحث مورد نظر را تمام کردیم.

وی ادامه داد: سعی کرده‌ایم مباحث و نکات به اختصار باشد و به مهم‌ترین ابعاد یک زندگی شایسته توجه نماییم. در فصل اول به یکی از مهم‌ترین مباحث اعتقادی که همانا خداباوری، ولایت‌پذیری و آخرت‌محوری است، اشاره کرده‌ایم که این‌ها خود به یک زندگی شایسته اسلامی جهت‌دهی می‌کنند. این اعتقادات؛ آثار متعددی در زندگی فردی و اجتماعی ما دارند و می‌توانند آرامش فردی و سلامت اجتماعی را به ارمغان بیاورند. در فصل دوم کتاب به رویکردهای فردی زندگی انسان که فرد با رعایت آنها، به زندگی‌اش رنگ و بوی اسلامی بودن می‌بخشد. در این فصل به شاخصه‌های فردی که در قرآن و روایات به آنها اشاره شده، پرداخته شده؛ اقامه نماز و روزه و مواردی که هر کدام از اینها آثار متعددی در زندگی فردی و اجتماعی دارند، از جمله آن شاخصه‌هاست. در فصول دیگر رویکردهای رفتاری بیان شده و بحث‌هایی که در زندگی با آنها مواجه هستیم تبیین شده است؛ مسائلی مانند افسردگی، مشکلات روحی و روانی که در برخورد با بعضی مشکلات و اتفاقات زندگی افراد پدید می‌آید. در آموزه‌های دینی ما به این مسائل توجه شده و راهکارهایی ارائه شده که بتواند از این آسیب‌ها جلوگیری نماید و آرامش را برای فرد مومن به ارمغان بیاورد و از این مشکلات به آسانی خارج شود.

نویسنده این کتاب با اشاره به اثرگذاری رعایت و یا بی‌توجهی مسائل اخلاقی در زندگی، گفت: عدم توجه به مباحث اخلاقی و یا اهتمام به فضائل اخلاقی و اجتناب از رذائل اخلاقی، همگی در جامعه امروزی ما تاثیر دارد و در مقوله اجتماعی این را باید گفت که اسلام دین فردی و دین مهجوریت نیست، بلکه هدف آن؛ ارتقای سلامت اجتماعی جامعه و ساختن مدینه فاضله‌ای است که هر فردی در آن احساس امنیت کند؛ لذا شاخصه‌هایی برای زندگی فردی و اجتماعی تدوین کرده که جامعه برای تامین امنیت خود ملزم به رعایت آنهاست. این شاخصه‌های اخلاقی سمت و سو به جامعه می‌دهد که اینها می‌تواند در سطح کلان، فردی و خرد هم تاثیرات مهمی داشته باشد؛ شاخصه‌هایی مانند امر به معروف و نهی از منکر، اتحاد و یکپارچگی، مشورت و پایبندی به معاهدات و پیمان‌ها.

وی افزود: در فصل آخر مباحث اقتصادی که مبتلابه است، مطرح شده است؛ همان‌طور که می‌دانید «فقر» یکی از شریان‌های کفر بیان شده و در این فصل راهکارهایی برای یک زندگی شایسته بر اساس آیات و روایات بیان شده که اجرای آنها به اقتصاد خانواده کمک می‌کند و باعث پویایی و مدیریت اقتصادی می‌شود و نیز باعث می‌شود خانواده از آسیب‌های فقر و تنگدستی در امان باشد. این شاخص‌ها همچنین علاوه بر سطح خرد و خانواده، در سطح کلان و جامعه باعث تحقق اقتصاد مقاومتی می‌شود و انضباط اقتصادی و عدالت اقتصادی را به دنبال دارد و نتیجه ملموس آن؛ کمک به اقشار آسیب‌پذیر جامعه، ترویج اخلاق اقتصادی و پرهیز از اسراف است که توصیه‌هایی فرهنگی نیز محسوب می‌شوند، اینها همه از مهمترین مباحث اقتصادی است.

طهماسبی که دانشجوی سال آخر دکتری علوم قرآن و حدیث است، عنوان کرد: نکته مهم این است که در این کتاب، با نگاه به آیات قرآن و روایات معصومین(ع) به این مباحث پرداخته شده و نکات کاربردی در هر مسئله‌ای را در زندگی متذکر شده‌ایم و با حدیثی از معصومین(ع)، بحث‌ها به اتمام رسانده شده، اگر بخواهیم به شاخص‌های زندگی شایسته بر اساس آیات و روایات بپردازیم، چندین جلد خواهد شد، چرا که دین اسلام، دین جامعی است و به تمام نیازهای بشری پاسخ داده. هدف از تالیف این کتاب این بود که مجموعه‌ای مختصر و کاربردی باشد که افراد با خواندن آن احساس خستگی نکنند و نیز همه ابعاد را در عین خلاصه بودن، در بر بگیرد و به سمت یک زندگی اسلامی جهت‌دهی کند.

وی در خصوص تکراری بودن موضوع کتاب و اینکه در این زمینه کتاب‌های متعددی نگارش شده، افزود: کتاب‌های متعددی در این زمینه نوشته شده و این کتاب حاصل چندین پژوهش و سخنرانی‌های متعدد در جشنواره‌های گوناگون بوده که بنده انجام دادم. ما همیشه نباید به این اکتفا کنیم که اگر در مورد موضوعی کتابی نوشته شد، دیگران نباید کتابی بنویسند، ممکن است فرد دیگری کتابی تالیف نماید و موضوع را تکمیل کند و تحلیل بهتری از مسئله داشته باشد. همان‌طور که اکنون 400 نوع تفسیر در مورد قرآن نوشته شده است.

نگارنده گفت: در این کتاب سعی بر آن بوده که صرف بیان نباشد، راهکار نیز ارائه شود، مثلا در فصل نخست و در بحث اعتقادات، خداباوری را با ذکر نمونه‌ای بیان کرده‌ایم، ابتدا این موضوع در آیینه آیات و روایات بررسی شده و اینکه چه مصادیقی دارد و اشاره شده که خداباوری در زندگی، فکر، نیت است و انسان در همه احوال خدا را شاهد و ناظر اعمال خود می‌بیند و این در زندگی‌اش تاثیر خواهد داشت. کسی که در زندگی قائل به نظاره‌گری خداوند است، مراقب اعمال خود خواهد بود؛ «وَ هُوَ مَعَكُمْ أَیْنَ مَا كُنْتُمْ؛ و او در هر كجا كه باشید، با شما است»، و یا بر اساس آیات قرآن و روایات، کسی که معتقد به حضور خدا باشد و او را ناظر بر اعمال خود ببیند، نه‌تنها اعمال، بلکه افکار خود را مدیریت و افکار منفی را از خود دور می‌کند و یا به این آیه اشاره شده «وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ؛ و اگر آنچه در دل دارید آشکار و یا مخفی کنید همه را خدا در محاسبه شما خواهد آورد».

وی افزود: اطاعت از خداوند نه‌تنها رضایت الهی را به دنبال دارد، بلکه آرامش دنیوی در همه حال نصیب انسان می‌شود که بزرگترین نعمت در مسئله خداباوری است؛ «الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ بازآمدگان به سوى خدا کسانى‌اند که به او ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام مى‌گیرد. بدانید که تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش مى‌یابد». این آرامش بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی را کاهش می‌دهد. اعتقاد به خداوند؛ عاملی در رد امید به دیگران و اعتماد به قادر متعال است، این امید به خداوند باعث آرامش بیشتر به خداوند می‌شود؛ «وَ مَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛ و هر که بر خدا توکل کند، خدا او را کافی است». اینها نمونه‌هایی از کتاب است، سعی شده این مباحث را به صورت ملموس در زندگی بیان شود.

یادآور می‌شود، کتاب «زندگی شایسته از منظر قرآن و عترت» نوشته اصغر طهماسبی بلداجی، توسط انتشارات نظری تهران و در 500 شماره و با قیمت 9 هزار تومان، به چاپ رسیده و در آبان‌ماه جاری به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شمیرانات رونمایی شد.