در همایش پاکستان عنوان شد:
اقبال لاهوری، شاعری متأثر از قرآن و اهل بیت
گروه بین‌الملل: همایش «تأثیر افکار علامه محمد اقبال و مولانا رومی بر متصوفه معاصر» به همت خانه فرهنگ ایران در راولپندی پاكستان، با همکاری دانشگاه ملی زبان‌های نوین اسلام‌آباد، برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ همزمان با یکصدوچهلمین سالروز تولد علامه محمد اقبال لاهوری، همایش علمی و فرهنگی «تأثیر افکار علامه اقبال و مولانا رومی بر متصوفه معاصر» به همت خانه فرهنگ كشورمان در راولپندی، با همکاری بخش زبان فارسی دانشگاه ملی زبان‌های نوین اسلام‌آباد (نومل) و با حمایت مرکز مطالعات فرهنگی ـ بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، برگزار شد.
آیین افتتاحیه این همایش با سخنرانی محمد سفیر، مدیر بخش زبان فارسی دانشگاه نومل اسلام‌آباد آغاز شد كه در آن بر تأثیرپذیری اقبال، شاعر برجسته مشرق از مولانا رومی، تأکید شد.
در ادامه علی آقانوری، مسئول خانه فرهنگ ایران در راولپندی پاكستان در سخنرانی خود ضمن گرامیداشت یکصدوچهلمین سالگرد تولد علامه محمد اقبال لاهوری، بیان كرد: علامه اقبال و مولانا، دو شخصیت بزرگ ایران و پاکستان هستند که در قرن‌های مختلف زیسته و آثار بسیار ارزشمند و گرانقدری از خود به یادگار گذاشته‌اند و نامشان بر تارک علم و ادب درخشیده است و از جایگاه جهانی برخوردار هستند.
وی همچنین با گفتن اینكه علامه اقبال، دلبستگی زیادی به افکار مولانا داشت و در این ارتباط مضامین و مشترکات بسیاری بین آنها وجود دارد، افزود: این دلبستگی به حدی بود که از او با عنوان مرشد و پیر یاد می‌کند و به دلیل تشابهات بسیار زیادی که بین مولوی و اقبال وجود دارد، بعضی از محققان اقبال را مولوی عصر خود نامیده‌‌اند.
آقانوری در ادامه گفت: اقبال بدون تردید یکی از شاعران و متفکران عصر اخیر است که با شناخت علوم اسلامی و علوم جدید، به دنبال احیای عظمت امت اسلامی بود و راه او دقیقاً در مسیر شریعت اسلامی بوده و همچنین آثار ایشان نشان می‌دهد که وی شناخت عمیقی نیز به عرفان داشته و به عرفا و صوفیان واقعی ارادت داشت.
تشابهات اقبال و مولانا
وابسته فرهنگی ایران در راولپندی پاكستان ادامه داد: اقبال همانند مولانا، کسی را عارف می‌داند که وقتی به شأن و جایگاه و منزلتی نائل آمد، به ملموسات بازمی‌گردد و آنچه را در سیر و سلوک تجربه کرده است، برای بهبود وضعیت جامعه به کار می‌برد و لذت خود را به جامعه می‌چشاند و برخلاف این تصور و باور که عارف بایستی گوشه‌نشین بوده و کاری به جامعه و مسلمانان نداشته باشد، مسئولانه نسبت به جوامع اسلامی برخورد می‌كند.
وی تأكید كرد: از دیدگاه اقبال، انسان واقعی بایستی پیوسته در طلب آرمان‌های انسانی باشد که پویایی و تلاش، سرلوحه آن است. همچنین علامه اقبال و مولانا، دین مبین اسلام را می‌ستایند و مسلمانان را از تعصب و فرقه‌گرایی بر حذر می‌دارند.
علی آقانوری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اقبال، نقطه عشق امت اسلامی را عشق به پیامبر اکرم(ص) دانسته و با هوشیاری، نقطه اصلی وحدت جهان اسلام و دنیای اسلام را به خوبی درک کرده و مطرح می‌كند. در سراسر آثار اقبال، عشق به آن حضرت مشهود است.
سخنان آقانوری در این مراسم اینگونه پایان یافت: در شرایطی که گروه‌های افراطی و تروریستی به نام اسلام، ضربات سنگینی به جوامع اسلامی زده‌اند و تصویر غلطی از اسلام به جهانیان نشان داده‌اند، شناخت و ترویج افکار و اندیشه‌های بزرگ اقبال و مولانا، موجب جلوگیری از انحرافات و نیز شناخت بیشتر جوامع اسلامی به ویژه جوانان از آموزه‌های آنها که برگرفته از قرآن و اسلام است، می‌شود.
ضیاءالدین نجم، رئیس دانشگاه نومل، دیگر سخنران این همایش بود كه طی آن گفت: همچنان که می‌توانیم از قرآن کریم برای هدایت و سرپرستی راهنمایی بگیریم، از اقبال و محمدعلی جناح نیز می‌توانیم راهنمایی جوییم که این شخصیت‌های برجسته دینی بهترین راهنما هستند.
وی در ادامه با تأکید بر اتحاد مسلمانان، بیان كرد: استکبار جهانی درصدد اختلاف میان مسلمانان و جامعه شیعه و سنی است که بایستی سیاست‌های شیطانی آنها را درک كرده و اراده‌های آنها را با اتحاد و وحدت نقش بر آب کنیم.
افتخار عارف حسین، رئیس فرهنگستان زبان ملی پاکستان هم در سخنان خود اظهار كرد: امروزه در جهان به مناسبت علامه اقبال و مولانا رومی، همایش‌های علمی زیادی برگزار می‌شود؛ چون این دو شخصیت در میدان تصوف، انقلابی را برپا كرده‌اند که در قرون گذشته وجود نداشته است و عرفان اسلامی را به عنوان عرفان حقیقی معرفی كرده‌اند و عرفان را در مقابل تفکرات قدیم که عبارت بود از دوری از دنیا و جامعه، برای بیداری جامعه اسلامی مطرح كردند.
مولانا؛ احیاگر تصوف
افتخار عارف حسین تأکید كرد: مسلمانان در آن زمان دچار مشکلات زیادی بودند که این مشکلات از سوی غرب بر آنان تحمیل شده بود و آنها نیز غافل از حل آن مشکلات تحت سلطه استکبار زندگی می‌کردند که در همان زمان مولانا رومی برای بیداری و حل مشکلات آنان قدم برداشته و تصوف را احیا كرد.
وی افزود: علامه اقبال نیز در منطقه شبه قاره که زیر سلطه انگلستان بود، از آن شخصیت بزرگ عرفانی پیروی و مردم این منطقه را با تصوف و عرفان حقیقی آشنا کرد.
رئیس فرهنگستان زبان ملی پاکستان در پایان گفت: در جهت همسویی میان اقبال و مولانا رومی می‌توان گفت؛ در اشعار این دو شخصیت حدود 250 موضوع با یکدیگر تشابه دارد.
مهدی هنردوست، سفیر ایران در پاكستان، سخنران بعدی این همایش بود كه اظهار كرد: در جهان، اقبال تنها به عنوان یک شاعر معرفی شده است؛ در حالیکه اقبال، سفیر اسلام در جهان بوده است.
هنردوست گفت: اگر در زندگانی اقبال دقت شود، خواهیم دید که وی درد جامعه اسلامی را به خوبی احساس كرده؛ همانطوری که در شعر «لاله سوزم در خیابان شما» آن را بیان كرده است.
وی در بخشی دیگری از سخنان خود بر ترویج اتحاد و وحدت بین جامعه اسلامی از سوی اقبال اشاره كرد و گفت: مردم می‌دانند که اقبال شاعر بزرگی بوده؛ اما پی نبردند كه وی چه شخصیت بزرگ عرفانی و فلسفی بوده است.
سفیر كشورمان افزود: اقبال شاعر، عارف و فیلسوف بزرگ جهان اسلام بوده است که میراث مشترک و افتخار بزرگ دو ملت ایران و پاکستان محسوب می‌شود؛ بنابراین اگر ما بخواهیم از آن شخصیت بزرگ قدردانی كنیم، بایستی در جامعه خود اتحاد و وحدت را ترویج داده و میراث علمی وی را در نسل جوان ترویج دهیم. همچنین باید تأكید كرد كه تفکرات اقبال، متأثر از قرآن کریم، پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) بوده است.
بنا بر اعلام این گزارش، با پایان‌یافتن بخش افتتاحیه، مقالات علمی این همایش در دو بخش صبح و عصر توسط اساتید و اندیشمندان اقبال‌شناس ایران و پاكستان، ارائه شد.
همچنین در حاشیه برگزاری این همایش و به همت خانه فرهنگ ایران در راولپندی، نمایشگاه کتاب متشکل از کتاب‌های ارزشمند اقبال و مولانا رومی به زبان‌های اردو، انگلیسی و فارسی، در معرض بازدید شرکت‌کنندگان قرار گرفت/.
مطالب مرتبط
