ممیزی‌های سخت و بایگانی شدن استعدادها/ تشکیل «لُجنه» علمی

محمد بنیادی، پیشکسوت قرآنی کشورمان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به بیان اهمیت استعدادیابی پرداخت و گفت: استعدادیابی به طور کلی به معنای برگزیدن است و شخصی که استعدادیابی می‌شود در واقع مصطفی است، اما کسی را باید برگزید که دارای شاخص‌های ویژه و منحصر به فرد در آن هنر مورد نظر باشد که او را از دیگران متمایز کند.
وی در ادامه افزود: در نتیجه بحث انتخاب افراد برای به کارگیری در کارهای خاص یک نوع وظیفه، الزام و کار مبنایی است، خود این استعدادیابی اگر مبنای حرکت یک جامعه باشد آن جامعه دائماً رو به رشد خواهد بود، لذا استعدادیابی لازمه تبلیغ و ترویج و پویایی یک مجموعه عمومی است، در مجموعه‌های خصوصی نیز همین طور است که البته یکی از آنها مربوط به مباحث قرآنی است که استعدادیابی در این زمینه از اوجب واجبات است.
مدرس و قاری پیشکسوت قرآن بیان کرد: ما مکلف هستیم که در ارتباط با قرآن یک جریان عمومی داشته باشیم که مانند خط و خطاطی است، خط را همه بایند بدانند تا بتوانند در ارتباطات عمومی موفق باشند، اما آن کسی که خطاط است و به صورت حرفه‌ای روی خط اشراف دارد، دیگران نیز از چنین فردی بهره می‌گیرند، اما در هنر تلاوت قرآن، قاری دارای یک استعداد منحصر به فرد است که از حوزه فردی خارج است و به حوزه اجتماعی باز می‌گردد.
وی در ادامه تصریح کرد: به این معنا که صدای قاری گوش‌نواز است و افراد نیز به صدای او جذب می‌شوند، لذا اگر بخواهیم هر کاری را تحویل جامعه دهیم باید با بالاترین کیفیت باشد، قاری که استعدادیابی می‌شود نیز ملزوماتش این است که بتواند این هنر را خوب و بی نظیر منتقل کند.
بنیادی گفت: تلاوت قرآن، هنری است که در قالب صداپیشگان قرار می‌گیرد، قاری نیز جزء هنرمندان صداپیشه است و زمانی می‌تواند صدای خودش را عرضه کند که دارای نصاب‌های ملموس عاطفی و زیبا باشد، همچنین کار یک قاری از صداپیشه به مراتب سخت‌‌تر است.
وی در پاسخ به این سؤال که کدام یک از نهادها باید امر استعدادیابی را برعهده بگیرند، بیان کرد: در کشور ما نهادهای نظارتی شورای عالی قرآن است که بر پخش صدا و سیما نیز نظارت دارد و ایفای نقش می‌کند، اما به نظر بنده به جای این که یک مجموعه کوچک را ناظر قرار دهیم باید یک مجموعه بزرگی را به صورت استانی داشته باشیم و نخبگان و اساتید، استعدادها را شناسایی کنند و به مراکز معرفی نمایند، یکی از دلایلی که چهره‌های خوب جایی در صدا و سیما ندارند، این است که ممیزی‌ها سخت است و اعمال سلیقه‌هایی صورت می‌گیرد.
بنیادی تصریح کرد: در واقع باید یک لجنه‌ای از اساتید صاحب سبک تشکیل شود و دولتی هم نشود، ضمن اینکه باید به افراد مستعد نیز میدان داده شود و به سمتی برویم که تلاوت و اذان‌های افراد غیر معروف نیز از صدا و سیما پخش شود، فقط به دنبال این هستیم که یک نفر صدای آنچنانی داشته باشد در حالی که اینطور نیست و با یک صدای زیبای معمولی هم می‌توان قرآن خواند و آن را پخش کرد. ممیزی‌های سخت، موجب بایگانی شدن و دفع استعدادها می‌شود.
پیشکسوت قرآنی کشورمان در ادامه بیان کرد: مراحل کشف استعداد، آموزش، ارتقا، تثبیت آن هنر است، اما نباید هر یک از این مراحل خودشان مانع باشند، ضمن اینکه اختلاف نظر برخی از اساتید نیز باید برطرف شود که راه بر طرف کردن اختلاف سلایق نیز این است که باید اصولی تعریف شود و بعد از این که این اصول ارائه شد و قاری به همه شاخص‌ها مسلط بود نظر نهایی را مردم ارائه کنند.
بنیادی گفت: ذائقه مردمی باید بالاتر از ذائقه اساتید قرار گیرد، اساتید باید بگویند نحوه قرآن خواندن این فرد صحیح است، اما جاذبه صدای او را باید مردم تشخیص دهند، صدایی آقای شجریان یا مرحوم حسین صبحدل و یا موذن‌زاده اردبیلی طوری بوده که مردم با جان و دل گوش می‌کنند و آنها را پذیرفته‌اند. در نتیجه باید به نقش مردم توجه داشت.
وی در ادامه تصریح کرد: وقتی اساتید گفتند که این قاری تلاوتش مورد تأیید است و مردم هم از 100 درصد 90 درصد تلاوت او را مورد پذیرش قرار دادند در این صورت می‌توان گفت که 90 درصد هفته باید صدای این قاری پخش شود.
بنیادی در پاسخ به این سؤال که رسانه‌ها چه نقشی در زمینه استعدادیابی دارند؟ بیان کرد: همین کاری که شما انجام می‌دهید یکی از اقدامات است، تنویر افکار عمومی، روشنگری، بخشی از فعالیتی است که رسانه‌ها می‌توانند داشته باشند، ضمن این که رسانه‌ها باید یک بخشی داشته باشند که افرادی که در مسابقات موفق شده‌اند، معرفی شوند و نباید از مطرح کردن این افراد ترس داشت.
وی در ادامه افزود: ایکنا را به این دلیل دوست دارم که وقتی رسانه‌ها دیگر به این مسائل نمی‌پردازند، ورود می‌کند و ای کاش همه روزنامه‌ها یک صفحه ایکنا داشته باشند، ایکنا نیز مانند رادیو و شبکه قرآن است، اما نکته قابل توجه این است که همه رسانه‌ها باید وارد شوند و سهم خودشان را انجام دهند.
بنیادی در پاسخ به این سؤال که نظر شما در مورد مسابقات در زمینه استعدادیابی چیست؟ بیان کرد: مسابقات تا به حال نقش بی‌نظیری در ایران داشته است، اساتید و داورانی که در دهه 90 در مسابقات شرکت می‌کنند، نسبت به دهه 50 بسیار افزایش یافته است. اما مسابقات به گونه‌ای است که یک جهش می‌خواهد.
وی در ادامه افزود: متسابقان نسبت به گذشته رشد کرده‌اند، اما این جمله که مسابقات موجب استعدادسوزی شده است، صحیح نیست، اما کشف استعداد از طریق مسابقات باید اصلاح شود. باید نصاب‌هایی که برای تجوید و صوت و ... در نظر می‌گیرند، دارای یک سیر منطقی باشد. در تلاوت قرآن محوری‌ترین اصل صوت و لحن است و برای نمونه می‌توان نمره وقف و ابتدا و تجوید را در مجموع 20 قرار دهند و 80 نمره را به صوت و لحن اختصاص دهند. در این صورت است که افراد توانمند می‌توانند شناسایی شوند.
بنیادی تصریح کرد: چون مسابقات باید قدرت و توانایی صوتی را نشان دهد باید میکرفون را نیز از قاری گرفت، وقتی قاری بدون میکرفون قرآن را تلاوت می‌کند معلوم می‌شود که چقدر توانمند است.