شناخت حقیقت زندگی در گرو شناخت حقیقت مرگ است

مهدی امام‌جمعه، عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، با بیان اینکه در قرآن یک فلسفه عمومی درباره مرگ‌‌اندیشی وجود دارد که براساس آن غیر خدا در جهت سیرالی‌الله به فنا می‌رسند، اظهار کرد: فلسفه مرگ در عالم ماده، در حقیقت به فلسفه خلقت آن بازمی‌گردد. فلسفه خلقت ماده، سیر الی‌الله یا به عبارتی تعالی و تکامل به سوی خداوند است.
وی با اشاره به آیه «يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ ۖ وَبَرَزُوا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ؛ روزى كه زمين به غير اين زمين و آسمان‌ها [به غير اين آسمان‌ها] مبدل گردد و [مردم] در برابر خداى يگانه قهار ظاهر شوند» و آیه «أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ »، بیان  کرد: این آیات بدین معنا هستند که «صیرورت» و «شدن» همه چیز به سوی خدا خواهد بود و این مستلزم آن است که انسان از مرحله دنیا یا مادی فراتر و به مرحله متعالی‌تر (مرگ) عزیمت کند، مرگ در این معنا به معنی نیستی و نابودی نیست، بلکه یک انتقال و تعالی است. انسان با آگاهی خودش ماوراء ماده را کشف می‌کند و با تصمیم‌گیری و اختیار از مرحله‌ای که در آن قرار دارد، صعود می‌کند که از آن به مرگ تعبیر می‌شود.
عضوهیئت‌علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به حدیثی از پیامبراکرم(ص)، که فرمودند« مُوتُوا قَبلَ اَن تمُوتُوا؛ بمیرید قبل از آنکه بمیرید»، ادامه داد: در این حدیث، واژه «بمیرید» دوم همان مرگ طبیعی است، ولی ما انسان‌ها قبل از اینکه به ناچار و به ناگزیر این عالم را ترک کنیم، می‌توانیم به این مهم پی‌ببریم که یک عالم متعالی‌تر از این عالم نیز وجود دارد و با شناخت آن عالم، می‌توان سرمایه‌های لازم برای آن عالم را در همین عالم کسب کرد که در اینجا از آن با عنوان «موتوا» تعبیر شده است.
امام‌جمعه در ادامه به دیدگاه فیلسوفان غربی در خصوص مسئله مرگ اشاره کرد و گفت: فیلسوفان غربی در این زمینه دو دیدگاه مطرح کرده‌اند، یک دسته آن‌ها فیلسوفان الهی می‌باشند که معتقدند وجود منحصر به این عالم مادی نیست و در واقع زندگی انسان فقط منحصر به همین زندگی دنیوی نیست و دیگر اینکه این‌ها مرگ را به معنی نیستی و نابودی نمی‌دانند. دسته‌ای دیگر از فیلسوفان غربی، ماتریالیست یا مادی‌گرا هستند که مرگ را به معنای نابودی و نیستی می‌دانند.
وی ادامه داد: فلاسفه و متکلمین اسلامی همه معتقدند که عالمی غیر از این عالم ماده وجود دارد و زندگی انسان منحصر به این زندگی دنیوی نیست، اما بین متکلمین و فلاسفه اسلامی نیز بعضا در این رابطه اختلافی وجود دارد، زیرا فلاسفه اسلامی معتقدند انسان دارای یک بعد جدا از ماده است و این‌ دسته فیلسوفان براساس تعریفی که درباره روح ونفس دارند، معتقدند این روح و نفس در جهت قرب الی‌الله تعالی پیدا می‌کند. ولی متکلمین معتقدند که انسان علاوه بر بدن مادی، بعد دیگری موسوم به جسم لطیف دارد و  نفس انسانی همان جسم لطیف می‌باشد که بعد از مرگ، این بدن مادی متلاشی می‌شود و از بین می‌رود، ولی جسم لطیف همچنان باقی است.
وی با بیان اینکه مرگ‌اندیشی به معنی کشف حقیقت مرگ است، تصریح کرد: انسان تا واقعیت مرگ را درنیابد، حقیقت زندگی را نمی‌تواند بشناسد، بدین معنا که شناخت حقیقت زندگی در گرو شناخت حقیقت مرگ است. مرگ یک انتقال از عالمی با یک زندگی خاص به عالمی با یک زندگی متعالی‌تر می‌باشد. شناخت حقیقت مرگ به شناخت حقیقت زندگی کمک می‌کند.
امام جمعه خاطر نشان کرد: اگر مرگ یک مقطع پایانی برای کل وجود انسان در نظر گرفته شود و حیات و زندگی انسان را یک امتداد کوتاه و محدود بدانیم، تمام اهداف و آرزوها و برنامه‌ریزی‌های انسان خود به خود در همین امتداد محدود، می‌گنجد؛ ولی اگر با مرگ اندیشی دریابیم که مرگ پایان نیست و در حقیقت مرگ آغاز دیگری برای انسان است و زندگی تداوم دارد، آرزوها و اهداف انسان نیز خیلی بزرگ‌تر می‌شود، زیرا هرکس آرزوها و اهدافش را به اندازه امتدادی که برای زندگی خود قائل است، ترسیم می‌کند.