وظیفه قرآنی مسئولان در اعتراضات هدایت از طریق نفوذ به دل‌هاست

یحیی یثربی، استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبائی و صاحب تفسیر روز در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در پاسخ به این پرسش که به نظر شما شیوه برخورد با معترضان از منظر قرآن چگونه است؟ گفت: من به عنوان یک محقق در قرآن و نه مدعی عمل به قرآن معتقدم سطح قرآن خیلی عالی است و اگر ما به آن عمل کنیم مشکلی نخواهیم داشت. حادثه خواهیم داشت اما مشکلی اساسی نخواهد بود. الان در این جریانات اخیر نمی‌توان انکار کرد که یک سری از جریانات مانند منافقین که جایگاهی در بین مردم ندارند و همین‌طور کشورهایی مانند آمریکا، اسرائیل و عربستان موج‌سواری می‌کنند، اما مردم از این جریانات حمایت نمی‌کنند، آنچه ما باید انجام دهیم و راه حل مشکلات حاضر است، عمل به قرآن است.

زود قضاوت نکنیم

یثربی افزود: از نظر قرآنی ما نباید در قضاوت شتاب کنیم. اولین چیزی که بر مسئولان لازم است این است که مردم و جوانان را مانند فرزند خودشان تحویل بگیرند. وقتی فرزندی رفتار عجیب و غریبی انجام می‌دهد و به پدر و مادر اهانت کرده و خشم ابراز می‌کند، پدر و مادر اول باید او را تحویل بگیرند تا او از خانه خارج نشود و ابتدا بینند که مشکل چیست. اگر از نظر معیشتش عصبانی است، فکری به حال آن بکنند. الان ما در جامعه هستیم و می‌دانیم که حجم عظیمی از مردم از وضع زندگی ناراضی هستند.

وی تصریح کرد: شما به عنوان یک خبرنگار می‌دانید که نارضایتی و فاصله طبقاتی زیاد شده است. حتی در آموزش و پرورش که بنده در آغاز سال تحصیلی نکاتی را مطرح کردم. فردی میلیاردر است و فردی به نان شب محتاج است و معلوم نیست که این فرد این همه پول را از کجا آورده است.

نویسنده تفسیر روز ادامه داد: شرایط چنان است که یکی در پول غرق می‌شود و یکی بدون هیچ پولی خانه‌نشین شده است، یکی با پول و پارتی پنج شغل دارد و یکی پنج فرزند دارد که ده سال است فارغ التحصیل شده‌اند و شغل ندارند. این‌ها را ما در جامعه می‌بینیم که هست، اما چرا باید اول بگوییم این جریان‌ها از خارج هدایت می‌شوند و ترامپ و عربستان سعودی باعث شده است. فرزندان همین مردمی که انقلاب اسلامی را به وجود آورده‌اند از ما گله‌مندند.

به سراغ مردم برویم

یثربی با بیان اینکه اولین وظیفه قرآنی مردم، مسئولان و روحانیون این است که به سراغ این جوانان بروند، گفت: خداوند امکانات زیادی به ما داده است، اما ما نمی‌دانیم چرا از این امکانات استفاده نمی‌کنیم. چرا ما از منابع طبیعی و دیگر منابع فرهنگی استفاده نمی‌کنیم؟ چرا از امکانات وسیعی که داریم، استفاده نمی‌کنیم. ما این همه روحانی داریم، چرا به سراغ فرزندان مردم نمی‌روند.

وی افزود: روحانیون به سراغ مردم بروند اگر اهانتی کردند، مشکلی پیش نمی‌آید. به پیامبر(ص) هم توهین فراوانی می‌کردند، آیا پیامبری را رها می‌کرد؟ دوباره به سراغ‌ مردم می‌رفت. ما در روایات داریم که فردی همیشه به پیامبر اهانت می‌کرد و خاک و زباله بر سر ایشان می‌پاشید. چند روزی پیامبر(ص) او را ندید، دلش برای او تنگ شد و رفت ببیند او کجاست و دید مریض است و رفت به عیادتش و آن فرد هدایت شد.

نویسنده تفسیر روز تصریح کرد: روحانیون به میان مردم بیایند، به تعداد همه کسانی که بیرون آمده‌اند ما روحانی و هیئت داریم، دهه اول محرم عزاداری می‌شود و دیگر تمام؟ باید دید مشکل چیست؟ باید گفت ما هم مشکل تو را داریم و نگران تو هستیم.

ارتباط با مردم دلسوزانه باشد

یثربی با بیان اینکه مسئله دوم این است که ارتباط ما با مردم باید دلسوزانه باشد، گفت: این‌ها همه‌شان دشمن یا عامل دشمن نیستند، حتی ما باید با دشمن هم دلسوزانه برخورد کنیم. من فکر نمی‌کنم در زندگی نبی اکرم(ص) حتی مرگ خدیجه این همه اثر داشت که شهادت حمزه سید الشهدا داشت، اما پس از فتح مکه هند جگرخوار را بخشید و با لبخند برخورد کرد، قاتل اصلی حمزه که وحشی بود را هم بخشید. فرزندان ما حتی اگر آلت دست دشمن شده باشند هم بچه دشمن نیستند و بچه ما هستند و و ما باید صاحب‌شان باشیم که چرا این اتفاق برای فرزند ما روی داده است.

وی افزود: من از این نظر گله دارم که جنبه صاحب شدن به مردم که اساس نظام ولایی است، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ولایت یعنی پشتیبانی و حمایت، مردم باید احساس کنند مسئولان ما پشتیبان ما هستند، مخصوصا قوه قضائیه. قوه قضائیه باید از موضعی برخورد کند و چنان سخن بگوید که مردم احساس کنند پناهی دارند، اگر بی‌گناه باشند فورا تبرئه می‌شوند، اگر مورد اجحاف قرار گرفته‌اند، طرف اجحاف‌کننده مورد تعیقیب قرار می‌گیرد و نه اینها و هیچ نگرانی نیست و اگر اشتباه کرده‌اند کیفرش را می‌بینند.

وظیفه قرآنی مسئولین هدایت از طریق نفوذ به دل‌هاست

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه علامه ادامه داد: اگر می‌خواهیم کار قرآنی انجام دهیم، نباید جنبه هدایتی کار از یادمان نرود. وظیفه مسئولان هدایت است و هدایت یعنی نفوذ به دل و باور مردم، با برخورد سخت نمی‌توان به دل مردم نفوذ کرد، نه حتی دل مردم بلکه جسم آنان را هم نمی‌توان تصرف و کنترل کرد. با تبختر به ابوسفیان گفتند که چرا نشسته‌ای؟ محمد دارد می‌آید؛ جوابش این بود که چه کاری از دست ما بر می‌آید که آن‌ها دل‌ها را فتح کرده‌اند. اسلام دل این مردم را فتح کرد. ما باید مواظب دل‌ها باشیم و الا مواظبت از حوزه جسمی از دست هر حکومتی بر می‌آید که بگوید حرف نزن، تکان نخور، اما ما با دل مردم سر و کار داریم و نباید این را فراموش کنیم.

یثربی ادامه داد: لقب علمای ما ابو الارامل و ایتام بوده است، یعنی پدر بیوه زنان و یتیمان. علما پناه مردم بوده‌اند، این‌ها را قدرت به مردم یاد نداده است و با رشوه یا زور باتوم این چنین نمی‌گفتند؛ مردم این را با تجربه دریافته بودند که از دست هر کسی مشکل می‌دیدند به خانه علما پناه می‌بردند، الان علمای ما کجا هستند؟ تعداد علمای ما هزار برابر شده است. علما باید بین فرزندان مردم بیایند و مردم خشمگین را در آغوش بگیرند.

وی تصریح کرد: مردم خشمگین هستند اما بدخواه و مزدور نیستند، من نمی‌گویم در بین این‌ها مزدور نیست؟ بله دزد هست و مزدور هم هست، همان طور که در اداره و وزارتخانه‌ها ممکن است آدم دزد و متخلف باشد، در میان مردم عادی هم می‌تواند مزدور باشد اما همه مزدور نیستند. همه را تحویل بگیرم، مزدور را هم تحویل بگیریم، او هم فرزند ماست که مزدور شده است.

نویسنده تفسیر روز افزود: روحانیون پدران معنوی بیچارگان، پدر تهی‌دستان، پدر جیب‌های خالی، پدر بچه‌های چهارراهی و دختران و پسران گل فروش در چهار راه‌ها هستند. این فرزندان رقیه‌های ما هستند، ما چرا به خرابه شام می‌رویم به چهار راه‌های خودمان برویم، به سراغ بچه‌هایی برویم که نمی‌توانند مدرسه بروند، به سراغ بچه‌هایی برویم که در کنار کسانی که در زر ورق آموزش می‌بینند، در مدرسه‌های ناامن آموزش می‌بینند. روحانیون همیشه پناه و مامن مردم بوده‌اند.

یثربی در پایان گفت: بنابراین از نظر قرآنی وظیفه ما تعقیب هدایت است نه کیفر و تنبیه مردم، از تنبیه هم باید در جهت هدایت صرف نظر کنیم، چطور پیامبر(ص) قاتل حمزه را می‌بخشید، ما هم سر تقصیرات فرزندان‌مان بگذریم اگر تقصیری داشتند؛ اما اکثریت که تقصیر ندارند، مشکل دارند. باید به فرزندان‌مان بگوییم عجله نکن فرزندم که ما هم خوابم نمی‌برد، ما هم نگران شما هستیم، این می‌‌شود روش هدایت، اما اگر بگوییم آنجا دو نفر است، ابتدا پلیس به سراغش نرود، پلیس وظیفه خود را دارد. امیدوارم ان‌شا‌ءلله خداوند ما را به سمت قرآن کریم هدایت کند.