چرا رونمایی از «قرآن کشتی مطلا» واکنش های زیادی را برانگیخت؟!

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شفقنا نوشت: پس از آنکه اثر هنری “قرآن کشتی مطلا” ۲۷ دی با حضور آیت الله سعیدی تولیت آستان مقدس کریمه اهل بیت (س) در موزه حرم مطهر حضرت معصومه (س) رونمایی شد و تصاویر آن در خبرگزاری ها نشر یافت به یکباره از سوژه های مهم شبکه های اجتماعی تبدیل شد و واکنش های مختلف نسبت به این اثر آنقدر بالا گرفت که روابط عمومی آستان مقدس قم درباره نمایش قرآن کشتی مطلا در موزه حرم مطهر بیانیه ای منتشر کرد بدین مضمون که «این اثر، بدون هر گونه حمایت مادی از سوی آستانه مقدس، توسط هنرمند ارجمند جناب آقای موسویان و صرفاً برای ابراز ارادت ایشان به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، با طراحی و هزینه شخصی تولید شده که به درخواست سازنده آن و هماهنگی به‌عمل‌آمده از سوی استانداری قم جهت بازدید عموم مردم برای مدتی کوتاه به موزه آستانه مقدس منتقل گردیده بود و طبق نیت شخصی مالک، این اثر به حرم امام حسین علیه‌السلام اهدا می‌گردد.»

شوک به جامعه با رونمایی از یک کشتی طلایی

اما در این میان مخالفان و موافقان این اثر هنری نیز به بیان دلایل موافقت و مخالفت خود پرداختند از جمله مسعود فروغی که طی یادداشتی در روزنامه فرهیختگان نوشت: اول فکر نمی‌کردم در این گیر و دار مسائل اقتصادی مهمی که کشور درگیر آن است، با رونمایی از یک «کشتی طلایی» مزین به آیات قرآن کریم شوکی به جامعه بدهیم. هر چقدر بیشتر به عکس این کشتی نگاه می‌کنم، بیشتر تعجب می‌کنم! این کشتی با هدف ترویج دین ساخته و رونمایی شده، مثل یک تابلوی نقاشی هنرمندانه، مثل تابلوی خطاطی از احادیث و آیات قرآن، ولی چرا این کار که زحمت زیادی برایش کشیده شده برخلاف نیت سازندگان، اثر تبلیغی منفی‌ای ایجاد می‌کند؟ متاسفانه در محاسبات طراحان این کشتی به نتیجه و معنای اجتماعی کار توجهی نشده، اتفاقا جامعه ایران نسبت به آثار هنری واکنش مثبتی نشان می‌دهد، برای مثال به گستردگی توزیع نقاشی هنرمندانه «حسن روح‌الامین» بعد از شهادت «محسن حججی» رجوع کنید، در آن اثر تصویر مشهور شهید در حال راه رفتن به سمت امام‌حسین(ع) (پیکر بی‌سر امام) است. اثر هوشمندانه، پرمعنی و بی‌نظیر روح‌الامین آنچنان توسط مردم در شبکه‌های اجتماعی و مراسم‌ استفاده شد که نمی‌توان فردی را پیدا کرد که آن تصویر را ندیده باشد. در دفاع صاحب اثر در کمال تاسف و تعجب به منتقدان تهمت بی‌توجهی به نوآوری زده شد و حتی انتقادها را آب به آسیاب دشمن ریختن معرفی کردند؛ اما استفاده از «طلا» و شمایل «پرزرق و برق» کار که تصور ریخت و پاش در افکارعمومی ایجاد کرد، نشان می‌دهد سازندگان این کشتی به‌جای تبلیغ دین علیه دین کار کرده‌اند.

آیت الله اراکی: سازنده کشتی مطلا می توانست پول خود را صرف عیاشی و گردشگری کند اما صرف قرآن کرده است

به گزارش رسا، محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در درس اخلاق هفتگی مدرسه علمیه معصومیه گفت: شخصی با پول شخصی و هنر زیبای خود، برای اینکه نماد دین که بیان باشد از قرآن کریم و عترت را ترویج دهد، این دو را به صورت یک کشتی در آورده است؛ حال عده ای بدون توجه به اینکه این کار هنری یک شعار دینی است و می توان از آن در راستای ترویج دین استفاده کرد، به آن انتقاد می کنند.همانطور که هنگام شرفیاب شدن به زیارت معصومین(ع) به یاد عظمت و شوکت دین میفتیم، این سنخ کارهای هنری نیز می تواند همگان را به یاد دین بیاندازد. هرچقدر نمادهای دینی تعظیم شوند، یاد خدا در جامعه زنده تر خواهد شد. امروز ما در معرض یک تهاجم همه جانبه فرهنگی قرار داریم؛ بر این اساس هر کار فرهنگی یا هنری که سبب ترویج دین شود، دشمن را به خشم آورده و سبب می شود تا برای هجمه به آن برنامه ریزی های گسترده کند؛ برای مثال شاهد بودیم که چه میزان هجمه های گسترده از سوی دشمن یا کسانی که خواسته یا ناخواسته نقش مهره دشمن را بازی می کردند علیه فیلم سینمایی محمد رسول الله(ص) یا سریال مختارنامه که برای ساخت آنها بسیار زحمت کشیده شده بود، به وقوع پیوست. سازنده کشتی مطلا می توانست پول خود را صرف عیاشی و گردشگری کند؛ آیا چون پول خود را در زمینه تعظیم شعائر دینی خرج کرد از کار او انتقاد می کنید؟ چرا از اینهمه فسق و فجوری که در جامعه وجود دارد انتقاد نمی کنید؟ برخی جریان ها می خواهند دهه فجر را به دهه ترویج بی بندوباری تبدیل کنند، چرا به آن ها اعتراض نمی کنید؟؛ اگر میلیاردها پول خرج عیاشی شود و یا میلیون ها پول خرج مربی خارجی شود کسی اعتراض نمی کند، اما اگر اندکی پول صرف تعظیم شعائر دینی شود به آن خرده می گیرند. اگر فقرا فقیر هستند، بخاطر قرآن نوشتن نیست، بلکه برای آن است که برخی گردن کلفت ها و ثروتمندان زکات خود را نمی پردازند؛ همه باید آگاه باشند که برخی جریان ها با شایعه پراکنی و اسراف خواندن اینگونه امور به دنبال این هستند که کاری کنند تا دیگر برای هنرمندان دینی ذوق و شوقی برای خلق هنر دینی باقی نماند. اگر برای یک نهاد دولتی یک ساختمان مجلل ساخته شود، کسی انتقاد نمی کند، اما اگر شخص خیری پیدا شود و ساختمان حوزوی بسازد، همه نسبت به آن اعتراض می کنند و خواهان شفافیت هزینه ها می شوند؛ دولت تنها برای بازسازی ساختمان های حوزوی به حوزه های علمیه بودجه می دهد و همه بودجه ای هم که به حوزه های علمیه می دهد، یک سوم بودجه یکی از دانشگاه های کشور هم نمی شود.

روحانیت و کشتی مطلا !

امین ترابی، منتقد اجتماعی نیز در روزنامه قانون نوشت: اخبار طراحی و ساخت یک کشتی یا قایق که روی آن قرآن کریم و اذکار مذهبی نوشته شده و با طلا تزیین شده است، حواشی زیادی را در فضای رسانه ای کشور ایجاد کرد. برخی گفته اند این قایق با آب طلا پوشانده شده است و برخی دیگر اعلام کردند که این قایق با هزینه های شخصی ساخته شده است. واقعیت ماجرا این است که از یک دیدگاه، هیچ تفاوتی نمی کند که این قایق تماما طلا یا روکشی از طلا داشته باشد؛ با هزینه دولتی ساخته شده باشد یا با هزینه شخصی. اصل ماجرا این است که چه تفکری در پس زمینه ساخت چنین وسایلی وجود دارد و اساسا کارکرد این وسایل چیست. قرآن کریم، یک کتاب همه جانبه برای زندگی فردی و اجتماعی است که از طرف خداوند به پیامبر اسلام (ص) نازل شده تا مسلمانان به دستورات، توصیه ها و اندرزهایی که درآن آمده «عمل» کنند و سعادتمند زندگی کنند. بنابراین جلد کتاب، رنگ کتاب، خط کتاب، جنس کتاب و … هیچ تفاوتی ندارد و آنچه مهم است، تحریف ناپذیر بودن و عمل کردن به برنامه مذکور است. هر عاقلی وقتی به میزان اندکی از حقایق قرآنی بیندیشد، می فهمد که تزیین قرآن بیش از آنکه سود داشته باشد، ضرر دارد. توصیه های موکد قرآنی در خصوص ساده زیستی، پرهیز از اسراف، پرهیز از تجملات و … با تزیین کردن قرآن با طلا جور در نمی‌آید. مسلم است که منظور نگارنده از تزیین قرآن، تمیز و پاک و سالم نگه‌داشتن و رعایت احترام به قرآن کریم یا اذکار مذهبی نیست. جامعه روحانیت کشور باید نسبت به این اقدام پاسخگو باشد چرا نسبت به این موضوع انتقادی نکردند؟ چرا هشدارهای لازم در این خصوص را به سازندگان و طراحان ندادند؟ چرا در شرایطی که هموطنان‌مان در کرمانشاه هنوز زیر چادرهای خیس زندگی می کنند و وضعیت معیشتی میلیون‌ها تن از هموطنان‌مان بحرانی است، نسبت به ساخت چنین وسیله‌ای حساسیت لازم را نشان ندادند؟ چرا از منابر بی‌شماری که در اختیار دارند استفاده نکردند؟ وظیفه تذکرات اینچنینی اگر با جامعه روحانیت نباشد، پس با کیست؟ بهتر نیست به جای پاسخ دادن به سخنرانی های تکذیب شده مسئولان دولتی به وظیفه ذاتی، شرعی و اخلاقی خود بپردازند؟ بهتر نبود سازندگان و اسپانسرهای این طرح، به جای ساخت این وسایل بی مصرف که هیچ استفاده اخلاقی و مذهبی هم ندارد، هزینه آن را صرف مومنینی که در تنگاناهای مالی قراردارند، می‌کردند؟ به نظر می‌رسد جامعه روحانیت باید ضمن موضع گیری قاطع در برابر این اقدامات و تحریم حضور در این گونه مراسمات رونمایی، بر عمل به دستورات قرآنی که توصیه علمای ربانی بوده تاکید بیشتری کرده و فعالیت های تبلیغی خود را بر همان اساس پیگیری کند.

برخی واکنش‌ها به رونمایی از کشتی قرآن مطلا که بحث برانگیز شده است به انتخاب کانال حوزوی سرائر در پی می‌آید:

محمدرضا زائری:کسی که کشتی قرآن طلا را رونمایی می‌کند درسش را خوب خوانده؟ اسلام را خوب می‌شناسد؟ بی سواد نیست؟ درست همزمان با رونمایی میکروفون طلای مسجد الحرام و درست بعد از ناآرامی‌های اخیر کشور، وقتی که زلزله زدگان کرمانشاه هرشب در سرمای زمستان می‌لرزند و آسیب دیدگان فقر و تنگدستی در گوشه و کنار کشور محتاج لقمه‌ای نانند! آری، متأسفانه معیار و ملاک اسلام شناسی و علم دین در این روزگار نهج البلاغه نیست، چون دردسر و زحمت دارد!

یاسر عرب:ایده قرآن مطلای تازه بسیار بجا بود! فقط ای کاش چند ماه قبل انقلاب ۵۷ از آن رونمایی می‌شد تا این مردم فرصت شناخت عملکرد آینده روحانیون حکومتی، و انتخاب درست‌تری می‌داشتند!

سلمان کدیور:قرآن کشتی مطلا! وقتی از شعار دینداری علوی، به منش اموی می‌رسیم. اشرافیت مذهبی حوزه‌های دینی را به سرنوشت کلیسا مبتلا خواهد کرد و مردم را علیه دین خواهد شوراند!

هادی سروش:بعد از ساختنِ «قرآن مرقّع طلا»! حالا خبر از ساختن و رونمایی از «کشتی مطلا»! آن هم در قم! فقیهِ جامع و کامل مرحوم سیدیزدی در کتاب «عروه الوثقی» در برابر استفاده از زیورآلات در مورد اموری که از مصادیق معنویت است، جدیت به «نفی» دارد. واقعاً مبانی فکری، فقهی ورفتاری آقایان کجاست که ما بعد از سی سال طلبگی در حوزه از آن بی اطلاعیم؟! عجیب‌تر که یکی از دفاتر مراجع در برابر اشکال در مورد بکار بردن طلا در قرآن؛ پاسخ داده؛ می‌فروشند و در کار خیر مصرف می‌کنند!

محمدهادی سمتی:نگرد سید. دنبالش نگرد. هیچ آیه‌ای در این کشتی طلایی پیدا نخواهی کرد که گفته باشد کلام خدا را با طلا بنویسید و به رخ دیگران بکشید. هیچ آیه‌ای در قرآن وجود ندارد که مردم را دعوت به کارهای‌بی‌ثمر و هیجانی کرده باشد. برعکسش را تا دلت بخواهد می‌توانی در قرآن بیابی. قرآن دستور می‌دهد به یاری مستضعفان و هشدار می‌دهد درباره اسراف و دور ریختن نعمت‌های خداوند و قرآن طلایی یک اسراف تمام عیار است. یک استخوان در گلو و خار در چشم مستضعفان عالم.

رضا بابایی:ساخت قرآن مطلا در شمایل کشتی در قم برای انتقال به کربلا. معلوم می‌شود که مشکل با بت‌پرستی نیست؛ با شکل و شمایل بت‌هاست.

سید محمدعلی ابطحی:قرآن روی کشتی طلا در این وضعیت بد اقتصادی مردم و دست سارق گوسفند را بریدن در میانه این اختلاس‌هایی که صفرهایش را نمی‌توان شمرد همان دشمنی است که قصد دارد دین را از ریشه بر کند. به جای خارج از مرزها، دشمن دین را در اینجاها باید جستجو کرد

محمدامین رضایی:رونمایی کنندگان حقیقتاً وضعیت این روزهای جامعه و مردم مستضعف را درک نمی‌کنند واگر حرفی می‌زنند وانتقادی هم می‌کنند شعر است و شعار و مصداق همان «قرانی حرف زدن و قارونی عمل کردن» فرقی نمی‌کند این این رونمایی کننده چه کسی می‌خواهد باشد مرجع تقلید، رئیس جمهور، فلان آیت الله یا امام جمعه ولایی قم!

سید زین العابدین صفوی:امام جمعه قم از «کشتی قرآن طلایی» رونمایی کرد. این کار شاید به نفع «کشتی» یا «طلا» تمام شود! ولی در این شرایط معلوم نیست به نفع قرآن باشد!

حسین شهبازی:چگونه ممکن است کسی پیامبر (ص) و خانواده‌اش را ولو اندک بشناسد، اما نداند که او و خانواده‌اش بخش مهم و بزرگی از رنج و مصیبتشان را در راه مبارزه با اشرافیت و زرسالاری و تفاخر به جان خریده‌اند؟

روح الله اکبری:«یا ایهاالذین آمنوا ان کثیرا من الاحبار و الرهبان لیأکلون اموال الناس و یصدون عن سبیل الله. الذین یکنزون الذهب و الفضه و لاینفقونها فی سبیل الله، فبشرهم بعذاب الیم» آیه‌ای است که ابوذر غفاری در اعتراض به خلیفه سوم می‌خواند که اموال و امارت‌ها را به‌دست بنی‌امیه و فاسقان می‌داد و بیت‌المال را بین عده‌ای خاص تقسیم می‌کرد تا آن‌که اعمال او مردم را برانگیخت و نابودش ساخت؛ چنان‌که حضرت علی در خطبه شقشقیه فرمود.۱۴۰۰ سال بیایید جلوتر. جایی که در مملکت شیعه حدود ۴۰ سال بعد از انقلاب مستضعفان، عده‌ای جای خوابشان در گورهاست و نان شب ندارند که سیر شوند. مردم از گرسنگی و بی‌پولی به خیابان‌ها می‌ریزند و تحصن و تجمع می‌کنند… و در آن سوی ماجرا، برخی روحانیون به‌جای دفاع از حقوق مستضعفان و پشتیبانی از آن‌ها، از قرآن‌های مطلا رونمایی می‌کنند و سفینه نجات طلایی می‌سازند. راحت بخواب عثمان، که ما بیداریم!

توضیحات موسویان صاحب اثر

«قرآن کشتی مطلا» یک اثر هنری بر روی کشتی است که کل قرآن کریم از ابتدا تا انتهای آن با سوزن فولادی حک شده است. سید علی اصغر موسویان که کشتی قرآن مطلا را هفته گذشته در موزه حرم حضرت معصومه(س) رونمایی کرد به مطالب و شایعات مطرح شده درباره این اثر پاسخ داد.وی با بیان اینکه فقط ۱۵۰ گرم طلا در این اثر استفاده شده است تا ماندگاری آن افزایش یابد، گفت: اینکه در فضای مجازی گفته شده ‌است ۷۰ کیلوگرم طلا در این پروژه به کار رفته دروغ است.این هنرمند قمی با اشاره به اینکه کل هزینه این کار ۴۰ میلیون تومان بوده که توسط شخص وی تأمین شده است، اظهار داشت: اینکه گفته‌اند میلیاردها تومان برای ساخت این اثر هزینه شده، دروغ است.وی افزود: این کار را از سر اخلاص و عشق به اهل بیت(ع) انجام داده‌ام و تا کنون ۲۳ اثر قرآنی خلق کرده‌ام و از این پس نیز این مسیر را ادامه می‌دهم.