ترویج فرهنگ گردشگری، عامل اصلی رونق این صنعت است

آرش ضیایی، پژوهشگر اجتماعی و کارشناس حوزه گردشگری در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: اگر فرهنگ گردشگری بین مردم رواج پیدا نکند، امکان پیشرفت و رشد در صنعت گردشگری وجود نخواهد داشت، بنابراین ترویج و توسعه این فرهنگ بین مردم هر شهر و کشور، مهم‌ترین عامل در رونق این صنعت است.

وی با تأکید بر اینکه نقشه راه گردشگری یک شهر یا کشور را خود افراد آن شهر می‌توانند به مرحله درآمدزایی برسانند، تصریح کرد: متأسفانه در فضای کلی کشور به جز اصفهان و شیراز این فرهنگ وجود ندارد، در صورتی‌که اگر مردم بدانند آورده‌های گردشگری به خود مردم و شهرشان برمی‌گردد، در این حوزه منفعل عمل نمی‌کنند.

ضیایی با ابراز تأسف از اینکه این دغدغه فرهنگی از سوی مسئولان گردشگری نیز به مردم گوشزد نشده است، گفت: باید از مسئولان گردشگری پرسید که چند همایش تخصصی بین‌المللی به‌صورت علمی در مشهد و دیگر شهرها برگزار کرده‌اند.

ایجاد انگیزه برای توسعه فرهنگ گردشگری

وی با اشاره به اینکه ایجاد انگیزه برای توسعه فرهنگ گردشگری از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست، تأکید کرد: باید برای گردش مالی و تبادل‌های فرهنگی، انگیزه ایجاد شود تا صنایع ما از جمله صنایع دستی به عرصه بین‌المللی راه یابند.

این پژوهشگراجتماعی‌ اظهار‌کرد: اصول اجرایی ترویج فرهنگ گردشگری و زیارت متفاوت است و شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی و جذابیت‌های تاریخی، طبیعی و تمدنی برای جذب گردشگر از عوامل اصلی در این زمینه محسوب می‌شود.

کارشناس حوزه گردشگری افزود: چنانچه ما مؤلفه‌های روانی و جریان‌سازی را شناسایی کنیم، در زمینه ترویج فرهنگ گردشگری می‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم و بدانیم که فرهنگ مردم نسبت به پذیرش موضوع در چه سطحی قرار دارد.

ضیایی، حوزه‌های گردشگری و زیارت را مجزا از یکدیگر خواند و گفت: گردشگری و زیارت در حوزه‌هایی با هم متفاوت هستند اما در حوزه‌های عملیاتی و اجرایی زمینه‌های مشترک زیادی دارند که ما باید به هر دو مقوله توجه کنیم.

این کارشناس حوزه گردشگری افزود: درمشهد یک الگوی عمومی در گردشگری و زیارت داریم و آن این است که خدمات سخت‌افزاری را در ارائه خدمت به زائر باید تقویت کنیم؛ به عنوان نمونه باید هلدینگ را با استانداردهای لازم  کمی و کیفی ایجاد کرد و یا در تجهیز سیستم حمل و نقل عمومی از استانداردهای کمی و کیفی بهره برد.

وی ادامه داد: ما سیستم حمل و نقل اختصاصی گردشگری برای گردشگران نداریم تا فرهنگ حمل و نقل گردشگری برای مردم جالب باشد؛ مثلاً باید در شهری که گردشگر زیادی دارد، رانندگی مردم و توجه به قوانین و خط‌های ممتد بیشتر از دیگر شهرها باشد.

 نبود خط های ویژه گردشگری برای زائران و گردشگران 

ضیایی، از نبود خط‌های ویژه گردشگری برای زائران و گردشگران در کشورمان ابراز تأسف کرد و گفت: در برخی کشورها خط‌های ویژه گردشگری و یا بی‌‌ آر تی وجود دارد، در صورتی که در ایران یک خط بی آرتی برای گردشگری نیست و اگر این فرهنگ عمومی رعایت نشود، تأثیر منفی در جذب گردشگر دارد.

وی با بیان اینکه اولین ویترین ما برای گردشگر، رانندگان هستند، تصریح کرد: اگر رانندگان زبان برخورد با گردشگر را بلد نباشند و حداقل سواد و مهارت را در جذب گردشگر نداشته باشند، با مشکل روبرو خواهیم شد.

این پژوهشگر ادامه داد: این مشکل ملموسی است که ما در شهرمشهد داریم؛ هرچند الحمدالله در بحث تاکسیرانی آموزش‌هایی در این زمینه صورت گرفته اما باید بیش از این به مشکلات ملموس توجه کرد.

اهمیت ایجاد احساس امنیت در گردشگر 

ضیایی گفت: سومین مسئله اختصاصی در حوزه گردشگری، ایجاد  احساس امنیت در گردشگر است، یعنی گردشگر باید بداند برای این سفر که هزینه کرده، دست خالی برنمی‌گردد و احساس امنیت کند.

کارشناس گردشگری، از ناهماهنگی سازمان‌های کشورمان برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری ابراز نگرانی کرد و متذکر شد:  ما برای معرفی ظرفیت‌های خودمان در جایی که گردشگر وجود دارد، معمولا اقدامات هماهنگی نداریم؛ مثلاً در حوزه فرهنگ گردشگری، مردم نمی‌دانند که متولی گردشگری چه نهادی است و آیا سازمان‌ها ظرفیت خودشان را با سازمان گردشگری هماهنگ می‌کنند؟ آیا جلسات هماهنگی وجود دارد؟ آیا خروجی جلساتی که ادارات و نهادهای مختلف با سازمان گردشگری دارند، جمع‌بندی می‌شود و به عنوان خروجی در اختیار گردشگران قرار داده می‌شود؟ آیا نقشه واحد در شهر داریم؟

ضیایی با بیان اینکه سازمان گردشگری باید اطلاعات و نقشه واحد در اختیار گردشگران قرار دهد، متذکر شد: این سازمان باید به‌طور منظم تمام اطلاعات را با اطمینان به دست آورد و در اختیار گردشگران قرار دهد تا آنان بدانند نقشه‌ها و اطلاعات را از کجا به‌دست بیاورند و یا به کدام سازمان مراجعه کنند.

لزوم اطلاع‌رسانی به گردشگران

این کارشناس تاریخ و تمدن، ارائه اطلاعات گردشگری را در تابلوهای شهری مهم ارزیابی کرد و گفت: اطلاعات مربوطه باید در تابلوهای شهری باشد و یک سایت مرجع نیز برای گردشگر تعریف شود.

وی تأکید کرد: اگر قرار است اطلاعات گردشگری بارگذاری شده و افزایش پیدا کند، باید تمام نهادها از جمله شهرداری و سازمان گردشگری که متولی هستند، کمک کنند، چراکه اطلاعات درستی به صورت جامع نداریم و یا اگر داشته باشیم، تبلیغ نشده است و گردشگر ما حتی گردشگر داخلی  نقشه‌ها و سایت‌ها را به‌طور دقیق نمی‌‌شناسد.

ضیایی اقدام شهرداری در زمینه اپلیکشن همراه در زمینه اطلاع‌رسانی به گردشگران را مثبت ارزیابی کرد و یادآور شد: این امر می‌تواند به صورت تصویری ارائه شود، یعنی موضوعات در قالب تصویر از مکان‌های مختلف اضافه شود تا گردشگر بتواند با آن ارتباط برقرار کند و اطلاعات تصویری آن را به زبان‌های مختلف ببیند.

این کارشناس حوزه گردشگری ابراز کرد: در بسیاری از کشورها، اطلاع‌رسانی به گردشگر وجود ندارد، در صورتی که این موضوع در جذب، هدایت و راهنمایی گردشگر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به عنوان مثال در کشور کره، به محض اینکه گردشگر وارد فرودگاه می‌شود، یک موبایل و سیم کارت خاص گردشگری به فرد داده می‌شود تا از طریق موبایل تمام اطلاعات را به‌دست آورد.

لزوم تسلط مردم به زبان‌های مختلف

وی، مسلط بودن به زبان‌های مختلف را از دیگر عوامل جذب گرشگر دانست و بیان کرد: در مشهد کسانی که تسلط به زبان عربی  و انگلیسی دارند، بسیار انگشت‌شمارند؛ در صورتی که ما باید به زبان‌های عربی، انگلیسی، اردو، اسپانیایی و یا ترکیه استانبولی تسلط داشته باشیم.

ضیایی، مشارکت دادن مردم در جذب گرشگر را مؤثر دانست و تصریح کرد: در واقع سازمان گردشگری باید از نیروی داخلی استفاده کند و از کسانی که می‌توانند خدمت‌رسانی کنند، بهره‌مند شود اما با توجه به قوانین سخت‌گیرانه که ما داریم، سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه گردشگری فعال نیستند.

بهره‌مندی از نظر فعالان و نخبگان در زمینه جذب گردشگر 

این پژوهشگر، بهره‌مندی از نظر فعالان و نخبگان را در زمینه جذب گردشگر حائز اهمیت خواند و تصریح کرد: ما در شهرهای خود، جلسات مستمر سمیناری و کنفرانسی در خصوص گردشگری نداریم که از تحقیقات و آراء فعالان اجتماعی بهره ببرند و در حوزه اقتصاد، گردشگری از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بررسی صورت گیرد و از میان این تحقیقات، اولویت‌‌بندی‌ها درنظرگرفته شود.

وی با ابراز تأسف از اینکه خدمات در اختیار انسان‌های متولی قرار داده نمی‌شود، متذکر شد: ما یک سند گردشگری برای هر استان نداریم؛ باید برای هر استانی، سندی نوشته شود یا برای هر شهر، شرایطی قرار دهیم چرا که وضعیت هر استان با استان دیگر متفاوت است مثلاً استان خراسان در زمینه ورود و خروج و نگهداری گردشگر با استان کرمانشاه فرق دارد.

ضیایی از ترکیه به عنوان کشور موفق در امر جذب گردشگر یاد کرد و افزود: کشوری مثل ترکیه در امر گردشگری جهش خاصی داشته است؛ به طوری‌که درعرض 15 سال توانست در سند گردشگری خود پیشرفت کند،  در حالی‌که ما پس از گذشت 30 سال این جهش را حس نمی‌کنیم.

وی گفت: کشور ترکیه اول مردم را همراه خودش کرد و فرهنگ گرشگری را راه انداخت، سپس در حوزه کاری خودش، ظرفیت گردشگری را حمایت و مردم را درگیر کرد؛ بطوری‌که ما می‌بینیم سال 95 دو میلیون نفر از ایران به ترکیه رفته‌اند و سؤال اینجاست که این کشور چگونه  توانسته ما را جذب کند.

این پژوهشگرتصریح کرد: مردم پذیرفته‌اند که استانبول و ترکیه کشور گردشگرپذیری بوده و استانبول نماد گردشگری است از همین رو مردم را آموزش داده که فرهنگ گردشگری را یاد بگیرند و بستر را برای این امر فراهم سازند.

ضیایی تأکید کرد: ترکیه قوانین دست و پا گیر را برای جذب گرشگر از میان برداشته و اینها، برکات پله پله رفتن و پیشرفت کردن است.

این کارشناس حوزه گردشگری گفت: ما باید یک نماد خاص به عنوان سوغات و هدیه داشته باشیم که جنبه ماندگاری داشته و نشان‌دهنده فرهنگ و تمدن‌مان باشد.

انتهای پیام