هفت ثمره طلایی یقین داشتن به پروردگار

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی در ادامه سلسله مباحث شرح صحیفه سجادیه با محوریت دعای مکارم‌الاخلاق امام سجاد(ع) به شرح عبارت شریفه «وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ» پرداخت و اظهار کرد: قبل از این جمله حضرت فرمودند «بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکْمَلَ الْإِیمَانِ» و بعد فرمودند «وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ»، ایمان مرا به کامل‌ترین مرتبه و یقین مرا به بالاترین مرتبه برسان. رابطه این دو جمله با یکدیگر چیست و چرا در پی هم آمدند؟ جواب این است که رسیدن به کامل‌ترین مرتبه ایمان مستلزم رسیدن به بالاترین مرتبه یقین است. هرقدر در مراتب یقین سیر صعودی داشته باشیم در مراتب ایمان سیر کمالی خواهیم داشت. بالاترین مرتبه یقین انسان را به کامل‌ترین مرتبه ایمان می‌رساند. دلیلش این فرمایش امیرالمومنین(ع) است که فرمودند: «الْیَقِینُ عِمَادُ الْإِیمَانِ»، یقین پایه و اساس ایمان است. یقین یک شناخت جزمی، غیر قابل بازگشت، مطابق با واقع و غیر تردیدپذیر است. حضرت امیرالمومنین(ع) در فرمایشی دیگر فرمودند: «ملاک الایمان حسن الایقان»، اصلا ملاک ایمان یقین نیکوست یعنی بالاترین مرتبه یقین.

کارشناس معارف اسلامی ادامه داد: رابطه جمله «بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکْمَلَ الْإِیمَانِ وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ» با جمله اول دعا که حضرت می‌فرماید «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ» چیست؟ مسلم این جمله دوم درخواست از خداست و در باب دعا شرط استجابت این است که دعا مقرون به صلوات باشد چراکه صلوات از ادعیه مستجابه قطعی است و هر دعایی با آن مقرون شود خداوند می‌فرماید من حیا می‌کنم که دعای اول را اجابت و دعای دوم را رد کنم. امام می‌خواستند سیر را به ما نشان بدهند. گام اول سلوک عملی این است که ایمان درست شود. تغییر کلاس و جلسه اخلاق انسان را به جایی نمی‌رساند اما تغییر روش انسان را به جایی می‌رساند.

وی در ادامه به بیان ثمرات و نتایج یقین پرداخت و عنوان کرد: یقین دارای ثمرات و فوایدی است و دارای نشانه‌هایی است. ابتدا درباره ثمرات صحبت کنیم؛ اولین محصول یقین، صبر و شکیبایی است. حضرت علی(ع) فرمودند: «الصبر اول لوازم الایقان»، صبوری نخستین لازمه یقین است؛ یعنی یقین که آمد اول چیزی که در کنارش می‌آید صبر در مقابل گناه، مصیبت و اطاعت است. دومین ثمره یقین اخلاص است. اخلاص در نیت یعنی دوری از ریا که پایین‌ترین مرتبه شرک است. حضرت علی(ع) فرمودند: «سبب الاخلاص الیقین»، دلیل اخلاص یقین است. کسی که یقین داشته باشد در صبر و اخلاص رشد پیدا می‌کند. در بیان دیگری از حضرت امیرالمومنین(ع) وارد شده است: «غایه الیقین الاخلاص»، نتیجه یقین اخلاص است، اخلاص در عمل و اخلاص در نیت. اگر انسان چنین نیت خالصانه‌ای داشته باشد می‌شود برای تصدق انگشتری‌اش آیه نازل می‌شود.

علوی تهرانی اضافه کرد: امیرالمومنین(ع) توحیدی‌ترین عمل را در سایه موحدانه‌ترین نیت انجام می‌داد. دلیلش این است که در یقین بالا قرار دارد چنانکه خودش می‌فرماید: «لو کشف الغطا ماازدت یقینا»، اگر پرده‌ها کنار برود چیزی یه یقین علی(ع) اضافه نمی‌شود. یکی از ثمرات یقین در ارتباط با موضوعی است که تمام معارف دینی از آن به عنوان بیچاره‌کننده زندگی یاد شده است و آن طول امل و آرزوی طولانی است که موجب غفلت از خدا و آخرت می‌شود. مداوای این بیماری یقین است؛ به واسطه یقین می‌شود طول الامل را به قصر الامل بدل کرد. امیرالمومنین(ع) فرمودند: کوتاهی آرزوها دلیل بر یقین است.

وی در ادامه اظهار کرد: چهارمین ثمره یقین مسئله زهد است. بیشترین فرمایشات امیرالمومنین(ع) در کتاب نهج‌البلاغه در رابطه با زهد است؛ این زهد به واسطه یقین به دست می‌آید. حضرت علی(ع) فرمودند: زهد میوه یقین است. اگر انسان یقین پیدا کند چند مطلب در عرض هم پیدا می‌کند. در فرمایشی دیگر فرمودند: بی رغبتی انسان به آنچه از بین می‌رود؛ یعنی دنیا، به یقین انسان است به آنچه باقی می‌ماند یعنی آخرت. پنجمین حقیقتی که یقین برای انسان ایجاد می‌کند توکل است؛ حضرت علی(ع) فرمودند: توکل ناشی از نیرومندی یقین است. یعنی هر چه یقین بالاتر برود توکل انسان هم بالاتر می‌رود. آدم‌هایی که اهل توکل هستند تکلیف مدار هستند، نه نتیجه مدار است؛ یعنی می‌گویند آنچه از دستم بر می‌آمد انجام دادم. سیدالشهدا تکلیفش را انجام داد، به نتیجه نگاه نکردند. یک لحظه دست از تلاش برنداشتند. این به نیکویی یقین باز می‌گردد.

وی در ادامه یادآور شد: ششمین خصیصه یقین خشنودی و رضا و خرسندی است. حضرت علی(ع) فرمودند: خشنودی به مقدرات نتیجه یقین است. در فرمایشی دیگر فرمودند: کسی که به آنچه مقدر شده رضایت بدهد در واقع یقینش قوی است. رضایت به مقدرات منبعث از قوت یقین است. یقین در ابعاد مختلف انسان را تقویت می‌کند.  حضرت رضا(ع) فرمودند: راضی بودن به مقدرات ناخوشایند از بالاترین مراتب یقین است. هفتمین ثمره یقین این است که اهل یقین مصیبت‌ها برایشان سبک و آسان است. امام سجاد(ع) در مناجات می‌فرماید: به کرمت درخواست می‌کنم مرتبه‌ای از یقین را به من عنایت کنی که به واسطه آن مصیبت‌های دنیا برای من آسان بشود. سختی‌های زندگی اگر بخواهد برای کسی آسان بشود لازمه‌اش یقین است. اینها هفت ثمره طلایی برای یقین است.

انتهای پیام/