اوج ایثار در سیره اقتصادی حضرت زهرا(س)/ نحوه مدیریت اقتصاد خانواده

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، مدیر گروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با ایکنا به بیان نکاتی درباره سیره اقتصادی حضرت فاطمه زهرا(س)، اظهار کرد: اگر بخواهیم درباره سیره اقتصادی حضرت فاطمه زهرا(س) نکاتی را بیان کنیم، ابتدا لازم است به فعالیت‌های ایشان در داخل خانه اشاره کنیم و مهم‌ترین اقدام ایشان در این زمینه این است که کارهایی که باعث افزایش هزینه زندگی امیرالمؤمنین(ع) می‌شد را انجام نمی‌دادند.
وی ادامه داد: کارهای داخل خانه بر عهده حضرت فاطمه(س) و کارهای بیرون نیز بر عهده امیرالمؤمنین(ع) گذاشته شده بود و در روایتی از علامه مجلسی در بحارالانوار آمده است که حضرت علی(ع) به خانه آمد و فرمود آیا چیزی در خانه برای خوردن هست که حضرت فاطمه(س) در پاسخ گفت: قسم به خدایی که حق تو را بزرگ داشت، چیزی نداریم برای تو بیاورم، امیرالمؤمنین(ع) فرمود چرا چیزی به من نگفته‌اید، ایشان فرمود که پیامبر گرامی اسلام(ص) به من امر فرموده‌اند: از اینکه خواسته‌ای از علی(ع) داشته باشی که وی توان برآورده کردن آن را نداشته باشد برحذر باش و از وی چیزی مخواه، مگر اینکه خودش برایت بیاورد.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی تأکید کرد: این عملکرد حضرت زهرا(س) در زمینه اقتصاد خانواده و حذف هزینه‌های اضافی، کمک اقتصادی بزرگی به زندگی آنان بود. اکنون در علم اقتصاد و اقتصاد اسلامی، درباره اقتصاد خانواده تحقیقات علمی گسترده‌ای صورت گرفته و روشن شده است که اگر کار کردن زن در بیرون از خانه باعث شود که از کار خانه کم بگذارد، با معیار اسلامی سازگار نبوده و از نظر اقتصادی نیز به صرفه نیست و خسارت‌های زیادی برای خانواده به بار می‌آورد.
معصومی‌نیا با اشاره به توجه جدی حضرت زهرا(س) به کمک به نیازمندان عنوان کرد: نکته مهم دیگر در سیره اقتصادی ایشان، توجه جدی به فقرا بوده است. دختر گرامی پیامبر اسلام(ص)، چه در شب عروسی خود که لباسشان را به نیازمندی بخشیدند و چه در همه عرصه‌های زندگی، ایثار در زندگی اقتصادی را نشان داده‌اند و حتی افطار خود را هم به فقرا و نیازمندان واقعی جامعه اهدا می‌کردند.
مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی تأکید کرد: برخلاف روندی که اکنون در زندگی بسیاری از ما وجود دارد که متأسفانه مسابقه در کسب فرصت‌ها، موقعیت‌ها و امکانات عمومی و از جمله امکانات نظام بانکی بسیاری باب شده است، اما حضرت فاطمه(س) از چنین رفتاری مبرا بودند.
وی یادآور شد: امام صادق(ع) از جابر بن عبدالله انصاری نقل می‌کند که روزی نماز عصر را با حضرت رسول(ص) خواندیم و هنوز متفرق نشده بودیم که پیرمردی از مهاجران که از شدت گرسنگی در حالت ضعف بود به ما نزدیک شد، پیامبر حال وی را پرسید که وی گفت ای رسول خدا، گرسنه‌ام، سیرم کن، برهنه‌ام، مرا لباسی بپوشان، فقیرم، دست مرا بگیرد، حضرت فرمود: من چیزی ندارم به تو بدهم اما می‌توانم تو را به نزد کسی که اهل خیر است راهنمایی کنم؛ بنابراین به خانه فاطمه برو که خدا و رسول خدا، وی را دوست دارند.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی ادامه داد: آن فرد به عمار بن یاسر گفت خانه حضرت زهرا را به من نشان دهید، بعد از مراجعه به نزد دختر گرامی پیامبر اسلام، وی تنها گردنبند خود که هدیه دختر عمویش یعنی دختر حمزه سیدالشهداء بود را به آن شخص فقیر بخشید و ایثار کرد. در شرایطی که جامعه در سختی است این اقدام، اوج ایثار وی را نشان داد.
معصومی‌نیا به ماجرای زمین‌های فدک در زندگی اقتصادی حضرت زهرا(س) اشاره کرد و گفت: نکته دیگر در سیره اقتصادی حضرت زهرا(س) که باید به آن اشاره کنم در مورد ماجرای «فدک» است. همانگونه که روشن است، حضرت رسول(س) به اذن خداوند، فدک را که از اموالی بود که بدون جنگ به دست پیامبر افتاده بود براساس آیه اول سوره انفال و همچنین براساس برخی ادله دیگر به حضرت زهرا بخشیده بود.
وی ادامه داد: در زمان رسول گرامی اسلام(س) و در آن مدتی که فدک در دست حضرت زهرا(س) بود تا زمان رحلت پیغمبر اسلام(ص)، حضرت زهرا درآمد فدک که باغی آباد و دارای محصول و میوه بود را در راه نیازمندان مصرف می‌کرد و به نیازمندان می‌داند. این اقدام را می‌توان مصداقی از جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی دانست که امروزه در کشور ما مطرح است و یکی از مؤلفه‌های مهم اقتصاد مقاومتی، جهاد اقتصادی است.
مدیر گروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی در پایان گفت: بعد از رحلت پیغمبر اسلام(ص) که دشمنان، فدک را غصب کردند، حضرت فاطمه زهرا(س) از فدک به عنوان سوژه سیاسی استفاده کردند تا در میان مردم روشنگری کنند. ایشان اگر استدلال‌های عمیق انجام می‌دادند عموم مردم متوجه آن نمی‌شدند؛ بنابراین از فدک استفاده کردند چراکه همه مردم می‌دانستند که دختر پیامبر گرامی اسلام از فدک به عنوان ابزاری برای ایثار و خدمت به نیازمندان استفاده می‌کردند و اکنون که حضرت رسول(ص) از دنیا رفته‌اند، این مِلک از ایشان گرفته شده است. حضرت زهرا(س) همچنین از حاصل فدک استفاده می‌کردند که محتاج حکومت نباشند. البته ماجرای فدک نیازمند استدلال‌ها و مباحث مفصلی است.
انتهای پیام