علاقه به حفظ قرآن برای ورود به این عرصه کافی نیست
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد ــ مسئول مجمع‌القرآن فاطمیون گراش با اشاره به اینکه بهترین سن برای ورود به عرصه حفظ قرآن پنج سالگی است، اظهار کرد: این دوره با حفظ آیات موضوعی قرآن آغاز می‌شود، اما مهم‌ترین ویژگی دوره‌های حفظ در این سنین، جذاب‌سازی کلاس‌ها با نقاشی، سرگرمی و بازی است.
به گزارش ایکنا؛ حافظ قرآن شدن فرزند از آرزوهای بسیاری از خانواده‌هاست و این آرزو زمینه ورود فرزندان را به این عرصه فراهم می‌کند و برخی نیز به‌دلیل نهادینه کردن آموزههای قرآنی و عملی کردن کلام‌الله مجید در زندگی، موجبات حضور فرزندانشان را در کلاس‌های قرآن فراهم می‌کنند. اما چه خوب است، اصرار والدین برای حضور در کلاس‌های قرآن همراه با افراط و فشار نباشد و موجب دل‌زدگی فرزندان نشود. در خصوص این موضوع و بررسی بایدها و نبایدهای حفظ قرآن برای خردسالان با حجت‌الاسلام والمسلمین بصیری، مسئول مجمع‌القرآن فاطمیون گراش به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
سن مناسب برای شروع ابتدایی‌ترین آموزش‌های حفظ قرآن چه زمانی است؟
با توجه به تجاربی که در مجمع‌القرآن گراش داریم، حفظ قرآن را برای سنین مختلف در نظر می‌گیریم، برای برخی از افراد حفظ آیات موضوعی را همراه با مفاهیم کاربردی در نظر می‌گیریم و برای برخی نیز حفظ جزء 29 و 30 و برای عده‌ای دیگر نیز وارد حفظ تخصصی در اجزای مختلف و حتی حفظ کل قرآن می‌شویم.
اما برای خردسالان از آموزش صحیح نماز شروع می‌کنیم و آیات سوره حمد و توحید و اذکار رکوع و سجود نماز را با این افراد کار می‌کنیم به گونه‌ای که هم به صورت موضوعی حفظ کنند و هم مفاهیم آن با خردسالان کار می‌شود. هنگامی که این مرحله را به پایان رساندند، وارد حفظ آیات موضوعی قرآن به صورت مرحله به مرحله می‌شویم، بیان آیاتی چون احترام به والدین، سلام کردن و ... در قالب نقاشی پرداخته می‌شود که این آموزش نیز برای افراد سنین پنج سال تا هشت سال انجام می‌شود.
بنابراین حفظ آیات موضوعی از پنج سالگی خوب است و باید با کارهای دستی جذاب و نقاشی و ... همراه باشد و از آنها می‌خواهیم که آیات قرآن را حفظ و سپس تکرار کنند و آن را پس از حفظ، به اصطلاح تحویل مربی و یا والدین دهند. لذا افرادی که می‌خواهند به صورت تخصصی در زمینه حفظ آیات قرآن ورود پیدا کنند، لازم است که از سنین کم شروع کنند و اندک اندک به حفظ جزء 29 و 30 وارد شوند.
چه میزان رفتارهای افراطی برای ورود فرزندان به عرصه حفظ قرآن، نتیجه عکس داشته باشد؟
طی دوره آموزش خردسالان، برخی از والدین تمایل دارند که فرزندانشان سوره‌ها و یا جزء‌هایی از قرآن را فراگیرند که نباید این خواسته والدین در مؤسسات پذیرفته شود، زیرا براساس تعیین سطح کودکان و میزان توانمندی آنها در این زمینه باید اقدام شود. شاید پذیرش این درخواست والدین طی بازه زمانی کوتاه و دو تا سه ماه جوابگو باشد، اما در درازمدت خوب نیست و موجب دل‌زدگی و خستگی خردسالان می‌شود.
در صورتی که اگر در سنین کم با حفظ آیات موضوعی، آن هم به صورت قطره‌ای و همراه با بازی کار شود، این شوق در آنها بیشتر می‌شود تا در سنین بالاتر، اندک اندک بخواهند وارد حفظ تخصصی شوند، در صورتی که تجربه ما نشان داده است، افرادی که در سنین کم وارد حفظ جزء 29 و 30 می‌شوند، بعضاً پس از حفظ جزء سی‌ام قرآن آن را رها می‌کنند، زیرا برای آنها همراه با خستگی بوده است.
نظرتان در زمینه میزان اثر آموزش از طریق بازی در حفظ قرآن و میزان تأثیرگذاری آن چیست؟
باید گفت حقیقتاً حفظ قرآن به روش کلاسیک برای خردسالان جوابگو نیست. اینکه صرفاً بچهها در کلاس حاضر شوند و آیاتی را از طریق شنیداری گوش دهند و حفظ کنند و سپس در منزل نیز آن را تمرین کنند و در جلسه بعد محفوظاتشان را به مربی تحویل دهند، کارساز و جوابگو نیست و اگر جوابگو نیز باشد، بازه زمانی کمتری خواهد داشت.
حتی در سیستم برنامه‌های مجمع‌القرآن گراش نیز برای سنین خردسالان چیزی به‌عنوان کلاس را حذف کرده‌ایم، چون عقیده‌مان بر این است که قرآن‌آموزان در مقاطع خردسالان، نوجوانان و جوانان تمام مدت صبح تا ظهر را در مدارس و کلاس هستند و اگر بعد از ظهر را نیز با مراجعه به مؤسسه و حضور در کلاس خسته خواهند شد، لذا تدبیری اندیشیده شد تا معلم کلاس نیز آیات را به صورت جذاب با آنها کار کند تا دچار خستگی نشوند.
دیدگاهتان در خصوص تشویق والدین به شکل اهدای جوایز به فرزندان برای ورود به عرصه‌های قرآنی، چیست؟
نمی‌توان از همان ابتدا بچهها را بدون اهدای جوایز به این راه آورد از سویی اقتضای سن آنها این است که با جایزه به این عرصه تشویق شوند، البته باید در سنین بالاتر تعلق آنها را به جایزه کمتر کنیم، چون در آموزههای دینی ما نیز تشویق با جایزه به افرادی که آیات و یا سوره‌ای از قرآن را حفظ کرده‌اند، تصریح شده است.
پس لزوم جایزه در سنین پایین برای خردسالان در عرصه قرآنی در گام نخست تأکید شده اما در سنین بالاتر باید تعلق آنها را به جایزه کمتر کنیم که این مرحله گام به گام است.
آیا صرف علاقه به حفظ قرآن برای ورود به این عرصه کافی است؟
نه، ما همه را توصیه به ورود به عرصه حفظ قرآن نمی‌کنیم، بلکه در ابتدا قرآن‌آموزان علاقه‌مند تعیین سطح می‌شوند و سپس عده‌ای که انگیزه را به اضافه توانایی در زمینه حفظ قرآن دارند برای ورود به این عرصه تشویق می‌کنیم و اگر عده‌ای صدای خوبی داشتند به قرائت قرآن و اگر استعداد حفظ و صدای خوبی برای قرائت قرآن نداشتند، او را به فراگیری روخوانی و روان‌خوانی قرآن ترغیب می‌کنیم.
پس تعیین سطح، مهم و ضروری است در بدو امر و اگر به افرادی که چنین استعدادی را ندارند، برای ورود به عرصه حفظ قرآن اصرار کنیم، ممکن است، موجب دل‌زدگی آنها شود.
نظرتان درخصوص دوره‌های آموزش کوتاه‌مدت و فشرده برای حفظ قرآن چیست؟
در مرحله بعد از تعیین سطح، اصراری بر فشرده بودن دوره حفظ قرآن برای خردسالان نداریم. در حال حاضر در مؤسسه مجمع‌القرآن گراش سطوح را طوری تعریف کرده‌ایم که با برنامه‌ریزی در سنین خردسالی باید تعدادی از آیات را حفظ کنند و در سنین نوجوانی و بزرگسالی اندک اندک دوره فشرده‌تر می‌شود تا زودتر و بهتر بتوانند قرآن را حفظ کنند.
البته هدف ما در گام نخست این است که خردسالان حافظ در ابتدا با سیاق و روش قرآن در زمینه حفظ آشنا شوند و اصراری بر آن نیست که به صورت فشرده حافظ قرآن شوند.
صحبت پایانی؛
در زمینه حفظ و روش‌ها و شیوه‌های حفظ قرآن، مؤسسات براساس سنین افراد، شیوه‌ها را معین کنند و طوری نباشد که شاهد این باشیم که حفظ تخصصی پنج جزء را برای خردسالان و نونهالان کار شود که نه در این سنین به دردشان می‌خورد و نه کار کارشناسی شده است.
باید با توجه به سنین قرآن‌آموزان شیوه‌ها را در نظر بگیرند و سپس کار را انجام دهند.
برای بزرگسالان و نوجوانان بستگی به استعداد افراد دارد، البته خوب است که مؤسسات طرح‌های فشرده و هم طرح‌های غیر فشرده و بلند مدت را دارند. حفظ یکساله در سطح کشور برگزار می‌شود و نمی‌توان گفت این طرح بد است، بلکه باید توانایی افراد را در نظر بگیریم. اگر برای فردی که این توانایی را نداشت و بخواهد وارد حفظ یکساله و شبانه‌روزی شود هم به خود قرآن‌آموز لطمه وارد می‌شود و هم به جامعه قرآنی ضربه سنگینی می‌خورد.
انتهای پیام
