تسلط طلاب به زبان‌های بین‌المللی، لازمه خیز تمدنی است
گروه معارف- عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: اگر طلاب به زبان‌های غیر مادری مسلط نشوند، از خیز تمدنی و برقراری ارتباط با مسلمانان و شیعیان سایر مناطق جهان باز می‌مانند.
به گزارش ایکنا از اصفهان، به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، مدیر گروه فقه مضاف و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در نشست تمدن‌اندیشی در حوزه‌های علمیه که در سالن اجتماعات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان اصفهان و به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) برگزار شد، گفت: یکی از چالش‌های حوزه علمیه برای ورود به تمدن نوین اسلامی، زبان حوزه است. بحث زبان حوزه علمیه سطوح مختلفی دارد که اولین سطح آن همان زبانی به شمار می‌رود که طلاب حوزه‌ها با آن سخن می گویند و آن زبان فارسی است.
وی ادامه داد: زبان فارسی ارتباطات بین‌المللی حوزه‌های علمیه برای خیز تمدنی را کند کرده است، گاهی آرزو می‌کنم که ای کاش هنگام انتقال مرجعیت حوزه‌های علمیه از نجف به قم، زبان حوزه‌ها همان عربی باقی می‌ماند، حتی همان زبان عربی که در حوزه تدریس می‌شود، فاصله زیادی با زبان رایج در کشورهای عربی امروز دارد و برای ارتباطات بین‌المللی کمک حداقلی به طلاب می‌کند. لازم است تا طلاب ایرانی بتوانند به زبان عربی رایج سخن بگویند که متأسفانه در این زمینه ضعیف هستیم.
حجت‌الاسلام رهدار با بیان اینکه در میان 80 کشور مسلمان جهان، مردم 28 کشور به زبان عربی تکلم می‌کنند، افزود: زبان عربی در 50 کشور مسلمان قابل فهم و نسبتا رایج است. تمدن در بستر ارتباطات گسترده صورت می‌گیرد و جغرافیای گسترده‌ای را می‌طلبد که کثرت زبانی و قومی نقش مهمی در آن دارد، حتی زبان وسیع‌ترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان هم به خود آن کشورها محدود نمی‌شود و قطعا تمدن اسلامی هم نمی‌تواند تمدن ایرانی صرف باشد و مرزهای جغرافیایی و زبانی و قومی را خواهد شکست.
لازمه خیز تمدنی دیدگاه فراملی است/ طلاب باید زبان‌های غیر مادری را برای ارتباط بین‌المللی بیاموزند
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) لازمه خیز تمدنی حوزه‌های علمیه را داشتن دید فراملی دانست و اظهار کرد: حتی در بحث‌های کوچکتر از تمدن، مانند حکومت هم نتوانستیم صرفا بر مبنای اندیشه‌های شیعی حکومت اسلامی را در ایران برپا کنیم و به پیش ببریم و حتی نخواستیم که سعدی و عطار و مولوی را از زندگی خود حذف کنیم و نمی‌توانستیم این کار را بکنیم، وقتی ظرف کوچک حکومت فراتر از داشته‌های صرفا شیعی است، قطعا ظرف بزرگ تمدن هم بسیار فراتر از آن بوده و ما را به اندیشه‌های سنی و قومی مختلف نیازمند خواهد کرد.
وی با اشاره به طرح ارائه شده به حوزه علمیه قم مبنی بر لزوم فراگیری چند زبان از سوی طلاب در چند سال اول تحصیل در حوزه‌ها، تصریح کرد: اگر طلبه‌های امروز به مرور خود را مجهز به زبان‌های غیر مادری نکنند، در آینده‌ای نزدیک در قم دفن خواهند شد و از خیز تمدنی و ارتباطات لازم عقب خواهند ماند.
حجت‌الاسلام رهدار سطح دوم زبان برای ارتباط تمدنی با سایر مسلمانان را متوجه درک شرایط فکری سایر ملل مسلمان و نحوه اندیشیدن آنها دانست و ابراز کرد: باید قبول کنیم که درک شیعه و مسلمانان سایر کشورهای جهان در بسیاری از موارد با تلقی و درک مسلمانان ایرانی تفاوت دارد و لازم است تا در زبان ارتباط خود با آنها، این شرایط و اوضاع را در نظر بگیریم، برای مثال درکی که از جریان شیرازی‌ها یا قمه‌زنی در میان برخی شیعیان سایر کشورها وجود دارد، با درک مردم ایران بسیار متفاوت است و ما باید این تفاوت‌ها را در زبان ارتباط خود با آنها لحاظ کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: ایران همه جهان اسلام نیست، باید جنسی از زبان داشته باشیم که در عین پافشاری حداکثری بر مبانی و تحفظ محکم بر خطوط قرمز خود، بتوانیم از بیشترین ظرفیت ارتباطی برخوردار باشیم، بعضی از بزرگواران در حوزه علمیه قم به خوبی با مبانی شیعه آشنا هستند، اما زبان ارتباط این مبانی با گفتمان‌های رقیب و مخالف را نمی‌دانند و حرف آخر را در همان ابتدای بحث می‌زنند، درک بین‌المللی زبان خاص خود را می‌طلبد.
وی فکر کردن به شیوه ایرانی صرف را عامل عدم موفقیت در ارتباط تمدنی با مسلمانان سایر ملل معرفی و اظهار کرد: وضعیت شیعیان در ایران با سایر کشورها متفاوت است و باید بپذیریم که مدل شیعه ایرانی با سایر ملل فرق دارد، ایران تحت تأثیر رهبری امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب و بیش از ده‌ها نهضت بیداری اسلامی در دو قرن اخیر قرار دارد و از شیعه ایرانی پشتیبانی تاریخی صورت گرفته و منزلت و عبرت تاریخی بالایی را کسب کرده است که این امتیازات برای شیعیان دیگر متصور نیست و آنها در محرومیت‌های زیادی قرار داشته‌اند.
حوزه علمیه زبان مناسب میان مبانی و ذهن خود در مقیاس جهانی را پیدا نکرده است/ لزوم ورود زبان‌آموزی در سیستم آموزشی حوزه علمیه
حجت‌الاسلام رهدار با بیان اینکه حوزه علمیه زبان مناسب میان مبانی و ذهن خود در مقیاس جهانی را پیدا نکرده است، گفت: هم سخنی با ظرفیت‌های بیرونی باید برای ما بسیار مهم باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با تأکید بر لزوم جستجوی راه حل برای زبان‌آموزی طلاب در سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: راه حل این نیست که مؤسسات آموزش زبان دوم در قم فعال شوند و طلاب برای آموزش زبان به این مؤسسات بروند، بلکه باید زبان در سیستم حوزه علمیه تبدیل به بعد آموزش و پژوهش شود و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که همه طلاب چند زبان غیر مادری را در حوزه فرا بگیرند.
فقه در بدنه اجرایی کشور جایگاهی ندارد/ حوزه دغدغه امتداد اجتماعی استنباطات فکری خود را ندارد
وی اظهار کرد: هر تمدنی که در جهان شکل گرفته، لزوما از بستر یک حکومت ایجاد شده است، امروز حوزه‌های علمیه همان دروسی را می‌خوانند که قبل از انقلاب هم تدریس می‌شد، بنابراین حوزه علمیه در نقش یک همسایه خوب برای انقلاب اسلامی است و هنوز در نقش یک کفیل برای حکومت اسلامی ظاهر نشده؛ مسائل حوزه باید مسائل انقلاب باشد و برای حل آنها تلاش شود، امروز حتی یک جزوه پنجاه صفحه‌ای در خصوص فقه توریسم در حوزه علمیه وجود ندارد و نیازهای ضروری فراوانی در حوزه‌های جدید فقه وجود دارد که مغفول مانده است.
حجت‌الاسلام رهدار با بیان اینکه اگر حوزه درک خود نسبت به مناسبات حکومت را تنظیم نکند، نمی‌تواند خیز تمدنی داشته باشد، گفت: لازم است تا کتاب‌های حوزوی هدفمند نوشته شوند، روزانه کتاب‌های زیاد و خوبی در قم چاپ می‌شوند که از چاپخانه به قفسه می‌روند. متأسفانه حوزه بیشتر اصالت المحتوایی است و دغدغه امتداد اجتماعی استنباطات فکری خود را ندارد و چنین حوزه‌ای نمی‌تواند تمدن‌ساز باشد. تولیدات علمی حوزه باید در زندگی مردم وارد شود. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، فقه در بدنه اجرایی کشور جایگاهی ندارد.
