کاشمر با جاذبه‌های گردشگری مذهبی؛ چشم‌انتظار مسافران نوروزی
گروه شهرستان‌ها- شهرستان کاشمر که از آن به عنوان دومین شهر زیارتی استان خراسان نام برده می‌شود، یکی از شهرهای تاریخی و دومین شهر زیارتی خراسان رضوی معرفی شده و این روزها چشم‌انتظار مسافران نوروزی است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، شهرستان کاشمر که از آن به عنوان دومین شهر زیارتی خراسان رضوی نام برده می‌شود، یکی از شهرهای تاریخی و دومین شهر زیارتی استان معرفی شده واین روزها چشم‌انتظار مسافران نوروزی است. این شهر از جاذبه‌هاي زیارتی، تاریخی و طبیعی فراوان برخوردار بوده و همین امر باعث شده تا هر سال میزبان 3.5 میلیون زائر و گردشگر از سراسر ایران اسلامی باشد.
کاشمر نیز همچون بسیاری از نقاط دیگر ایران، از برکت وجود علویان بهره‌مند است و مقابر متبرک چندی در این ناحیه وجود دارد که به جهت انتساب اغلب آن‌ها به فرزندان و نوادگان امامان معصوم(ع) مورد عنایت خاص مردم متدین و مهمان‌نواز این دیار قرار دارند.
اماکن مذهبی - زیارتی
امامزاده سید مرتضی
اگر از سمت مشهد وارد کاشمر شوید، در اولین میدان ورودی شهر(میدان شهید غلامی- فلکه شهربانی) بولواری در سمت راست شما، در جهت شمال(جاده نیشابور) به طول پنج کیلومتر که در قالب پارکی طولی و با امکانات رفاهی نسبتاً مناسب، در شرفِ احداث است که به امامزاده سید مرتضی منتهی می‌شود.
این امامزاده که در منطقه‌ای خوش آب و هوا واقع شده، دارای امکانات رفاهی مناسب(عمدتاً رایگان) نظیر بازار، سوییت، پارکینگ، پارک جنگلی، حمام، شهربازی و... است. بنای این زیارتگاه در دامنه کوهپایه‌های شمال کاشمر و بر تپه‌های نسبتاً ناهمواری احداث شده است.
سیدمرتضی، فرزند موسیابنجعفر(ع) است که در سده دوم هجری توسط امویان در این شهر به شهادت رسیده است؛ این زیارتگاه در نوع خود یکی از شلوغ‌ترین و پر امکانات‌ترین زیارتگاههای ایران محسوب می‌شود.
این مجموعه در دامنه کوه‌های معروف به هفت شاخ، در منطقه‌ای ییلاقی و چشم‌نواز، بارگاه منوری خودنمايی می‌کند، این بقعه منسوب به امامزاده سیدابراهيم اصغر معروف به سید مرتضی(ع) است؛ سیدمرتضی(ع)، کوچک‌ترين فرزند امام هفتم(ع) بوده و پس از شهادت برادرش امام رضا(ع) به شهادت رسیده که بر سر قبر شریف وی، آرامگاه با شکوهی به سبک معماری عصر صفوی بنا شده است.
امامزاده سید حمزه(ع)
زیارتگاه امامزاده سیدحمزه(ع) که برادر سیدمرتضی(ع) و فرزند موسیابنجعفر(ع) است، در داخل شهر کاشمر و در باغی مصفا بزرگ معروف به باغمزار واقع شده که علاوه بر گنبد آینه‌کاری شده، دارای چندین سالن مجلّل و در دست احداث است؛ بنای قدیمی‌تر آن در اوایل دهه 50 و هم‌زمان با گنبد و بارگاه سیدمرتضی(ع)، توسط فردی نیکوکار به نام زنده‌یاد مهندس محمد فتحی احداث و وقف شده است.
مجموعه امامزاده سید حمزه(ع) در قدیم متشکل از چند قطعه باغ بوده که به تدريج به هم پیوسته شد و باغ واحدی را به وجود آورد؛ وسعت این باغ، حدود ۵۰هزار مترمربع است و بارگاه حضرت سیدحمزه(ع) در وسط این مجموعه سرسبز قرار دارد که مجموعه خانه‌ها، مربعی را تشکیل می‌دهد که از هر طرف ۳۵ متر طول دارد و در مجموع کل زیربنای حرم و خانه‌های آن به غیر از صحن و غرفه‌های اطراف، هزار و 200 مترمربع را شامل مي‌شود.
ساختمان بقعه از آثار معماری سال ۱۳۹۹ هجری قمری است و احتمال می‌رود که قبل از این تاریخ، ساختمان بقعه مربوط به دوران صفوی بوده که بر اثر حوادث و دخالت عوامل طبیعی از بین رفته است.
آرامگاه شهید مدرس
در ضلع جنوبی شهر کاشمر، بزرگ‌مردی، آرام سر بر بالین خاک نهاده است که سال‌ها، نستوه و استوار، خواب رضاخان را آشفته ساخت و الگويي بی‌بديل برای نسل‌های آینده شد. اين شخصيت گرانقدر آيت‌الله شهید سیدحسن مدرس است. وی از رجال سیاسی معاصر و مبارزین عصر مشروطه است که در دوره رضاشاه، پس از تبعید به کاشمر در دهم آذرماه سال ۱۳۱۶ توسط عوامل رضاخان در کاشمر به شهادت رسید و مردم آن روز کاشمر در خفقان رضاخاني، محل مقبره شهيد مدرس را حفظ کردند.
پس از سقوط رضاخان، مردم با استفاده از فرصت پيش آمده براي ساخت آرامگاهي برای آن اقدام کردند و با همت مردم در سال ۱۳۲۵ باغات اطراف خريداری شد و مقبره کوچکی بر سر آن ايجاد شد.
بعد از پيروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خميني(ره) و پس از ايشان با دستور مقام معظم رهبري، مسئوليت تعمير و بازسازي آرامگاه مذکور به آستان قدس رضوی محول شد که اين تصميم خردمندانه تحول بزرگي در زمينه‌های مختلف عمرانی، فرهنگی و گردشگری در پي داشت. در حال حاضر، زيارتگاهی زيبا با دو صحن شمالی و جنوبی و در مجموع به مساحت هفت هزار مترمربع بر سر قبر شهيد مدرس ایجاد شده است و علاوه بر آن کتابخانه‌اي با ظرفيت حدود ۴۳هزار جلد کتاب و مجهز به تالارهای مطالعاتی مجزا همه روزه مرجع جمعی از شهروندان کاشمری و زوار و گردشگران مذهبی شهرهای مختلف ايران است.
از سال ۱۳۸۳ موزه آثار و اسناد شهيد مدرس در اين مجموعه زيارتی افتتاح شده است که اين موزه به طور اختصاصي به معرفی شهيد مدرس مي‌پردازد و مجموعه‌ای شامل اسناد، دست نوشته ها و وسايل شخصی شهيد مدرس را در خود جای داده است که از جمله اين آثار می‌توان به قرآن، عصا، پيراهن، چراغ، قلم، سجاده و پارچ سفالي که متعلق به شهيد مدرس است، اشاره کرد. بخش ديگری از اين موزه به اشيای اهدايی و وسايلی اختصاص دارد که در آن دوران مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اين وسايل بيانگر اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ايام است.
از دیگر اماکن زیارتی ترشیز بزرگ می‌توان به امامزاده سید محمّد(ع) در کیلومتر پنج محور کاشمر خلیل‌آباد، امامزاده قاسم ارغا کیلومتر پنج جاده خلیل‌آباد به بردسکن، امامزاده بی‌بی حور و بی‌بی نور در کیلومتر 35 محور کاشمر ـ بردسکن، پیر سر نخواب در 35 کیلومتری غرب بردسکن و ... اشاره کرد.
اماکن تاریخی ـ باستانی
مسجد جامع کاشمر
این بنا در حاشیه میدان مرکزی شهر کاشمر واقع شده که بنای آن به اوایل سلطنت فتحعلی شاه قاجار باز می‌گردد؛ مسجد فعلی، بنایی ساده دارد، با ایوانی به ارتفاع 15 متر و عرض 12 متر و دو شبستان در طرفین، ایوان و محرابی که با کاشی‌های معرق تزیین شده است و بالای محراب مقرنس‌کاری و تاریخ 1213 را به خود دارد. این بنا در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
مسجد جامع کاشمر، حدود سال ۱۲۱۳ هجری‌قمری در زمان حکمرانی عبدالعلی‌خان و مصطفی قلی‌خان در این شهر هم زمان با سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار بنا شده است.
بنای مسجد ساده و دارای صحن، ايوان، شبستان ستون‌دار و غرفه‌های اطراف مسجد است. شبستان‌ها به کمک پايه‌های آجری حجيمی به ارتفاع حدود سه متر طاق چشمه‌های ضربی پوشش يافته است.
مصالح عمده بنا آجر است و مقداری از ايوان و محراب را با کاشي معرق آراسته‌اند. کتيبه‌ها به خط استاد محمد اصفهاني و کاشي‌ها به عمل استاد اسماعيل اذانی است.
در چند سال اخیر طرح توسعه مسجد جامع کاشمر اجرا شده و ساختمان جدید از انتهای شبستان‌ها به ساختمان قدیمی و تاریخی این مسجد متصل شده است.
همچنین اين بنا به شماره ۵۱۵۲ در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسیده است. مناظر بديع مسير جاده کاشمر به کوهسرخ معروف به تنگل سنگ نصوح مناظر چشم‌نواز و کم‌نظير مسير کوهستاني کاشمر به کوهسرخ و کوهسرخ به نيشابور تا روستای عطائيه، با چشمه سارها و کلاتههای مختلفش یکی از ديدنی‌ترين مناطق این شهرستان به شمار مي‌رود.
جواد افتخاری
