نگاه اسلام به وجود باغ وحش

حجت الاسلام آقایی، کارشناس فرهنگی پارک ارم در گفت‌وگو با ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که پارک ارم که باغ وحش هم دارد چه اقدامات فرهنگی می تواند برای ترویج رفتار درست با حیوانات انجام دهد؟ گفت: نحوه نگهداری درست همین حیوانات می تواند تأثیر مثبتی در این مسئله داشته باشد.

وی ادامه داد: در کشور ما برخی به دلیل پر کردن تنهایی خودشان، داشتن روحیه تنوع طلبی و حتی تبعیت از مُد، در منزل اقدام به نگهداری حیوانات می کنند اما این افراد برای نگهداری از حیوانات حتماً باید آموزش ببینند و بدانند که کجا می توان هر حیوانی را نگه داشت.

حجت الاسلام آقایی با اشاره به دستورات و روایت های مختلف اسلام در این خصوص گفت: تأمین محل درست نگهداری از حیوانات به نحوی که آسیب نبینند، رعایت بهداشت حیوانات و رفتار درست با حیوانات بسیار مورد توجه اسلام است.

وی ادامه داد: در روایتی در خصوص جایگاه و خوابگاه گوسفندان تأکید شده است که محل نگهداری گوسفندان را تمیز کنید و گرد و خاک آن را بزدایید که این روایت را می توان به سایر حیوانات هم تسری داد. باید موارد بهداشتی در خصوص محل زندگی حیوانات رعایت شود تا بیماری های مشترک بین حیوان و انسان در جامعه شیوع پیدا نکند.

این کارشناس فرهنگی با اشاره به اینکه اصل نگهداری از حیوانات از منظر اسلام اشکالی ندارد اما نگهداری حیوانات وحشی در خانه مثل روباه، شیر و ... مبحث متفاوتی است و شرایط بسیار ویژه ای دارد که بهتر است قانون جلوی این کار را بگیرد، گفت: واقعاً لازم است برای حمایت از برخی حیوانات مانع نگهداری آنها توسط مردم عادی شویم.

نباید نظام اجتماعی حیوانات را به هم بزنیم

وی ادامه داد: مطالب و توصیه های بسیار زیادی در قرآن و احادیث در خصوص حیوانات وجود دارد. خداوند در آیه 38 سوره انعام می فرماید: «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ؛ و هيچ جنبنده‏ اى در زمين نيست و نه هيچ پرنده‏ اى كه با دو بال خود پرواز مى ‏كند مگر آنكه آنها [نيز] گروه ‏هايى مانند شما هستند ما هيچ چيزى را در كتاب [لوح محفوظ] فروگذار نكرده‏ ايم سپس [همه] به سوى پروردگارشان محشور خواهند گرديد». قرآن به صراحت می فرماید حیوانات نیز مانند انسان ها دارای نظام اجتماعی هستند و ما نباید کاری کنیم این نظام اجتماعی به هم بخورد.

حجت الاسلام آقایی تصریح کرد: در احادیث گفته شده که نباید به حیوان فحش و ناسزا گفت و حتی نباید آنها را نفرین کرد و یا زد؛ اما متأسفانه این احادیث در جامعه مطرح نشده اند و مردم اطلاعات کمی در خصوص نگاه اسلام به حیوانات دارند به نحوی که گاهی مردم فکر می کنند نگاه اسلام به حیوانات منفی است و وقتی می گوییم اسلام توصیه ها و تأکیدات زیادی در خصوص حیوانات دارد بسیار تعجب می کنند.

وی افزود: گاهی تعدادی از این احادیث در فضای پارک ارم نصب می شود اما به صورت دائمی نتوانسته ایم این کار را انجام دهیم. وقتی هم که بچه ها در پاک حضور دارند سعی کرده ایم در بین آنها حاضر شویم و در خصوص حیوانات و نوع رفتار با آنها صحبت کنیم.

این کارشناس فرهنگی در پاسخ به این سؤال که یک باغ وحش اسلامی چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ گفت: باید محلی باشد که نگه داشتن حیوان در آنجا موجب آزارش نشود. و حیوانات تشنه و گرسنه نمانند، بهداشت آنها به خوبی رعایت شود و رسیدگی درست به آنها صورت گیرد.

آیا از منظر اسلام درست است که باغ وحش داشته باشیم؟

آیا از منظر اسلام درست است که باغ وحش داشته باشیم؟ این سؤال بعدی ما بود که حجت الاسلام آقایی پاسخ داد: این مسئله باید استفتاء شود. البته برخی از افراد لطافت روحی زیادی دارند و حتی از دیدن یک پرنده در قفس ناراحت می شوند و می گویند که شما آزادی این موجود را از او گرفته اید. اما وجود باغ وحش زمانی می تواند توجیه منطقی داشته باشد که یک منفعت عقلایی داشته باشد. این منفعت عقلایی حفاظت از گونه های در معرض خطر و یا مراقیت از حیوانات آسیب دیده است. در اصل باغ وحش ها هم برای همین ایجاد شده اند که حیوانات در معرض خطر نگهداری، تکثیر و به حیاط وحش بازگردانده شوند.

انتهای پیام