نگاهی بر شب آرزوها

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، صاحبعلی اکبری، دانشیار گروه آموزشی قرآن‌ و‌ حدیث دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، یادداشتی را به مناسبت لیله‌الرغائب، شب آرزوها که با دومین روز از بهار طبیعت همزمان شده است، در اختیار ایکنا قرار داده که به شرح زیر است:
درفرهنگ‌های لغت عربی، کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان آمده است. بنابر یک معنا «لیلة‌الرغائب» شبی است که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن بسیار است و بندگان خدا در این شب گرایش زیادی به رفتن به در خانه خدا و ارتباط و انس با او دارند. بر پایه معنای دیگر، «لیلة‌الرغائب» شبی است که در آن عطاء و بخشش خدا بسیار است و بندگان خداوند با رو آوردن به بارگاه خدا و خشوع در برابر بزرگی خدا، شایسته دریافت انعام و عطا و بخشش بیکران خدا می‌شوند.
نگاهی بر اعمال شب آرزوها
درحدیثی از پیامبر اسلام(ص)، اعمالی برای این شب ذکر شده‌است که چون شب جمعه (روز پنجشنبه) اول ماه رجب فرا رسید؛ در صورت امکان و بلا مانع بودن روزه گرفته شود و مابین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر و دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود، چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الاْمِّیِّ وَعَلی آلِهِ» گفته شود.
پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» گفته شود. پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِیُّ الاَعْظَمُ» گفته شود. دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر «سُبُّوحٌ قُدّوُسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» گفته شود. در اینجا می‌توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود.
پیامبر اسلام(ص) در فضیلت این نماز فرمودند: «کسی که این نماز را بخواند، ثواب این نماز با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح از طرف خدای متعال شب اول قبرش به سویش فرستاده می‌شود. پس او به آن فرد می‌گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی. میّت می‌پرسد تو کیستی؟ به خدا سوگند که من صورتی زیباتر از تو ندیده‌ام و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی، بهتر از بوی تو نبوئیده‌ام. آن زیباروی پاسخ می‌دهد: من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال به جا آوردی. امشب به نزد تو آمده‌ام تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود و قیامت بر پا شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند».
عظمت لیله‌الرغائب
شب آرزوها، اولين شب جمعه از ماه عظيم رجب را ليله‌الرغائب گويند که شبي با ارزش و با عظمت است و از دو جهت داراي اهميت است :
1. از اين جهت که اصولاّ شب جمعه، خود داراي ويژگي و ارزش خاصي است و اعمال عبادي فراواني در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضي الحاجات است.
2. ماه رجب اولين ماه از ما‌ه‌هاي حرام، ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهي در اين ماه در حال ريزش و نزول است، به همين جهت اين ماه را رجب الاصب گويند، چون صب به معناي ريختن است.پس ليله‌الرغائب شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده پس ارزشي دو چندان دارد.
اسناد روایت لیلة‌الرغائب
سید ابن طاووس در اقبال الاعمال این نماز را آورده است. ایشان در قبل از نقل روایت پیامبر اکرم(ص) این نماز در آن بیان شده می‌گویند: من آن را در کتاب‌های عبادات به نقل از پیامبر اکرم(ص) دیده‌ام و خودم آن را از برخی کتاب‌های راویان شیعه امامیّه نقل می‌کنم.
معنی سخن ایشان این است که روایت مربوط به این نماز در کتاب‌های مربوط به عبادات سنی و شیعه آمده‌است و ایشان آن را به نقل از یکی از کتاب‌های شیعه آورده‌اند. البته کتاب‌هایی که سید بن طاووس بدان‌ها اشاره نموده است به دست ما نرسیده‌است.
کفعمی نیز در بلد الامین این نماز را نقل کرده‌است و ایشان آن را از کتاب اختیار المصباح الکبیر و ما اضیف الیه من الادعیه نوشته ابن باقی قرشی، علی بن حسین (قرن ۷ق) نقل کرده‌است.
البته این دعا در بخش اضافات ابن باقی آمده‌است یعنی بخشی که ابن باقی بعد از نقل گزینش خود از کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی آورده است. شیخ عباس قمی نیز در مفاتیح الجنان می‌آورد: بدان‌که اولین شب جمعه ماه رجب را «لیلة الرغائب» (یعنی شب دلدادگان) می‌گویند و برای آن عملی با فضیلت بسیار از حضرت رسول (ص) وارد شده که آن را سیّد در کتاب «اقبال» و علاّمه حلی در «اجازه بنی زهره» نقل کرده‌اند.
دعا برای مسلمانان جهان در شب آرزوها
این شب را شب آرزوها هم می‌گویند. چه خوب است که در این شب گران‌سنگ، مسلمانان برای برادران دینی و برای ستمدیدگان در بند در سراسر گیتی دعا کنند ونیز از خداوند متعال درخواست شود که دشمنان داخلی وخارجی این مرز وبوم را هدایت فرماید ودر صورتی که قابل هدایت نیستند، شرشان را از سر مسلمانان دور کند.
اینکه که این شب عزیز مصادف با آغاز سال 1397 وبهار طبیعت گردیده است، این تقارن را به فال نیک گرفته و از خداوند متعال خواستاریم تا دل‌های انسان‌های آزادی‌خواه را در سرتاسر این کره خاکی بسان رقت ولطافت بهاری، لطیف ورحیم ورئوف قرار دهد ان شاءالله تعالی.
انتهای پیام