جمهوری اسلامی؛ الگوی موفق پیوند جمهوریت و اسلامیت

بهراد بهشتی، محقق و پژوهشگر دینی در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، در رابطه با فلسفه جمهوری اسلامی، اظهار کرد: نظام برآمده از انقلاب اسلامی که جمهوری اسلامی نام گرفت، واکنشی به ظلم‌ رژیم پهلوی و بی‌اعتنایی آن رژیم به خواست مردم بود. در نظام ستم‌شاهی، به خواست و رای مردم اهمیتی داده نمی‌شد و انتخابات برگزار شده، تنها صورتی نمایشی داشت و از طرفی همواره نوعی بی‌احترامی و بی‌اعتنایی نسبت به اسلام می‌شد.

وی افزود: مردم ایران به دنبال جمهوری و دموکراسی بودند و می‌خواستند که گوش شنوایی در حاکمیت برای آنها وجود داشته باشد و در عین حال احکام اسلامی در کشور اجرا شود و بی احترامی به اسلام صورت نگیرد.

بهشتی خاطرنشان کرد: قرائت‌های گوناگونی از اسلام وجود داشته و دارد؛ حتی در همان سال 57 عده‌ای معتقد بودند که اسلامیت نمی‌تواند با جمهوریت و رای ملت تلفیق شود و این دو نباید با هم مخلوط شوند. پیشنهاد آن‌ها این بود که از جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی حرکت کنیم و رای مردم و جمهوریت را نادیده بگیریم.

وی در ادامه گفت: عده دیگری از جمله امام(ره)، نظری مقابل این دیدگاه داشتند، به طوری که حضرت امام به وضوح بارها در سخنان‌شان اشاره کردند که می‌شود جمهوریت را با اسلامیت تلفیق کرد. ایشان فرمودند: «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر» و یا «میزان رای ملت است»؛ در واقع این‌ها بیانگر این است که جمهوریت و اسلامیت قابل جمع هستند.

این محقق و پژوهشگر دینی تصریح کرد: حضرت امام در نوفل‌لوشاتو در مصاحبه‌ای با خبرنگار روزنامه اندونزیایی تمپو می‌فرمایند: «آنچه مهم است، ظوابطی است که باید در این حکومت حاکم باشد که مهم‌ترین آن اولا این است که متکی به آرای ملت باشد، به گونه‌ای که تمام آحاد ملت در انتخاب فرد یا افرادی که باید مسئولیت و زمام امور را در دست بگیرند شرکت داشته باشند و دیگر اینکه در مورد این افراد، خطی مشی سیاسی و اقتصادی و سایر شئون اجتماعی و کلیه قواعد و موازین اسلامی مراعات شود. در این حکومت زمامداران امور به طور قطع باید در تصمیم گیری‌ها با نمایندگان ملت مشورت کنند و اگر نمایندگان موافقت نکنند، نمی‌توانند به تنهایی تصمیم گیرنده باشند. افرادی که به عنوان نمایندگان و مسئولان دولت در جمهوری اسلامی انتخاب می‌شوند شرایطی دارند که با رعایت آن شرایط حقیقتا نمایندگان واقعی مردم انتخاب می‌شوند، نه نمایندگان طبقه خاصی که به ضرر ملت عمل کنند».

بهشتی گفت: امام(ره) در جایی دیگر در پاسخ به سوال خبرگزاری رویترز می‌فرمایند: «همانطور که بارها گفته‌ام مردم در انتخابات آزاد هستند و احتیاجی به قیم ندارند و هیچ فرد، گروه یا دسته‌ای حق تحمیل فرد یا افرادی را به مردم ندارند. جامعه اسلامی ایران که با درایت و رشد سیاسی خود جمهوری اسلامی و ارزش‌های والای آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفته‌اند و به این بیعت و پیمان بزرگ وفادار مانده‌اند، مسلما قدرت تشخیص و انتخاب کاندیدای اصلح را دارند».

وی افزود: امام(ره) به ملت ایران اعتماد داشتند و معتقد بودند که ملت ایران هر انتخاب و تصمیمی که بگیرد، متبع است و حتی در جایی دیگر می‌فرمایند که: «رای ملت متبع است، حتی اگر به ضرر خودشان باشد». ایشان همچنین می‌فرمایند: «دولت استبدادی را نمی‌توان حکومت اسلامی خواند، رژیم اسلامی با استبداد جمع نمی‌شود»؛ یعنی امام(ره) به عنوان مرجعی اسلام شناس، اسلامیت و جمهوریت را قابل جمع می‌دانستند.

این محقق و پژوهشگر دینی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی، کشور را به استقلال رساند  و ایران را از وابستگی به کشورهای خارجی بیرون آورد و استقلال به عنوان یکی از خواسته‌های مهم مردم محقق شد. همچنین جمهوری اسلامی نهادهای انتخابی را گسترش داد و در طول سال‌های عمرش تقریبا هرسال یک انتخابات برگزار کرده است.

بهشتی ادامه داد: البته به نظر می‌رسد برخی از تفسیرها با این دیدگاه امام(ره) که معتقد بودند یک طبقه حق ندارد برای مردم تصمیم بگیرد، سازگاری ندارد و به اصلاح نیاز دارد.

وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی از همان ابتدا با مشکلاتی نظیر ترور، جنگ تحمیلی و توطئه‌های دشمنان روبرو بوده است، اما نظام جمهوری اسلامی با وجود همه این مشکلات همچنان جلو می‌رود..البته تا تحقق کامل عدالت در زمینه‌های قضایی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فاصله داریم و یا اکنون نیاز داریم که جامعه را به سمت اجرای عدالت جلو ببریم و حقوق مردم را به درستی محقق کنیم.

انتهای پیام