توصیه اسلام به صبر و سازش؛ کجا و کی منتفع شویم

سهیلا طاهریان، رئیس گروه برنامه‌ریزی و توسعه مشاوره و خدمات روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه در حال حاضر هزار و 900 دفتر مشاوره در کشور فعال هستند، گفت: این دفاتر مشاوره در سه سطح مراکز سلامت روان، مراکز مشاوره و مراکز تخصصی در حال فعالیت هستند. در مراکز سلامت روان بیشتر کارهای آموزشی انجام می‌شود، در مراکز مشاوره عمومی (همانند پزشکان عمومی) همه افراد نیازمند به مشاوره و دریافت خدمات روانشناسی پذیرش می‌شوند و در صورت نیاز به مراکز سطح سوم که شامل مراکز تخصصی هستند، ارجاع داده می‌شوند.

وی ادامه داد: مراکز تخصصی نیز در 9 نوع از جمله تخصصی کودک و نوجوان، مشاوره ازدواج و روان‌درمانی خانواده، کودکان استثنائی، تحصیلی و تربیتی، سالمند، روان‌سنجی، اختلالات روانی، مراکز صنعتی و سازمانی و ... را خدمات تخصصی ارائه می‌دهند.

تعداد مراکز مشاوره در کشور کافی نیست

طاهریان در پاسخ به این سؤال که آیا این تعداد مراکز مشاوره برای رفع نیاز کشور کافی هست؟ به ویژه با توجه به اینکه مدام گفته می‌شود شرایط روانی جامعه در حال وخیم‌شدن است؟ گفت: مطمئناً خیر. اولین مرکز مشاوره بهزیستی در سال 72 افتتاح شد که یک مرکز دولتی بود. از سال 1380 که بخش‌نامه خصوصی سازی در مجلس مصوب شد تلاش زیادی شد تا بخش خصوصی در این زمینه ورود پیدا کند و اکنون نیز به شدت در تلاش هستیم مراکز را در سطح کشور گسترش دهیم.

وی از اقدامات صورت گرفته در مناطق کم‌برخوردار نیز سخن گفت و اظهار کرد: در استان‌های کم برخوردار از مراکز مشاوره حمایت‌های ویژه صورت گرفته و حتی وام‌‌های بلاعوض به آنها داده شده تا بتوانند فعالیت کنند. اما باز هم کافی نیست اگر چه هر ساله به تعداد مراکز اضافه می‌شود.

با مراجعه به مراکز تخصصی سالمندان سطح زندگی آنها را بالا ببرید

رئیس گروه برنامه‌ریزی و توسعه مشاوره و خدمات روانشناختی سازمان بهزیستی در پاسخ به این سؤال که بیشترین مراجعه مردم به کدامیک از مراکز بهزیستی است؟ گفت: بیشترین مراجعه به مراکز مشاوره عمومی صورت می‌گیرد چون مردم هنوز مراکز تخصصی را نمی‌شناسند. مثلاً علی‌رغم اینکه مراکز تخصصی سالمندان را داریم هنوز فرهنگ‌سازی استفاده از این مراکز صورت نگرفته است و مردم نمی‌دانند یک سالمند یا فردی که از او نگهداری می‌کند با مراجعه به این مراکز یاد می‌گیرد چطور از یک سالمند مراقبت و آموزش‌هایی را برای ارتقای سطح زندگی سالمندان دریافت کند.

فرهنگ استفاده از مراکز تخصصی کودکان استثنایی هنوز جانیفتاده است

وی با تأکید بر اینکه کارهای زیادی برای شناساندن مراکز تخصصی مشاوره باید صورت گیرد، گفت: حتی مراکز کودکان استثنایی هنوز به خوبی برای خانواده‌ها شناخته شده نیست و علی‌رغم اینکه خانواده‌های دارای فرزند استثنایی مشکلات زیادی دارند فرهنگ استفاده از این مراکز جا نیفتاده است.

این روانشناس از موفقیت مراکز صنعتی و سازمانی در کمک به کارگران کارخانه‌ها سخن گفت و افزود: مشاوران ما به سرپرستان کارگاه‌ها و کارخانه‌ها مشاوره ارائه می‌کنند که در بهبود شرایط کار نقش مؤثری دارد.

روابط بین همسران بیشترین دلیل مراجعه به مراکز مشاوره

طاهریان بیشترین مشکل و دلیل مراجعه به مراکز مشاوره را روابط بین همسران عنوان و اظهار کرد: تبعات این مشکل به همه جامعه باز می‌گردد چرا که این خانواده‌ها دارای فرزند هستند، بچه‌ها به مدرسه می‌روند و مشکلات خود را در قالب افت تحصیلی در مدرسه نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: بسیاری از بانوان نیز اکنون شاغل شده و رشد اجتماعی و اقتصادی پیدا کرده‌اند و یا نیاز اقتصادی بانوان را برای کار به بیرون خانه برده است، مشکلات خانم‌ها در خانواده تبعات خود را در محل کار بانوان نیز در قالب افت عملکرد کاری، درگیری با همکاران، عدم اطاعت از قوانین کار و ... نشان می‌دهد. وقتی خانم یا آقا به محل کار خود با افسردگی، کسالت، ناراحتی و ... می‌ر‌ود این مشکلات روانی در عملکرد او تأثیر می‌گذارد و اگر چه در این زمینه کارهایی صورت گرفته اما هنوز هم جای کار زیادی دارد.

رئیس گروه برنامه‌ریزی و توسعه مشاوره و خدمات روانشناختی سازمان بهزیستی در پاسخ به این سؤال که دلیل افزایش اختلافات خانوادگی چیست؟ گفت: اگر به خانواده‌ها نگاه کنیم مشکل به امروز باز نمی‌گردد بلکه بخشی از مشکل به دوران کودکی افراد باز می‌گردد. هر فردی با یک پیش فرض و ویژگی‌های شخصیتی وارد زندگی مشترک می‌شود در حالی که همسر او درست ویژگی‌های مقابل او را دارد و دو نفر با هم مچ نیستند اما وقتی می‌خواستند با هم ازدواج کنند اصلاً به این موضوع فکر نمی‌کردند.

وی افزود: البته اکنون با آموزش‌های پیش از ازدواج در این زمینه کارهای خوبی صورت می‌گیرد و کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود. ارتقای فرهنگ استفاده از مشاوره و روانشناسی هم در این زمینه کمک کرده است اما همچنان کار باید تداوم داشته باشد.

طاهریان بیان کرد: بسیاری از مواقع مشکل این است که افراد خودشان را نمی‌شناسند و به چیزهایی حساس هستند که خود هم به خوبی به آنها واقف نیستند؛ چون افراد خودشان را نمی‌شناسند نمی‌توانند به خوبی خودشان را به همسرشان بشناسانند و مسائلی که نسبت به آنها حساس هستند را بازگو کنند، اگر به درستی آنچه نسبت به آن حساس هستند را به همسر خود بگویند به احتمال زیاد همسرشان واکنش های خود را نسبت به آن موضوعات تغییر می‌دهد، اما همسران به جای گفت‌وگو پرخاش و قهر کرده و از مکانیسم جابه‌جایی استفاده می‌کنند یعنی عصبانیت خود را با کتک زدن بچه خالی می‌کنند و همین مسئله موجب می‌شود که درگیری بیشتر شود و مورد مأخذه قرار بگیرند که چرا بچه را میزنی و ... .

وی ادامه داد: همه این‌ها موجب می‌شود مشکلات شروع شده و تداوم پیدا کند. البته کارهایی در این زمینه در حال انجام است و ما مراکز تخصصی کودک و نوجوان را داریم و خانواده‌ها بچه‌هایشان را با خود می‌آورند بچه‌ها وقتی خودشان و خواسته‌ها و نیازهایشان را بشناسند مسلماً در انتخاب‌های آینده آنها تأثیر خواهد گذاشت.

اگر مشکلی مدام در خانواده تکرار می‌شود، برای خودتان ارزش قائل شوید

این مشاور و روانشناس کشورمان به خانواده‌ها توصیه کرد: اگر می‌بینند مشکلی مدام در خانواده تکرار می‌شود و حساسیتی است که هر چند وقت یکبار جو خانواده را به هم می‌ریزد و متشنج می‌کند از نظرات متخصصان استفاده کنند و افزود: سلامت روان هم متخصصان خود را لازم دارد. باید توجه به سلامت روان را در سبد خانوار ببینیم و هزینه‌ای را برای آن در نظر بگیریم شاید ظاهر این مسئله این باشد که تعرفه‌های مشاوره بالاست ولی برای خودمان این ارزش را قائل باشیم و این هزینه را بکنیم که مشکلمان را حل کنیم. بالاخره ه باید مشکلمان حل شود.

صبورانه راهکار را در خانواده اجرا کنیم

وی در پاسخ به این سؤال که در اسلام به صبر و سازش توصیه شده است مشاوران و روانشناسان از این توصیه چگونه استفاده می‌کنند؟ گفت: هیچ توصیه‌ای در اسلام بدون استفاده نیست اما باید کجا و کی صبر کنیم؟ آیا اگر مدام با همسرمان مشکل پیدا می‌کنیم فقط باید صبور باشیم و تحمل کنیم و یا اینکه به دنبال راه‌کار باشیم؟ قدر مسلم ما باید صبور باشیم و به دنبال راهکار باشیم. صبر به ما کمک می‌کند که با راهکار جلو رفته و مشکل را حل کنیم.

 انتهای پیام