به گزارش خبرنگار ایکنا، سومین دوره جشنواره داستان کوتاه «خاتم» که درباره پیامبر اکرم(ص) برگزار میشود، هیئت داوران در بخش بزرگسال و کودک و نوجوان در بیانیههای جداگانهای نکات مهمی را متذکر شدهاند که در ادامه مشروح آن آمده است.
بسمالله الرحمن الرحیم
لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كانَ يَرجُو اللَّهَ وَاليَومَ الآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثيرًا﴿ احزاب آیه ۲۱﴾
نوشتن از پیامبر رحمت، زیبا و ستودنی است. پیامبری که لطف بیپایان خداوند برای جهانیان است. او که با دلی باصفا، زیباییهای اخلاقیاش را به منصه ظهور درآورد و مقام انسان کامل را به تجلی نشست.
بررسی داستانهای ارسالی از سوی نویسندگان جشنواره خاتم، توفیقی لذتآفرین برای هیئت داوران بود و لحظاتی شیرین که با خوانش هر داستان، عطر خوش محمدی فضای دل و جان را آکند. داستانها باوجود پیشبینی هیئت علمی و برگزارکنندگان نسبت به دو دوره قبل جشنواره از حد نصاب مقبولیت بالاتر بودند، ادبیت و معنویت در برخی داستانها بههم آمیخته، تابلوی داستانهای زیبایی به زیور نقش آراسته شدهاند. داستانهایی درخور و قابلاعتنا که بیاغراق تحسین هیئت داوران را با خود به همراه داشته است.
عنوان جشنواره، «داستان کوتاه»، توجه هیأت داوران را به دو نکته اساسی معطوف داشته است. نکاتی همسو و همطراز که داستان بودن آثار از یکسو و مرتبط بودن آنها با حکمت معنوی، سیره، گفتار و تاریخ زندگی پیامبر را ضروری میداند. بر این اساس، از نظر هیأت داوران هم ساختار داستانی مدنظر بوده، هم نسبت آن با موضوع موردنظر که ویژگی بارز آثار این دوره است. برخی از آثار علیرغم نسبتی که با مضمون داشتند، به دلیل بیبهرگی یا کمبهرگی از ساختار داستانی لازم، از راه یافتن به رتبههای بالا بازماندند. همچنین آثاری که از ساختار مناسب بهره داشتند، اما از نسبت لازم با موضوع بری بودهاند، امکان صعود نیافتهاند. لذا آنچه در پی میآید، نتیجه ارزیابیها و بررسیهایی است که با توجه به دو اصل پیشین، پس از طرح در شورای داوری جشنواره برگزیده شدهاند.
هیئت داوران لازم میداند از تکتک نویسندگان ارجمندی که در این فراخوان شرکت نموده، آثارشان مایه برکت و وسعت این جشنواره شده، سپاسگزاری نماید و اجر و توجه ویژه حضرتش را برای آن گرامیان آرزو کند.
هیئت داوران ذکر چند نکته را درباره آثار بررسی شده ضروری میداند:
1- توجه به مستندات تاریخی و استفاده از منابع معتبر برای داستاننویسان ضروری است. اکتفا به شنیدهها و مشهودات و یا مراجعه به کتب دسته چندم و نامعتبر، گاه به داستانها لطمه جدی وارد میسازد.
2- مشاوره و همفکری با کارشناسان حوزه دین و تاریخ اسلام میتواند برای نویسندگان بسیار مفید باشد. هیأت داوران با داستانهایی مواجه شدند که در صورت اعمال اصلاحات ویرایشی تاریخی به آثاری موفق و مقبول بدل میشدند.
3- در بازنویسی رویدادها و اتفاقات تاریخی، نویسندگان باید به شرایط و نیازهای جامعه امروز، سلائق و ذهنیت مخاطب توجه بیشتری داشته باشند. گاهی برخی منقولات، وَلو به فرض صحت، چندان با باورها و سلائق مخاطب سازگار نیست و به دافعه میانجامد.
4- توجه به جاری ساختن زندگی پیامبر بعنوان الگو در زندگی امروز، در قالب داستانهایی معاصر بسیار ضروری است و خوشبختانه در این دوره شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه بودهایم.
5- سیره و زندگی حضرت رسول (ص)، مملو از روایات و حوادث بیشمار است. موضوعات پرداخت شده در داستانها محدود و گاه تکراری است. بهنظر میآید این گنج بیپایان مستعد کاوش و جستار بیشتری است و همت عالیتری برای یافتن این گوهرها لازم به نظر میرسد.
6- نگاه تاریخی به موضوع پیامبر اکرم (ص) اگرچه لازم و ضروری است، اما بهنظر میرسد وجه ادبیت ادبیات ایجاب میکند که با نگاهی ژرفتر به وجه وجودی و حِکمی رسول خاتم و رابطه ایشان با خداوند و انسانها پرداخت و انتظار ظهور داستانهایی قویتر را داشت.
هیئت داوران امیدوار است در دورههای بعد جشنواره، به داستان و داستانهایی دست یابد که هرکدام قدرتمندانهتر از دیگری، سطح ادبی جشنواره را بالاتر برده، زمینهای برای ظهور و بروز ادبیات قدسی را فراهم آورد. بیشک، آن روز به یاری دم محمدیاش ، دیر نخواهد بود. انشاءا...
یادآور میشود، محمدرضا سنگری، مجیدقیصری، حمیدرضا شاه آبادی، ابوتراب خسروی و حسن محمودی جزء هیئت داوران بخش بزرگسال سومین دوره جشنواره خاتم بودند.
بیانیه هیئت داوران بخش کودک و نوجوان نیز به شرح زیر است؛
بسمالله الرحمن الرحیم
لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كانَ يَرجُو اللَّهَ وَاليَومَ الآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثيرًا﴿ احزاب آیه ۲۱﴾
نوشتن درباره پیامبری که رحمت بیپایان خداوندی برای همه جهانیان است، زیبا و ستودنی است. پیامبری که دوستدار کودکان بود و امت خود را به دوست داشتن کودکان فرا میخواند و میفرمود: اَحِبُّوا الصِّبيانَ وَ ارحَمُوهُم؛ كودكان را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد و آنقدر برای آنها اهمیت قائل بود که حضور آنها را مایه برکت خانه میدانست؛ بَيتٌ لا صِبيانَ فيهِ لا بَرَكَةَ فيهِ.
علاوه بر این، داستانهای ارسالی بخش کودک و نوجوان به دبیرخانه جشنواره خاتم، توفیقی لذتآفرین برای هیئت داوران بود که عطر خوش محمدی را به دل و جان نشاند. عامل مسرت بخش دیگر برای داوران، اراده حضور نویسندگان جوان و نوجوان، کمتر آشنا به فنون نویسندگی، ازجمله دانشآموزان در کنار نویسندگان نامآشنا در این دوره جشنواره بود.
هرچند بررسی آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره سوم در بخش کودک و نوجوان حکایت از دقتنظر بیشتر نویسندگان و تلاش آنها برای ارتقای کیفیت آثار نسبت به دو دوره قبل داشت، اما همچنان یادآوری نکاتی برای توجه علاقهمندان به حضور در دورههای بعدی جشنواره ضروری است:
1- استفاده از منابع معتبر تاریخی و روایی برای داستاننویسان ادبیات دینی ضروری است. اکتفا به شنیدهها و مشهودات و یا مراجعه به کتابهایی که از اعتبار لازم برخوردار نیستند به داستانها لطمه جدی وارد میسازد.
2- مشاوره و همفکری با کارشناسان حوزه دین و تاریخ اسلام میتواند برای نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان بسیار مفید باشد. داوران با داستانهایی مواجه شدند که در صورت اِعمال چند اصلاح و نکته ویرایشی تاریخی به آثاری موفق و مقبول بدل میشدند.
3- در بازنویسی رویدادها و اتفاقات تاریخی، نویسندگان کودک و نوجوان به اقتضائات امروز و سلایق و ذهنیات مخاطبان توجه بیشتری کنند. گاهی برخی منقولات، وَ لو به فرض صحت، چندان با باورها و سلایق مخاطبان سازگار نیستند و به دافعه میانجامند.
4- توجه به جاری ساختن روح تعالیم و سیره پیامبر در زندگی امروز و در قالب داستانهایی معاصر بسیار ضروری است و خوشبختانه در این زمینه شاهد اتفاقات خوبی بودهایم.
اطمینان داریم مسیری که جشنواره با اتکال به خداوند تبارک و تعالی و اعتماد به هوش و ذوق سرشار نویسندگان درپیش گرفته، موجب خواهد شد هر سال نسبت به دوره قبل شاهد رشد و بالندگی داستاننویسی و دریافت داستانهایی با غنای بیشتر ادبی و محتوایی باشیم.
یادآور میشود، مصطفی رحماندوست، طاهره ایبد و افسانه شعباننژاد از اعضای هیئت داوران بخش کودک و نوجوان سومین دوره جشنواره خاتم بودند که بیانیه نیز از سوی مصطفی رحماندوست قرائت شد.
انتهای پیام