عبدالرضا فرجیراد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک دانشگاه آراد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره ایده وزیر امور خارجه کشورمان مبنی بر ایجاد یک «مجمع گفتوگوی منطقهای در خلیج فارس» که چندین بار مطرح شده و امکان عملیاتی شدن این پیشنهاد با توجه به شرایط منطقه و به ویژه رویکرد تخاصمآمیز عربستان سعودی در دوره محمد بن سلمان نسبت به جمهوری اسلامی ایران گفت: در عربستان تغییراتی در ساختار سیاسی صورت گرفت و جناحی که وابسته به ملک عبدالله بود کاملا کنار گذاشته شد و قدرت به دست بن سلمان افتاد.
بنسلمان از فرصت روی کارآمدن ترامپ به دنبال تضعیف و نابودی ایران است
وی ادامه داد: بن سلمان هم از زمانی که ترامپ در آمریکا بر سر کار آمد عربستان را کاملا وابسته به سیاستهای ترامپ و تا حدودی اسرائیل نمود. از طرفی با توجه به دشمنی خاصی که بنسلمان با ایران دارد معتقد است باید در مقطعی که ترامپ در رأس قدرت آمریکاست ایران را تضعیف کرد و حتی اگر ممکن بود جمهوری اسلامی ایران را از بین برد. لذا به نظر نمیرسد بنسلمان بخواهد این فرصت را (تضعیف و از بین بردن جمهوری اسلامی ایران در دوره ترامپ) که تصور میکند به دست آورده از دست بدهد.
فرجیراد اظهار کرد: اگر قبول کنیم یکی از محورهای مهم نظام امنیتی منطقه عربستان است طبیعتا بقیه کشورهای منطقه جرئت نمیکنند وارد فضای گفتوگوی منطقهای با ایران شوند. در واقع بدون حضور عربستان این گفتوگوها نمیتواند ارزشی داشته باشد.
بیشتر کشورهای منطقه بدون حضور عربستان وارد گفتوگوی منطقهای با ایران نمیشوند
سفیر اسبق ایران در نروژ و مجارستان در تشریح نسبت کشورهای منطقه با عربستان گفت: کشورهای منطقه در این رابطه دو دسته هستند؛ یک دسته کشورهای کوچکی هستند که کمکهایی را از عربستان دریافت میکنند، ضمن اینکه فشار سیاسی عربستان براین دسته کشورها افزایش پیدا کرده است. عربستان از آنجا که بر روی گروههای تندرو نفوذ پیدا کرده و تقریبا توانسته این گروهها را کم و بیش در تمام این کشورها جای دهد و علمای سلفی توانستهاند طرفدارانی را برای خود در این کشورها جلب کنند. لذا اگر این کشورها نخواهند از سیاستهای عربستان متابعت کنند طبیعتا دچار مشکلات سیاسی داخلی میشوند.
وی افزود: یک دسته دیگر کشورهای بزرگتری هستند که منافع اقتصادی بیشتری با عربستان دارند، مانند پاکستان، سودان و مصر. اینها کشورهایی هستند که به ویژه در چند سال اخیر منافع اقتصادی بیشتری با عربستان پیدا کردهاند و چند میلیارد دلار در سال در قالب کمک یا دریافت نفت ارزانقیمت از عربستان به دست میآورند. لذا بر هم زدن روابط با عربستان آنها را دچار مشکلات شدید اقتصادی میکند. به عنوان نمونه پاکستان سالانه ده میلیارد دلار از کشورهای حوزه خلیج فارس و به ویژه عربستان درآمد دارد. حال اگر کشور فقیری مانند پاکستان این درآمد ده میلیارد دلاری را از دست بدهد هر دولتی که در این کشور بر سر کار بیاید با مشکل جدی روبرو میشود.
ایجاد «مجمع گفتوگوی منطقهای در خلیج فارس» متأثر از آمریکا و عربستان است
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: بنابراین من تصور نمیکنم در این مقطع زمانی که از یک طرف در ساختار سیاسی عربستان تغییراتی ایجاد شده و آل سعود دشمنی سرسختانهای را با ایران در پیش گرفته و از طرف دیگر فشارهای ترامپ به ایران افزایش یافته، یک گفتوگوی منطقهای با ایران مورد پذیرش عربستان قرار بگیرد.
فرجیراد تأکید کرد: حتی اگر عربستان هم این گفتوگوها را بپذیرد این آمریکاست که این اجازه را به عربستان نمیدهد. در واقع تا زمانی که روابط ایران و عربستان تخاصمآمیز باشد این پیشنهاد در حد ایدهای بر روی کاغذ باقی میماند و خیلی تأثیرگذار نخواهد بود و همانطور که بیان شد این مسئله تنها هم وابسته به روابط ایران و عربستان نیست و اگر روابط ایران و عربستان بهبود پیدا کند، که البته در مقطع فعلی عملی نیست، آمریکا به عربستانیها اجازه نمیدهند که در وضعیت حاد روابط ایران و امریکا چنین اتفاقی بیفتد.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام