تاثیر بازسازی اعتاب مقدسه بر احیای معماری اسلامی

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات، نشست خبری همایش «معماری و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر»، یکشنبه، دوم اردیبهشت ماه با حضور محمدمهدی تهرانچی، معاون علمی آستان قدس رضوی و رئیس عالی این همایش، حسن بلخاری، دبیر علمی بخش هنر و آرایه‌های معماری همایش، و اکبر زرگر دبیر، علمی بخش معماری و شهرسازی همایش در «موزه ملی ملک» تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست حسن بلخاری، دبیر علمی بخش هنر و آرایه‌های معماری گفت: ما در حوزه معماری اسلامی اندیشمندان برجسته‌ای داشتیم که همت و دانش خود را وقف این هنر کرده‌اند، شیخ بهایی و قوام‌الدین شیرازی از این اندیشمندان هستند؛ قوام‌الدین شیرازی معمار برجسته دوره تیموری است که معماری مسجد گوهرشاد از آثار اوست اما امروز معماری اسلامی را با نام شیخ بهایی می‌شناسند به دلیل اینکه قوام‌الدین شیرازی صرفاً معمار بود و هیچ متن مکتوبی از خود به جای نگذاشت و معماری بیش از آنکه یک جایگاه صرف باشد مجموعه‌ای از مفاهیم و مبانی است یعنی ابتدائاً دارای مبانی‌ است که این مبانی توسط معماران در قالب فرم پیاده‌سازی می‌شود.

بلخاری با بیان اینکه معماری اعتاب مقدسه در طول تاریخ ایران سیر پرتحولی را پشت سر گذاشته است، یادآور شد: معماری اسلامی بدون تکیه بر عناصر شیعی در هیچ‌کجای جهان شناخته شده نیست؛ گسترش و توسعه اعتاب مقدسه در سالهای پس از انقلاب با کل عمر معماری اسلامی در تاریخ اسلام برابری می‌کند که این امر دلایلی همچون افزایش تعداد زوار و پیشرفت تکنیک‌های معماری دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: بنابراین لزوم بررسی دستاوردهای معماری اسلامی طی سال‌های پس از انقلاب بیش از پیش احساس می‌شود، محورهای همایش ما به این شرح است: اول «تبیین» یعنی ما به دنبال شناخت کاملی از دستاوردهای معماری اسلامی طی چهار دهه اخیر هستیم؛ دوم «تحلیل» یعنی با نگاهی نقادانه و آسیب‌شناسانه به بررسی نقاط ضعف و قوت این حوزه می‌پردازم؛ سوم «ترویج» یعنی یافته‌های ما در کشورهای شیعی به ویژه عراق ترویج خواهند شد.

در ادامه اکبر زرگر، دبیر علمی بخش معماری و شهرسازی این همایش گفت: آنچه امروز در حرم رضوی شاهد هستیم مشابه کربلاست اما با این تفاوت که تحولات حرم رضوی به تدریج شکل گرفت اما در کربلا به یکباره شاهد افزایش چشمگیر تعداد زائران به ویژه در اربعین هستیم، مطالعات تاریخی نشان می‌دهد که توسعه اماکن مقدسه یک فرآیند تدریجی است که سالیان بسیاری به طول می‌انجامد اما طی دهه‌های اخیر این توسعه با سرعت اتفاق افتاد.

وی با اشاره به افزایش نجومی تعداد زوار کربلا طی سال‌های اخیر افزود: ما در ایام اربعین شاهد حضور جمعیت میلیونی در کربلا هستیم که البته حرم، ظرفیت این جمعیت را ندارد و این پدیده تبعاتی را به همراه دارد، محیط صحن حرم امام رضا (ع) که روباز است در سرما و گرما مشکلاتی را برای زوار ایجاد می‌کند؛ در کربلا صحن حرم را سرپوشیده کردند که البته این اقدام هم اصولی نبود و مشکلاتی را ایجاد کرد، همچنین مدیریت بحران باید در اعتاب مقدسه لحاظ شود.

در ادامه این نشست، محمدمهدی طهرانچی رئیس عالی همایش «معماری و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر» با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی، دارای سبک مستقلی در معماری اسلامی بوده‌ایم: سبک و روشی که در این دوره به کار گرفته شد از یک سو سنت‌ها را حفظ کرد و از سوی دیگر امکانات مدرن را به کار گرفت، ترکیب هنر و ابزار مدرن موجب ایجاد سبک جدیدی شد که ما در این همایش قصد بررسی این سبک را داریم.

معاون علمی آستان قدس رضوی تاکید کرد: آستان قدس رضوی همواره پیشگام معماری اسلامی در جهان اسلام بوده؛ حرم امام رضا (ع) سالانه پذیرای 28 میلیون زائر است و طی سال‌های پس از انقلاب توسعه گسترده‌ای داشته؛ همان‌طور که آستان قدس رضوی در توسعه اعتاب بی‌نظیر عمل کرده لازم است که امروز در بررسی این دستاوردها نیز پیشگام باشد.

انتهای پیام